atha ṣōḍaśaḥ sargaḥ
praśasya tu praśastavyāṁ sītāṁ tāṁ haripuṅgavaḥ।
guṇābhirāmaṁ rāmaṁ ca punaścintāparō’bhavat ॥1॥
sa muhūrtamiva dhyātvā bāṣpaparyākulēkṣaṇaḥ।
sītāmāśritya tējasvī hanumān vilalāpa ha ॥2॥
mānyā guruvinītasya lakṣmaṇasya gurupriyā ।
yadi sītā hi duḥkhārtā kālō hi duratikramaḥ॥3॥
rāmasya vyavasāyajñā lakṣmaṇasya ca dhīmataḥ।
nātyarthaṁ kṣubhyatē dēvī gaṅgēva jaladāgamē ॥4॥
tulyaśīlavayōvr̥ttāṁ tulyābhijanalakṣaṇām ।
rāghavō’rhati vaidēhīṁ taṁ cēyamasitēkṣaṇā ॥5॥
tāṁ dr̥ṣṭvā navahēmābhāṁ lōkakāntāmiva śriyam ।
jagāma manasā rāmaṁ vacanaṁ cēdamabravīt ॥6॥
asyā hētōrviśālākṣyā hatō vālī mahābalaḥ।
rāvaṇapratimō vīryē kabandhaśca nipātitaḥ॥7॥
virādhaśca hataḥ saṅkhyē rākṣasō bhīmavikramaḥ।
vanē rāmēṇa vikramya mahēndrēṇēva śambaraḥ॥8॥
caturdaśa sahasrāṇi rakṣasāṁ bhīmakarmaṇām ।
nihatāni janasthānē śarairagniśikhōpamaiḥ॥9॥
kharaśca nihataḥ saṅkhyē triśirāśca nipātitaḥ।
dūṣaṇaśca mahātējā rāmēṇa viditātmanā ॥10॥
aiśvaryaṁ vānarāṇāṁ ca durlabhaṁ vālipālitam ।
asyā nimittē sugrīvaḥ prāptavām̐llōkaviśr̥taḥ॥11॥
sāgaraśca mayā krāntaḥ śrīmānnadanadīpatiḥ।
asyā hētōrviśālākṣyāḥ purī cēyaṁ nirīkṣitā ॥12॥
yadi rāmaḥ samudrāntāṁ mēdinīṁ parivartayēt ।
asyāḥ kr̥tē jagaccāpi yuktamityēva mē matiḥ॥13॥
rājyaṁ vā triṣu lōkēṣu sītā vā janakātmajā ।
trailōkyarājyaṁ sakalaṁ sītāyā nāpnuyātkalām ॥14॥
iyaṁ sā dharmaśīlasya janakasya mahātmanaḥ।
sutā maithilarājasya sītā bhartr̥dr̥ḍhavratā ॥15॥
utthitā mēdinīṁ bhittvā kṣētrē halamukhakṣatē ।
padmarēṇunibhaiḥ kīrṇā śubhaiḥ kēdārapāṁsubhiḥ॥16॥
vikrāntasyāryaśīlasya saṁyugēṣvanivartinaḥ।
snuṣā daśarathasyaiṣā jyēṣṭhā rājñō yaśasvinī ॥17॥
dharmajñasya kr̥tajñasya rāmasya viditātmanaḥ।
iyaṁ sā dayitā bhāryā rākṣasī vaśamāgatā ॥18॥
sarvānbhōgānparityajya bhartr̥snēhabalātkr̥tā ।
acintayitvā kaṣṭāni praviṣṭā nirjanaṁ vanam ॥19॥
santuṣṭā phalamūlēna bhartr̥śuśrūṣaṇā parā ।
yā parāṁ bhajatē prītiṁ vanē’pi bhavanē yathā ॥20॥
sēyaṁ kanakavarṇāṅgī nityaṁ susmitabhāṣiṇī ।
sahatē yātanāmētāmanarthānāmabhāginī ॥21॥
imāṁ tu śīlasampannāṁ draṣṭumicchati rāghavaḥ।
rāvaṇēna pramathitāṁ prapāmiva pipāsitaḥ॥22॥
asyā nūnaṁ punarlābhādrāghavaḥ prītimēṣyati ।
rājā rājyaparibhraṣṭaḥ punaḥ prāpyēva mēdinīm ॥23॥
kāmabhōgaiḥ parityaktā hīnā bandhujanēna ca ।
dhārayatyātmanō dēhaṁ tatsamāgamakāṅkṣiṇī ॥24॥
naiṣā paśyati rākṣasyō nēmānpuṣpaphaladrumān ।
ēkasthahr̥dayā nūnaṁ rāmamēvānupaśyati ॥25॥
bhartā rāma paraṁ nāryā śōbhanaṁ bhūṣaṇādapi ।
ēṣā hi rahitā tēna śōbhanārhā na śōbhatē ॥26॥
duṣkaraṁ kurutē rāmō hīnō yadanayā prabhuḥ।
dhārayatyātmanō dēhaṁ na duḥkhēnāvasīdati ॥27॥
imāmasitakēśāntāṁ śatapatranibhēkṣaṇām ।
sukhārhāṁ duḥkhitāṁ jñātvā mamāpi vyathitaṁ manaḥ॥28॥
kṣitikṣamā puṣkarasaṁnibhākṣi
	yā rakṣitā rāghavalakṣmaṇābhyām ।
sā rākṣasībhirvikr̥tēkṣaṇābhiḥ
	saṁrakṣyatē samprati vr̥kṣamūlē ॥29॥
himahatanalinīva naṣṭaśōbhā
	vyasanaparamparayā nipīḍyamānā ।
sahacararahitēva cakravākī
	janakasutā kr̥paṇāṁ daśāṁ prapannā ॥30॥
asyā hi puṣpāvanatāgraśākhāḥ
	śōkaṁ dr̥ḍhaṁ vai janayantyaśōkāḥ।
himavyapāyēna ca śītaraśmi-
	rabhyutthitō naikasahasraraśmiḥ॥31॥
ityēvamarthaṁ kapiranvavēkṣya
	sītēyamityēva tu jātabuddhiḥ।
saṁśritya tasminniṣasāda vr̥kṣē
	balī harīṇāmr̥ṣabhastarasvī ॥32॥
ityārṣē śrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē sundarakāṇḍē ṣōḍaśaḥ sargaḥ