atha trayōviṁśaḥ sargaḥ
ityuktvā maithilīṁ rājā rāvaṇaḥ śatrurāvaṇaḥ।
sandiśya ca tataḥ sarvā rākṣasīrnirjagāma ha ॥1॥
niṣkrāntē rākṣasēndrē tu punarantaḥpuraṁ gatē ।
rākṣasyō bhīmarūpāstāḥ sītāṁ samabhidudruvuḥ॥2॥
tataḥ sītāmupāgamya rākṣasyaḥ krōdhamūrchitāḥ।
paraṁ paruṣayā vācā vaidēhīmidamabruvan ॥3॥
paulastyasya variṣṭhasya rāvaṇasya mahātmanaḥ।
daśagrīvasya bhāryātvaṁ sītē na bahu manyasē ॥4॥
tatastvēkajaṭā nāma rākṣasī vākyamabravīt ।
āmantrya krōdhatāmrākṣī sītāṁ karatalōdarīm ॥5॥
prajāpatīnāṁ ṣaṇṇāṁ tu caturthō’yaṁ prajāpatiḥ।
mānasō brahmaṇaḥ putraḥ pulastya iti viśrutaḥ॥6॥
pulastyasya tu tējasvī maharṣirmānasaḥ sutaḥ।
nāmnā sa viśravā nāma prajāpatisamaprabhaḥ॥7॥
tasya putrō viśālākṣi rāvaṇaḥ śatrurāvaṇaḥ।
tasya tvaṁ rākṣasēndrasya bhāryā bhavitumarhasi ॥8॥
mayōktaṁ cārusarvāṅgi vākyaṁ kiṁ nānumanyasē ।
tatō harijaṭā nāma rākṣasī vākyamabravīt ॥9॥
vivr̥tya nayanē kōpānmārjārasadr̥śēkṣaṇā ।
yēna dēvāstrayastriṁśaddēvarājaśca nirjitaḥ॥10॥
tasya tvaṁ rākṣasēndrasya bhāryā bhavitumarhasi ।
vīryōtsiktasya śūrasya saṅgrāmēṣvanivartinaḥ।
balinō vīryayuktasya bhāryā tvaṁ kiṁ na lipsasē ॥11॥
priyāṁ bahumatāṁ bhāryāṁ tyaktvā rājā mahābalaḥ।
sarvāsāṁ ca mahābhāgāṁ tvāmupaiṣyati rāvaṇaḥ॥12॥
samr̥ddhaṁ strīsahasrēṇa nānāratnōpaśōbhitam ।
antaḥpuraṁ tadutsr̥jya tvāmupaiṣyati rāvaṇaḥ॥13॥
anyā tu vikaṭā nāma rākṣasī vākyamabravīt ।
asakr̥d bhīmavīryēṇa nāgā gandharvadānavāḥ।
nirjitāḥ samarē yēna sa tē pārśvamupāgataḥ॥14॥
tasya sarvasamr̥ddhasya rāvaṇasya mahātmanaḥ।
kimarthaṁ rākṣasēndrasya bhāryātvaṁ nēcchasē’dhamē ॥15॥
tatastāṁ durmukhī nāma rākṣasī vākyamabravīt ।
yasya sūryō na tapati bhītō yasya sa mārutaḥ।
na vāti smāyatāpāṅgi kiṁ tvaṁ tasya na tiṣṭhasē ॥16॥
puṣpavr̥ṣṭiṁ ca taravō mumucuryasya vai bhayāt ।
śailāḥ sustruvuḥ pānīyaṁ jaladāśca yadēcchati ॥17॥
tasya nairr̥tarājasya rājarājasya bhāmini ।
kiṁ tvaṁ na kuruṣē buddhiṁ bhāryārthē rāvaṇasya hi ॥18॥
sādhu tē tattvatō dēvi kathitaṁ sādhu bhāmini ।
gr̥hāṇa susmitē vākyamanyathā na bhaviṣyasi ॥19॥
ityārṣē śrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē sundarakāṇḍē trayōviṁśaḥ sargaḥ