atha saptaviṁśaḥ sargaḥ ityuktāḥ sītayā ghōraṁ rākṣasyaḥ krōdhamūrchitāḥ। kāścijjagmustadākhyātuṁ rāvaṇasya durātmanaḥ॥1॥ tataḥ sītāmupāgamya rākṣasyō bhīmadarśanāḥ। punaḥ paruṣamēkārthamanarthārthamathābruvan ॥2॥ adyēdānīṁ tavānāryē sītē pāpaviniścayē । rākṣasyō bhakṣayiṣyanti māṁsamētadyathāsukham ॥3॥ sītāṁ tābhiranāryābhirdr̥ṣṭvā santarjitāṁ tadā । rākṣasī trijaṭāvr̥ddhā prabuddhā vākyamabravīt ॥4॥ ātmānaṁ khādatānāryā na sītāṁ bhakṣayiṣyatha । janakasya sutāmiṣṭāṁ snuṣāṁ daśarathasya ca ॥5॥ svapnō hyadya mayā dr̥ṣṭō dāruṇō rōmaharṣaṇaḥ। rākṣasānāmabhāvāya bharturasyā bhavāya ca ॥6॥ ēvamuktāstrijaṭayā rākṣasyaḥ krōdhamūrchitāḥ। sarvā ēvābruvanbhītāstrijaṭāṁ tāmidaṁ vacaḥ॥7॥ kathayasva tvayā dr̥ṣṭaḥ svapnō’yaṁ kīdr̥śō niśi । tāsāṁ śrutvā tu vacanaṁ rākṣasīnāṁ mukhōdgatam ॥8॥ uvāca vacanaṁ kālē trijaṭā svapnasaṁśritam । gajadantamayīṁ divyāṁ śibikāmantarikṣagām ॥9॥ yuktāṁ vājisahasrēṇa svayamāsthāya rāghavaḥ। śuklamālyāmbaradharō lakṣmaṇēna samāgataḥ॥10॥ svapnē cādya mayā dr̥ṣṭā sītā śuklāmbarāvr̥tā । sāgarēṇa parikṣiptaṁ śvētaparvatamāsthitā ॥11॥ rāmēṇa saṅgatā sītā bhāskarēṇa prabhā yathā । rāghavaśca punardr̥ṣṭaścaturdantaṁ mahāgajam ॥12॥ ārūḍhaḥ śailasaṅkāśaṁ cakāsa sahalakṣmaṇaḥ। tatastu suryasaṅkāśau dīpyamānau svatējasā ॥13॥ śuklamālyāmbaradharau jānakīṁ paryupasthitau । tatastasya nagasyāgrē hyākāśasthasya dantinaḥ॥14॥ bhartrā parigr̥hītasya jānakī skandhamāśritā । bharturaṅkātsamutpatya tataḥ kamalalōcanā ॥15॥ candrasūryau mayā dr̥ṣṭā pāṇibhyāṁ parimārjatī । tatastābhyāṁ kumārābhyāmāsthitaḥ sa gajōttamaḥ। sītayā ca viśālākṣyā laṅkāyā upari sthitaḥ॥16॥ pāṇḍurarṣabhayuktēna rathēnāṣṭayujā svayam । ihōpayātaḥ kākutsthaḥ sītayā saha bhāryayā ॥17॥ śuklamālyāmbaradharō lakṣmaṇēna sahāgataḥ। tatō’nyatra mayā dr̥ṣṭō rāmaḥ satyaparākramaḥ॥18॥ lakṣmaṇēna saha bhrātrā sītayā saha vīryavān । āruhya puṣpakaṁ divyaṁ vimānaṁ sūryasaṁnibham ॥19॥ uttarāṁ diśamālōcya prasthitaḥ puruṣōttamaḥ। ēvaṁ svapnē mayā dr̥ṣṭō rāmō viṣṇuparākramaḥ॥20॥ lakṣmaṇēna saha bhrātrā sītayā saha bhāryayā । na hi rāmō mahātējāḥ śakyō jētuṁ surāsuraiḥ॥21॥ rākṣasairvāpi cānyairvā svargaḥ pāpajanairiva । rāvaṇaśca mayā dr̥ṣṭō muṇḍastailasamukṣitaḥ॥22॥ raktavāsāḥ pibanmattaḥ karavīrakr̥tasrajaḥ। vimānāt puṣpakādadya rāvaṇaḥ patitaḥ kṣitau ॥23॥ kr̥ṣyamāṇaḥ striyā muṇḍō dr̥ṣṭaḥ kr̥ṣṇāmbaraḥ punaḥ। rathēna kharayuktēna raktamālyānulēpanaḥ॥14॥ pibaṁstailaṁ hasannr̥tyan bhrāntacittākulēndriyaḥ। gardabhēna yayau śīghraṁ dakṣiṇāṁ diśamāsthitaḥ॥25॥ punarēva mayā dr̥ṣṭō rāvaṇō rākṣasēśvaraḥ। patitō’vākśirā bhūmau gardabhādbhayamōhitaḥ॥26॥ sahasōtthāya sambhrāntō bhayārtō madavihvalaḥ। unmattarūpō digvāsā durvākyaṁ pralapanbahu ॥27॥ durgandhaṁ duḥsahaṁ ghōraṁ timiraṁ narakōpamam । malapaṅkaṁ praviśyāśu magnastatra sa rāvaṇaḥ॥28॥ prasthitō dakṣiṇāmāśāṁ praviṣṭō’kardamaṁ hradam । kaṇṭhē baddhvā daśagrīvaṁ pramadā raktavāsinī ॥29॥ kālī kardamaliptāṅgī diśaṁ yāmyāṁ prakarṣati । ēvaṁ tatra mayā dr̥ṣṭaḥ kumbhakarṇō mahābalaḥ॥30॥ rāvaṇasya sutāḥ sarvē muṇḍāstailasamukṣitāḥ। varāhēṇa daśagrīvaḥ śiśumārēṇa cēndrajit ॥31॥ uṣṭrēṇa kumbhakarṇaśca prayātō dakṣiṇāṁ diśam । ēkastatra mayā dr̥ṣṭaḥ śvētacchatrō vibhīṣaṇaḥ॥32॥ śuklamālyāmbaradharaḥ śuklagandhānulēpanaḥ। śaṅkhadundubhinirghōṣairnr̥ttagītairalaṅkr̥taḥ॥33॥ āruhya śailasaṅkāśaṁ mēghastanitaniḥsvanam । caturdantaṁ gajaṁ divyamāstē tatra vibhīṣaṇaḥ॥34॥ caturbhissacivaiḥ sārdhaṁ vaihāyasamupasthitaḥ॥35॥ samājaśca mahānvr̥ttō gītavāditraniḥsvanaḥ। pibatāṁ raktamālyānāṁ rakṣasāṁ raktavāsasām ॥36॥ laṅkā cēyaṁ purī ramyā savājirathakuñjarā । sāgarē patitā dr̥ṣṭā bhagnagōpuratōraṇā ॥37॥ laṅkā dr̥ṣṭā mayā svapnē rāvaṇēnābhirakṣitā । dagdhā rāmasya dūtēna vānarēṇa tarasvinā ॥38॥ pītvā tailaṁ pramattāśca prahasantyō mahāsvanāḥ। laṅkāyāṁ bhasmarūkṣāyāṁ sarvā rākṣasayōṣitaḥ॥39॥ kumbhakarṇādayaścēmē sarvē rākṣasapuṅgavāḥ। raktaṁ nivasanaṁ gr̥hya praviṣṭā gōmayahradam ॥40॥ apagacchata paśyadhvaṁ sītāmāpnōti rāghavaḥ। ghātayētparamāmarṣī yuṣmān sārdhaṁ hi rākṣasaiḥ॥41॥ priyāṁ bahumatāṁ bhāryāṁ vanavāsamanuvratām । bhartsitāṁ tarjitāṁ vāpi nānumaṁsyati rāghavaḥ॥42॥ tadalaṁ krūravākyaiśca sāntvamēvābhidhīyatām । abhiyācāma vaidēhīmētaddhi mama rōcatē ॥43॥ yasyā hyēvaṁ vidhaḥ svapnō duḥkhitāyāḥ pradr̥śyatē । sā duḥkhairbahubhirmuktā priyaṁ prāpnōtyanuttamam ॥44॥ bhartsitāmapi yācadhvaṁ rākṣasyaḥ kiṁ vivakṣayā । rāghavāddhi bhayaṁ ghōraṁ rākṣasānāmupasthitam ॥45॥ praṇipātaprasannā hi maithilī janakātmajā । alamēṣā paritrātuṁ rākṣasirmahatō bhayāt ॥46॥ api cāsyā viśālākṣyā na kiñcidupalakṣayē । virūpamapi cāṅgēṣu susūkṣmamapi lakṣaṇam ॥47॥ chāyāvaiguṇyamātraṁ tu śaṅkē duḥkhamupasthitam । aduḥkhārhāmimāṁ dēvīṁ vaihāyasamupasthitām ॥48॥ arthasiddhiṁ tu vaidēhyāḥ paśyāmyahamupasthitām । rākṣasēndravināśaṁ ca vijayaṁ rāghavasya ca ॥49॥ nimittabhūtamētat tu śrōtumasyā mahat priyam । dr̥śyatē ca sphuraccakṣuḥ padmapatramivāyatam ॥50॥ īṣaddhi hr̥ṣitō vāsyā dakṣiṇāyā hyadakṣiṇaḥ। akasmādēva vaidēhyā bāhurēkaḥ prakampatē ॥51॥ karēṇuhastapratimaḥ savyaścōruranuttamaḥ। vēpan kathayatīvāsyā rāghavaṁ purataḥ sthitam ॥52॥ pakṣī ca śākhānilaya praviṣṭaḥ punaḥ punaścōttamasāntvavādī । susvāgatāṁ vācamudīrayāṇaḥ punaḥ punaścōdayatīva hr̥ṣṭaḥ॥53॥ tataḥ sā hrīmatī bālā bharturvijayaharṣitā । avōcad yadi tat tathyaṁ bhavēyaṁ śaraṇaṁ hi vaḥ॥54॥ ityārṣē śrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē sundarakāṇḍē saptaviṁśaḥ sargaḥ