atha triṁśaḥ sargaḥ
hanumānapi vikrāntaḥ sarvaṁ śuśrāva tattvataḥ।
sītāyāstrijaṭāyāśca rākṣasīnāṁ ca tarjitam ॥1॥
avēkṣamāṇastāṁ dēvīṁ dēvatāmiva nandanē ।
tatō bahuvidhāṁ cintāṁ cintayāmāsa vānaraḥ॥2॥
yāṁ kapīnāṁ sahasrāṇi subahūn yayutāni ca ।
dikṣu sarvāsu mārgantē sēyamāsāditā mayā ॥3॥
cārēṇa tu suyuktēna śatrōḥ śaktimavēkṣatā ।
gūḍhēna caratā tāvadavēkṣitamidaṁ mayā ॥4॥
rākṣasānāṁ viśēṣaśca purī cēyaṁ nirīkṣitā ।
rākṣasādhipatērasya prabhāvō rāvaṇasya ca ॥5॥
yathā tasyāpramēyasya sarvasattvadayāvataḥ।
samāśvāsayituṁ bhāryāṁ patidarśanakāṅkṣiṇīm ॥6॥
ahamāśvāsayāmyēnāṁ pūrṇacandranibhānanām ।
adr̥ṣṭaduḥkhāṁ duḥkhasya na hyantamadhigacchatīm ॥7॥
yadi hyahaṁ satīmēnāṁ śōkōpahatacētanām ।
anāśvāsya gamiṣyāmi dōṣavadgamanaṁ bhavēt ॥8॥
gatē hi mayi tatrēyaṁ rājaputrī yaśasvinī ।
paritrāṇamapaśyantī jānakī jīvitaṁ tyajēt ॥9॥
yathā ca sa mahābāhuḥ pūrṇacandranibhānanaḥ।
samāśvāsayituṁ nyāyyaḥ sītādarśanalālasaḥ॥10॥
niśācarīṇāṁ pratyakṣamakṣamaṁ cābhibhāṣitam ।
kathaṁ nu khalu kartavyamidaṁ kr̥cchragatō hyaham ॥11॥
anēna rātriśēṣēṇa yadi nāśvāsyatē mayā ।
sarvathā nāsti sandēhaḥ parityakṣyati jīvitam ॥12॥
rāmastu yadi pr̥cchēnmāṁ kiṁ māṁ sītābravīdvacaḥ।
kimahaṁ taṁ pratibrūyāmasambhāṣya sumadhyamām ॥13॥
sītāsandēśarahitaṁ māmitastvarayā gatam ।
nirdahēdapi kākutsthaḥ krōdhatīvrēṇa cakṣuṣā ॥14॥
yadi vōdyōjayiṣyāmi bhartāraṁ rāmakāraṇāt ।
vyarthamāgamanaṁ tasya sasainyasya bhaviṣyati ॥15॥
antaraṁ tvahamāsādya rākṣasīnāmavasthitaḥ।
śanairāśvāsayāmyadya santāpabahulāmimām ॥16॥
ahaṁ hyatitanuścaiva vānaraśca viśēṣataḥ।
vācaṁ cōdāhariṣyāmi mānuṣīmiha saṁskr̥tām ॥17॥
yadi vācaṁ pradāsyāmi dvijātiriva saṁskr̥tām ।
rāvaṇaṁ manyamānā māṁ sītā bhītā bhaviṣyati ॥18॥
avaśyamēva vaktavyaṁ mānuṣaṁ vākyamarthavat ।
mayā sāntvayituṁ śakyā nānyathēyamaninditā ॥19॥
sēyamālōkya mē rūpaṁ jānakī bhāṣitaṁ tathā ।
rakṣōbhistrāsitā pūrvaṁ bhūyastrāsamupaiṣyati ॥20॥
tatō jātaparitrāsā śabdaṁ kuryānmanasvinī ।
jānānā māṁ viśālākṣī rāvaṇaṁ kāmarūpiṇam ॥21॥
sītayā ca kr̥tē śabdē sahasā rākṣasīgaṇaḥ।
nānāpraharaṇō ghōraḥ samēyādantakōpamaḥ॥22॥
tatō māṁ samparikṣipya sarvatō vikr̥tānanāḥ।
vadhē ca grahaṇē caiva kuryuryatnaṁ mahābalāḥ॥23॥
taṁ māṁ śākhāḥ praśākhāśca skandhāṁścōttamaśākhinām ।
dr̥ṣṭvā ca paridhāvantaṁ bhavēyuḥ pariśaṅkitāḥ॥24॥
mama rūpaṁ ca samprēkṣya vanē vicaratō mahat ।
rākṣasyō bhayavitrastā bhavēyurvikr̥tasvarāḥ॥25॥
tataḥ kuryuḥ samāhvānaṁ rākṣasyō rakṣasāmapi ।
rākṣasēndraniyuktānāṁ rākṣasēndranivēśanē ॥26॥
tē śūlaśaranistriṁśavividhāyudhapāṇayaḥ।
āpatēyurvimardē’smin vēgēnōdvēgakāraṇāt ॥27॥
saṁruddhastaistu paritō vidhamē rākṣasaṁ balam ।
śaknuyāṁ na tu samprāptuṁ paraṁ pāraṁ mahōdadhēḥ॥28॥
māṁ vā gr̥hṇīyurāvr̥tya bahavaḥ śīghrakāriṇaḥ।
syādiyaṁ cāgr̥hītārthā mama ca grahaṇaṁ bhavēt ॥29॥
hiṁsābhirucayō hiṁsyurimāṁ vā janakātmajām ।
vipannaṁ syāt tataḥ kāryaṁ rāmasugrīvayōridam ॥30॥
uddēśē naṣṭamārgē’smin rākṣasaiḥ parivāritē ।
sāgarēṇa parikṣiptē guptē vasati jānakī ॥31॥
viśastē vā gr̥hītē vā rakṣōbhirmayi saṁyugē ।
nānyaṁ paśyāmi rāmasya sahāyaṁ kāryasādhanē ॥32॥
vimr̥śaṁśca na paśyāmi yō hatē mayi vānaraḥ।
śatayōjanavistīrṇaṁ laṅghayēta mahōdadhim ॥33॥
kāmaṁ hantuṁ samarthō’smi sahasrāṇyapi rakṣasām ।
na tu śakṣyāmyahaṁ prāptuṁ paraṁ pāraṁ mahōdadhēḥ॥34॥
asatyāni ca yuddhāni saṁśayō mē na rōcatē ।
kaśca niḥsaṁśayaṁ kāryaṁ kuryātprājñaḥ sasaṁśayam ॥35॥
ēṣa dōṣō mahānhi syānmama sītābhibhāṣaṇē ।
prāṇatyāgaśca vaidēhyā bhavēdanabhibhāṣaṇē ॥36॥
bhūtāścārthā virudhyanti dēśakālavirōdhitāḥ।
viklavaṁ dūtamāsādya tamaḥ sūryōdayē yathā ॥37॥
arthānarthāntarē buddhirniścitāpi na śōbhatē ।
ghātayanti hi kāryāṇi dūtāḥ paṇḍitamāninaḥ॥38॥
na vinaśyētkathaṁ kāryaṁ vaiklavyaṁ na kathaṁ mama ।
laṅghanaṁ ca samudrasya kathaṁ nu na vr̥thā bhavēt ॥39॥
kathaṁ nu khalu vākyaṁ mē śr̥ṇuyānnōdvijēta ca ।
iti sañcintya hanumāṁścakāra matimān matim ॥40॥
rāmamakliṣṭakarmāṇaṁ subandhumanukīrtayan ।
naināmudvējayiṣyāmi tadbandhugatacētanām ॥41॥
ikṣvākūṇāṁ variṣṭhasya rāmasya viditātmanaḥ।
śubhāni dharmayuktāni vacanāni samarpayan ॥42॥
śrāvayiṣyāmi sarvāṇi madhurāṁ prabruvan giram ।
śraddhāsyati yathā sītā tathā sarvaṁ samādadhē ॥43॥
iti sa bahuvidhaṁ mahāprabhāvō
	jagatipatēḥ pramadāmavēkṣamāṇaḥ।
madhuramavitathaṁ jagāda vākyaṁ
	drumaviṭapāntaramāsthitō hanūmān ॥44॥
ityārṣē śrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē sundarakāṇḍē triṁśaḥ sargaḥ