atha ēkacatvāriṁśaḥ sargaḥ
sa ca vāgbhiḥ praśastābhirgamiṣyan pūjitastayā ।
tasmāddēśādapākramya cintayāmāsa vānaraḥ॥1॥
alpaśēṣamidaṁ kāryaṁ dr̥ṣṭēyamasitēkṣaṇā ।
trīnupāyānatikramya caturtha iha dr̥śyatē ॥2॥
na sāma rakṣaḥsu guṇāya kalpatē
	na dānamarthōpacitēṣu yujyatē ।
na bhēdasādhyā baladarpitā janāḥ
	parākramastvēṣa mamēha rōcatē ॥3॥
na cāsya kāryasya parākramādr̥tē
	viniścayaḥ kaścidihōpapadyatē ।
hatapravīrāśca raṇē tu rākṣasāḥ
	kathañcidīyuryadihādya mārdavam ॥4॥
kāryē karmaṇi nirvr̥ttē yō bahūnyapi sādhayēt ।
pūrvakāryāvirōdhēna sa kāryaṁ kartumarhati ॥5॥
na hyēkaḥ sādhakō hētuḥ svalpasyāpīha karmaṇaḥ।
yō hyarthaṁ bahudhā vēda sa samarthō’rthasādhanē ॥6॥
ihaiva tāvatkr̥taniścayō hyahaṁ
	vrajēyamadya plavagēśvarālayam ।
parātmasaṁmarda viśēṣatattvavit
	tataḥkr̥taṁ syānmama bhartr̥śāsanam ॥7॥
kathaṁ nu khalvadya bhavētsukhāgataṁ
	prasahya yuddhaṁ mama rākṣasaiḥ saha ।
tathaiva khalvātmabalaṁ ca sāravat
	samānayēnmāṁ ca raṇē daśānanaḥ॥8॥
tataḥ samāsādya raṇē daśānanaṁ
	samantrivargaṁ sabalaṁ sayāyinam ।
hr̥di sthitaṁ tasya mataṁ balaṁ ca
	sukhēna matvāhamitaḥ punarvrajē ॥9॥
idamasya nr̥śaṁsasya nandanōpamamuttamam ।
vanaṁ nētramanaḥkāntaṁ nānādrumalatāyutam ॥10॥
idaṁ vidhvaṁsayiṣyāmi śuṣkaṁ vanamivānalaḥ।
asminbhagnē tataḥ kōpaṁ kariṣyati sa rāvaṇaḥ॥11॥
tatō mahatsāśvamahārathadvipaṁ
	balaṁ samānēṣyati rākṣasādhipaḥ।
triśūlakālāyasapaṭṭiśāyudhaṁ
	tatō mahadyuddhamidaṁ bhaviṣyati ॥12॥
ahaṁ ca taiḥ saṁyati caṇḍavikramaiḥ
	samētya rakṣōbhirabhaṅgavikramaḥ।
nihatya tadrāvaṇacōditaṁ balaṁ
	sukhaṁ gamiṣyāmi harīśvarālayam ॥13॥
tatō mārutavatkruddhō mārutirbhīmavikramaḥ।
ūruvēgēna mahatā drumānkṣēptumathārabhat ॥14॥
tatastaddhanumānvīrō babhañja pramadāvanam ।
mattadvijasamāghuṣṭaṁ nānādrumalatāyutam ॥15॥
tadvanaṁ mathitairvr̥kṣairbhinnaiśca salilāśayaiḥ।
cūrṇitaiḥ parvatāgraiśca babhūvāpriyadarśanam ॥16॥
nānāśakuntavirutaiḥ prabhinnasalilāśayaiḥ।
tāmraiḥ kisalayaiḥ klāntaiḥ klāntadrumalatāyutaiḥ॥17॥
na babhau tadvanaṁ tatra dāvānalahataṁ yathā ।
vyākulāvaraṇā rējurvihvalā iva tā latāḥ॥18॥
latāgr̥haiścitragr̥haiśca sāditai-
	rvyālairmr̥gairārtaravaiśca pakṣibhiḥ।
śilāgr̥hairunmathitaistathā gr̥haiḥ
	praṇaṣṭarūpaṁ tadabhūnmahadvanam ॥19॥
sā vihvalāśōkalatāpratānā
	vanasthalī śōkalatāpratānā ।
jātā daśāsyapramadāvanasya
	kapērbalāddhi pramadāvanasya ॥20॥
tataḥ sa kr̥tvā jagatīpatērmahān
	mahadvyalīkaṁ manasō mahātmanaḥ।
yuyutsurēkō bahubhirmahābalaiḥ
	śriyājvalaṁstōraṇamāśritaḥ kapiḥ॥21॥
ityārṣē śrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē sundarakāṇḍē ēkacatvāriṁśaḥ sargaḥ