atha pañcāśaḥ sargaḥ
tamudvīkṣya mahābāhuḥ piṅgākṣaṁ purataḥ sthitam ।
rōṣēṇa mahatā’’viṣṭō rāvaṇō lōkarāvaṇaḥ॥1॥
śaṅkāhatātmā dadhyau sa kapīndraṁ tējasāvr̥tam ।
kimēṣa bhagavānnandī bhavētsākṣādihāgataḥ॥2॥
yēna śaptō’smi kailāsē mayā prahasitē purā ।
sō’yaṁ vānaramūrtiḥ syātkiṁsvidbāṇō’pi vāsuraḥ॥3॥
sa rājā rōṣatāmrākṣaḥ prahastaṁ mantrisattamam ।
kālayuktamuvācēdaṁ vacō vipulamarthavat ॥4॥
durātmā pr̥cchyatāmēṣa kutaḥ kiṁ vāsya kāraṇam ।
vanabhaṅgē ca kō’syārthō rākṣasānāṁ ca tarjanē ॥5॥
matpurīmapradhr̥ṣyāṁ vai gamanē kiṁ prayōjanam ।
āyōdhanē vā kiṁ kāryaṁ pr̥cchayatāmēṣa durmatiḥ॥6॥
rāvaṇasya vacaḥ śrutvā prahastō vākyamabravīt ।
samāśvasihi bhadraṁ tē na bhīḥ kāryā tvayā kapē ॥7॥
yadi tāvattvamindrēṇa prēṣitō rāvaṇālayam ।
tattvamākhyāhi mā tē bhūdbhayaṁ vānara mōkṣyasē ॥8॥
yadi vaiśravaṇasya tvaṁ yamasya varuṇasya ca ।
cārurūpamidaṁ kr̥tvā praviṣṭō naḥ purīmimām ॥9॥
viṣṇunā prēṣitō vāpi dūtō vijayakāṅkṣiṇā ।
nahi tē vānaraṁ tējō rūpamātraṁ tu vānaram ॥10॥
tattvataḥ kathayasvādya tatō vānara mōkṣyasē ।
anr̥taṁ vadataścāpi durlabhaṁ tava jīvitam ॥11॥
athavā yannimittastē pravēśō rāvaṇālayē ।
ēvamuktō harivarastadā rakṣōgaṇēśvaram ॥12॥
abravīnnāsmi śakrasya yamasya varuṇasya ca ।
dhanadēna na mē sakhyaṁ viṣṇunā nāsmi cōditaḥ॥13॥
jātirēva mama tvēṣā vānarō’hamihāgataḥ।
darśanē rākṣasēndrasya tadidaṁ durlabhaṁ mayā ॥14॥
vanaṁ rākṣasarājasya darśanārthaṁ vināśitam ।
tatastē rākṣasāḥ prāptā balinō yuddhakāṅkṣiṇaḥ॥15॥
rakṣaṇārthaṁ ca dēhasya pratiyuddhā mayā raṇē ।
astrapāśairna śakyō’haṁ baddhuṁ dēvāsurairapi ॥16॥
pitāmahādēṣa varō mamāpi hi samāgataḥ।
rājānaṁ draṣṭukāmēna mayāstramanuvartitam ॥17॥
vimuktō’pyahamastrēṇa rākṣasaistvabhivēditaḥ।
kēnacid rāmakāryēṇa āgatō’smi tavāntikam ॥18॥
dūtō’hamiti vijñāya rāghavasyāmitaujasaḥ।
śrūyatāmēva vacanaṁ mama pathyamidaṁ prabhō ॥19॥
ityārṣē śrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē sundarakāṇḍē pañcāśaḥ sargaḥ