atha ēkapañcāśaḥ sargaḥ taṁ samīkṣya mahāsattvaṁ sattvavān harisattamaḥ। vākyamarthavadavyagrastamuvāca daśānanam ॥1॥ ahaṁ sugrīvasandēśādiha prāptastavāntikē । rākṣasēśa harīśastvāṁ bhrātā kuśalamabravīt ॥2॥ bhrātuḥ śr̥ṇu samādēśaṁ sugrīvasya mahātmanaḥ। dharmārthasahitaṁ vākyamiha cāmutra ca kṣamam ॥3॥ rājā daśarathō nāma rathakuñjaravājimān । pitēva bandhurlōkasya surēśvarasamadyutiḥ॥4॥ jyēṣṭhastasya mahābāhuḥ putraḥ priyataraḥ prabhuḥ। piturnidēśānniṣkrāntaḥ praviṣṭō daṇḍakāvanam ॥5॥ lakṣmaṇēna saha bhrātrā sītayā saha bhāryayā । rāmō nāma mahātējā dharmyaṁ panthānamāśritaḥ॥6॥ tasya bhāryā janasthānē bhraṣṭā sītēti viśrutā । vaidēhasya sutā rājñō janakasya mahātmanaḥ॥7॥ mārgamāṇastu tāṁ dēvīṁ rājaputraḥ sahānujaḥ। r̥ṣyamūkamanuprāptaḥ sugrīvēṇa ca saṅgataḥ॥8॥ tasya tēna pratijñātaṁ sītāyāḥ parimārgaṇam । sugrīvasyāpi rāmēṇa harirājyaṁ nivēditum ॥9॥ tatastēna mr̥dhē hatvā rājaputrēṇa vālinam । sugrīvaḥ sthāpitō rājyē haryr̥kṣāṇāṁ gaṇēśvaraḥ॥10॥ tvayā vijñātapūrvaśca vālī vānarapuṅgavaḥ। sa tēna nihataḥ saṅkhyē śarēṇaikēna vānaraḥ॥11॥ sa sītāmārgaṇē vyagraḥ sugrīvaḥ satyasaṅgaraḥ। harīnsamprēṣayāmāsa diśaḥ sarvā harīśvaraḥ॥12॥ tāṁ harīṇāṁ sahasrāṇi śatāni niyutāni ca । dikṣu sarvāsu mārgantē hyadhaścōpari cāmbarē ॥13॥ vainatēyasamāḥ kēcitkēcittatrānilōpamāḥ। asaṅgagatayaḥ śīghrā harivīrā mahābalāḥ॥14॥ ahaṁ tu hanumānnāma mārutasyaurasaḥ sutaḥ। sītāyāstu kr̥tē tūrṇaṁ śatayōjanamāyatam ॥15॥ samudraṁ laṅghayitvaiva tvāṁ didr̥kṣurihāgataḥ। bhramatā ca mayā dr̥ṣṭā gr̥hē tē janakātmajā ॥16॥ tadbhavāndr̥ṣṭadharmārthastapaḥ kr̥taparigrahaḥ। paradārānmahāprājña nōparōddhuṁ tvamarhasi ॥17॥ nahi dharmaviruddhēṣu bahvapāyēṣu karmasu । mūlaghātiṣu sajjantē buddhimantō bhavadvidhāḥ॥18॥ kaśca lakṣmaṇamuktānāṁ rāmakōpānuvartinām । śarāṇāmagrataḥ sthātuṁ śaktō dēvāsurēṣvapi ॥19॥ na cāpi triṣu lōkēṣu rājanvidyēta kaścana । rāghavasya vyalīkaṁ yaḥ kr̥tvā sukhamavāpnuyāt ॥20॥ tat trikālahitaṁ vākyaṁ dharmyamarthānuyāyi ca । manyasva naradēvāya jānakī pratidīyatām ॥21॥ dr̥ṣṭā hīyaṁ mayā dēvī labdhaṁ yadiha durlabham । uttaraṁ karma yacchēṣaṁ nimittaṁ tatra rāghavaḥ॥22॥ lakṣitēyaṁ mayā sītā tathā śōkaparāyaṇā । gr̥hē yāṁ nābhijānāsi pañcāsyāmiva pannagīm ॥23॥ nēyaṁ jarayituṁ śakyā sāsurairamarairapi । viṣasaṁspr̥ṣṭamatyarthaṁ bhuktamannamivaujasā ॥24॥ tapaḥsantāpalabdhastē yō’yaṁ dharmaparigrahaḥ। na sa nāśayituṁ nyāyya ātmaprāṇaparigrahaḥ॥25॥ avadhyatāṁ tapōbhiryāṁ bhavānsamanupaśyati । ātmanaḥ sāsurairdēvairhētustatrāpyayaṁ mahān ॥26॥ sugrīvō na ca dēvō’yaṁ na yakṣō na ca rākṣasaḥ। mānuṣō rāghavō rājan sugrīvaśca harīśvaraḥ। tasmāt prāṇaparitrāṇaṁ kathaṁ rājankariṣyasi ॥27॥ na tu dharmōpasaṁhāramadharmaphalasaṁhitam । tadēva phalamanvēti dharmaścādharmanāśanaḥ॥28॥ prāptaṁ dharmaphalaṁ tāvadbhavatā nātra saṁśayaḥ। phalamasyāpyadharmasya kṣipramēva prapatsyasē ॥29॥ janasthānavadhaṁ buddhvā vālinaśca vadhaṁ tathā । rāmasugrīvasakhyaṁ ca buddhyasva hitamātmanaḥ॥30॥ kāmaṁ khalvahamapyēkaḥ savājirathakuñjarām । laṅkāṁ nāśayituṁ śaktastasyaiṣa tu na niścayaḥ॥31॥ rāmēṇa hi pratijñātaṁ haryr̥kṣagaṇasaṁnidhau । utsādanamamitrāṇāṁ sītā yaistu pradharṣitā ॥32॥ apakurvanhi rāmasya sākṣādapi purandaraḥ। na sukhaṁ prāpnuyādanyaḥ kiṁ punastvadvidhō janaḥ॥33॥ yāṁ sītētyabhijānāsi yēyaṁ tiṣṭhati tē gr̥hē । kālarātrīti tāṁ viddhi sarvalaṅkāvināśinīm ॥34॥ tadalaṁ kālapāśēna sītā vigraharūpiṇā । svayaṁ skandhāvasaktēna kṣēmamātmani cintyatām ॥35॥ sītāyāstējasā dagdhāṁ rāmakōpapradīpitām । dahyamānāmimāṁ paśya purīṁ sāṭṭapratōlikām ॥36॥ svāni mitrāṇi mantrīṁśca jñātīn bhātrr̥n sutān hitān । bhōgāndārāṁśca laṅkāṁ ca mā vināśamupānaya ॥37॥ satyaṁ rākṣasarājēndra śr̥ṇuṣva vacanaṁ mama । rāmadāsasya dūtasya vānarasya viśēṣataḥ॥38॥ sarvān lōkān susaṁhr̥tya sabhūtān sacarācarān । punarēva tathā sraṣṭuṁ śaktō rāmō mahāyaśāḥ॥39॥ dēvāsuranarēndrēṣu yakṣarakṣōragēṣu ca । vidyādharēṣu nāgēṣu gandharvēṣu mr̥gēṣu ca ॥40॥ siddhēṣu kinnarēndrēṣu patattriṣu ca sarvataḥ। sarvatra sarvabhūtēṣu sarvakālēṣu nāsti saḥ॥41॥ yō rāmaṁ pratiyudhyēta viṣṇutulyaparākramam । sarvalōkēśvarasyēha kr̥tvā vipriyamīdr̥śam । rāmasya rājasiṁhasya durlabhaṁ tava jīvitam ॥42॥ dēvāśca daityāśca niśācarēndra gandharvavidyādharanāgayakṣāḥ। rāmasya lōkatrayanāyakasya sthātuṁ na śaktāssamarēṣu sarvē ॥43॥ brahmā svayambhūścaturānanō vā rudrastrinētrastripurāntakō vā । indrō mahēndrassuranāyakō vā sthātuṁ na śaktā yudhi rāghavasya ॥44॥ sa sauṣṭhavōpētamadīnavādinaḥ kapērniśamyāpratimō’priyaṁ vacaḥ। daśānanaḥ kōpavivr̥ttalōcanaḥ samādiśattasya vadhaṁ mahākapēḥ॥45॥ ityārṣē śrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē sundarakāṇḍē ēkapañcāśaḥ sargaḥ