અથ અષ્ટાદશઃ સર્ગઃ
તથા વિપ્રેક્ષમાણસ્ય વનં પુષ્પિતપાદપમ્ ।
વિચિન્વતશ્ચ વૈદેહીં કિઞ્ચિચ્છેષા નિશાભવત્ ॥૧॥
ષડઙ્ગવેદવિદુષાં ક્રતુપ્રવરયાજિનામ્ ।
શુશ્રાવ બ્રહ્મઘોષાન્ સ વિરાત્રે બ્રહ્મરક્ષસામ્ ॥૨॥
અથ મઙ્ગલવાદિત્રૈઃ શબ્દૈઃ શ્રોત્રમનોહરૈઃ।
પ્રાબોધ્યત મહાબાહુર્દશગ્રીવો મહાબલઃ॥૩॥
વિબુધ્ય તુ મહાભાગો રાક્ષસેન્દ્રઃ પ્રતાપવાન્ ।
સ્રસ્તમાલ્યામ્બરધરો વૈદેહીમન્વચિન્તયત્ ॥૪॥
ભૃશં નિયુક્તસ્તસ્યાં ચ મદનેન મદોત્કટઃ।
ન તુ તં રાક્ષસઃ કામં શશાકાત્મનિ ગૂહિતુમ્ ॥૫॥
સ સર્વાભરણૈર્યુક્તો બિભ્રચ્છ્રિયમનુત્તમામ્ ।
તાં નગૈર્વિવિધૈર્જુષ્ટાં સર્વપુષ્પફલોપગૈઃ॥૬॥
વૃતાં પુષ્કરિણીભિશ્ચ નાનાપુષ્પોપશોભિતામ્ ।
સદા મત્તૈશ્ચ વિહગૈર્વિચિત્રાં પરમાદ્ભુતૈઃ॥૭॥
ઈહામૃગૈશ્ચ વિવિધૈર્વૃતાં દૃષ્ટિમનોહરૈઃ।
વીથીઃ સમ્પ્રેક્ષમાણશ્ચ મણિકાઞ્ચનતોરણામ્ ॥૮॥
નાનામૃગગણાકીર્ણાં ફલૈઃ પ્રપતિતૈર્વૃતામ્ ।
અશોકવનિકામેવ પ્રાવિશત્સન્તતદ્રુમામ્ ॥૯॥
અઙ્ગનાશતમાત્રં તુ તં વ્રજન્તમનુવ્રજન્ ।
મહેન્દ્રમિવ પૌલસ્ત્યં દેવગન્ધર્વયોષિતઃ॥૧૦॥
દીપિકાઃ કાઞ્ચનીઃ કાશ્ચિજ્જગૃહુસ્તત્ર યોષિતઃ।
બાલવ્યજનહસ્તાશ્ચ તાલવૃન્તાનિ ચાપરાઃ॥૧૧॥
કાઞ્ચનૈશ્ચૈવ ભૃઙ્ગારૈર્જહ્રુઃ સલિલમગ્રતઃ।
મણ્ડલાગ્રા બૃસીશ્ચૈવ ગૃહ્યાન્યાઃ પૃષ્ઠતો યયુઃ॥૧૨॥
કાચિદ્રત્નમયીં પાત્રીં પૂર્ણાં પાનસ્ય ભ્રાજતીમ્ ।
દક્ષિણા દક્ષિણેનૈવ તદા જગ્રાહ પાણિના ॥૧૩॥
રાજહંસપ્રતીકાશં છત્રં પૂર્ણશશિપ્રભમ્ ।
સૌવર્ણદણ્ડમપરા ગૃહીત્વા પૃષ્ઠતો યયૌ ॥૧૪॥
નિદ્રામદપરીતાક્ષ્યો રાવણસ્યોત્તમસ્ત્રિયઃ।
અનુજગ્મુઃ પતિં વીરં ઘનં વિદ્યુલ્લતા ઇવ ॥૧૫॥
વ્યાવિદ્ધહારકેયૂરાઃ સમામૃદિતવર્ણકાઃ।
સમાગલિતકેશાન્તાઃ સસ્વેદવદનાસ્તથાઃ॥૧૬॥
ઘૂર્ણન્ત્યો મદશેષેણ નિદ્રયા ચ શુભાનનાઃ।
સ્વેદક્લિષ્ટાઙ્ગકુસુમાઃ સુમાલ્યાકુલમૂર્ધજાઃ॥૧૭॥
પ્રયાન્તં નૈર્ઋતપતિં નાર્યો મદિરલોચનાઃ।
બહુમાનાચ્ચ કામાચ્ચ પ્રિયભાર્યાસ્તમન્વયુઃ॥૧૮॥
સ ચ કામપરાધીનઃ પતિસ્તાસાં મહાબલઃ।
સીતાસક્તમના મન્દો મન્દાઞ્ચિતગતિર્બભૌ ॥૧૯॥
તતઃ કાઞ્ચીનિનાદં ચ નૂપુરાણાં ચ નિઃસ્વનમ્ ।
શુશ્રાવ પરમસ્ત્રીણાં કપિર્મારુતનન્દનઃ॥૨૦॥
તં ચાપ્રતિમકર્માણમચિન્ત્યબલપૌરુષમ્ ।
દ્વારદેશમનુપ્રાપ્તં દદર્શ હનુમાન્ કપિઃ॥૨૧॥
દીપિકાભિરનેકાભિઃ સમન્તાદવભાસિતમ્ ।
ગન્ધતૈલાવસિક્તાભિર્ધ્રિયમાણાભિરગ્રતઃ॥૨૨॥
કામદર્પમદૈર્યુક્તં જિહ્મતામ્રાયતેક્ષણમ્ ।
સમક્ષમિવ કન્દર્પમપવિદ્ધશરાસનમ્ ॥૨૩॥
મથિતામૃતફેનાભમરજો વસ્ત્રમુત્તમમ્ ।
સપુષ્પમવકર્ષન્તં વિમુક્તં સક્તમઙ્ગદે ॥૨૪॥
તં પત્રવિટપે લીનઃ પત્રપુષ્પશતાવૃતઃ।
સમીપમુપસઙ્ક્રાન્તં વિજ્ઞાતુમુપચક્રમે ॥૨૫॥
અવેક્ષમાણસ્તુ તદા દદર્શ કપિકુઞ્જરઃ।
રૂપયૌવનસમ્પન્ના રાવણસ્ય વરસ્ત્રિયઃ॥૨૬॥
તાભિઃ પરિવૃતો રાજા સુરૂપાભિર્મહાયશાઃ।
તન્મૃગદ્વિજસઙ્ઘુષ્ટં પ્રવિષ્ટઃ પ્રમદાવનમ્ ॥૨૭॥
ક્ષીબો વિચિત્રાભરણઃ શઙ્કુકર્ણો મહાબલઃ।
તેન વિશ્રવસઃ પુત્રઃ સ દૃષ્ટો રાક્ષસાધિપઃ॥૨૮॥
વૃતઃ પરમનારીભિસ્તારાભિરિવ ચન્દ્રમાઃ।
તં દદર્શ મહાતેજાસ્તેજોવન્તં મહાકપિઃ॥૨૯॥
રાવણોઽયં મહાબાહુરિતિ સઞ્ચિન્ત્ય વાનરઃ।
સોઽયમેવ પુરા શેતે પુરમધ્યે ગૃહોત્તમે ।
અવપ્લુતો મહાતેજા હનૂમાન્મારુતાત્મજઃ॥૩૦॥
સ તથાપ્યુગ્રતેજાઃ સ નિર્ધૂતસ્તસ્ય તેજસા ।
પત્રે ગુહ્યાન્તરે સક્તો મતિમાન્ સંવૃતોઽભવત્ ॥૩૧॥
સ તામસિતકેશાન્તાં સુશ્રોણીં સંહતસ્તનીમ્ ।
દિદૃક્ષુરસિતાપાઙ્ગીમુપાવર્તત રાવણઃ॥૩૨॥
ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્્રામાયણે વાલ્મીકીયે આદિકાવ્યે સુન્દરકાણ્ડે અષ્ટાદશઃ સર્ગઃ