અથ એકોનવિંશઃ સર્ગઃ
તસ્મિન્નેવ તતઃ કાલે રાજપુત્રી ત્વનિન્દિતા ।
રૂપયૌવનસમ્પન્નં ભૂષણોત્તમભૂષિતમ્ ॥૧॥
તતો દૃષ્ટ્વૈવ વૈદેહી રાવણં રાક્ષસાધિપમ્ ।
પ્રાવેપત વરારોહા પ્રવાતે કદલી યથા ॥૨॥
ઊરુભ્યામુદરં છાદ્ય બાહુભ્યાં ચ પયોધરૌ ।
ઉપવિષ્ટા વિશાલાક્ષી રુદતી વરવર્ણિની ॥૩॥
દશગ્રીવસ્તુ વૈદેહીં રક્ષિતાં રાક્ષસીગણૈઃ।
દદર્શ દીનાં દુઃખાર્તાં નાવં સન્નામિવાર્ણવે ॥૪॥
અસંવૃતાયામાસીનાં ધરણ્યાં સંશિતવ્રતામ્ ।
છિન્નાં પ્રપતિતાં ભૂમૌ શાખામિવ વનસ્પતેઃ॥૫॥
મલમણ્ડનદિગ્ધાઙ્ગીં મણ્ડનાર્હામમણ્ડનામ્ ।
મૃણાલી પઙ્કદિગ્ધેવ વિભાતિ ન વિભાતિ ચ ॥૬॥
સમીપં રાજસિંહસ્ય રામસ્ય વિદિતાત્મનઃ।
સઙ્કલ્પહયસંયુક્તૈર્યાન્તીમિવ મનોરથૈઃ॥૭॥
શુષ્યન્તીં રુદતીમેકાં ધ્યાનશોકપરાયણામ્ ।
દુઃખસ્યાન્તમપશ્યન્તીં રામાં રામમનુવ્રતામ્ ॥૮॥
ચેષ્ટમાનામથાવિષ્ટાં પન્નગેન્દ્રવધૂમિવ ।
ધૂપ્યમાનાં ગ્રહેણેવ રોહિણીં ધૂમકેતુના ॥૯॥
વૃત્તશીલે કુલે જાતામાચારવતિ ધાર્મિકે ।
પુનઃ સંસ્કારમાપન્નાં જાતમિવ ચ દુષ્કુલે ॥૧૦॥
સન્નામિવ મહાકીર્તિં શ્રદ્ધામિવ વિમાનિતામ્ ।
પ્રજ્ઞામિવ પરિક્ષીણામાશાં પ્રતિહતામિવ ॥૧૧॥
આયતીમિવ વિધ્વસ્તામાજ્ઞાં પ્રતિહતામિવ ।
દીપ્તામિવ દિશં કાલે પૂજામપહતામિવ ॥૧૨॥
પૌર્ણમાસીમિવ નિશાં તમોગ્રસ્તેન્દુમણ્ડલામ્ ।
પદ્મિનીમિવ વિધ્વસ્તાં હતશૂરાં ચમૂમિવ ॥૧૩॥
પ્રભામિવ તમોધ્વસ્તામુપક્ષીણામિવાપગામ્ ।
વેદીમિવ પરામૃષ્ટાં શાન્તામગ્નિશિખામિવ ॥૧૪॥
ઉત્કૃષ્ટપર્ણકમલાં વિત્રાસિતવિહઙ્ગમામ્ ।
હસ્તિહસ્તપરામૃષ્ટામાકુલામિવ પદ્મિનીમ્ ॥૧૫॥
પતિશોકાતુરાં શુષ્કાં નદીં વિસ્રાવિતામિવ ।
પરયા મૃજયા હીનાં કૃષ્ણપક્ષે નિશામિવ ॥૧૬॥
સુકુમારીં સુજાતાઙ્ગીં રત્નગર્ભગૃહોચિતામ્ ।
તપ્યમાનામિવોષ્ણેન મૃણાલીમચિરોદ્ધૃતામ્ ॥૧૭॥
ગૃહીતામાલિતાં સ્તમ્ભે યૂથપેન વિનાકૃતામ્ ।
નિઃશ્વસન્તીં સુદુઃખાર્તાં ગજરાજવધૂમિવ ॥૧૮॥
એકયા દીર્ઘયા વેણ્યા શોભમાનામયત્નતઃ।
નીલયા નીરદાપાયે વનરાજ્યા મહીમિવ ॥૧૯॥
ઉપવાસેન શોકેન ધ્યાનેન ચ ભયેન ચ ।
પરિક્ષીણાં કૃશાં દીનામલ્પાહારાં તપોધનામ્ ॥૨૦॥
આયાચમાનાં દુઃખાર્તાં પ્રાઞ્જલિં દેવતામિવ ।
ભાવેન રઘુમુખ્યસ્ય દશગ્રીવપરાભવમ્ ॥૨૧॥
સમીક્ષમાણાં રુદતીમનિન્દિતાં
	સુપક્ષ્મતામ્રાયતશુક્લલોચનામ્ ।
અનુવ્રતાં રામમતીવ મૈથિલીં
	પ્રલોભયામાસ વધાય રાવણઃ॥૨૨॥
ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્્રામાયણે વાલ્મીકીયે આદિકાવ્યે સુન્દરકાણ્ડે એકોનવિંશઃ સર્ગઃ