અથ એકવિંશઃ સર્ગઃ તસ્ય તદ્વચનં શ્રુત્વા સીતા રૌદ્રસ્ય રક્ષસઃ। આર્તા દીનસ્વરા દીનં પ્રત્યુવાચ તતઃ શનૈઃ॥૧॥ દુઃખાર્તા રુદતી સીતા વેપમાના તપસ્વિની । ચિન્તયન્તી વરારોહા પતિમેવ પતિવ્રતા ॥૨॥ તૃણમન્તરતઃ કૃત્વા પ્રત્યુવાચ શુચિસ્મિતા । નિવર્તય મનો મત્તઃ સ્વજને ક્રિયતાં મનઃ॥૩॥ ન માં પ્રાર્થયિતું યુક્તસ્ત્વં સિદ્ધિમિવ પાપકૃત્ । અકાર્યં ન મયા કાર્યમેકપત્ન્યા વિગર્હિતમ્ ॥૪॥ કુલં સમ્પ્રાપ્તયા પુણ્યં કુલે મહતિ જાતયા । એવમુક્ત્વા તુ વૈદેહી રાવણં તં યશસ્વિની ॥૫॥ રાવણં પૃષ્ઠતઃ કૃત્વા ભૂયો વચનમબ્રવીત્ । નાહમૌપયિકી ભાર્યા પરભાર્યા સતી તવ ॥૬॥ સાધુ ધર્મમવેક્ષસ્વ સાધુ સાધુવ્રતં ચર । યથા તવ તથાન્યેષાં રક્ષ્યા દારા નિશાચર ॥૭॥ આત્માનમુપમાં કૃત્વા સ્વેષુ દારેષુ રમ્યતામ્ । અતુષ્ટં સ્વેષુ દારેષુ ચપલં ચપલેન્દ્રિયમ્ । નયન્તિ નિકૃતિપ્રજ્ઞં પરદારાઃ પરાભવમ્ ॥૮॥ ઇહ સન્તો ન વા સન્તિ સતો વા નાનુવર્તસે । યથા હિ વિપરીતા તે બુદ્ધિરાચારવર્જિતા ॥૯॥ વચો મિથ્યા પ્રણીતાત્મા પથ્યમુક્તં વિચક્ષણૈઃ। રાક્ષસાનામભાવાય ત્વં વા ન પ્રતિપદ્યસે ॥૧૦॥ અકૃતાત્માનમાસાદ્ય રાજાનમનયે રતમ્ । સમૃદ્ધાનિ વિનશ્યન્તિ રાષ્ટ્રાણિ નગરાણિ ચ ॥૧૧॥ તથૈવ ત્વાં સમાસાદ્ય લઙ્કા રત્નૌઘ સઙ્કુલા । અપરાધાત્તવૈકસ્ય નચિરાદ્વિનશિષ્યતિ ॥૧૨॥ સ્વકૃતૈર્હન્યમાનસ્ય રાવણાદીર્ઘદર્શિનઃ। અભિનન્દન્તિ ભૂતાનિ વિનાશે પાપકર્મણઃ॥૧૩॥ એવં ત્વાં પાપકર્માણં વક્ષ્યન્તિ નિકૃતા જનાઃ। દિષ્ટ્યૈતદ્વ્યસનં પ્રાપ્તો રૌદ્ર ઇત્યેવ હર્ષિતાઃ॥૧૪॥ શક્યા લોભયિતું નાહમૈશ્વર્યેણ ધનેન વા । અનન્યા રાઘવેણાહં ભાસ્કરેણ યથા પ્રભા ॥૧૫॥ ઉપધાય ભુજં તસ્ય લોકનાથસ્ય સત્કૃતમ્ । કથં નામોપધાસ્યામિ ભુજમન્યસ્ય કસ્યચિત્ ॥૧૬॥ અહમૌપયિકી ભાર્યા તસ્યૈવ ચ ધરાપતેઃ। વ્રતસ્નાતસ્ય વિદ્યેવ વિપ્રસ્ય વિદિતાત્મનઃ॥૧૭॥ સાધુ રાવણ રામેણ માં સમાનય દુઃખિતામ્ । વને વાસિતયા સાર્ધં કરેણ્વેવ ગજાધિપમ્ ॥૧૮॥ મિત્રમૌપયિકં કર્તું રામઃ સ્થાનં પરીપ્સતા । બન્ધં ચાનિચ્છતા ઘોરં ત્વયાસૌ પુરુષર્ષભઃ॥૧૯॥ વિદિતઃ સ હિ ધર્મજ્ઞઃ શરણાગતવત્સલઃ। તેન મૈત્રી ભવતુ તે યદિ જીવિતુમિચ્છસિ ॥૨૦॥ પ્રસાદયસ્વ ત્વં ચૈનં શરણાગતવત્સલમ્ । માં ચાસ્મૈ પ્રયતો ભૂત્વા નિર્યાતયિતુમર્હસિ ॥૨૧॥ એવં હિ તે ભવેત્ સ્વસ્તિ સમ્પ્રદાય રઘૂત્તમે । અન્યથા ત્વં હિ કુર્વાણઃ પરાં પ્રાપ્સ્યસિ ચાપદમ્ ॥૨૨॥ વર્જયેદ્વજ્રમુત્સૃષ્ટં વર્જયેદન્તકશ્ચિરમ્ । ત્વદ્વિધં ન તુ સઙ્ક્રુદ્ધો લોકનાથઃ સ રાઘવઃ॥૨૩॥ રામસ્ય ધનુષઃ શબ્દં શ્રોષ્યસિ ત્વં મહાસ્વનમ્ । શતક્રતુવિસૃષ્ટસ્ય નિર્ઘોષમશનેરિવ ॥૨૪॥ ઇહ શીઘ્રં સુપર્વાણો જ્વલિતાસ્યા ઇવોરગાઃ। ઇષવો નિપતિષ્યન્તિ રામલક્ષ્મણલક્ષિતાઃ॥૨૫॥ રક્ષાંસિ નિહનિષ્યન્તઃ પુર્યામસ્યાં ન સંશયઃ। અસમ્પાતં કરિષ્યન્તિ પતન્તઃ કઙ્કવાસસઃ॥૨૬॥ રાક્ષસેન્દ્રમહાસર્પાન્સ રામગરુડો મહાન્ । ઉદ્ધરિષ્યતિ વેગેન વૈનતેય ઇવોરગાન્ ॥૨૭॥ અપનેષ્યતિ માં ભર્તા ત્વત્તઃ શીઘ્રમરિન્દમઃ। અસુરેભ્યઃ શ્રિયં દીપ્તાં વિષ્ણુસ્ત્રિભિરિવ ક્રમૈઃ॥૨૮॥ જનસ્થાને હતસ્થાને નિહતે રક્ષસાં બલે । અશક્તેન ત્વયા રક્ષઃ કૃતમેતદસાધુ વૈ ॥૨૯॥ આશ્રમં તત્તયોઃ શૂન્યં પ્રવિશ્ય નરસિંહયોઃ। ગોચરં ગતયોર્ભ્રાત્રોરપનીતા ત્વયાધમ ॥૩૦॥ ન હિ ગન્ધમુપાઘ્રાય રામલક્ષ્મણયોસ્ત્વયા । શક્યં સન્દર્શને સ્થાતું શુના શાર્દૂલયોરિવ ॥૩૧॥ તસ્ય તે વિગ્રહે તાભ્યાં યુગગ્રહણમસ્થિરમ્ । વૃત્રસ્યેવેન્દ્રબાહુભ્યાં બાહોરેકસ્ય વિગ્રહે ॥૩૨॥ ક્ષિપ્રં તવ સ નાથો મે રામઃ સૌમિત્રિણા સહ । તોયમલ્પમિવાદિત્યઃ પ્રાણાનાદાસ્યતે શરૈઃ॥૩૩॥ ગિરિં કુબેરસ્ય ગતોઽથવાલયં સભાં ગતો વા વરુણસ્ય રાજ્ઞઃ। અસંશયં દાશરથેર્વિમોક્ષ્યસે મહાદ્રુમઃ કાલહતોઽશનેરિવ ॥૩૪॥ ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્્રામાયણે વાલ્મીકીયે આદિકાવ્યે સુન્દરકાણ્ડે એકવિંશઃ સર્ગઃ