અથ ત્રયોવિંશઃ સર્ગઃ ઇત્યુક્ત્વા મૈથિલીં રાજા રાવણઃ શત્રુરાવણઃ। સન્દિશ્ય ચ તતઃ સર્વા રાક્ષસીર્નિર્જગામ હ ॥૧॥ નિષ્ક્રાન્તે રાક્ષસેન્દ્રે તુ પુનરન્તઃપુરં ગતે । રાક્ષસ્યો ભીમરૂપાસ્તાઃ સીતાં સમભિદુદ્રુવુઃ॥૨॥ તતઃ સીતામુપાગમ્ય રાક્ષસ્યઃ ક્રોધમૂર્છિતાઃ। પરં પરુષયા વાચા વૈદેહીમિદમબ્રુવન્ ॥૩॥ પૌલસ્ત્યસ્ય વરિષ્ઠસ્ય રાવણસ્ય મહાત્મનઃ। દશગ્રીવસ્ય ભાર્યાત્વં સીતે ન બહુ મન્યસે ॥૪॥ તતસ્ત્વેકજટા નામ રાક્ષસી વાક્યમબ્રવીત્ । આમન્ત્ર્ય ક્રોધતામ્રાક્ષી સીતાં કરતલોદરીમ્ ॥૫॥ પ્રજાપતીનાં ષણ્ણાં તુ ચતુર્થોઽયં પ્રજાપતિઃ। માનસો બ્રહ્મણઃ પુત્રઃ પુલસ્ત્ય ઇતિ વિશ્રુતઃ॥૬॥ પુલસ્ત્યસ્ય તુ તેજસ્વી મહર્ષિર્માનસઃ સુતઃ। નામ્ના સ વિશ્રવા નામ પ્રજાપતિસમપ્રભઃ॥૭॥ તસ્ય પુત્રો વિશાલાક્ષિ રાવણઃ શત્રુરાવણઃ। તસ્ય ત્વં રાક્ષસેન્દ્રસ્ય ભાર્યા ભવિતુમર્હસિ ॥૮॥ મયોક્તં ચારુસર્વાઙ્ગિ વાક્યં કિં નાનુમન્યસે । તતો હરિજટા નામ રાક્ષસી વાક્યમબ્રવીત્ ॥૯॥ વિવૃત્ય નયને કોપાન્માર્જારસદૃશેક્ષણા । યેન દેવાસ્ત્રયસ્ત્રિંશદ્દેવરાજશ્ચ નિર્જિતઃ॥૧૦॥ તસ્ય ત્વં રાક્ષસેન્દ્રસ્ય ભાર્યા ભવિતુમર્હસિ । વીર્યોત્સિક્તસ્ય શૂરસ્ય સઙ્ગ્રામેષ્વનિવર્તિનઃ। બલિનો વીર્યયુક્તસ્ય ભાર્યા ત્વં કિં ન લિપ્સસે ॥૧૧॥ પ્રિયાં બહુમતાં ભાર્યાં ત્યક્ત્વા રાજા મહાબલઃ। સર્વાસાં ચ મહાભાગાં ત્વામુપૈષ્યતિ રાવણઃ॥૧૨॥ સમૃદ્ધં સ્ત્રીસહસ્રેણ નાનારત્નોપશોભિતમ્ । અન્તઃપુરં તદુત્સૃજ્ય ત્વામુપૈષ્યતિ રાવણઃ॥૧૩॥ અન્યા તુ વિકટા નામ રાક્ષસી વાક્યમબ્રવીત્ । અસકૃદ્ ભીમવીર્યેણ નાગા ગન્ધર્વદાનવાઃ। નિર્જિતાઃ સમરે યેન સ તે પાર્શ્વમુપાગતઃ॥૧૪॥ તસ્ય સર્વસમૃદ્ધસ્ય રાવણસ્ય મહાત્મનઃ। કિમર્થં રાક્ષસેન્દ્રસ્ય ભાર્યાત્વં નેચ્છસેઽધમે ॥૧૫॥ તતસ્તાં દુર્મુખી નામ રાક્ષસી વાક્યમબ્રવીત્ । યસ્ય સૂર્યો ન તપતિ ભીતો યસ્ય સ મારુતઃ। ન વાતિ સ્માયતાપાઙ્ગિ કિં ત્વં તસ્ય ન તિષ્ઠસે ॥૧૬॥ પુષ્પવૃષ્ટિં ચ તરવો મુમુચુર્યસ્ય વૈ ભયાત્ । શૈલાઃ સુસ્ત્રુવુઃ પાનીયં જલદાશ્ચ યદેચ્છતિ ॥૧૭॥ તસ્ય નૈરૃતરાજસ્ય રાજરાજસ્ય ભામિનિ । કિં ત્વં ન કુરુષે બુદ્ધિં ભાર્યાર્થે રાવણસ્ય હિ ॥૧૮॥ સાધુ તે તત્ત્વતો દેવિ કથિતં સાધુ ભામિનિ । ગૃહાણ સુસ્મિતે વાક્યમન્યથા ન ભવિષ્યસિ ॥૧૯॥ ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્્રામાયણે વાલ્મીકીયે આદિકાવ્યે સુન્દરકાણ્ડે ત્રયોવિંશઃ સર્ગઃ