અથ પઞ્ચવિંશઃ સર્ગઃ
અથ તાસાં વદન્તીનાં પરુષં દારુણં બહુ ।
રાક્ષસીનામસૌમ્યાનાં રુરોદ જનકાત્મજા ॥૧॥
એવમુક્તા તુ વૈદેહી રાક્ષસીભિર્મનસ્વિની ।
ઉવાચ પરમત્રસ્તા બાષ્પગદ્ગદયા ગિરા ॥૨॥
ન માનુષી રાક્ષસસ્ય ભાર્યા ભવિતુમર્હતિ ।
કામં ખાદત માં સર્વા ન કરિષ્યામિ વો વચઃ॥૩॥
સા રાક્ષસીમધ્યગતા સીતા સુરસુતોપમા ।
ન શર્મ લેભે શોકાર્તા રાવણેનેવ ભર્ત્સિતા ॥૪॥
વેપતે સ્માધિકં સીતા વિશન્તીવાઙ્ગમાત્મનઃ।
વને યૂથપરિભ્રષ્ટા મૃગી કોકૈરિવાર્દિતા ॥૫॥
સા ત્વશોકસ્ય વિપુલાં શાખામાલમ્બ્ય પુષ્પિતામ્ ।
ચિન્તયામાસ શોકેન ભર્તારં ભગ્નમાનસા ॥૬॥
સા સ્નાપયન્તી વિપુલૌ સ્તનૌ નેત્રજલસ્રવૈઃ।
ચિન્તયન્તી ન શોકસ્ય તદાન્તમધિગચ્છતિ ॥૭॥
સા વેપમાના પતિતા પ્રવાતે કદલી યથા ।
રાક્ષસીનાં ભયત્રસ્તા વિવર્ણવદનાભવત્ ॥૮॥
તસ્યાઃ સા દીર્ઘબહુલા વેપન્ત્યાઃ સીતયા તદા ।
દદૃશે કમ્પિતા વેણી વ્યાલીવ પરિસર્પતી ॥૯॥
સા નિઃશ્વસન્તી શોકાર્તા કોપોપહતચેતના ।
આર્તા વ્યસૃજદશ્રૂણિ મૈથિલી વિલલાપ ચ ॥૧૦॥
હા રામેતિ ચ દુઃખાર્તા હા પુનર્લક્ષ્મણેતિ ચ ।
હા શ્વશ્રૂર્મમ કૌસલ્યે હા સુમિત્રેતિ ભામિની ॥૧૧॥
લોકપ્રવાદઃ સત્યોઽયં પણ્ડિતૈઃ સમુદાહૃતઃ।
અકાલે દુર્લભો મૃત્યુઃ સ્ત્રિયા વા પુરુષસ્ય વા ॥૧૨॥
યત્રાહમાભિઃ ક્રૂરાભી રાક્ષસીભિરિહાર્દિતા ।
જીવામિ હીના રામેણ મુહૂર્તમપિ દુઃખિતા ॥૧૩॥
એષાલ્પપુણ્યા કૃપણા વિનશિષ્યામ્યનાથવત્ ।
સમુદ્રમધ્યે નૌઃ પૂર્ણા વાયુવેગૈરિવાહતા ॥૧૪॥
ભર્તારં તમપશ્યન્તી રાક્ષસીવશમાગતા ।
સીદામિ ખલુ શોકેન કૂલં તોયહતં યથા ॥૧૫॥
તં પદ્મદલપત્રાક્ષં સિંહવિક્રાન્તગામિનમ્ ।
ધન્યાઃ પશ્યન્તિ મે નાથં કૃતજ્ઞં પ્રિયવાદિનમ્ ॥૧૬॥
સર્વથા તેન હીનાયા રામેણ વિદિતાત્મના ।
તીક્ષ્ણં વિષમિવાસ્વાદ્ય દુર્લભં મમ જીવનમ્ ॥૧૭॥
કીદૃશં તુ મહાપાપં મયા દેહાન્તરે કૃતમ્ ।
તેનેદં પ્રાપ્યતે ઘોરં મહાદુઃખં સુદારુણમ્ ॥૧૮॥
જીવિતં ત્યક્તુમિચ્છામિ શોકેન મહતા વૃતા ।
રાક્ષસીભિશ્ચ રક્ષન્ત્યા રામો નાસાદ્યતે મયા ॥૧૯॥
ધિગસ્તુ ખલુ માનુષ્યં ધિગસ્તુ પરવશ્યતામ્ ।
ન શક્યં યત્પરિત્યક્તુમાત્મચ્છન્દેન જીવિતમ્ ॥૨૦॥
ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્્રામાયણે વાલ્મીકીયે આદિકાવ્યે સુન્દરકાણ્ડે પઞ્ચવિંશઃ સર્ગઃ