અથ ત્રયસ્ત્રિંશઃ સર્ગઃ સોઽવતીર્ય દ્રુમાત્તસ્માદ્વિદ્રુમપ્રતિમાનનઃ। વિનીતવેષઃ કૃપણઃ પ્રણિપત્યોપસૃત્ય ચ ॥૧॥ તામબ્રવીન્મહાતેજા હનૂમાન્ મારુતાત્મજઃ। શિરસ્યઞ્જલિમાધાય સીતાં મધુરયા ગિરા ॥૨॥ કા નુ પદ્મપલાશાક્ષી ક્લિષ્ટકૌશેયવાસિની । દ્રુમસ્ય શાખામાલમ્બ્ય તિષ્ઠસિ ત્વમનિન્દિતે ॥૩॥ કિમર્થં તવ નેત્રાભ્યાં વારિ સ્રવતિ શોકજમ્ । પુણ્ડરીકપલાશાભ્યાં વિપ્રકીર્ણમિવોદકમ્ ॥૪॥ સુરાણામસુરાણાં ચ નાગગન્ધર્વરક્ષસામ્ । યક્ષાણાં કિંનરાણાં ચ કા ત્વં ભવસિ શોભને ॥૫॥ કા ત્વં ભવસિ રુદ્રાણાં મરુતાં વા વરાનને । વસૂનાં વા વરારોહે દેવતા પ્રતિભાસિ મે ॥૬॥ કિં નુ ચન્દ્રમસા હીના પતિતા વિબુધાલયાત્ । રોહિણી જ્યોતિષાં શ્રેષ્ઠા શ્રેષ્ઠા સર્વગુણાધિકા ॥૭॥ કોપાદ્વા યદિ વા મોહાદ્ભર્તારમસિતેક્ષણે । વસિષ્ઠં કોપયિત્વા ત્વં વાસિ કલ્યાણ્યરુન્ધતી ॥૮॥ કો નુ પુત્રઃ પિતા ભ્રાતા ભર્તા વા તે સુમધ્યમે । અસ્માલ્લોકાદમું લોકં ગતં ત્વમનુશોચસિ ॥૯॥ રોદનાદતિનિઃશ્વાસાદ્ભૂમિસંસ્પર્શનાદપિ । ન ત્વાં દેવીમહં મન્યે રાજ્ઞઃ સઞ્જ્ઞાવધારણાત્ ॥૧૦॥ વ્યઞ્જનાનિ હિ તે યાનિ લક્ષણાનિ ચ લક્ષયે । મહિષી ભૂમિપાલસ્ય રાજકન્યા ચ મે મતા ॥૧૧॥ રાવણેન જનસ્થાનાદ્બલાત્ પ્રમથિતા યદિ । સીતા ત્વમસિ ભદ્રં તે તન્મમાચક્ષ્વ પૃચ્છતઃ॥૧૨॥ યથા હિ તવ વૈ દૈન્યં રૂપં ચાપ્યતિમાનુષમ્ । તપસા ચાન્વિતો વેષસ્ત્વં રામમહિષી ધ્રુવમ્ ॥૧૩॥ સા તસ્ય વચનં શ્રુત્વા રામકીર્તનહર્ષિતા । ઉવાચ વાક્યં વૈદેહી હનૂમન્તં દ્રુમાશ્રિતમ્ ॥૧૪॥ પૃથિવ્યાં રાજસિંહાનાં મુખ્યસ્ય વિદિતાત્મનઃ। સ્નુષા દશરથસ્યાહં શત્રુસૈન્યપ્રણાશિનઃ॥૧૫॥ દુહિતા જનકસ્યાહં વૈદેહસ્ય મહાત્મનઃ। સીતેતિ નામ્ના ચોક્તાહં ભાર્યા રામસ્ય ધીમતઃ॥૧૬॥ સમા દ્વાદશ તત્રાહં રાઘવસ્ય નિવેશને । ભુઞ્જાના માનુષાન્ભોગાન્સર્વકામસમૃદ્ધિની ॥૧૭॥ તતસ્ત્રયોદશે વર્ષે રાજ્યે ચેક્ષ્વાકુનન્દનમ્ । અભિષેચયિતું રાજા સોપાધ્યાયઃ પ્રચક્રમે ॥૧૮॥ તસ્મિન્ સમ્ભ્રિયમાણે તુ રાઘવસ્યાભિષેચને । કૈકેયી નામ ભર્તારમિદં વચનમબ્રવીત્ ॥૧૯॥ ન પિબેયં ન ખાદેયં પ્રત્યહં મમ ભોજનમ્ । એષ મે જીવિતસ્યાન્તો રામો યદ્યભિષિચ્યતે ॥૨૦॥ યત્તદુક્તં ત્વયા વાક્યં પ્રીત્યા નૃપતિસત્તમ । તચ્ચેન્ન વિતથં કાર્યં વનં ગચ્છતુ રાઘવઃ॥૨૧॥ સ રાજા સત્યવાગ્દેવ્યા વરદાનમનુસ્મરન્ । મુમોહ વચનં શ્રુત્વા કૈકેય્યાઃ ક્રૂરમપ્રિયમ્ ॥૨૨॥ તતસ્તં સ્થવિરો રાજા સત્યધર્મે વ્યવસ્થિતઃ। જ્યેષ્ઠં યશસ્વિનં પુત્રં રુદન્રાજ્યમયાચત ॥૨૩॥ સ પિતુર્વચનં શ્રીમાનભિષેકાત્પરં પ્રિયમ્ । મનસા પૂર્વમાસાદ્ય વાચા પ્રતિગૃહીતવાન્ ॥૨૪॥ દદ્યાન્ન પ્રતિગૃહ્ણીયાત્ સત્યં બ્રૂયાન્ન ચાનૃતમ્ । અપિ જીવિતહેતોર્હિ રામઃ સત્યપરાક્રમઃ॥૨૫॥ સ વિહાયોત્તરીયાણિ મહાર્હાણિ મહાયશાઃ। વિસૃજ્ય મનસા રાજ્યં જનન્યૈ માં સમાદિશત્ ॥૨૬॥ સાહં તસ્યાગ્રતસ્તૂર્ણં પ્રસ્થિતા વનચારિણી । ન હિ મે તેન હીનાયા વાસઃ સ્વર્ગેઽપિ રોચતે ॥૨૭॥ પ્રાગેવ તુ મહાભાગઃ સૌમિત્રિર્મિત્રનન્દનઃ। પૂર્વજસ્યાનુયાત્રાર્થે કુશચીરૈરલઙ્કૃતઃ॥૨૮॥ તે વયં ભર્તુરાદેશં બહુમાન્ય દૃઢવ્રતાઃ। પ્રવિષ્ટાઃ સ્મ પુરાદ્દૃષ્ટં વનં ગમ્ભીરદર્શનમ્ ॥૨૯॥ વસતો દણ્ડકારણ્યે તસ્યાહમમિતૌજસઃ। રક્ષસાપહૃતા ભાર્યા રાવણેન દુરાત્મના ॥૩૦॥ દ્વૌ માસૌ તેન મે કાલો જીવિતાનુગ્રહઃ કૃતઃ। ઊર્ધ્વં દ્વાભ્યાં તુ માસાભ્યાં તતસ્ત્યક્ષ્યામિ જીવિતમ્ ॥૩૧॥ ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્્રામાયણે વાલ્મીકીયે આદિકાવ્યે સુન્દરકાણ્ડે ત્રયસ્ત્રિંશઃ સર્ગઃ