અથ પઞ્ચપઞ્ચાશઃ સર્ગઃ સન્દીપ્યમાનાં વિત્રસ્તાં ત્રસ્તરક્ષોગણાં પુરીમ્ । અવેક્ષ્ય હાનુમાઁલ્લઙ્કાં ચિન્તયામાસ વાનરઃ॥૧॥ તસ્યાભૂત્સુમહાંસ્ત્રાસઃ કુત્સા ચાત્મન્યજાયત । લઙ્કાં પ્રદહતા કર્મ કિંસ્વિત્કૃતમિદં મયા ॥૨॥ ધન્યાઃ ખલુ મહાત્માનો યે બુદ્ધ્યા કોપમુત્થિતમ્ । નિરુન્ધન્તિ મહાત્માનો દીપ્તમગ્નિમિવામ્ભસા ॥૩॥ ક્રુદ્ધઃ પાપં ન કુર્યાત્કઃ ક્રુદ્ધો હન્યાદ્ગુરૂનપિ । ક્રુદ્ધઃ પરુષયા વાચા નરસ્સાધૂનધિક્ષિપેત્ ॥૪॥ વાચ્યાવાચ્યં પ્રકુપિતો ન વિજાનાતિ કર્હિચિત્ । નાકાર્યમસ્તિ ક્રુદ્ધસ્ય નાવાચ્યં વિદ્યતે ક્વચિત્ ॥૫॥ યઃ સમુત્પતિતં ક્રોધં ક્ષમયૈવ નિરસ્યતિ । યથોરગસ્ત્વચં જીર્ણાં સ વૈ પુરુષ ઉચ્યતે ॥૬॥ ધિગસ્તુ માં સુદુર્બુદ્ધિં નિર્લજ્જં પાપકૃત્તમમ્ । અચિન્તયત્વા તાં સીતામગ્નિદં સ્વામિઘાતકમ્ ॥૭॥ યદિ દગ્ધા ત્વિયં સર્વા નૂનમાર્યાપિ જાનકી । દગ્ધા તેન મયા ભર્તુર્હતં કાર્યમજાનતા ॥૮॥ યદર્થમયમારમ્ભસ્તત્કાર્યમવસાદિતમ્ । મયા હિ દહતા લઙ્કાં ન સીતા પરિરક્ષિતા ॥૯॥ ઈષત્કાર્યમિદં કાર્યં કૃતમાસીન્ન સંશયઃ। તસ્ય ક્રોધાભિભૂતેન મયા મૂલક્ષયઃ કૃતઃ॥૧૦॥ વિનષ્ટા જાનકી વ્યક્તં ન હ્યદગ્ધઃ પ્રદૃશ્યતે । લઙ્કાયાઃ કશ્ચિદુદ્દેશઃ સર્વા ભસ્મીકૃતા પુરી ॥૧૧॥ યદિ તદ્વિહતં કાર્યં મયા પ્રજ્ઞાવિપર્યયાત્ । ઇહૈવ પ્રાણસંન્યાસો મમાપિ હ્યદ્ય રોચતે ॥૧૨॥ કિમગ્નૌ નિપતામ્યદ્ય આહોસ્વિદ્વડવામુખે । શરીરમિહ સત્ત્વાનાં દદ્મિ સાગરવાસિનામ્ ॥૧૩॥ કથં નુ જીવતા શક્યો મયા દ્રષ્ટું હરીશ્વરઃ। તૌ વા પુરુષશાર્દૂલૌ કાર્યસર્વસ્વઘાતિના ॥૧૪॥ મયા ખલુ તદેવેદં રોષદોષાત્પ્રદર્શિતમ્ । પ્રથિતં ત્રિષુ લોકેષુ કપિત્વમનવસ્થિતમ્ ॥૧૫॥ ધિગસ્તુ રાજસં ભાવમનીશમનવસ્થિતમ્ । ઈશ્વરેણાપિ યદ્રાગાન્મયા સીતા ન રક્ષિતા ॥૧૬॥ વિનષ્ટાયાં તુ સીતાયાં તાવુભૌ વિનશિષ્યતઃ। તયોર્વિનાશે સુગ્રીવઃ સબન્ધુર્વિનશિષ્યતિ ॥૧૭॥ એતદેવ વચઃ શ્રુત્વા ભરતો ભ્રાતૃવત્સલઃ। ધર્માત્મા સહશત્રુઘ્નઃ કથં શક્ષ્યતિ જીવિતુમ્ ॥૧૮॥ ઇક્ષ્વાકુવંશે ધર્મિષ્ઠે ગતે નાશમસંશયમ્ । ભવિષ્યન્તિ પ્રજાઃ સર્વાઃ શોકસન્તાપપીડિતાઃ॥૧૯॥ તદહં ભાગ્યરહિતો લુપ્તધર્માર્થસઙ્ગ્રહઃ। રોષદોષપરીતાત્મા વ્યક્તં લોકવિનાશનઃ॥૨૦॥ ઇતિ ચિન્તયતસ્તસ્ય નિમિત્તાન્યુપપેદિરે । પૂર્વમપ્યુપલબ્ધાનિ સાક્ષાત્પુનરચિન્તયત્ ॥૨૧॥ અથ વા ચારુસર્વાઙ્ગી રક્ષિતા સ્વેન તેજસા । ન નશિષ્યતિ કલ્યાણી નાગ્નિરગ્નૌ પ્રવર્તતે ॥૨૨॥ નહિ ધર્માત્મનસ્તસ્ય ભાર્યામમિતતેજસઃ। સ્વચરિત્રાભિગુપ્તાં તાં સ્પ્રષ્ટુમર્હતિ પાવકઃ॥૨૩॥ નૂનં રામપ્રભાવેણ વૈદેહ્યાઃ સુકૃતેન ચ । યન્માં દહનકર્માયં નાદહદ્ધવ્યવાહનઃ॥૨૪॥ ત્રયાણાં ભરતાદીનાં ભ્રાતૄણાં દેવતા ચ યા । રામસ્ય ચ મનઃકાન્તા સા કથં વિનશિષ્યતિ ॥૨૫॥ યદ્વા દહનકર્માયં સર્વત્ર પ્રભુરવ્યયઃ। ન મે દહતિ લાઙ્ગૂલં કથમાર્યાં પ્રધક્ષ્યતિ ॥૨૬॥ પુનશ્ચાચિન્તયત્તત્ર હનુમાન્વિસ્મિતસ્તદા । હિરણ્યનાભસ્ય ગિરેર્જલમધ્યે પ્રદર્શનમ્ ॥૨૭॥ તપસા સત્યવાક્યેન અનન્યત્વાચ્ચ ભર્તરિ । અસૌ વિનિર્દહેદગ્નિં ન તામગ્નિઃ પ્રધક્ષ્યતિ ॥૨૮॥ સ તથા ચિન્તયંસ્તત્ર દેવ્યા ધર્મપરિગ્રહમ્ । શુશ્રાવ હનુમાંસ્તત્ર ચારણાનાં મહાત્મનામ્ ॥૨૯॥ અહો ખલુ કૃતં કર્મ દુર્વિગાહં હનૂમતા । અગ્નિં વિસૃજતા તીક્ષ્ણં ભીમં રાક્ષસસદ્મનિ ॥૩૦॥ પ્રપલાયિતરક્ષઃ સ્ત્રીબાલવૃદ્ધસમાકુલા । જનકોલાહલાધ્માતા ક્રન્દન્તીવાદ્રિકન્દરૈઃ ॥૩૧॥ દગ્ધેયં નગરી લઙ્કા સાટ્ટપ્રાકારતોરણા । જાનકી ન ચ દગ્ધેતિ વિસ્મયોઽદ્ભુત એવ નઃ॥૩૨॥ ઇતિ શુશ્રાવ હનુમાન્ વાચં તામમૃતોપમામ્ । બભૂવ ચાસ્ય મનસો હર્ષસ્તત્કાલસમ્ભવઃ॥૩૩॥ સ નિમિત્તૈશ્ચ દૃષ્ટાર્થૈઃ કારણૈશ્ચ મહાગુણૈઃ। ઋષિવાક્યૈશ્ચ હનુમાનભવત્પ્રીતમાનસઃ॥૩૪॥ તતઃ કપિઃ પ્રાપ્તમનોરથાર્થ- સ્તામક્ષતાં રાજસુતાં વિદિત્વા । પ્રત્યક્ષતસ્તાં પુનરેવ દૃષ્ટ્વા પ્રતિપ્રયાણાય મતિં ચકાર ॥૩૫॥ ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્્રામાયણે વાલ્મીકીયે આદિકાવ્યે સુન્દરકાણ્ડે પઞ્ચપઞ્ચાશઃ સર્ગઃ