અથ એકષષ્ટિતમઃ સર્ગઃ તતો જામ્બવતો વાક્યમગૃહ્ણન્ત વનૌકસઃ। અઙ્ગદપ્રમુખા વીરા હનૂમાંશ્ચ મહાકપિઃ॥૧॥ પ્રીતિમન્તસ્તતઃ સર્વે વાયુપુત્રપુરઃસરાઃ। મહેન્દ્રાગ્રાત્ સમુત્પત્ય પુપ્લુવુઃ પ્લવગર્ષભાઃ॥૨॥ મેરુમન્દરસઙ્કાશા મત્તા ઇવ મહાગજાઃ। છાદયન્ત ઇવાકાશં મહાકાયા મહાબલાઃ॥૩॥ સભાજ્યમાનં ભૂતૈસ્તમાત્મવન્તં મહાબલમ્ । હનૂમન્તં મહાવેગં વહન્ત ઇવ દૃષ્ટિભિઃ॥૪॥ રાઘવે ચાર્થનિર્વૃત્તિં કર્તું ચ પરમં યશઃ। સમાધાય સમૃદ્ધાર્થાઃ કર્મસિદ્ધિભિરુન્નતાઃ॥૫॥ પ્રિયાખ્યાનોન્મુખાઃ સર્વે સર્વે યુદ્ધાભિનન્દિનઃ। સર્વે રામપ્રતીકારે નિશ્ચિતાર્થા મનસ્વિનઃ॥૬॥ પ્લવમાનાઃ ખમાપ્લુત્ય તતસ્તે કાનનૌકસઃ। નન્દનોપમમાસેદુર્વનં દ્રુમશતાયુતમ્ ॥૭॥ યત્તન્મધુવનં નામ સુગ્રીવસ્યાભિરક્ષિતમ્ । અધૃષ્યં સર્વભૂતાનાં સર્વભૂતમનોહરમ્ ॥૮॥ યદ્રક્ષતિ મહાવીરઃ સદા દધિમુખઃ કપિઃ। માતુલઃ કપિમુખ્યસ્ય સુગ્રીવસ્ય મહાત્મનઃ॥૯॥ તે તદ્વનમુપાગમ્ય બભૂવુઃ પરમોત્કટાઃ। વાનરા વાનરેન્દ્રસ્ય મનઃકાન્તં મહાવનમ્ ॥૧૦॥ તતસ્તે વાનરા હૃષ્ટા દૃષ્ટ્વા મધુવનં મહત્ । કુમારમભ્યયાચન્ત મધૂનિ મધુપિઙ્ગલાઃ॥૧૧॥ તતઃ કુમારસ્તાન્વૃદ્ધાઞ્જામ્બવત્પ્રમુખાન્કપીન્ । અનુમાન્ય દદૌ તેષાં નિસર્ગં મધુભક્ષણે ॥૧૨॥ તે નિસૃષ્ટાઃ કુમારેણ ધીમતા વાલિસૂનુના । હરયઃ સમપદ્યન્ત દ્રુમાન્ મધુકરાકુલાન્ ॥૧૩॥ ભક્ષયન્તઃ સુગન્ધીનિ મૂલાનિ ચ ફલાનિ ચ । જગ્મુઃ પ્રહર્ષં તે સર્વે બભૂવુશ્ચ મદોત્કટાઃ॥૧૪॥ તતશ્ચાનુમતાઃ સર્વે સુસંહૃષ્ટા વનૌકસઃ। મુદિતાશ્ચ તતસ્તે ચ પ્રનૃત્યન્તિ તતસ્તતઃ॥૧૫॥ ગાયન્તિ કેચિત્ પ્રહસન્તિ કેચિ- ન્નૃત્યન્તિ કેચિત્ પ્રણમન્તિ કેચિત્ । પતન્તિ કેચિત્ પ્રચરન્તિ કેચિત્ પ્લવન્તિ કેચિત્ પ્રલપન્તિ કેચિત્ ॥૧૬॥ પરસ્પરં કેચિદુપાશ્રયન્તિ પરસ્પરં કેચિદતિબ્રુવન્તિ । દ્રુમાદ્દ્રુમં કેચિદભિદ્રવન્તિ ક્ષિતૌ નગાગ્રાન્નિપતન્તિ કેચિત્ ॥૧૭॥ મહીતલાત્કેચિદુદીર્ણવેગા મહાદ્રુમાગ્રાણ્યભિસમ્પતન્તિ । ગાયન્તમન્યઃ પ્રહસન્નુપૈતિ હસન્તમન્યઃ પ્રરુદન્નુપૈતિ ॥૧૮॥ તુદન્તમન્યઃ પ્રણદન્નુપૈતિ સમાકુલં તત્ કપિસૈન્યમાસીત્ । ન ચાત્ર કશ્ચિન્ન બભૂવ મત્તો ન ચાત્ર કશ્ચિન્ન બભૂવ દૃપ્તઃ॥૧૯॥ તતો વનં તત્પરિભક્ષ્યમાણં દ્રુમાંશ્ચ વિધ્વંસિતપત્રપુષ્પાન્ । સમીક્ષ્ય કોપાદ્દધિવક્ત્રનામા નિવારયામાસ કપિઃ કપીંસ્તાન્ ॥૨૦॥ સ તૈઃ પ્રવૃદ્ધૈઃ પરિભર્ત્સ્યમાનો વનસ્ય ગોપ્તા હરિવૃદ્ધવીરઃ। ચકાર ભૂયો મતિમુગ્રતેજા વનસ્ય રક્ષાં પ્રતિ વાનરેભ્યઃ॥૨૧॥ ઉવાચ કાંશ્ચિત્ પરુષાણ્યભીત- મસક્તમન્યાંશ્ચ તલૈર્જઘાન । સમેત્ય કૈશ્ચિત્ કલહં ચકાર તથૈવ સામ્નોપજગામ કાંશ્ચિત્ ॥૨૨॥ સ તૈર્મદાદપ્રતિવાર્યવેગૈ- ર્બલાચ્ચ તેન પ્રતિવાર્યમાણૈઃ। પ્રધર્ષણે ત્યક્તભયૈઃ સમેત્ય પ્રકૃષ્યતે ચાપ્યનવેક્ષ્ય દોષમ્ ॥૨૩॥ નખૈસ્તુદન્તો દશનૈર્દશન્ત- સ્તલૈશ્ચ પાદૈશ્ચ સમાપયન્તઃ। મદાત્કપિં તે કપયઃ સમન્તા- ન્મહાવનં નિર્વિષયં ચ ચક્રુઃ॥૨૪॥ ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્્રામાયણે વાલ્મીકીયે આદિકાવ્યે સુન્દરકાણ્ડે એકષષ્ટિતમઃ સર્ગઃ