ಅಥ ಪ್ರಥಮಃ ಸರ್ಗಃ ತತೋ ರಾವಣನೀತಾಯಾಃ ಸೀತಾಯಾಃ ಶತ್ರುಕರ್ಷಣಃ। ಇಯೇಷ ಪದಮನ್ವೇಷ್ಟುಂ ಚಾರಣಾಚರಿತೇ ಪಥಿ ॥೧॥ ದುಷ್ಕರಂ ನಿಷ್ಪ್ರತಿದ್ವನ್ದ್ವಂ ಚಿಕೀರ್ಷನ್ ಕರ್ಮ ವಾನರಃ। ಸಮುದಗ್ರಶಿರೋಗ್ರೀವೋ ಗವಾಂ ಪತಿರಿವಾಬಭೌ ॥೨॥ ಅಥ ವೈದೂರ್ಯವರ್ಣೇಷು ಶಾದ್ವಲೇಷು ಮಹಾಬಲಃ। ಧೀರಃ ಸಲಿಲಕಲ್ಪೇಷು ವಿಚಚಾರ ಯಥಾಸುಖಮ್ ॥೩॥ ದ್ವಿಜಾನ್ ವಿತ್ರಾಸಯನ್ ಧೀಮಾನುರಸಾ ಪಾದಪಾನ್ ಹರನ್ । ಮೃಗಾಂಶ್ಚ ಸುಬಹೂನ್ ನಿಘ್ನನ್ ಪ್ರವೃದ್ಧ ಇವ ಕೇಸರೀ ॥೪॥ ನೀಲಲೋಹಿತಮಾಞ್ಜಿಷ್ಠಪದ್ಮವರ್ಣೈಃ ಸಿತಾಸಿತೈಃ। ಸ್ವಭಾವಸಿದ್ಧೈರ್ವಿಮಲೈರ್ಧಾತುಭಿಃ ಸಮಲಙ್ಕೃತಮ್ ॥೫॥ ಕಾಮರೂಪಿಭಿರಾವಿಷ್ಟಮಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಸಪರಿಚ್ಛದೈಃ। ಯಕ್ಷಕಿನ್ನರಗನ್ಧರ್ವೈರ್ದೇವಕಲ್ಪೈಃ ಸಪನ್ನಗೈಃ॥೬॥ ಸ ತಸ್ಯ ಗಿರಿವರ್ಯಸ್ಯ ತಲೇ ನಾಗವರಾಯುತೇ । ತಿಷ್ಠನ್ ಕಪಿವರಸ್ತತ್ರ ಹ್ರದೇ ನಾಗ ಇವಾಬಭೌ ॥೭॥ ಸ ಸೂರ್ಯಾಯ ಮಹೇನ್ದ್ರಾಯ ಪವನಾಯ ಸ್ವಯಮ್ಭುವೇ । ಭೂತೇಭ್ಯಶ್ಚಾಞ್ಜಲಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಚಕಾರ ಗಮನೇ ಮತಿಮ್ ॥೮॥ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪ್ರಾಙ್್ಮುಖಂ ಕುರ್ವನ್ ಪವನಾಯಾತ್ಮಯೋನಯೇ । ತತೋ ಹಿ ವವೃಧೇ ಗನ್ತುಂ ದಕ್ಷಿಣೋ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಮ್ ॥೯॥ ಪ್ಲವಗಪ್ರವರೈರ್ದೃಷ್ಟಃ ಪ್ಲವನೇ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ। ವವೃಧೇ ರಾಮವೃದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ಸಮುದ್ರ ಇವ ಪರ್ವಸು ॥೧೦॥ ನಿಷ್ಪ್ರಮಾಣಶರೀರಃ ಸನ್ ಲಿಲಙ್ಘಯಿಷುರರ್ಣವಮ್ । ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಪೀಡಯಾಮಾಸ ಚರಣಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಪರ್ವತಮ್ ॥೧೧॥ ಸ ಚಚಾಲಾಚಲಶ್ಚಾಶು ಮುಹೂರ್ತಂ ಕಪಿಪೀಡಿತಃ। ತರೂಣಾಂ ಪುಷ್ಪಿತಾಗ್ರಾಣಾಂ ಸರ್ವಂ ಪುಷ್ಪಮಶಾತಯತ್ ॥೧೨॥ ತೇನ ಪಾದಪಮುಕ್ತೇನ ಪುಷ್ಪೌಘೇಣ ಸುಗನ್ಧಿನಾ । ಸರ್ವತಃ ಸಂವೃತಃ ಶೈಲೋ ಬಭೌ ಪುಷ್ಪಮಯೋ ಯಥಾ ॥೧೩॥ ತೇನ ಚೋತ್ತಮವೀರ್ಯೇಣ ಪೀಡ್ಯಮಾನಃ ಸ ಪರ್ವತಃ। ಸಲಿಲಂ ಸಮ್ಪ್ರಸುಸ್ರಾವ ಮದಮತ್ತ ಇವ ದ್ವಿಪಃ॥೧೪॥ ಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ತು ಬಲಿನಾ ಮಹೇನ್ದ್ರಸ್ತೇನ ಪರ್ವತಃ। ರೀತೀರ್ನಿರ್ವರ್ತಯಾಮಾಸ ಕಾಞ್ಚನಾಞ್ಜನರಾಜತೀಃ॥೧೫॥ ಮುಮೋಚ ಚ ಶಿಲಾಃ ಶೈಲೋ ವಿಶಾಲಾಃ ಸಮನಃಶಿಲಾಃ। ಮಧ್ಯಮೇನಾರ್ಚಿಷಾ ಜುಷ್ಟೋ ಧೂಮರಾಜೀರಿವಾನಲಃ॥೧೬॥ ಹರಿಣಾ ಪೀಡ್ಯಮಾನೇನ ಪೀಡ್ಯಮಾನಾನಿ ಸರ್ವತಃ। ಗುಹಾವಿಷ್ಟಾನಿ ಸತ್ತ್ವಾನಿ ವಿನೇದುರ್ವಿಕೃತೈಃ ಸ್ವರೈಃ॥೧೭॥ ಸ ಮಹಾನ್ ಸತ್ತ್ವಸನ್ನಾದಃ ಶೈಲಪೀಡಾನಿಮಿತ್ತಜಃ। ಪೃಥಿವೀಂ ಪೂರಯಾಮಾಸ ದಿಶಶ್ಚೋಪವನಾನಿ ಚ ॥೧೮॥ ಶಿರೋಭಿಃ ಪೃಥುಭಿರ್ನಾಗಾ ವ್ಯಕ್ತಸ್ವಸ್ತಿಕಲಕ್ಷಣೈಃ। ವಮನ್ತಃ ಪಾವಕಂ ಘೋರಂ ದದಂಶುರ್ದಶನೈಃ ಶಿಲಾಃ॥೧೯॥ ತಾಸ್ತದಾ ಸವಿಷೈರ್ದಷ್ಟಾಃ ಕುಪಿತೈಸ್ತೈರ್ಮಹಾಶಿಲಾಃ। ಜಜ್ವಲುಃ ಪಾವಕೋದ್ದೀಪ್ತಾ ಬಿಭಿದುಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಧಾ ॥೨೦॥ ಯಾನಿ ತ್ವೌಷಧಜಾಲಾನಿ ತಸ್ಮಿಞ್ಜಾತಾನಿ ಪರ್ವತೇ । ವಿಷಘ್ನಾನ್ಯಪಿ ನಾಗಾನಾಂ ನ ಶೇಕುಃ ಶಮಿತುಂ ವಿಷಮ್ ॥೨೧॥ ಭಿದ್ಯತೇಽಯಂ ಗಿರಿರ್ಭೂತೈರಿತಿ ಮತ್ವಾ ತಪಸ್ವಿನಃ। ತ್ರಸ್ತಾ ವಿದ್ಯಾಧರಾಸ್ತಸ್ಮಾದುತ್ಪೇತುಃ ಸ್ತ್ರೀಗಣೈಃ ಸಹ ॥೨೨॥ ಪಾನಭೂಮಿಗತಂ ಹಿತ್ವಾ ಹೈಮಮಾಸವಭಾಜನಮ್ । ಪಾತ್ರಾಣಿ ಚ ಮಹಾರ್ಹಾಣಿ ಕರಕಾಂಶ್ಚ ಹಿರಣ್ಮಯಾನ್ ॥೨೩॥ ಲೇಹ್ಯಾನುಚ್ಚಾವಚಾನ್ ಭಕ್ಷ್ಯಾನ್ ಮಾಂಸಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ । ಆರ್ಷಭಾಣಿ ಚ ಚರ್ಮಾಣಿ ಖಡ್ಙ್ಗಾಂಶ್ಚ ಕನಕತ್ಸರೂನ್ ॥೨೪॥ ಕೃತಕಣ್ಠಗುಣಾಃ ಕ್ಷೀಬಾ ರಕ್ತಮಾಲ್ಯಾನುಲೇಪನಾಃ। ರಕ್ತಾಕ್ಷಾಃ ಪುಷ್ಕರಾಕ್ಷಾಶ್ಚ ಗಗನಂ ಪ್ರತಿಪೇದಿರೇ ॥೨೫॥ ಹಾರನೂಪುರಕೇಯೂರಪಾರಿಹಾರ್ಯಧರಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ। ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ಸಸ್ಮಿತಾಸ್ತಸ್ಥುರಾಕಾಶೇ ರಮಣೈಃ ಸಹ ॥೨೬॥ ದರ್ಶಯನ್ತೋ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಂ ವಿದ್ಯಾಧರಮಹರ್ಷಯಃ। ಸಹಿತಾಸ್ತಸ್ಥುರಾಕಾಶೇ ವೀಕ್ಷಾಞ್ಚಕ್ರುಶ್ಚ ಪರ್ವತಮ್ ॥೨೭॥ ಶುಶ್ರುವುಶ್ಚ ತದಾ ಶಬ್ದಮೃಷೀಣಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಮ್ । ಚಾರಣಾನಾಂ ಚ ಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಸ್ಥಿತಾನಾಂ ವಿಮಲೇಽಮ್ಬರೇ ॥೨೮॥ ಏಷ ಪರ್ವತಸಙ್ಕಾಶೋ ಹನುಮಾನ್ ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ। ತಿತೀರ್ಷತಿ ಮಹಾವೇಗಃ ಸಮುದ್ರಂ ವರುಣಾಲಯಮ್ ॥೨೯॥ ರಾಮಾರ್ಥಂ ವಾನರಾರ್ಥಂ ಚ ಚಿಕೀರ್ಷನ್ ಕರ್ಮ ದುಷ್ಕರಮ್ । ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಪರಂ ಪಾರಂ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಂ ಪ್ರಾಪ್ತುಮಿಚ್ಛತಿ ॥೩೦॥ ಇತಿ ವಿದ್ಯಾಧರಾ ವಾಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತೇಷಾಂ ತಪಸ್ವಿನಾಮ್ । ತಮಪ್ರಮೇಯಂ ದದೃಶುಃ ಪರ್ವತೇ ವಾನರರ್ಷಭಮ್ ॥೩೧॥ ದುಧುವೇ ಚ ಸ ರೋಮಾಣಿ ಚಕಮ್ಪೇ ಚಾನಲೋಪಮಃ। ನನಾದ ಚ ಮಹಾನಾದಂ ಸುಮಹಾನಿವ ತೋಯದಃ॥೩೨॥ ಆನುಪೂರ್ವ್ಯಾ ಚ ವೃತ್ತಂ ತಲ್ಲಾಙ್ಗೂಲಂ ರೋಮಭಿಶ್ಚಿತಮ್ । ಉತ್ಪತಿಷ್ಯನ್ ವಿಚಿಕ್ಷೇಪ ಪಕ್ಷಿರಾಜ ಇವೋರಗಮ್ ॥೩೩॥ ತಸ್ಯ ಲಾಙ್ಗೂಲಮಾವಿದ್ಧಮತಿವೇಗಸ್ಯ ಪೃಷ್ಠತಃ। ದದೃಶೇ ಗರುಡೇನೇವ ಹ್ರಿಯಮಾಣೋ ಮಹೋರಗಃ॥೩೪॥ ಬಾಹೂ ಸಂಸ್ತಮ್ಭಯಾಮಾಸ ಮಹಾಪರಿಘಸಂನಿಭೌ । ಆಸಸಾದ ಕಪಿಃ ಕಟ್ಯಾಂ ಚರಣೌ ಸಞ್ಚುಕೋಚ ಚ ॥೩೫॥ ಸಂಹೃತ್ಯ ಚ ಭುಜೌ ಶ್ರೀಮಾಂಸ್ತಥೈವ ಚ ಶಿರೋಧರಾಮ್ । ತೇಜಃ ಸತ್ತ್ವಂ ತಥಾ ವೀರ್ಯಮಾವಿವೇಶ ಸ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥೩೬॥ ಮಾರ್ಗಮಾಲೋಕಯನ್ ದೂರಾದೂರ್ಧ್ವಪ್ರಣಿಹಿತೇಕ್ಷಣಃ। ರುರೋಧ ಹೃದಯೇ ಪ್ರಾಣಾನಾಕಾಶಮವಲೋಕಯನ್ ॥೩೭॥ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ದೃಢಮವಸ್ಥಾನಂ ಕೃತ್ವಾ ಸ ಕಪಿಕುಞ್ಜರಃ। ನಿಕುಚ್ಯ ಕರ್ಣೌ ಹನುಮಾನುತ್ಪತಿಷ್ಯನ್ ಮಹಾಬಲಃ॥೩೮॥ ವಾನರಾನ್ ವಾನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ । ಯಥಾ ರಾಘವನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಶರಃ ಶ್ವಸನವಿಕ್ರಮಃ॥೩೯॥ ಗಚ್ಛೇತ್ ತದ್ವತ್ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಲಙ್ಕಾಂ ರಾವಣಪಾಲಿತಾಮ್ । ನಹಿ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯದಿ ತಾಂ ಲಙ್ಕಾಯಾಂ ಜನಕಾತ್ಮಜಾಮ್ ॥೪೦॥ ಅನೇನೈವ ಹಿ ವೇಗೇನ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಸುರಾಲಯಮ್ । ಯದಿ ವಾ ತ್ರಿದಿವೇ ಸೀತಾಂ ನ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕೃತಶ್ರಮಃ॥೪೧॥ ಬದ್ಧ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸರಾಜಾನಮಾನಯಿಷ್ಯಾಮಿ ರಾವಣಮ್ । ಸರ್ವಥಾ ಕೃತಕಾರ್ಯೋಽಹಮೇಷ್ಯಾಮಿ ಸಹ ಸೀತಯಾ ॥೪೨॥ ಆನಯಿಷ್ಯಾಮಿ ವಾ ಲಙ್ಕಾಂ ಸಮುತ್ಪಾಟ್ಯ ಸರಾವಣಾಮ್ । ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಹನುಮಾನ್ ವಾನರೋ ವಾನರೋತ್ತಮಃ॥೪೩॥ ಉತ್ಪಪಾತಾಥ ವೇಗೇನ ವೇಗವಾನವಿಚಾರಯನ್ । ಸುಪರ್ಣಮಿವ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಮೇನೇ ಸ ಕಪಿಕುಞ್ಜರಃ॥೪೪॥ ಸಮುತ್ಪತತಿ ವೇಗಾತ್ ತು ವೇಗಾತ್ ತೇ ನಗರೋಹಿಣಃ। ಸಂಹೃತ್ಯ ವಿಟಪಾನ್ ಸರ್ವಾನ್ ಸಮುತ್ಪೇತುಃ ಸಮನ್ತತಃ॥೪೫॥ ಸ ಮತ್ತಕೋಯಷ್ಟಿಭಕಾನ್ ಪಾದಪಾನ್ ಪುಷ್ಪಶಾಲಿನಃ। ಉದ್ವಹನ್ನುರುವೇಗೇನ ಜಗಾಮ ವಿಮಲೇಽಮ್ಬರೇ ॥೪೬॥ ಊರುವೇಗೋತ್ಥಿತಾ ವೃಕ್ಷಾ ಮುಹೂರ್ತಂ ಕಪಿಮನ್ವಯುಃ। ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ದೀರ್ಘಮಧ್ವಾನಂ ಸ್ವಬನ್ಧುಮಿವ ಬಾನ್ಧವಾಃ॥೪೭॥ ತಮೂರುವೇಗೋನ್ಮಥಿತಾಃ ಸಾಲಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ನಗೋತ್ತಮಾಃ। ಅನುಜಗ್ಮುರ್ಹನೂಮನ್ತಂ ಸೈನ್ಯಾ ಇವ ಮಹೀಪತಿಮ್ ॥೪೮॥ ಸುಪುಷ್ಪಿತಾಗ್ರೈರ್ಬಹುಭಿಃ ಪಾದಪೈರನ್ವಿತಃ ಕಪಿಃ। ಹನೂಮಾನ್ ಪರ್ವತಾಕಾರೋ ಬಭೂವಾದ್ಭುತದರ್ಶನಃ॥೪೯॥ ಸಾರವನ್ತೋಽಥ ಯೇ ವೃಕ್ಷಾ ನ್ಯಮಜ್ಜನ್ ಲವಣಾಮ್ಭಸಿ । ಭಯಾದಿವ ಮಹೇನ್ದ್ರಸ್ಯ ಪರ್ವತಾ ವರುಣಾಲಯೇ ॥೫೦॥ ಸ ನಾನಾಕುಸುಮೈಃ ಕೀರ್ಣಃ ಕಪಿಃ ಸಾಙ್ಕುರಕೋರಕೈಃ। ಶುಶುಭೇ ಮೇಘಸಙ್ಕಾಶಃ ಖದ್ಯೋತೈರಿವ ಪರ್ವತಃ॥೫೧॥ ವಿಮುಕ್ತಾಸ್ತಸ್ಯ ವೇಗೇನ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ತೇ ದ್ರುಮಾಃ। ವ್ಯವಶೀರ್ಯನ್ತ ಸಲಿಲೇ ನಿವೃತ್ತಾಃ ಸುಹೃದೋ ಯಥಾ ॥೫೨॥ ಲಘುತ್ವೇನೋಪಪನ್ನಂ ತದ್ ವಿಚಿತ್ರಂ ಸಾಗರೇಽಪತತ್ । ದ್ರುಮಾಣಾಂ ವಿವಿಧಂ ಪುಷ್ಪಂ ಕಪಿವಾಯುಸಮೀರಿತಮ್ । ತಾರಾಚಿತಮಿವಾಕಾಶಂ ಪ್ರಬಭೌ ಸ ಮಹಾರ್ಣವಃ॥೫೩॥ ಪುಷ್ಪೌಘೇಣ ಸುಗನ್ಧೇನ ನಾನಾವರ್ಣೇನ ವಾನರಃ। ಬಭೌ ಮೇಘ ಇವೋದ್ಯನ್ ವೈ ವಿದ್ಯುದ್ಗಣವಿಭೂಷಿತಃ॥೫೪॥ ತಸ್ಯ ವೇಗಸಮುದ್ಭೂತೈಃ ಪುಷ್ಪೈಸ್ತೋಯಮದೃಶ್ಯತ । ತಾರಾಭಿರಿವ ರಾಮಾಭಿರುದಿತಾಭಿರಿವಾಮ್ಬರಮ್ ॥೫೫॥ ತಸ್ಯಾಮ್ಬರಗತೌ ಬಾಹೂ ದದೃಶಾತೇ ಪ್ರಸಾರಿತೌ । ಪರ್ವತಾಗ್ರಾದ್ ವಿನಿಷ್ಕ್ರಾನ್ತೌ ಪಞ್ಚಾಸ್ಯಾವಿವ ಪನ್ನಗೌ ॥೫೬॥ ಪಿಬನ್ನಿವ ಬಭೌ ಚಾಪಿ ಸೋರ್ಮಿಜಾಲಂ ಮಹಾರ್ಣವಮ್ । ಪಿಪಾಸುರಿವ ಚಾಕಾಶಂ ದದೃಶೇ ಸ ಮಹಾಕಪಿಃ॥೫೭॥ ತಸ್ಯ ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರಭಾಕಾರೇ ವಾಯುಮಾರ್ಗಾನುಸಾರಿಣಃ। ನಯನೇ ವಿಪ್ರಕಾಶೇತೇ ಪರ್ವತಸ್ಥಾವಿವಾನಲೌ ॥೫೮॥ ಪಿಙ್ಗೇ ಪಿಙ್ಗಾಕ್ಷಮುಖ್ಯಸ್ಯ ಬೃಹತೀ ಪರಿಮಣ್ಡಲೇ । ಚಕ್ಷುಷೀ ಸಮ್ಪ್ರಕಾಶೇತೇ ಚನ್ದ್ರಸೂರ್ಯಾವಿವ ಸ್ಥಿತೌ ॥೫೯॥ ಮುಖಂ ನಾಸಿಕಯಾ ತಸ್ಯ ತಾಮ್ರಯಾ ತಾಮ್ರಮಾಬಭೌ । ಸನ್ಧ್ಯಯಾ ಸಮಭಿಸ್ಪೃಷ್ಟಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ ಸೂರ್ಯಮಣ್ಡಲಮ್ ॥೬೦॥ ಲಾಙ್ಗೂಲಂ ಚ ಸಮಾವಿದ್ಧಂ ಪ್ಲವಮಾನಸ್ಯ ಶೋಭತೇ । ಅಮ್ಬರೇ ವಾಯುಪುತ್ರಸ್ಯ ಶಕ್ರಧ್ವಜ ಇವೋಚ್ಛ್ರಿತಮ್ ॥೬೧॥ ಲಾಙ್ಗೂಲಚಕ್ರೋ ಹನುಮಾನ್ ಶುಕ್ಲದಂಷ್ಟ್ರೋಽನಿಲಾತ್ಮಜಃ। ವ್ಯರೋಚತ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಪರಿವೇಷೀವ ಭಾಸ್ಕರಃ॥೬೨॥ ಸ್ಫಿಗ್ದೇಶೇನಾತಿತಾಮ್ರೇಣ ರರಾಜ ಸ ಮಹಾಕಪಿಃ। ಮಹತಾ ದಾರಿತೇನೇವ ಗಿರಿರ್ಗೈರಿಕಧಾತುನಾ ॥೬೩॥ ತಸ್ಯ ವಾನರಸಿಂಹಸ್ಯ ಪ್ಲವಮಾನಸ್ಯ ಸಾಗರಮ್ । ಕಕ್ಷಾನ್ತರಗತೋ ವಾಯುರ್ಜೀಮೂತ ಇವ ಗರ್ಜತಿ ॥೬೪॥ ಖೇ ಯಥಾ ನಿಪತತ್ಯುಲ್ಕಾ ಉತ್ತರಾನ್ತಾದ್ ವಿನಿಃಸೃತಾ । ದೃಶ್ಯತೇ ಸಾನುಬನ್ಧಾ ಚ ತಥಾ ಸ ಕಪಿಕುಞ್ಜರಃ॥೬೫॥ ಪತತ್ಪತಙ್ಗಸಙ್ಕಾಶೋ ವ್ಯಾಯತಃ ಶುಶುಭೇ ಕಪಿಃ। ಪ್ರವೃದ್ಧ ಇವ ಮಾತಙ್ಗಃ ಕಕ್ಷ್ಯಯಾ ಬಧ್ಯಮಾನಯಾ ॥೬೬॥ ಉಪರಿಷ್ಟಾಚ್ಛರೀರೇಣ ಚ್ಛಾಯಯಾ ಚಾವಗಾಢಯಾ । ಸಾಗರೇ ಮಾರುತಾವಿಷ್ಟಾ ನೌರಿವಾಸೀತ್ ತದಾ ಕಪಿಃ॥೬೭॥ ಯಂ ಯಂ ದೇಶಂ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಜಗಾಮ ಸ ಮಹಾಕಪಿಃ। ಸ ತು ತಸ್ಯಾಙ್ಗವೇಗೇನ ಸೋನ್ಮಾದ ಇವ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ॥೬೮॥ ಸಾಗರಸ್ಯೋರ್ಮಿಜಾಲಾನಾಮುರಸಾ ಶೈಲವರ್ಷ್ಮಣಾಮ್ । ಅಭಿಘ್ನಂಸ್ತು ಮಹಾವೇಗಃ ಪುಪ್ಲುವೇ ಸ ಮಹಾಕಪಿಃ॥೬೯॥ ಕಪಿವಾತಶ್ಚ ಬಲವಾನ್ ಮೇಘವಾತಶ್ಚ ನಿರ್ಗತಃ। ಸಾಗರಂ ಭೀಮನಿರ್ಹ್ರಾದಂ ಕಮ್ಪಯಾಮಾಸತುರ್ಭೃಶಮ್ ॥೭೦॥ ವಿಕರ್ಷನ್ನೂರ್ಮಿಜಾಲಾನಿ ಬೃಹನ್ತಿ ಲವಣಾಮ್ಭಸಿ । ಪುಪ್ಲುವೇ ಕಪಿಶಾರ್ದೂಲೋ ವಿಕಿರನ್ನಿವ ರೋದಸೀ ॥೭೧॥ ಮೇರುಮನ್ದರಸಙ್ಕಾಶಾನುದ್ಗತಾನ್ ಸುಮಹಾರ್ಣವೇ । ಅತ್ಯಕ್ರಾಮನ್ಮಹಾವೇಗಸ್ತರಙ್ಗಾನ್ ಗಣಯನ್ನಿವ ॥೭೨॥ ತಸ್ಯ ವೇಗಸಮುದ್ಘುಷ್ಟಂ ಜಲಂ ಸಜಲದಂ ತದಾ । ಅಮ್ಬರಸ್ಥಂ ವಿಬಭ್ರಾಜೇ ಶರದಭ್ರಮಿವಾತತಮ್ ॥೭೩॥ ತಿಮಿನಕ್ರಝಷಾಃ ಕೂರ್ಮಾ ದೃಶ್ಯನ್ತೇ ವಿವೃತಾಸ್ತದಾ । ವಸ್ತ್ರಾಪಕರ್ಷಣೇನೇವ ಶರೀರಾಣಿ ಶರೀರಿಣಾಮ್ ॥೭೪॥ ಕ್ರಮಮಾಣಂ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯಾಥ ಭುಜಗಾಃ ಸಾಗರಙ್ಗಮಾಃ। ವ್ಯೋಮ್ನಿ ತಂ ಕಪಿಶಾರ್ದೂಲಂ ಸುಪರ್ಣಮಿವ ಮೇನಿರೇ ॥೭೫॥ ದಶಯೋಜನವಿಸ್ತೀರ್ಣಾ ತ್ರಿಂಶದ್ಯೋಜನಮಾಯತಾ । ಛಾಯಾ ವಾನರಸಿಂಹಸ್ಯ ಜವೇ ಚಾರುತರಾಭವತ್ ॥೭೬॥ ಶ್ವೇತಾಭ್ರಘನರಾಜೀವ ವಾಯುಪುತ್ರಾನುಗಾಮಿನೀ । ತಸ್ಯ ಸಾ ಶುಶುಭೇ ಛಾಯಾ ಪತಿತಾ ಲವಣಾಮ್ಭಸಿ ॥೭೭॥ ಶುಶುಭೇ ಸ ಮಹಾತೇಜಾ ಮಹಾಕಾಯೋ ಮಹಾಕಪಿಃ। ವಾಯುಮಾರ್ಗೇ ನಿರಾಲಮ್ಬೇ ಪಕ್ಷವಾನಿವ ಪರ್ವತಃ॥೭೮॥ ಯೇನಾಸೌ ಯಾತಿ ಬಲವಾನ್ ವೇಗೇನ ಕಪಿಕುಞ್ಜರಃ। ತೇನ ಮಾರ್ಗೇಣ ಸಹಸಾ ದ್ರೋಣೀಕೃತ ಇವಾರ್ಣವಃ॥೭೯॥ ಆಪಾತೇ ಪಕ್ಷಿಸಙ್ಘಾನಾಂ ಪಕ್ಷಿರಾಜ ಇವ ವ್ರಜನ್ । ಹನುಮಾನ್ ಮೇಘಜಾಲಾನಿ ಪ್ರಕರ್ಷನ್ ಮಾರುತೋ ಯಥಾ ॥೮೦॥ ಪಾಣ್ಡುರಾರುಣವರ್ಣಾನಿ ನೀಲಮಞ್ಜಿಷ್ಠಕಾನಿ ಚ । ಕಪಿನಾಽಽಕೃಷ್ಯಮಾಣಾನಿ ಮಹಾಭ್ರಾಣಿ ಚಕಾಶಿರೇ ॥೮೧॥ ಪ್ರವಿಶನ್ನಭ್ರಜಾಲಾನಿ ನಿಷ್ಪತಂಶ್ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ। ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಶ್ಚ ಪ್ರಕಾಶಶ್ಚ ಚನ್ದ್ರಮಾ ಇವ ದೃಶ್ಯತೇ ॥೮೨॥ ಪ್ಲವಮಾನಂ ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ಲವಗಂ ತ್ವರಿತಂ ತದಾ । ವವೃಷುಸ್ತತ್ರ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ದೇವಗನ್ಧರ್ವಚಾರಣಾಃ॥೮೩॥ ತತಾಪ ನಹಿ ತಂ ಸೂರ್ಯಃ ಪ್ಲವನ್ತಂ ವಾನರೇಶ್ವರಮ್ । ಸಿಷೇವೇ ಚ ತದಾ ವಾಯೂ ರಾಮಕಾರ್ಯಾರ್ಥಸಿದ್ಧಯೇ ॥೮೪॥ ಋಷಯಸ್ತುಷ್ಟುವುಶ್ಚೈನಂ ಪ್ಲವಮಾನಂ ವಿಹಾಯಸಾ । ಜಗುಶ್ಚ ದೇವಗನ್ಧರ್ವಾಃ ಪ್ರಶಂಸನ್ತೋ ವನೌಕಸಮ್ ॥೮೫॥ ನಾಗಾಶ್ಚ ತುಷ್ಟುವುರ್ಯಕ್ಷಾ ರಕ್ಷಾಂಸಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ । ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸರ್ವೇ ಕಪಿವರಂ ಸಹಸಾ ವಿಗತಕ್ಲಮಮ್ ॥೮೬॥ ತಸ್ಮಿನ್ ಪ್ಲವಗಶಾರ್ದೂಲೇ ಪ್ಲವಮಾನೇ ಹನೂಮತಿ । ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಕುಲಮಾನಾರ್ಥೀ ಚಿನ್ತಯಾಮಾಸ ಸಾಗರಃ॥೮೭॥ ಸಾಹಾಯ್ಯಂ ವಾನರೇನ್ದ್ರಸ್ಯ ಯದಿ ನಾಹಂ ಹನೂಮತಃ। ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವವಾಚ್ಯೋ ವಿವಕ್ಷತಾಮ್ ॥೮೮॥ ಅಹಮಿಕ್ಷ್ವಾಕುನಾಥೇನ ಸಗರೇಣ ವಿವರ್ಧಿತಃ। ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಸಚಿವಶ್ಚಾಯಂ ತನ್ನಾರ್ಹತ್ಯವಸಾದಿತುಮ್ ॥೮೯॥ ತಥಾ ಮಯಾ ವಿಧಾತವ್ಯಂ ವಿಶ್ರಮೇತ ಯಥಾ ಕಪಿಃ। ಶೇಷಂ ಚ ಮಯಿ ವಿಶ್ರಾನ್ತಃ ಸುಖೀ ಸೋಽತಿತರಿಷ್ಯತಿ ॥೯೦॥ ಇತಿ ಕೃತ್ವಾ ಮತಿಂ ಸಾಧ್ವೀಂ ಸಮುದ್ರಶ್ಛನ್ನಮಮ್ಭಸಿ । ಹಿರಣ್ಯನಾಭಂ ಮೈನಾಕಮುವಾಚ ಗಿರಿಸತ್ತಮಮ್ ॥೯೧॥ ತ್ವಮಿಹಾಸುರಸಙ್ಘಾನಾಂ ದೇವರಾಜ್ಞಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ । ಪಾತಾಲನಿಲಯಾನಾಂ ಹಿ ಪರಿಘಃ ಸಂನಿವೇಶಿತಃ॥೯೨॥ ತ್ವಮೇಷಾಂ ಜ್ಞಾತವೀರ್ಯಾಣಾಂ ಪುನರೇವೋತ್ಪತಿಷ್ಯತಾಮ್ । ಪಾತಾಲಸ್ಯಾಪ್ರಮೇಯಸ್ಯ ದ್ವಾರಮಾವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠಸಿ ॥೯೩॥ ತಿರ್ಯಗೂರ್ಧ್ವಮಧಶ್ಚೈವ ಶಕ್ತಿಸ್ತೇ ಶೈಲ ವರ್ಧಿತುಮ್ । ತಸ್ಮಾತ್ ಸಞ್ಚೋದಯಾಮಿ ತ್ವಾಮುತ್ತಿಷ್ಠ ಗಿರಿಸತ್ತಮ ॥೯೪॥ ಸ ಏಷ ಕಪಿಶಾರ್ದೂಲಸ್ತ್ವಾಮುಪರ್ಯೇತಿ ವೀರ್ಯವಾನ್ । ಹನೂಮಾನ್ ರಾಮಕಾರ್ಯಾರ್ಥೀ ಭೀಮಕರ್ಮಾ ಖಮಾಪ್ಲುತಃ॥೯೫॥ ಅಸ್ಯ ಸಾಹ್ಯಂ ಮಯಾ ಕಾರ್ಯಮಿಕ್ಷ್ವಾಕುಕುಲವರ್ತಿನಃ। ಮಮ ಹೀಕ್ಷ್ವಾಕವಃ ಪೂಜ್ಯಾಃ ಪರಂ ಪೂಜ್ಯತಮಾಸ್ತವ ॥೯೬॥ ಕುರು ಸಾಚಿವ್ಯಮಸ್ಮಾಕಂ ನ ನಃ ಕಾರ್ಯಮತಿಕ್ರಮೇತ್ । ಕರ್ತವ್ಯಮಕೃತಂ ಕಾರ್ಯಂ ಸತಾಂ ಮನ್ಯುಮುದೀರಯೇತ್ ॥೯೭॥ ಸಲಿಲಾದೂರ್ಧ್ವಮುತ್ತಿಷ್ಠ ತಿಷ್ಠತ್ವೇಷ ಕಪಿಸ್ತ್ವಯಿ । ಅಸ್ಮಾಕಮತಿಥಿಶ್ಚೈವ ಪೂಜ್ಯಶ್ಚ ಪ್ಲವತಾಂ ವರಃ॥೯೮॥ ಚಾಮೀಕರಮಹಾನಾಭ ದೇವಗನ್ಧರ್ವಸೇವಿತ । ಹನೂಮಾಂಸ್ತ್ವಯಿ ವಿಶ್ರಾನ್ತಸ್ತತಃ ಶೇಷಂ ಗಮಿಷ್ಯತಿ ॥೯೯॥ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಸ್ಯಾನೃಶಂಸ್ಯಂ ಚ ಮೈಥಿಲ್ಯಾಶ್ಚ ವಿವಾಸನಮ್ । ಶ್ರಮಂ ಚ ಪ್ಲವಗೇನ್ದ್ರಸ್ಯ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯೋತ್ಥಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥೧೦೦॥ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭೋ ಮೈನಾಕೋ ನಿಶಮ್ಯ ಲವಣಾಮ್ಭಸಃ । ಉತ್ಪಪಾತ ಜಲಾತ್ ತೂರ್ಣಂ ಮಹಾದ್ರುಮಲತಾವೃತಃ॥೧೦೧॥ ಸ ಸಾಗರಜಲಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಬಭೂವಾತ್ಯುಚ್ಛ್ರಿತಸ್ತದಾ । ಯಥಾ ಜಲಧರಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ದೀಪ್ತರಶ್ಮಿರ್ದಿವಾಕರಃ॥೧೦೨॥ ಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ಮುಹೂರ್ತೇನ ಪರ್ವತಃ ಸಲಿಲಾವೃತಃ। ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಶೃಙ್ಗಾಣಿ ಸಾಗರೇಣ ನಿಯೋಜಿತಃ॥೧೦೩॥ ಶಾತಕುಮ್ಭಮಯೈಃ ಶೃಙ್ಗೈಃ ಸಕಿನ್ನರಮಹೋರಗೈಃ। ಆದಿತ್ಯೋದಯಸಙ್ಕಾಶೈರುಲ್ಲಿಖದ್ಭಿರಿವಾಮ್ಬರಮ್ ॥೧೦೪॥ ತಸ್ಯ ಜಾಮ್ಬೂನದೈಃ ಶೃಙ್ಗೈಃ ಪರ್ವತಸ್ಯ ಸಮುತ್ಥಿತೈಃ । ಆಕಾಶಂ ಶಸ್ತ್ರಸಙ್ಕಾಶಮಭವತ್ ಕಾಞ್ಚನಪ್ರಭಮ್ ॥೧೦೫॥ ಜಾತರೂಪಮಯೈಃ ಶೃಙ್ಗೈರ್ಭ್ರಾಜಮಾನೈರ್ಮಹಾಪ್ರಭೈಃ। ಆದಿತ್ಯಶತಸಙ್ಕಾಶಃ ಸೋಽಭವತ್ ಗಿರಿಸತ್ತಮಃ॥೧೦೬॥ ಸಮುತ್ಥಿತಮಸಙ್ಗೇನ ಹನೂಮಾನಗ್ರತಃ ಸ್ಥಿತಮ್ । ಮಧ್ಯೇ ಲವಣತೋಯಸ್ಯ ವಿಘ್ನೋಽಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತಃ॥೧೦೭॥ ಸ ತಮುಚ್ಛ್ರಿತಮತ್ಯರ್ಥಂ ಮಹಾವೇಗೋ ಮಹಾಕಪಿಃ। ಉರಸಾ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಜೀಮೂತಮಿವ ಮಾರುತಃ॥೧೦೮॥ ಸ ತದಾಸಾದಿತಸ್ತೇನ ಕಪಿನಾ ಪರ್ವತೋತ್ತಮಃ। ಬುದ್ಧ್ವಾ ತಸ್ಯ ಹರೇರ್ವೇಗಂ ಜಹರ್ಷ ಚ ನನಾದ ಚ ॥೧೦೯॥ ತಮಾಕಾಶಗತಂ ವೀರಮಾಕಾಶೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಃ। ಪ್ರೀತೋ ಹೃಷ್ಟಮನಾ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ಪರ್ವತಃ ಕಪಿಮ್ ॥೧೧೦॥ ಮಾನುಷಂ ಧಾರಯನ್ ರೂಪಮಾತ್ಮನಃ ಶಿಖರೇ ಸ್ಥಿತಃ। ದುಷ್ಕರಂ ಕೃತವಾನ್ ಕರ್ಮ ತ್ವಮಿದಂ ವಾನರೋತ್ತಮ ॥೧೧೧॥ ನಿಪತ್ಯ ಮಮ ಶೃಙ್ಗೇಷು ಸುಖಂ ವಿಶ್ರಮ್ಯ ಗಮ್ಯತಾಮ್ । ರಾಘವಸ್ಯ ಕುಲೇ ಜಾತೈರುದಧಿಃ ಪರಿವರ್ಧಿತಃ॥೧೧೨॥ ಸ ತ್ವಾಂ ರಾಮಹಿತೇ ಯುಕ್ತಂ ಪ್ರತ್ಯರ್ಚಯತಿ ಸಾಗರಃ। ಕೃತೇ ಚ ಪ್ರತಿಕರ್ತವ್ಯಮೇಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥೧೧೩॥ ಸೋಽಯಂ ತತ್ಪ್ರತಿಕಾರಾರ್ಥೀ ತ್ವತ್ತಃ ಸಮ್ಮಾನಮರ್ಹತಿ । ತ್ವನ್ನಿಮಿತ್ತಮನೇನಾಹಂ ಬಹುಮಾನಾತ್ ಪ್ರಚೋದಿತಃ॥೧೧೪॥ ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಂ ಚಾಪಿ ಕಪಿರೇಷ ಖಮಾಪ್ಲುತಃ। ತವ ಸಾನುಷು ವಿಶ್ರಾನ್ತಃ ಶೇಷಂ ಪ್ರಕ್ರಮತಾಮಿತಿ ॥೧೧೫॥ ತಿಷ್ಠ ತ್ವಂ ಹರಿಶಾರ್ದೂಲ ಮಯಿ ವಿಶ್ರಮ್ಯ ಗಮ್ಯತಾಮ್ । ತದಿದಂ ಗನ್ಧವತ್ ಸ್ವಾದು ಕನ್ದಮೂಲಫಲಂ ಬಹು ॥೧೧೬॥ ತದಾಸ್ವಾದ್ಯ ಹರಿಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿಶ್ರಾನ್ತೋಽಥ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ । ಅಸ್ಮಾಕಮಪಿ ಸಮ್ಬನ್ಧಃ ಕಪಿಮುಖ್ಯ ತ್ವಯಾಸ್ತಿ ವೈ । ಪ್ರಖ್ಯಾತಸ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಮಹಾಗುಣಪರಿಗ್ರಹಃ॥೧೧೭॥ ವೇಗವನ್ತಃ ಪ್ಲವನ್ತೋ ಯೇ ಪ್ಲವಗಾ ಮಾರುತಾತ್ಮಜ । ತೇಷಾಂ ಮುಖ್ಯತಮಂ ಮನ್ಯೇ ತ್ವಾಮಹಂ ಕಪಿಕುಞ್ಜರ ॥೧೧೮॥ ಅತಿಥಿಃ ಕಿಲ ಪೂಜಾರ್ಹಃ ಪ್ರಾಕೃತೋಽಪಿ ವಿಜಾನತಾ । ಧರ್ಮಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನೇನ ಕಿಂ ಪುನರ್ಯಾದೃಶೋ ಭವಾನ್ ॥೧೧೯॥ ತ್ವಂ ಹಿ ದೇವವರಿಷ್ಠಸ್ಯ ಮಾರುತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ। ಪುತ್ರಸ್ತಸ್ಯೈವ ವೇಗೇನ ಸದೃಶಃ ಕಪಿಕುಞ್ಜರ ॥೧೨೦॥ ಪೂಜಿತೇ ತ್ವಯಿ ಧರ್ಮಜ್ಞೇ ಪೂಜಾಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾರುತಃ। ತಸ್ಮಾತ್ ತ್ವಂ ಪೂಜನೀಯೋ ಮೇ ಶೃಣು ಚಾಪ್ಯತ್ರ ಕಾರಣಮ್ ॥೧೨೧॥ ಪೂರ್ವಂ ಕೃತಯುಗೇ ತಾತ ಪರ್ವತಾಃ ಪಕ್ಷಿಣೋಽಭವನ್ । ತೇಽಪಿ ಜಗ್ಮುರ್ದಿಶಃ ಸರ್ವಾ ಗರುಡಾ ಇವ ವೇಗಿನಃ॥೧೨೨॥ ತತಸ್ತೇಷು ಪ್ರಯಾತೇಷು ದೇವಸಙ್ಘಾಃ ಸಹರ್ಷಿಭಿಃ। ಭೂತಾನಿ ಚ ಭಯಂ ಜಗ್ಮುಸ್ತೇಷಾಂ ಪತನಶಙ್ಕಯಾ ॥೧೨೩॥ ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಃ ಪರ್ವತಾನಾಂ ಶತಕ್ರತುಃ। ಪಕ್ಷಾಂಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ವಜ್ರೇಣ ತತಃ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ॥೧೨೪॥ ಸ ಮಾಮುಪಗತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಜ್ರಮುದ್ಯಮ್ಯ ದೇವರಾಟ್ । ತತೋಽಹಂ ಸಹಸಾ ಕ್ಷಿಪ್ತಃ ಶ್ವಸನೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥೧೨೫॥ ಅಸ್ಮಿನ್ ಲವಣತೋಯೇ ಚ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತಃ ಪ್ಲವಗೋತ್ತಮ । ಗುಪ್ತಪಕ್ಷಃ ಸಮಗ್ರಶ್ಚ ತವ ಪಿತ್ರಾಭಿರಕ್ಷಿತಃ॥೧೨೬॥ ತತೋಽಹಂ ಮಾನಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಮಾನ್ಯೋಽಸಿ ಮಮ ಮಾರುತೇ । ತ್ವಯಾ ಮಮೈಷ ಸಮ್ಬನ್ಧಃ ಕಪಿಮುಖ್ಯ ಮಹಾಗುಣಃ॥೧೨೭॥ ಅಸ್ಮಿನ್ನೇವಙ್ಗತೇ ಕಾರ್ಯೇ ಸಾಗರಸ್ಯ ಮಮೈವ ಚ । ಪ್ರೀತಿಂ ಪ್ರೀತಮನಾಃ ಕರ್ತುಂ ತ್ವಮರ್ಹಸಿ ಮಹಾಮತೇ ॥೧೨೮॥ ಶ್ರಮಂ ಮೋಕ್ಷಯ ಪೂಜಾಂ ಚ ಗೃಹಾಣ ಹರಿಸತ್ತಮ । ಪ್ರೀತಿಂ ಚ ಮಮ ಮಾನ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರೀತೋಽಸ್ಮಿ ತವ ದರ್ಶನಾತ್ ॥೧೨೯॥ ಏವಮುಕ್ತಃ ಕಪಿಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತಂ ನಗೋತ್ತಮಮಬ್ರವೀತ್ । ಪ್ರೀತೋಽಸ್ಮಿ ಕೃತಮಾತಿಥ್ಯಂ ಮನ್ಯುರೇಷೋಽಪನೀಯತಾಮ್ ॥೧೩೦॥ ತ್ವರತೇ ಕಾರ್ಯಕಾಲೋ ಮೇ ಅಹಶ್ಚಾಪ್ಯತಿವರ್ತತೇ । ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಚ ಮಯಾ ದತ್ತಾ ನ ಸ್ಥಾತವ್ಯಮಿಹಾನ್ತರಾ ॥೧೩೧॥ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪಾಣಿನಾ ಶೈಲಮಾಲಭ್ಯ ಹರಿಪುಙ್ಗವಃ। ಜಗಾಮಾಕಾಶಮಾವಿಶ್ಯ ವೀರ್ಯವಾನ್ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ॥೧೩೨॥ ಸ ಪರ್ವತಸಮುದ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಬಹುಮಾನಾದವೇಕ್ಷಿತಃ। ಪೂಜಿತಶ್ಚೋಪಪನ್ನಾಭಿರಾಶೀರ್ಭಿರಭಿನನ್ದಿತಃ॥೧೩೩॥ ಅಥೋರ್ಧ್ವಂ ದೂರಮಾಗತ್ಯ ಹಿತ್ವಾ ಶೈಲಮಹಾರ್ಣವೌ । ಪಿತುಃ ಪನ್ಥಾನಮಾಸಾದ್ಯ ಜಗಾಮ ವಿಮಲೇಽಮ್ಬರೇ ॥೧೩೪॥ ಭೂಯಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಂ ಗತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಗಿರಿಂ ತಮವಲೋಕಯನ್ । ವಾಯುಸೂನುರ್ನಿರಾಲಮ್ಬೋ ಜಗಾಮ ಕಪಿಕುಞ್ಜರಃ॥೧೩೫॥ ತದ್ ದ್ವಿತೀಯಂ ಹನುಮತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕರ್ಮ ಸುದುಷ್ಕರಮ್ । ಪ್ರಶಶಂಸುಃ ಸುರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಪರಮರ್ಷಯಃ॥೧೩೬॥ ದೇವತಾಶ್ಚಾಭವನ್ ಹೃಷ್ಟಾಸ್ತತ್ರಸ್ಥಾಸ್ತಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಾ । ಕಾಞ್ಚನಸ್ಯ ಸುನಾಭಸ್ಯ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಶ್ಚ ವಾಸವಃ॥೧೩೭॥ ಉವಾಚ ವಚನಂ ಧೀಮಾನ್ ಪರಿತೋಷಾತ್ ಸಗದ್ಗದಮ್ । ಸುನಾಭಂ ಪರ್ವತಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸ್ವಯಮೇವ ಶಚೀಪತಿಃ॥೧೩೮॥ ಹಿರಣ್ಯನಾಭ ಶೈಲೇನ್ದ್ರ ಪರಿತುಷ್ಟೋಽಸ್ಮಿ ತೇ ಭೃಶಮ್ । ಅಭಯಂ ತೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಾಮಿ ಗಚ್ಛ ಸೌಮ್ಯ ಯಥಾಸುಖಮ್ ॥೧೩೯॥ ಸಾಹ್ಯಂ ಕೃತಂ ತೇ ಸುಮಹದ್ ವಿಶ್ರಾನ್ತಸ್ಯ ಹನೂಮತಃ। ಕ್ರಮತೋ ಯೋಜನಶತಂ ನಿರ್ಭಯಸ್ಯ ಭಯೇ ಸತಿ ॥೧೪೦॥ ರಾಮಸ್ಯೈಷ ಹಿತಾಯೈವ ಯಾತಿ ದಾಶರಥೇಃ ಕಪಿಃ। ಸತ್ಕ್ರಿಯಾಂ ಕುರ್ವತಾ ಶಕ್ತ್ಯಾ ತೋಷಿತೋಽಸ್ಮಿ ದೃಢಂ ತ್ವಯಾ ॥೧೪೧॥ ಸ ತತ್ ಪ್ರಹರ್ಷಮಲಭದ್ ವಿಪುಲಂ ಪರ್ವತೋತ್ತಮಃ। ದೇವತಾನಾಂ ಪತಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಿತುಷ್ಟಂ ಶತಕ್ರತುಮ್ ॥೧೪೨॥ ಸ ವೈ ದತ್ತವರಃ ಶೈಲೋ ಬಭೂವಾವಸ್ಥಿತಸ್ತದಾ । ಹನೂಮಾಂಶ್ಚ ಮುಹೂರ್ತೇನ ವ್ಯತಿಚಕ್ರಾಮ ಸಾಗರಮ್ ॥೧೪೩॥ ತತೋ ದೇವಾಃ ಸಗನ್ಧರ್ವಾಃ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಪರಮರ್ಷಯಃ। ಅಬ್ರುವನ್ ಸೂರ್ಯಸಙ್ಕಾಶಾಂ ಸುರಸಾಂ ನಾಗಮಾತರಮ್ ॥೧೪೪॥ ಅಯಂ ವಾತಾತ್ಮಜಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ ಪ್ಲವತೇ ಸಾಗರೋಪರಿ । ಹನೂಮಾನ್ ನಾಮ ತಸ್ಯ ತ್ವಂ ಮುಹೂರ್ತಂ ವಿಘ್ನಮಾಚರ ॥೧೪೫॥ ರಾಕ್ಷಸಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಾಯ ಸುಘೋರಂ ಪರ್ವತೋಪಮಮ್ । ದಂಷ್ಟ್ರಾಕರಾಲಂ ಪಿಙ್ಗಾಕ್ಷಂ ವಕ್ತ್ರಂ ಕೃತ್ವಾ ನಭಃಸ್ಪೃಶಮ್ ॥೧೪೬॥ ಬಲಮಿಚ್ಛಾಮಹೇ ಜ್ಞಾತುಂ ಭೂಯಶ್ಚಾಸ್ಯ ಪರಾಕ್ರಮಮ್ । ತ್ವಾಂ ವಿಜೇಷ್ಯತ್ಯುಪಾಯೇನ ವಿಷಾದಂ ವಾ ಗಮಿಷ್ಯತಿ ॥೧೪೭॥ ಏವಮುಕ್ತಾ ತು ಸಾ ದೇವೀ ದೈವತೈರಭಿಸತ್ಕೃತಾ । ಸಮುದ್ರಮಧ್ಯೇ ಸುರಸಾ ಬಿಭ್ರತೀ ರಾಕ್ಷಸಂ ವಪುಃ॥೧೪೮॥ ವಿಕೃತಂ ಚ ವಿರೂಪಂ ಚ ಸರ್ವಸ್ಯ ಚ ಭಯಾವಹಮ್ । ಪ್ಲವಮಾನಂ ಹನೂಮನ್ತಮಾವೃತ್ಯೇದಮುವಾಚ ಹ॥೧೪೯॥ ಮಮ ಭಕ್ಷ್ಯಃ ಪ್ರದಿಷ್ಟಸ್ತ್ವಮೀಶ್ವರೈರ್ವಾನರರ್ಷಭ । ಅಹಂ ತ್ವಾಂ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪ್ರವಿಶೇದಂ ಮಮಾನನಮ್ ॥೧೫೦॥ ವರ ಏಷ ಪುರಾ ದತ್ತೋ ಮಮ ಧಾತ್ರೇತಿ ಸತ್ವರಾ । ವ್ಯಾದಾಯ ವಕ್ತ್ರಂ ವಿಪುಲಂ ಸ್ಥಿತಾ ಸಾ ಮಾರುತೇಃ ಪುರಃ॥೧೫೧॥ ಏವಮುಕ್ತಃ ಸುರಸಯಾ ಪ್ರಹೃಷ್ಟವದನೋಽಬ್ರವೀತ್ । ರಾಮೋ ದಾಶರಥಿರ್ನಾಮ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ದಣ್ಡಕಾವನಮ್ । ಲಕ್ಷ್ಮಣೇನ ಸಹ ಭ್ರಾತ್ರಾ ವೈದೇಹ್ಯಾ ಚಾಪಿ ಭಾರ್ಯಯಾ ॥೧೫೨॥ ಅನ್ಯಕಾರ್ಯವಿಷಕ್ತಸ್ಯ ಬದ್ಧವೈರಸ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೈಃ। ತಸ್ಯ ಸೀತಾ ಹೃತಾ ಭಾರ್ಯಾ ರಾವಣೇನ ಯಶಸ್ವಿನೀ॥೧೫೩॥ ತಸ್ಯಾಃ ಸಕಾಶಂ ದೂತೋಽಹಂ ಗಮಿಷ್ಯೇ ರಾಮಶಾಸನಾತ್ । ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ರಾಮಸ್ಯ ಸಾಹ್ಯಂ ವಿಷಯವಾಸಿನಿ ॥೧೫೪॥ ಅಥವಾ ಮೈಥಿಲೀಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಮಂ ಚಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕಾರಿಣಮ್ । ಆಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ವಕ್ತ್ರಂ ಸತ್ಯಂ ಪ್ರತಿಶೃಣೋಮಿ ತೇ ॥೧೫೫॥ ಏವಮುಕ್ತಾ ಹನುಮತಾ ಸುರಸಾ ಕಾಮರೂಪಿಣೀ । ಅಬ್ರವೀನ್ನಾತಿವರ್ತೇನ್ಮಾಂ ಕಶ್ಚಿದೇಷ ವರೋ ಮಮ ॥೧೫೬॥ ತಂ ಪ್ರಯಾನ್ತಂ ಸಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಸುರಸಾ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ । ಬಲಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾ ಸಾ ನಾಗಮಾತಾ ಹನೂಮತಃ॥೧೫೭॥ ನಿವಿಶ್ಯ ವದನಂ ಮೇಽದ್ಯ ಗನ್ತವ್ಯಂ ವಾನರೋತ್ತಮ । ವರ ಏಷ ಪುರಾ ದತ್ತೋ ಮಮ ಧಾತ್ರೇತಿ ಸತ್ವರಾ ॥೧೫೮॥ ವ್ಯಾದಾಯ ವಿಪುಲಂ ವಕ್ತ್ರಂ ಸ್ಥಿತಾ ಸಾ ಮಾರುತೇಃ ಪುರಃ । ಏವಮುಕ್ತಃ ಸುರಸಯಾ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಾನರಪುಙ್ಗವಃ॥೧೫೯॥ ಅಬ್ರವೀತ್ ಕುರು ವೈ ವಕ್ತ್ರಂ ಯೇನ ಮಾಂ ವಿಷಹಿಷ್ಯಸಿ । ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸುರಸಾಂ ಕ್ರುದ್ಧೋ ದಶಯೋಜನಮಾಯತಾಮ್ ॥೧೬೦॥ ದಶಯೋಜನವಿಸ್ತಾರೋ ಹನೂಮಾನಭವತ್ ತದಾ । ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮೇಘಸಙ್ಕಾಶಂ ದಶಯೋಜನಮಾಯತಮ್ । ಚಕಾರ ಸುರಸಾಪ್ಯಾಸ್ಯಂ ವಿಂಶದ ಯೋಜನಮಾಯತಮ್ ॥೧೬೧॥ ಹನೂಮಾಂಸ್ತು ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತ್ರಿಂಶದ್ ಯೋಜನಮಾಯತಃ। ಚಕಾರ ಸುರಸಾ ವಕ್ತ್ರಂ ಚತ್ವಾರಿಂಶತ್ ತಥೋಚ್ಛ್ರಿತಮ್ ॥೧೬೨॥ ಬಭೂವ ಹನುಮಾನ್ ವೀರಃ ಪಞ್ಚಾಶದ್ ಯೋಜನೋಚ್ಛ್ರಿತಃ। ಚಕಾರ ಸುರಸಾ ವಕ್ತ್ರಂ ಷಷ್ಟಿಂ ಯೋಜನಮುಚ್ಛ್ರಿತಮ್ ॥೧೬೩॥ ತದೈವ ಹನುಮಾನ್ ವೀರಃ ಸಪ್ತತಿಂ ಯೋಜನೋಚ್ಛ್ರಿತಃ। ಚಕಾರ ಸುರಸಾ ವಕ್ತ್ರಮಶೀತಿಂ ಯೋಜನೋಚ್ಛ್ರಿತಮ್ ॥೧೬೪॥ ಹನೂಮಾನನಲಪ್ರಖ್ಯೋ ನವತಿಂ ಯೋಜನೋಚ್ಛ್ರಿತಃ । ಚಕಾರ ಸುರಸಾ ವಕ್ತ್ರಂ ಶತಯೋಜನಮಾಯತಮ್ ॥೧೬೫॥ ತದ್ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ಯಾದಿತಂ ತ್ವಾಸ್ಯಂ ವಾಯುಪುತ್ರಃ ಸ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ । ದೀರ್ಘಜಿಹ್ವಂ ಸುರಸಯಾ ಸುಭೀಮಂ ನರಕೋಪಮಮ್ ॥೧೬೬॥ ಸ ಸಙ್ಕ್ಷಿಪ್ಯಾತ್ಮನಃ ಕಾಯಂ ಜೀಮೂತ ಇವ ಮಾರುತಿಃ। ತಸ್ಮಿನ್ ಮುಹೂರ್ತೇ ಹನುಮಾನ್ ಬಭೂವಾಙ್ಗುಷ್ಠಮಾತ್ರಕಃ॥೧೬೭॥ ಸೋಽಭಿಪದ್ಯಾಥ ತದ್ವಕ್ತ್ರಂ ನಿಷ್ಪತ್ಯ ಚ ಮಹಾಬಲಃ। ಅನ್ತರಿಕ್ಷೇ ಸ್ಥಿತಃ ಶ್ರೀಮಾನಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥೧೬೮॥ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋಽಸ್ಮಿ ಹಿ ತೇ ವಕ್ತ್ರಂ ದಾಕ್ಷಾಯಣಿ ನಮೋಽಸ್ತು ತೇ । ಗಮಿಷ್ಯೇ ಯತ್ರ ವೈದೇಹೀ ಸತ್ಯಶ್ಚಾಸೀದ್ ವರಸ್ತವ ॥೧೬೯॥ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವದನಾನ್ಮುಕ್ತಂ ಚನ್ದ್ರಂ ರಾಹುಮುಖಾದಿವ । ಅಬ್ರವೀತ್ ಸುರಸಾ ದೇವೀ ಸ್ವೇನ ರೂಪೇಣ ವಾನರಮ್ ॥೧೭೦॥ ಅರ್ಥಸಿದ್ಧ್ಯೈ ಹರಿಶ್ರೇಷ್ಠ ಗಚ್ಛ ಸೌಮ್ಯ ಯಥಾಸುಖಮ್ । ಸಮಾನಯ ಚ ವೈದೇಹೀಂ ರಾಘವೇಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥೧೭೧॥ ತತ್ ತೃತೀಯಂ ಹನುಮತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕರ್ಮ ಸುದುಷ್ಕರಮ್ । ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ಭೂತಾನಿ ಪ್ರಶಶಂಸುಸ್ತದಾ ಹರಿಮ್ ॥೧೭೨॥ ಸ ಸಾಗರಮನಾಧೃಷ್ಯಮಭ್ಯೇತ್ಯ ವರುಣಾಲಯಮ್ । ಜಗಾಮಾಕಾಶಮಾವಿಶ್ಯ ವೇಗೇನ ಗರುಡೋಪಮಃ॥೧೭೩॥ ಸೇವಿತೇ ವಾರಿಧಾರಾಭಿಃ ಪತಗೈಶ್ಚ ನಿಷೇವಿತೇ । ಚರಿತೇ ಕೈಶಿಕಾಚಾರ್ಯೈರೈರಾವತನಿಷೇವಿತೇ ॥೧೭೪॥ ಸಿಂಹಕುಞ್ಜರಶಾರ್ದೂಲಪತಗೋರಗವಾಹನೈಃ। ವಿಮಾನೈಃ ಸಮ್ಪತದ್ಭಿಶ್ಚ ವಿಮಲೈಃ ಸಮಲಙ್ಕೃತೇ ॥೧೭೫॥ ವಜ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ಪರ್ಶೈಃ ಪಾವಕೈರಿವ ಶೋಭಿತೇ । ಕೃತಪುಣ್ಯೈರ್ಮಹಾಭಾಗೈಃ ಸ್ವರ್ಗಜಿದ್ಭಿರಧಿಷ್ಠಿತೇ ॥೧೭೬॥ ವಹತಾ ಹವ್ಯಮತ್ಯನ್ತಂ ಸೇವಿತೇ ಚಿತ್ರಭಾನುನಾ । ಗ್ರಹನಕ್ಷತ್ರಚನ್ದ್ರಾರ್ಕತಾರಾಗಣವಿಭೂಷಿತೇ ॥೧೭೭॥ ಮಹರ್ಷಿಗಣಗನ್ಧರ್ವನಾಗಯಕ್ಷಸಮಾಕುಲೇ । ವಿವಿಕ್ತೇ ವಿಮಲೇ ವಿಶ್ವೇ ವಿಶ್ವಾವಸುನಿಷೇವಿತೇ ॥೧೭೮॥ ದೇವರಾಜಗಜಾಕ್ರಾನ್ತೇ ಚನ್ದ್ರಸೂರ್ಯಪಥೇ ಶಿವೇ । ವಿತಾನೇ ಜೀವಲೋಕಸ್ಯ ವಿತತೇ ಬ್ರಹ್ಮನಿರ್ಮಿತೇ ॥೧೭೯॥ ಬಹುಶಃ ಸೇವಿತೇ ವೀರೈರ್ವಿದ್ಯಾಧರಗಣೈರ್ವೃತೇ । ಜಗಾಮ ವಾಯುಮಾರ್ಗೇ ಚ ಗರುತ್ಮಾನಿವ ಮಾರುತಿಃ॥೧೮೦॥ ಹನುಮಾನ್ ಮೇಘಜಾಲಾನಿ ಪ್ರಾಕರ್ಷನ್ ಮಾರುತೋ ಯಥಾ । ಕಾಲಾಗುರುಸವರ್ಣಾನಿ ರಕ್ತಪೀತಸಿತಾನಿ ಚ ॥೧೮೧॥ ಕಪಿನಾ ಕೃಷ್ಯಮಾಣಾನಿ ಮಹಾಭ್ರಾಣಿ ಚಕಾಶಿರೇ । ಪ್ರವಿಶನ್ನಭ್ರಜಾಲಾನಿ ನಿಷ್ಪತಂಶ್ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ॥೧೮೨॥ ಪ್ರಾವೃಷೀನ್ದುರಿವಾಭಾತಿ ನಿಷ್ಪತನ್ ಪ್ರವಿಶಂಸ್ತದಾ । ಪ್ರದೃಶ್ಯಮಾನಃ ಸರ್ವತ್ರ ಹನೂಮಾನ್ ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ॥೧೮೩॥ ಭೇಜೇಽಮ್ಬರಂ ನಿರಾಲಮ್ಬಂ ಪಕ್ಷಯುಕ್ತ ಇವಾದ್ರಿರಾಟ್ । ಪ್ಲವಮಾನಂ ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಿಂಹಿಕಾ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸೀ ॥೧೮೪॥ ಮನಸಾ ಚಿನ್ತಯಾಮಾಸ ಪ್ರವೃದ್ಧಾ ಕಾಮರೂಪಿಣೀ । ಅದ್ಯ ದೀರ್ಘಸ್ಯ ಕಾಲಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯಾಮ್ಯಹಮಾಶಿತಾ ॥೧೮೫॥ ಇದಂ ಮಮ ಮಹಾಸತ್ತ್ವಂ ಚಿರಸ್ಯ ವಶಮಾಗತಮ್ । ಇತಿ ಸಞ್ಚಿನ್ತ್ಯ ಮನಸಾ ಚ್ಛಾಯಾಮಸ್ಯ ಸಮಾಕ್ಷಿಪತ್ ॥೧೮೬॥ ಛಾಯಾಯಾಂ ಗೃಹ್ಯಮಾಣಾಯಾಂ ಚಿನ್ತಯಾಮಾಸ ವಾನರಃ। ಸಮಾಕ್ಷಿಪ್ತೋಽಸ್ಮಿ ಸಹಸಾ ಪಙ್ಕೂಕೃತಪರಾಕ್ರಮಃ॥೧೮೭॥ ಪ್ರತಿಲೋಮೇನ ವಾತೇನ ಮಹಾನೌರಿವ ಸಾಗರೇ । ತಿರ್ಯಗೂರ್ಧ್ವಮಧಶ್ಚೈವ ವೀಕ್ಷಮಾಣಸ್ತದಾ ಕಪಿಃ॥೧೮೮॥ ದದರ್ಶ ಸ ಮಹಾಸತ್ತ್ವಮುತ್ಥಿತಂ ಲವಣಾಮ್ಭಸಿ । ತದ್ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಿನ್ತಯಾಮಾಸ ಮಾರುತಿರ್ವಿಕೃತಾನನಾಮ್ ॥೧೮೯॥ ಕಪಿರಾಜ್ಞಾ ಯಥಾಖ್ಯಾತಂ ಸತ್ತ್ವಮದ್ಭುತದರ್ಶನಮ್ । ಛಾಯಾಗ್ರಾಹಿ ಮಹಾವೀರ್ಯಂ ತದಿದಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥೧೯೦॥ ಸ ತಾಂ ಬುದ್ಧ್ವಾರ್ಥತತ್ತ್ವೇನ ಸಿಂಹಿಕಾಂ ಮತಿಮಾನ್ ಕಪಿಃ। ವ್ಯವರ್ಧತ ಮಹಾಕಾಯಃ ಪ್ರಾವೃಷೀವ ಬಲಾಹಕಃ॥೧೯೧॥ ತಸ್ಯ ಸಾ ಕಾಯಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ವರ್ಧಮಾನಂ ಮಹಾಕಪೇಃ। ವಕ್ತ್ರಂ ಪ್ರಸಾರಯಾಮಾಸ ಪಾತಾಲಾಮ್ಬರಸಂನಿಭಮ್ ॥೧೯೨॥ ಘನರಾಜೀವ ಗರ್ಜನ್ತೀ ವಾನರಂ ಸಮಭಿದ್ರವತ್ । ಸ ದದರ್ಶ ತತಸ್ತಸ್ಯಾ ವಿಕೃತಂ ಸುಮಹನ್ಮುಖಮ್ ॥೧೯೩॥ ಕಾಯಮಾತ್ರಂ ಚ ಮೇಧಾವೀ ಮರ್ಮಾಣಿ ಚ ಮಹಾಕಪಿಃ। ಸ ತಸ್ಯಾ ವಿಕೃತೇ ವಕ್ತ್ರೇ ವಜ್ರಸಂಹನನಃ ಕಪಿಃ॥೧೯೪॥ ಸಙ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ಮುಹುರಾತ್ಮಾನಂ ನಿಪಪಾತ ಮಹಾಕಪಿಃ। ಆಸ್ಯೇ ತಸ್ಯಾ ನಿಮಜ್ಜನ್ತಂ ದದೃಶುಃ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಾಃ॥೧೯೫॥ ಗ್ರಸ್ಯಮಾನಂ ಯಥಾ ಚನ್ದ್ರಂ ಪೂರ್ಣಂ ಪರ್ವಣಿ ರಾಹುಣಾ । ತತಸ್ತಸ್ಯಾ ನಖೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ಮರ್ಮಾಣ್ಯುತ್ಕೃತ್ಯ ವಾನರಃ॥೧೯೬॥ ಉತ್ಪಪಾತಾಥ ವೇಗೇನ ಮನಃಸಮ್ಪಾತವಿಕ್ರಮಃ। ತಾಂ ತು ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಚ ಧೃತ್ಯಾ ಚ ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯೇನ ನಿಪಾತ್ಯ ಸಃ॥೧೯೭॥ ಕಪಿಪ್ರವೀರೋ ವೇಗೇನ ವವೃಧೇ ಪುನರಾತ್ಮವಾನ್ । ಹೃತಹೃತ್ಸಾ ಹನುಮತಾ ಪಪಾತ ವಿಧುರಾಮ್ಭಸಿ । ಸ್ವಯಮ್ಭುವೈವ ಹನುಮಾನ್ ಸೃಷ್ಟಸ್ತಸ್ಯಾ ನಿಪಾತನೇ ॥೧೯೮॥ ತಾಂ ಹತಾಂ ವಾನರೇಣಾಶು ಪತಿತಾಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಸಿಂಹಿಕಾಮ್ । ಭೂತಾನ್ಯಾಕಾಶಚಾರೀಣಿ ತಮೂಚುಃ ಪ್ಲವಗೋತ್ತಮಮ್ ॥೧೯೯॥ ಭೀಮಮದ್ಯ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಮಹತ್ಸತ್ತ್ವಂ ತ್ವಯಾ ಹತಮ್ । ಸಾಧಯಾರ್ಥಮಭಿಪ್ರೇತಮರಿಷ್ಟಂ ಪ್ಲವತಾಂ ವರ ॥೨೦೦॥ ಯಸ್ಯ ತ್ವೇತಾನಿ ಚತ್ವಾರಿ ವಾನರೇನ್ದ್ರ ಯಥಾ ತವ । ಧೃತಿರ್ದೃಷ್ಟಿರ್ಮತಿರ್ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಸ ಕರ್ಮಸು ನ ಸೀದತಿ ॥೨೦೧॥ ಸ ತೈಃ ಸಮ್ಪೂಜಿತಃ ಪೂಜ್ಯಃ ಪ್ರತಿಪನ್ನಪ್ರಯೋಜನೈಃ। ಜಗಾಮಾಕಾಶಮಾವಿಶ್ಯ ಪನ್ನಗಾಶನವತ್ ಕಪಿಃ॥೨೦೨॥ ಪ್ರಾಪ್ತಭೂಯಿಷ್ಠಪಾರಸ್ತು ಸರ್ವತಃ ಪರಿಲೋಕಯನ್ । ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಸ್ಯಾನ್ತೇ ವನರಾಜೀಂ ದದರ್ಶ ಸಃ॥೨೦೩॥ ದದರ್ಶ ಚ ಪತನ್ನೇವ ವಿವಿಧದ್ರುಮಭೂಷಿತಮ್ । ದ್ವೀಪಂ ಶಾಖಾಮೃಗ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಮಲಯೋಪವನಾನಿ ಚ ॥೨೦೪॥ ಸಾಗರಂ ಸಾಗರಾನೂಪಾನ್ ಸಾಗರಾನೂಪಜಾನ್ ದ್ರುಮಾನ್ । ಸಾಗರಸ್ಯ ಚ ಪತ್ನೀನಾಂ ಮುಖಾನ್ಯಪಿ ವಿಲೋಕಯತ್ ॥೨೦೫॥ ಸ ಮಹಾಮೇಘಸಙ್ಕಾಶಂ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮವಾನ್ । ನಿರುನ್ಧನ್ತಮಿವಾಕಾಶಂ ಚಕಾರ ಮತಿಮಾನ್ ಮತಿಮ್ ॥೨೦೬॥ ಕಾಯವೃದ್ಧಿಂ ಪ್ರವೇಗಂ ಚ ಮಮ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ರಾಕ್ಷಸಾಃ। ಮಯಿ ಕೌತೂಹಲಂ ಕುರ್ಯುರಿತಿ ಮೇನೇ ಮಹಾಮತಿಃ॥೨೦೭॥ ತತಃ ಶರೀರಂ ಸಙ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ತನ್ಮಹೀಧರಸಂನಿಭಮ್ । ಪುನಃ ಪ್ರಕೃತಿಮಾಪೇದೇ ವೀತಮೋಹ ಇವಾತ್ಮವಾನ್ ॥೨೦೮॥ ತದ್ರೂಪಮತಿಸಙ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ಹನೂಮಾನ್ ಪ್ರಕೃತೌ ಸ್ಥಿತಃ। ತ್ರೀನ್ ಕ್ರಮಾನಿವ ವಿಕ್ರಮ್ಯ ಬಲಿವೀರ್ಯಹರೋ ಹರಿಃ॥೨೦೯॥ ಸ ಚಾರುನಾನಾವಿಧರೂಪಧಾರೀ ಪರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸಮುದ್ರತೀರಮ್ । ಪರೈರಶಕ್ಯಂ ಪ್ರತಿಪನ್ನರೂಪಃ ಸಮೀಕ್ಷಿತಾತ್ಮಾ ಸಮವೇಕ್ಷಿತಾರ್ಥಃ॥೨೧೦॥ ತತಃ ಸ ಲಮ್ಬಸ್ಯ ಗಿರೇಃ ಸಮೃದ್ಧೇ ವಿಚಿತ್ರಕೂಟೇ ನಿಪಪಾತ ಕೂಟೇ । ಸಕೇತಕೋದ್ದಾಲಕನಾರಿಕೇಲೇ ಮಹಾಭ್ರಕೂಟಪ್ರತಿಮೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ॥೨೧೧॥ ತತಸ್ತು ಸಮ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಮುದ್ರತೀರಂ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಲಙ್ಕಾಂ ಗಿರಿವರ್ಯಮೂರ್ಧ್ನಿ । ಕಪಿಸ್ತು ತಸ್ಮಿನ್ ನಿಪಪಾತ ಪರ್ವತೇ ವಿಧೂಯ ರೂಪಂ ವ್ಯಥಯನ್ಮೃಗದ್ವಿಜಾನ್ ॥೨೧೨॥ ಸ ಸಾಗರಂ ದಾನವಪನ್ನಗಾಯುತಂ ಬಲೇನ ವಿಕ್ರಮ್ಯ ಮಹೋರ್ಮಿಮಾಲಿನಮ್ । ನಿಪತ್ಯ ತೀರೇ ಚ ಮಹೋದಧೇಸ್ತದಾ ದದರ್ಶ ಲಙ್ಕಾಮಮರಾವತೀಮಿವ ॥೨೧೩॥ ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುನ್ದರಕಾಣ್ಡೇ ಪ್ರಥಮಃ ಸರ್ಗಃ