ಅಥ ದ್ವಾದಶಃ ಸರ್ಗಃ ಸ ತಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ಭವನಸ್ಯ ಸಂಸ್ಥಿತೋ ಲತಾಗೃಹಾಂಶ್ಚಿತ್ರಗೃಹಾನ್ನಿಶಾಗೃಹಾನ್ । ಜಗಾಮ ಸೀತಾಂ ಪ್ರತಿದರ್ಶನೋತ್ಸುಕೋ ನ ಚೈವ ತಾಂ ಪಶ್ಯತಿ ಚಾರುದರ್ಶನಾಮ್ ॥೧॥ ಸ ಚಿನ್ತಯಾಮಾಸ ತತೋ ಮಹಾಕಪಿಃ ಪ್ರಿಯಾಮಪಶ್ಯನ್ರಘುನನ್ದನಸ್ಯ ತಾಮ್ । ಧ್ರುವಂ ನ ಸೀತಾ ಧ್ರಿಯತೇ ಯಥಾ ನ ಮೇ ವಿಚಿನ್ವತೋ ದರ್ಶನಮೇತಿ ಮೈಥಿಲೀ ॥೨॥ ಸಾ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಪ್ರವರೇಣ ಜಾನಕೀ ಸ್ವಶೀಲಸಂರಕ್ಷಣತತ್ಪರಾ ಸತೀ । ಅನೇನ ನೂನಂ ಪ್ರತಿ ದುಷ್ಟಕರ್ಮಣಾ ಹತಾ ಭವೇದಾರ್ಯಪಥೇ ಪರೇ ಸ್ಥಿತಾ ॥೩॥ ವಿರೂಪರೂಪಾ ವಿಕೃತಾ ವಿವರ್ಚಸೋ ಮಹಾನನಾ ದೀರ್ಘವಿರೂಪದರ್ಶನಾಃ। ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ತಾ ರಾಕ್ಷಸರಾಜಯೋಷಿತೋ ಭಯಾದ್ವಿನಷ್ಟಾ ಜನಕೇಶ್ವರಾತ್ಮಜಾ ॥೪॥ ಸೀತಾಮದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹ್ಯನವಾಪ್ಯ ಪೌರುಷಂ ವಿಹೃತ್ಯ ಕಾಲಂ ಸಹ ವಾನರೈಶ್ಚಿರಮ್ । ನ ಮೇಽಸ್ತಿ ಸುಗ್ರೀವಸಮೀಪಗಾ ಗತಿಃ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣದಣ್ಡೋ ಬಲವಾಂಶ್ಚ ವಾನರಃ॥೫॥ ದೃಷ್ಟಮನ್ತಃಪುರಂ ಸರ್ವಂ ದೃಷ್ಟಾ ರಾವಣಯೋಷಿತಃ। ನ ಸೀತಾ ದೃಶ್ಯತೇ ಸಾಧ್ವೀ ವೃಥಾ ಜಾತೋ ಮಮ ಶ್ರಮಃ॥೬॥ ಕಿಂ ನು ಮಾಂ ವಾನರಾಃ ಸರ್ವೇ ಗತಂ ವಕ್ಷ್ಯನ್ತಿ ಸಙ್ಗತಾಃ। ಗತ್ವಾ ತತ್ರ ತ್ವಯಾ ವೀರ ಕಿಂ ಕೃತಂ ತದ್ವದಸ್ವ ನಃ॥೭॥ ಅದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಿಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಾಮಹಂ ಜನಕಾತ್ಮಜಾಮ್ । ಧ್ರುವಂ ಪ್ರಾಯಮುಪಾಸಿಷ್ಯೇ ಕಾಲಸ್ಯ ವ್ಯತಿವರ್ತನೇ ॥೮॥ ಕಿಂ ವಾ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ವೃದ್ಧಶ್ಚ ಜಾಮ್ಬವಾನಙ್ಗದಶ್ಚ ಸಃ। ಗತಂ ಪಾರಂ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ವಾನರಾಶ್ಚ ಸಮಾಗತಾಃ॥೯॥ ಅನಿರ್ವೇದಃ ಶ್ರಿಯೋ ಮೂಲಮನಿರ್ವೇದಃ ಪರಂ ಸುಖಮ್ । ಅನಿರ್ವೇದೋ ಹಿ ಸತತಂ ಸರ್ವಾರ್ಥೇಷು ಪ್ರವರ್ತಕಃ॥೧೦॥ ಕರೋತಿ ಸಫಲಂ ಜನ್ತೋಃ ಕರ್ಮ ಯಚ್ಚ ಕರೋತಿ ಸಃ। ತಸ್ಮಾದನಿರ್ವೇದಕರಂ ಯತ್ನಂ ಚೇಷ್ಟೇಽಹಮುತ್ತಮಮ್ ॥೧೧॥ ಭೂಯಸ್ತತ್ರ ವಿಚೇಷ್ಯಾಮಿ ನ ಯತ್ರ ವಿಚಯಃ ಕೃತಃ। ಅದೃಷ್ಟಾಂಶ್ಚ ವಿಚೇಷ್ಯಾಮಿ ದೇಶಾನ್ರಾವಣಪಾಲಿತಾನ್ ॥೧೨॥ ಆಪಾನಶಾಲಾ ವಿಚಿತಾಸ್ತಥಾ ಪುಷ್ಪಗೃಹಾಣಿ ಚ । ಚಿತ್ರಶಾಲಾಶ್ಚ ವಿಚಿತಾ ಭೂಯಃ ಕ್ರೀಡಾಗೃಹಾಣಿ ಚ ॥೧೩॥ ನಿಷ್ಕುಟಾನ್ತರರಥ್ಯಾಶ್ಚ ವಿಮಾನಾನಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ। ಇತಿ ಸಞ್ಚಿನ್ತ್ಯ ಭೂಯೋಽಪಿ ವಿಚೇತುಮುಪಚಕ್ರಮೇ ॥೧೪॥ ಭೂಮೀಗೃಹಾಂಶ್ಚೈತ್ಯಗೃಹಾನ್ಗೃಹಾತಿಗೃಹಕಾನಪಿ । ಉತ್ಪತನ್ನಿಪತಂಶ್ಚಾಪಿ ತಿಷ್ಠನ್ಗಚ್ಛನ್ಪುನಃ ಕ್ವಚಿತ್ ॥೧೫॥ ಅಪವೃಣ್ವಂಶ್ಚ ದ್ವಾರಾಣಿ ಕಪಾಟಾನ್ಯವಘಟ್ಟಯನ್ । ಪ್ರವಿಶನ್ನಿಷ್ಪತಂಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಪತನ್ನುತ್ಪತನ್ನಿವ ॥೧೬॥ ಸರ್ವಮಪ್ಯವಕಾಶಂ ಸ ವಿಚಚಾರ ಮಹಾಕಪಿಃ। ಚತುರಙ್ಗುಲಮಾತ್ರೋಽಪಿ ನಾವಕಾಶಃ ಸ ವಿದ್ಯತೇ । ರಾವಣಾನ್ತಃಪುರೇ ತಸ್ಮಿನ್ಯಂ ಕಪಿರ್ನ ಜಗಾಮ ಸಃ॥೧೭॥ ಪ್ರಾಕರಾನ್ತರವೀಥ್ಯಶ್ಚ ವೇದಿಕಶ್ಚೈತ್ಯಸಂಶ್ರಯಾಃ। ಶ್ವಭ್ರಾಶ್ಚ ಪುಷ್ಕರಿಣ್ಯಶ್ಚ ಸರ್ವಂ ತೇನಾವಲೋಕಿತಮ್ ॥೧೮॥ ರಾಕ್ಷಸ್ಯೋ ವಿವಿಧಾಕಾರಾ ವಿರೂಪಾ ವಿಕೃತಾಸ್ತಥಾ । ದೃಷ್ಟಾ ಹನುಮತಾ ತತ್ರ ನ ತು ಸಾ ಜನಕಾತ್ಮಜಾ ॥೧೯॥ ರೂಪೇಣಾಪ್ರತಿಮಾ ಲೋಕೇ ಪರಾ ವಿದ್ಯಾಧರಸ್ತ್ರಿಯಃ। ದೃಷ್ಟಾ ಹನುಮತಾ ತತ್ರ ನ ತು ರಾಘವನನ್ದಿನೀ ॥೨೦॥ ನಾಗಕನ್ಯಾ ವರಾರೋಹಾಃ ಪೂರ್ಣಚನ್ದ್ರನಿಭಾನನಾಃ। ದೃಷ್ಟಾ ಹನುಮತಾ ತತ್ರ ನ ತು ಸಾ ಜನಕಾತ್ಮಜಾ ॥೨೧॥ ಪ್ರಮಥ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೇನ್ದ್ರೇಣ ನಾಗಕನ್ಯಾ ಬಲಾದ್ಧೃತಾಃ। ದೃಷ್ಟಾ ಹನುಮತಾ ತತ್ರ ನ ಸಾ ಜನಕನನ್ದಿನೀ ॥೨೨॥ ಸೋಽಪಶ್ಯಂಸ್ತಾಂ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪಶ್ಯಂಶ್ಚಾನ್ಯಾ ವರಸ್ತ್ರಿಯಃ। ವಿಷಸಾದ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಹನೂಮಾನ್ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ॥೨೩॥ ಉದ್ಯೋಗಂ ವಾನರೇನ್ದ್ರಾಣಾಂ ಪ್ಲವನಂ ಸಾಗರಸ್ಯ ಚ । ವ್ಯರ್ಥಂ ವೀಕ್ಷ್ಯಾನಿಲಸುತಶ್ಚಿನ್ತಾಂ ಪುನರುಪಾಗತಃ॥೨೪॥ ಅವತೀರ್ಯ ವಿಮಾನಾಚ್ಚ ಹನೂಮಾನ್ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ। ಚಿನ್ತಾಮುಪಜಗಾಮಾಥ ಶೋಕೋಪಹತಚೇತನಃ॥೨೫॥ ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುನ್ದರಕಾಣ್ಡೇ ದ್ವಾದಶಃ ಸರ್ಗಃ