ಅಥ ದ್ವಾವಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ
ಸೀತಾಯಾ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪರುಷಂ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರಃ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತತಃ ಸೀತಾಂ ವಿಪ್ರಿಯಂ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾಮ್ ॥೧॥
ಯಥಾ ಯಥಾ ಸಾನ್ತ್ವಯಿತಾ ವಶ್ಯಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ತಥಾ ತಥಾ ।
ಯಥಾ ಯಥಾ ಪ್ರಿಯಂ ವಕ್ತಾ ಪರಿಭೂತಸ್ತಥಾ ತಥಾ ॥೨॥
ಸಂನಿಯಚ್ಛತಿ ಮೇ ಕ್ರೋಧಂ ತ್ವಯಿ ಕಾಮಃ ಸಮುತ್ಥಿತಃ।
ದ್ರವತೋ ಮಾರ್ಗಮಾಸಾದ್ಯ ಹಯಾನಿವ ಸುಸಾರಥಿಃ॥೩॥
ವಾಮಃ ಕಾಮೋ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಕಿಲ ನಿಬಧ್ಯತೇ ।
ಜನೇ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತ್ವನುಕ್ರೋಶಃ ಸ್ನೇಹಶ್ಚ ಕಿಲ ಜಾಯತೇ ॥೪॥
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾನ್ನ ತ್ವಾಂ ಘಾತಯಾಮಿ ವರಾನನೇ ।
ವಧಾರ್ಹಾಮವಮಾನಾರ್ಹಾಂ ಮಿಥ್ಯಾ ಪ್ರವ್ರಜನೇ ರತಾಮ್ ॥೫॥
ಪರುಷಾಣಿ ಹಿ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಯಾನಿ ಯಾನಿ ಬ್ರವೀಷಿ ಮಾಮ್ ।
ತೇಷು ತೇಷು ವಧೋ ಯುಕ್ತಸ್ತವ ಮೈಥಿಲಿ ದಾರುಣಃ॥೬॥
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ವೈದೇಹೀಂ ರಾವಣೋ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಃ।
ಕ್ರೋಧಸಂರಮ್ಭಸಂಯುಕ್ತಃ ಸೀತಾಮುತ್ತರಮಬ್ರವೀತ್ ॥೭॥
ದ್ವೌ ಮಾಸೌ ರಕ್ಷಿತವ್ಯೌ ಮೇ ಯೋಽವಧಿಸ್ತೇ ಮಯಾ ಕೃತಃ।
ತತಃ ಶಯನಮಾರೋಹ ಮಮ ತ್ವಂ ವರವರ್ಣಿನಿ ॥೮॥
ದ್ವಾಭ್ಯಾಮೂರ್ಧ್ವಂ ತು ಮಾಸಾಭ್ಯಾಂ ಭರ್ತಾರಂ ಮಾಮನಿಚ್ಛತೀಮ್ ।
ಮಮ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಾತರಾಶಾರ್ಥೇ ಸೂದಾಶ್ಛೇತ್ಸ್ಯನ್ತಿ ಖಣ್ಡಶಃ॥೯॥
ತಾಂ ಭರ್ತ್ಸ್ಯಮಾನಾಂ ಸಮ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೇನ್ದ್ರೇಣ ಜಾನಕೀಮ್ ।
ದೇವಗನ್ಧರ್ವಕನ್ಯಾಸ್ತಾ ವಿಷೇದುರ್ವಿಕೃತೇಕ್ಷಣಾಃ॥೧೦॥
ಓಷ್ಠಪ್ರಕಾರೈರಪರಾ ನೇತ್ರೈರ್ವಕ್ತ್ರೈಸ್ತಥಾಪರಾಃ।
ಸೀತಾಮಾಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸುಸ್ತರ್ಜಿತಾಂ ತೇನ ರಕ್ಷಸಾ ॥೧೧॥
ತಾಭಿರಾಶ್ವಾಸಿತಾ ಸೀತಾ ರಾವಣಂ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಮ್ ।
ಉವಾಚಾತ್ಮಹಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ವೃತ್ತಶೌಟೀರ್ಯಗರ್ವಿತಮ್ ॥೧೨॥
ನೂನಂ ನ ತೇ ಜನಃ ಕಶ್ಚಿದಸ್ಮಿನ್ನಿಃಶ್ರೇಯಸಿ ಸ್ಥಿತಃ।
ನಿವಾರಯತಿ ಯೋ ನ ತ್ವಾಂ ಕರ್ಮಣೋಽಸ್ಮಾದ್ವಿಗರ್ಹಿತಾತ್ ॥೧೩॥
ಮಾಂ ಹಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮನಃ ಪತ್ನೀಂ ಶಚೀಮಿವ ಶಚೀಪತೇಃ।
ತ್ವದನ್ಯಸ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಪ್ರಾರ್ಥಯೇನ್ಮನಸಾಪಿ ಕಃ॥೧೪॥
ರಾಕ್ಷಸಾಧಮ ರಾಮಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾಮಮಿತತೇಜಸಃ।
ಉಕ್ತವಾನಸಿ ಯತ್ಪಾಪಂ ಕ್ವ ಗತಸ್ತಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ॥೧೫॥
ಯಥಾ ದೃಪ್ತಶ್ಚ ಮಾತಙ್ಗಃ ಶಶಶ್ಚ ಸಹಿತೌ ವನೇ ।
ತಥಾ ದ್ವಿರದವದ್ರಾಮಸ್ತ್ವಂ ನೀಚ ಶಶವತ್ಸ್ಮೃತಃ॥೧೬॥
ಸ ತ್ವಮಿಕ್ಷ್ವಾಕುನಾಥಂ ವೈ ಕ್ಷಿಪನ್ನಿಹ ನ ಲಜ್ಜಸೇ ।
ಚಕ್ಷುಷೋ ವಿಷಯೇ ತಸ್ಯ ನ ಯಾವದುಪಗಚ್ಛಸಿ ॥೧೭॥
ಇಮೇ ತೇ ನಯನೇ ಕ್ರೂರೇ ವಿಕೃತೇ ಕೃಷ್ಣಪಿಙ್ಗಲೇ ।
ಕ್ಷಿತೌ ನ ಪತಿತೇ ಕಸ್ಮಾನ್ಮಾಮನಾರ್ಯ ನಿರೀಕ್ಷತಃ॥೧೮॥
ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಾತ್ಮನಃ ಪತ್ನೀ ಸ್ನುಷಾ ದಶರಥಸ್ಯ ಚ ।
ಕಥಂ ವ್ಯಾಹರತೋ ಮಾಂ ತೇ ನ ಜಿಹ್ವಾ ಪಾಪ ಶೀರ್ಯತಿ ॥೧೯॥
ಅಸನ್ದೇಶಾತ್ತು ರಾಮಸ್ಯ ತಪಸಶ್ಚಾನುಪಾಲನಾತ್ ।
ನ ತ್ವಾಂ ಕುರ್ಮಿ ದಶಗ್ರೀವ ಭಸ್ಮ ಭಸ್ಮಾರ್ಹತೇಜಸಾ ॥೨೦॥
ನಾಪಹರ್ತುಮಹಂ ಶಕ್ಯಾ ತಸ್ಯ ರಾಮಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ವಿಧಿಸ್ತವ ವಧಾರ್ಥಾಯ ವಿಹಿತೋ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥೨೧॥
ಶೂರೇಣ ಧನದಭ್ರಾತಾ ಬಲೈಃ ಸಮುದಿತೇನ ಚ ।
ಅಪೋಹ್ಯ ರಾಮಂ ಕಸ್ಮಾಞ್ಚಿದ್ ದಾರಚೌರ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ಕೃತಮ್ ॥೨೨॥
ಸೀತಾಯಾ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾವಣೋ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಃ।
ವಿವೃತ್ಯ ನಯನೇ ಕ್ರೂರೇ ಜಾನಕೀಮನ್ವವೈಕ್ಷತ ॥೨೩॥
ನೀಲಜೀಮೂತಸಙ್ಕಾಶೋ ಮಹಾಭುಜಶಿರೋಧರಃ।
ಸಿಂಹಸತ್ತ್ವಗತಿಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ ದೀಪ್ತಜಿಹ್ವೋಗ್ರಲೋಚನಃ॥೨೪॥
ಚಲಾಗ್ರಮುಕುಟಪ್ರಾಂಶುಶ್ಚಿತ್ರಮಾಲ್ಯಾನುಲೇಪನಃ।
ರಕ್ತಮಾಲ್ಯಾಮ್ಬರಧರಸ್ತಪ್ತಾಙ್ಗದವಿಭೂಷಣಃ॥೨೫॥
ಶ್ರೋಣೀಸೂತ್ರೇಣ ಮಹತಾ ಮೇಚಕೇನ ಸುಸಂವೃತಃ।
ಅಮೃತೋತ್ಪಾದನೇ ನದ್ಧೋ ಭುಜಙ್ಗೇನೇವ ಮನ್ದರಃ॥೨೬॥
ತಾಭ್ಯಾಂ ಸ ಪರಿಪೂರ್ಣಾಭ್ಯಾಂ ಭುಜಾಭ್ಯಾಂ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರಃ।
ಶುಶುಭೇಽಚಲಸಙ್ಕಾಶಃ ಶೃಙ್ಗಾಭ್ಯಾಮಿವ ಮನ್ದರಃ॥೨೭॥
ತರುಣಾದಿತ್ಯವರ್ಣಾಭ್ಯಾಂ ಕುಣ್ಡಲಾಭ್ಯಾಂ ವಿಭೂಷಿತಃ।
ರಕ್ತಪಲ್ಲವಪುಷ್ಪಾಭ್ಯಾಮಶೋಕಾಭ್ಯಾಮಿವಾಚಲಃ॥೨೮॥
ಸ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷಪ್ರತಿಮೋ ವಸನ್ತ ಇವ ಮೂರ್ತಿಮಾನ್ ।
ಶ್ಮಶಾನಚೈತ್ಯಪ್ರತಿಮೋ ಭೂಷಿತೋಽಪಿ ಭಯಙ್ಕರಃ॥೨೯॥
ಅವೇಕ್ಷಮಾಣೋ ವೈದೇಹೀಂ ಕೋಪಸಂರಕ್ತಲೋಚನಃ।
ಉವಾಚ ರಾವಣಃ ಸೀತಾಂ ಭುಜಙ್ಗ ಇವ ನಿಃಶ್ವಸನ್ ॥೩೦॥
ಅನಯೇನಾಭಿಸಮ್ಪನ್ನಮರ್ಥಹೀನಮನುವ್ರತೇ ।
ನಾಶಯಾಮ್ಯಹಮದ್ಯ ತ್ವಾಂ ಸೂರ್ಯಃ ಸನ್ಧ್ಯಾಮಿವೌಜಸಾ ॥೩೧॥
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಮೈಥಿಲೀಂ ರಾಜಾ ರಾವಣಃ ಶತ್ರುರಾವಣಃ।
ಸನ್ದದರ್ಶ ತತಃ ಸರ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸೀರ್ಘೋರದರ್ಶನಾಃ॥೩೨॥
ಏಕಾಕ್ಷೀಮೇಕಕರ್ಣಾಂ ಚ ಕರ್ಣಪ್ರಾವರಣಾಂ ತಥಾ ।
ಗೋಕರ್ಣೀಂ ಹಸ್ತಿಕರ್ಣೀಂ ಚ ಲಮ್ಬಕರ್ಣೀಮಕರ್ಣಿಕಾಮ್ ॥೩೩॥
ಹಸ್ತಿಪದ್ಯಶ್ವಪದ್ಯೌ ಚ ಗೋಪದೀಂ ಪಾದಚೂಲಿಕಾಮ್ ।
ಏಕಾಕ್ಷೀಮೇಕಪಾದೀಂ ಚ ಪೃಥುಪಾದೀಮಪಾದಿಕಾಮ್ ॥೩೪॥
ಅತಿಮಾತ್ರಶಿರೋಗ್ರೀವಾಮತಿಮಾತ್ರಕುಚೋದರೀಮ್ ।
ಅತಿಮಾತ್ರಾಸ್ಯನೇತ್ರಾಂ ಚ ದೀರ್ಘಜಿಹ್ವಾನಖಾಮಪಿ ॥೩೫॥
ಅನಾಸಿಕಾಂ ಸಿಂಹಮುಖೀಂ ಗೋಮುಖೀಂ ಸೂಕರೀಮುಖೀಮ್ ।
ಯಥಾ ಮದ್ವಶಗಾ ಸೀತಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಭವತಿ ಜಾನಕೀ ॥೩೬॥
ತಥಾ ಕುರುತ ರಾಕ್ಷಸ್ಯಃ ಸರ್ವಾಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸಮೇತ್ಯ ವಾ ।
ಪ್ರತಿಲೋಮಾನುಲೋಮೈಶ್ಚ ಸಾಮದಾನಾದಿಭೇದನೈಃ॥೩೭॥
ಆವರ್ಜಯತ ವೈದೇಹೀಂ ದಣ್ಡಸ್ಯೋದ್ಯಮನೇನ ಚ ।
ಇತಿ ಪ್ರತಿಸಮಾದಿಶ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೇನ್ದ್ರಃ ಪುನಃ ಪುನಃ॥೩೮॥
ಕಾಮಮನ್ಯುಪರೀತಾತ್ಮಾ ಜಾನಕೀಂ ಪ್ರತಿ ಗರ್ಜತ ।
ಉಪಗಮ್ಯ ತತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ರಾಕ್ಷಸೀ ಧಾನ್ಯಮಾಲಿನೀ ॥೩೯॥
ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ದಶಗ್ರೀವಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ।
ಮಯಾ ಕ್ರೀಡ ಮಹಾರಾಜ ಸೀತಯಾ ಕಿಂ ತವಾನಯಾ ॥೪೦॥
ವಿವರ್ಣಯಾ ಕೃಪಣಯಾ ಮಾನುಷ್ಯಾ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರ ।
ನೂನಮಸ್ಯಾಂ ಮಹಾರಾಜ ನ ದೇವಾ ಭೋಗಸತ್ತಮಾನ್ ॥೪೧॥
ವಿದಧತ್ಯಮರಶ್ರೇಷ್ಠಾಸ್ತವ ಬಾಹುಬಲಾರ್ಜಿತಾನ್ ।
ಅಕಾಮಾಂ ಕಾಮಯಾನಸ್ಯ ಶರೀರಮುಪತಪ್ಯತೇ ॥೪೨॥
ಇಚ್ಛತೀಂ ಕಾಮಯಾನಸ್ಯ ಪ್ರೀತಿರ್ಭವತಿ ಶೋಭನಾ ।
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ರಾಕ್ಷಸ್ಯಾ ಸಮುತ್ಕ್ಷಿಪ್ತಸ್ತತೋ ಬಲೀ ।
ಪ್ರಹಸನ್ಮೇಘಸಙ್ಕಾಶೋ ರಾಕ್ಷಸಃ ಸ ನ್ಯವರ್ತತ ॥೪೩॥
ಪ್ರಸ್ಥಿತಃ ಸ ದಶಗ್ರೀವಃ ಕಮ್ಪಯನ್ನಿವ ಮೇದಿನೀಮ್ ।
ಜ್ವಲದ್ಭಾಸ್ಕರಸಙ್ಕಾಶಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ನಿವೇಶನಮ್ ॥೪೪॥
ದೇವಗನ್ಧರ್ವಕನ್ಯಾಶ್ಚ ನಾಗಕನ್ಯಾಶ್ಚ ತಾಸ್ತತಃ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ದಶಗ್ರೀವಂ ಪ್ರವಿಶುಸ್ತಾ ಗೃಹೋತ್ತಮಮ್ ॥೪೫॥
ಸ ಮೈಥಿಲೀಂ ಧರ್ಮಪರಾಮವಸ್ಥಿತಾಂ
	ಪ್ರವೇಪಮಾನಾಂ ಪರಿಭರ್ತ್ಸ್ಯ ರಾವಣಃ।
ವಿಹಾಯ ಸೀತಾಂ ಮದನೇನ ಮೋಹಿತಃ
	ಸ್ವಮೇವ ವೇಶ್ಮ ಪ್ರವಿವೇಶ ರಾವಣಃ॥೪೬॥
ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುನ್ದರಕಾಣ್ಡೇ ದ್ವಾವಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ