ಅಥ ಷಡ್ವಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ
ಪ್ರಸಕ್ತಾಶ್ರುಮುಖೀ ತ್ವೇವಂ ಬ್ರುವತೀ ಜನಕಾತ್ಮಜಾ ।
ಅಧೋಗತಮುಖೀ ಬಾಲಾ ವಿಲಪ್ತುಮುಪಚಕ್ರಮೇ ॥೧॥
ಉನ್ಮತ್ತೇವ ಪ್ರಮತ್ತೇವ ಭ್ರಾನ್ತಚಿತ್ತೇವ ಶೋಚತೀ ।
ಉಪಾವೃತ್ತಾ ಕಿಶೋರೀವ ವಿಚೇಷ್ಟನ್ತೀ ಮಹೀತಲೇ ॥೨॥
ರಾಘವಸ್ಯ ಪ್ರಮತ್ತಸ್ಯ ರಕ್ಷಸಾ ಕಾಮರೂಪಿಣಾ ।
ರಾವಣೇನ ಪ್ರಮಥ್ಯಾಹಮಾನೀತಾ ಕ್ರೋಶತೀ ಬಲಾತ್ ॥೩॥
ರಾಕ್ಷಸೀವಶಮಾಪನ್ನಾ ಭರ್ತ್ಸ್ಯಮಾನಾ ಚ ದಾರುಣಮ್ ।
ಚಿನ್ತಯನ್ತೀ ಸುದುಃಖಾರ್ತಾ ನಾಹಂ ಜೀವಿತುಮುತ್ಸಹೇ ॥೪॥
ನಹಿ ಮೇ ಜೀವಿತೇನಾರ್ಥೋ ನೈವಾರ್ಥೈರ್ನ ಚ ಭೂಷಣೈಃ।
ವಸನ್ತ್ಯಾ ರಾಕ್ಷಸೀಮಧ್ಯೇ ವಿನಾ ರಾಮಂ ಮಹಾರಥಮ್ ॥೫॥
ಅಶ್ಮಸಾರಮಿದಂ ನೂನಮಥವಾಪ್ಯಜರಾಮರಮ್ ।
ಹೃದಯಂ ಮಮ ಯೇನೇದಂ ನ ದುಃಖೇನ ವಿಶೀರ್ಯತೇ ॥೬॥
ಧಿಙ್ಮಾಮನಾರ್ಯಾಮಸತೀಂ ಯಾಹಂ ತೇನ ವಿನಾ ಕೃತಾ ।
ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ಜೀವಾಮಿ ಜೀವಿತಂ ಪಾಪಜೀವಿಕಾ ॥೭॥
ಚರಣೇನಾಪಿ ಸವ್ಯೇನ ನ ಸ್ಪೃಶೇಯಂ ನಿಶಾಚರಮ್ ।
ರಾವಣಂ ಕಿಂ ಪುನರಹಂ ಕಾಮಯೇಯಂ ವಿಗರ್ಹಿತಮ್ ॥೮॥
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ನ ಜಾನಾತಿ ನಾತ್ಮಾನಂ ನಾತ್ಮನಃ ಕುಲಮ್ ।
ಯೋ ನೃಶಂಸಸ್ವಭಾವೇನ ಮಾಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಿತುಮಿಚ್ಛತಿ ॥೯॥
ಛಿನ್ನಾ ಭಿನ್ನಾ ಪ್ರಭಿನ್ನಾ ವಾ ದೀಪ್ತಾ ವಾಗ್ನೌ ಪ್ರದೀಪಿತಾ ।
ರಾವಣಂ ನೋಪತಿಷ್ಠೇಯಂ ಕಿಂ ಪ್ರಲಾಪೇನ ವಶ್ಚಿರಮ್ ॥೧೦॥
ಖ್ಯಾತಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕೃತಜ್ಞಶ್ಚ ಸಾನುಕ್ರೋಶಶ್ಚ ರಾಘವಃ।
ಸದ್ವೃತ್ತೋ ನಿರನುಕ್ರೋಶಃ ಶಙ್ಕೇ ಮದ್ಭಾಗ್ಯಸಙ್ಕ್ಷಯಾತ್ ॥೧೧॥
ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಜನಸ್ಥಾನೇ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚತುರ್ದಶ ।
ಏಕೇನೈವ ನಿರಸ್ತಾನಿ ಸ ಮಾಂ ಕಿಂ ನಾಭಿಪದ್ಯತೇ ॥೧೨॥
ನಿರುದ್ಧಾ ರಾವಣೇನಾಹಮಲ್ಪವೀರ್ಯೇಣ ರಕ್ಷಸಾ ।
ಸಮರ್ಥಃ ಖಲು ಮೇ ಭರ್ತಾ ರಾವಣಂ ಹನ್ತುಮಾಹವೇ ॥೧೩॥
ವಿರಾಧೋ ದಣ್ಡಕಾರಣ್ಯೇ ಯೇನ ರಾಕ್ಷಸಪುಙ್ಗವಃ।
ರಣೇ ರಾಮೇಣ ನಿಹತಃ ಸ ಮಾಂ ಕಿಂ ನಾಭಿಪದ್ಯತೇ ॥೧೪॥
ಕಾಮಂ ಮಧ್ಯೇ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಲಙ್ಕೇಯಂ ದುಷ್ಪ್ರಧರ್ಷಣಾ ।
ನ ತು ರಾಘವಬಾಣಾನಾಂ ಗತಿರೋಧೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥೧೫॥
ಕಿಂ ನು ತತ್ಕಾರಣಂ ಯೇನ ರಾಮೋ ದೃಢಪರಾಕ್ರಮಃ।
ರಕ್ಷಸಾಪಹೃತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಮಿಷ್ಟಾಂ ಯೋ ನಾಭಿಪದ್ಯತೇ ॥೧೬॥
ಇಹಸ್ಥಾಂ ಮಾಂ ನ ಜಾನೀತೇ ಶಙ್ಕೇ ಲಕ್ಷ್ಮಣಪೂರ್ವಜಃ।
ಜಾನನ್ನಪಿ ಸ ತೇಜಸ್ವೀ ಧರ್ಷಣಾಂ ಮರ್ಷಯಿಷ್ಯತಿ ॥೧೭॥
ಹೃತೇತಿ ಮಾಂ ಯೋಽಧಿಗತ್ಯ ರಾಘವಾಯ ನಿವೇದಯೇತ್ ।
ಗೃಧ್ರರಾಜೋಽಪಿ ಸ ರಣೇ ರಾವಣೇನ ನಿಪಾತಿತಃ॥೧೮॥
ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಮಹತ್ತೇನ ಮಾಂ ತಥಾಭ್ಯವಪದ್ಯತಾ ।
ತಿಷ್ಠತಾ ರಾವಣವಧೇ ವೃದ್ಧೇನಾಪಿ ಜಟಾಯುಷಾ ॥೧೯॥
ಯದಿ ಮಾಮಿಹ ಜಾನೀಯಾದ್ವರ್ತಮಾನಾಂ ಹಿ ರಾಘವಃ।
ಅದ್ಯ ಬಾಣೈರಭಿಕ್ರುದ್ಧಃ ಕುರ್ಯಾಲ್ಲೋಕಮರಾಕ್ಷಸಮ್ ॥೨೦॥
ನಿರ್ದಹೇಚ್ಚ ಪುರೀಂ ಲಙ್ಕಾಂ ನಿರ್ದಹೇಚ್ಚ ಮಹೋದಧಿಮ್ ।
ರಾವಣಸ್ಯ ಚ ನೀಚಸ್ಯ ಕೀರ್ತಿಂ ನಾಮ ಚ ನಾಶಯೇತ್ ॥೨೧॥
ತತೋ ನಿಹತನಾಥಾನಾಂ ರಾಕ್ಷಸೀನಾಂ ಗೃಹೇ ಗೃಹೇ ।
ಯಥಾಹಮೇವಂ ರುದತೀ ತಥಾ ಭೂಯೋ ನ ಸಂಶಯಃ॥೨೨॥
ಅನ್ವಿಷ್ಯ ರಕ್ಷಸಾಂ ಲಙ್ಕಾಂ ಕುರ್ಯಾದ್ರಾಮಃ ಸಲಕ್ಷ್ಮಣಃ।
ನಹಿ ತಾಭ್ಯಾಂ ರಿಪುರ್ದೃಷ್ಟೋ ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ಜೀವತಿ ॥೨೩॥
ಚಿತಾಧೂಮಾಕುಲಪಥಾ ಗೃಧ್ರಮಣ್ಡಲಮಣ್ಡಿತಾ ।
ಅಚಿರೇಣೈವ ಕಾಲೇನ ಶ್ಮಶಾನಸದೃಶೀ ಭವೇತ್ ॥೨೪॥
ಅಚಿರೇಣೈವ ಕಾಲೇನ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮ್ಯೇನಂ ಮನೋರಥಮ್ ।
ದುಷ್ಪ್ರಸ್ಥಾನೋಽಯಮಾಭಾತಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವೋ ವಿಪರ್ಯಯಃ॥೨೫॥
ಯಾದೃಶಾನಿ ತು ದೃಶ್ಯನ್ತೇ ಲಙ್ಕಾಯಾಮಶುಭಾನಿ ತು ।
ಅಚಿರೇಣೈವ ಕಾಲೇನ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಹತಪ್ರಭಾ ॥೨೬॥
ನೂನಂ ಲಙ್ಕಾ ಹತೇ ಪಾಪೇ ರಾವಣೇ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪೇ ।
ಶೋಷಮೇಷ್ಯತಿ ದುರ್ಧರ್ಷಾ ಪ್ರಮದಾ ವಿಧವಾ ಯಥಾ ॥೨೭॥
ಪುಣ್ಯೋತ್ಸವಸಮೃದ್ಧಾ ಚ ನಷ್ಟಭರ್ತ್ರೀ ಸರಾಕ್ಷಸಾ ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಪುರೀ ಲಙ್ಕಾ ನಷ್ಟಭರ್ತ್ರೀ ಯಥಾಙ್ಗನಾ ॥೨೮॥
ನೂನಂ ರಾಕ್ಷಸಕನ್ಯಾನಾಂ ರುದತೀನಾಂ ಗೃಹೇ ಗೃಹೇ ।
ಶ್ರೋಷ್ಯಾಮಿ ನಚಿರಾದೇವ ದುಃಖಾರ್ತಾನಾಮಿಹ ಧ್ವನಿಮ್ ॥೨೯॥
ಸಾನ್ಧಕಾರಾ ಹತದ್ಯೋತಾ ಹತರಾಕ್ಷಸಪುಙ್ಗವಾ ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಪುರೀ ಲಙ್ಕಾ ನಿರ್ದಗ್ಧಾ ರಾಮಸಾಯಕೈಃ॥೩೦॥
ಯದಿ ನಾಮ ಸ ಶೂರೋ ಮಾಂ ರಾಮೋ ರಕ್ತಾನ್ತಲೋಚನಃ।
ಜಾನೀಯಾದ್ವರ್ತಮಾನಾಂ ಯಾಂ ರಾಕ್ಷಸಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ ॥೩೧॥
ಅನೇನ ತು ನೃಶಂಸೇನ ರಾವಣೇನಾಧಮೇನ ಮೇ ।
ಸಮಯೋ ಯಸ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಸ್ತಸ್ಯ ಕಾಲೋಽಯಮಾಗತಃ॥೩೨॥
ಸ ಚ ಮೇ ವಿಹಿತೋ ಮೃತ್ಯುರಸ್ಮಿನ್ ದುಷ್ಟೇನ ವರ್ತತೇ ।
ಅಕಾರ್ಯಂ ಯೇ ನ ಜಾನನ್ತಿ ನೈರೃತಾಃ ಪಾಪಕಾರಿಣಃ॥೩೩॥
ಅಧರ್ಮಾತ್ತು ಮಹೋತ್ಪಾತೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಹಿ ಸಾಮ್ಪ್ರತಮ್ ।
ನೈತೇ ಧರ್ಮಂ ವಿಜಾನನ್ತಿ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಪಿಶಿತಾಶನಾಃ॥೩೪॥
ಧ್ರುವಂ ಮಾಂ ಪ್ರಾತರಾಶಾರ್ಥಂ ರಾಕ್ಷಸಃ ಕಲ್ಪಯಿಷ್ಯತಿ ।
ಸಾಹಂ ಕಥಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತಂ ವಿನಾ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಮ್ ॥೩೫॥
ರಾಮಂ ರಕ್ತಾನ್ತನಯನಮಪಶ್ಯನ್ತೀ ಸುದುಃಖಿತಾ ।
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವೈವಸ್ವತಂ ದೇವಂ ಪಶ್ಯೇಯಂ ಪತಿನಾ ವಿನಾ ॥೩೬॥
ನಾಜಾನಾಜ್ಜೀವತೀಂ ರಾಮಃ ಸ ಮಾಂ ಭರತಪೂರ್ವಜಃ।
ಜಾನನ್ತೌ ತು ನ ಕುರ್ಯಾತಾಂ ನೋರ್ವ್ಯಾಂ ಹಿ ಪರಿಮಾರ್ಗಣಮ್ ॥೩೭॥
ನೂನಂ ಮಮೈವ ಶೋಕೇನ ಸ ವೀರೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣಾಗ್ರಜಃ।
ದೇವಲೋಕಮಿತೋ ಯಾತಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೇಹಂ ಮಹೀತಲೇ ॥೩೮॥
ಧನ್ಯಾ ದೇವಾಃ ಸಗನ್ಧರ್ವಾಃ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಪರಮರ್ಷಯಃ।
ಮಮ ಪಶ್ಯನ್ತಿ ಯೇ ವೀರಂ ರಾಮಂ ರಾಜೀವಲೋಚನಮ್ ॥೩೯॥
ಅಥವಾ ನಹಿ ತಸ್ಯಾರ್ಥೋ ಧರ್ಮಕಾಮಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಮಯಾ ರಾಮಸ್ಯ ರಾಜರ್ಷೇರ್ಭಾರ್ಯಯಾ ಪರಮಾತ್ಮನಃ॥೪೦॥
ದೃಶ್ಯಮಾನೇ ಭವೇತ್ ಪ್ರೀತಿಃ ಸೌಹೃದಂ ನಾಸ್ತ್ಯದೃಶ್ಯತಃ।
ನಾಶಯನ್ತಿ ಕೃತಘ್ನಾಸ್ತು ನ ರಾಮೋ ನಾಶಯಿಷ್ಯತಿ ॥೪೧॥
ಕಿಂ ವಾ ಮಯ್ಯಗುಣಾಃ ಕೇಚಿತ್ಕಿಂ ವಾ ಭಾಗ್ಯ ಕ್ಷಯೋ ಹಿ ಮೇ ।
ಯಾ ಹಿ ಸೀತಾ ವರಾರ್ಹೇಣ ಹೀನಾ ರಾಮೇಣ ಭಾಮಿನೀ ॥೪೨॥
ಶ್ರೇಯೋ ಮೇ ಜೀವಿತಾನ್ಮರ್ತುಂ ವಿಹೀನಾಯಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ ।
ರಾಮಾದಕ್ಲಿಷ್ಟಚಾರಿತ್ರಾಚ್ಛೂರಾಚ್ಛತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಾತ್ ॥೪೩॥
ಅಥವಾ ನ್ಯಸ್ತಶಸ್ತ್ರೌ ತೌ ವನೇ ಮೂಲಫಲಾಶನೌ ।
ಭ್ರಾತರೌ ಹಿ ನರಶ್ರೇಷ್ಠೌ ಚರನ್ತೌ ವನಗೋಚರೌ ॥೪೪॥
ಅಥವಾ ರಾಕ್ಷಸೇನ್ದ್ರೇಣ ರಾವಣೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ ।
ಛದ್ಮನಾ ಘಾತಿತೌ ಶೂರೌ ಭ್ರಾತರೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ ॥೪೫॥
ಸಾಹಮೇವಂವಿಧೇ ಕಾಲೇ ಮರ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸರ್ವತಃ।
ನ ಚ ಮೇ ವಿಹಿತೋ ಮೃತ್ಯುರಸ್ಮಿನ್ ದುಃಖೇಽತಿವರ್ತತಿ ॥೪೬॥
ಧನ್ಯಾಃ ಖಲು ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಮುನಯಃ ಸತ್ಯಸಂಮತಾಃ।
ಜಿತಾತ್ಮಾನೋ ಮಹಾಭಾಗಾ ಯೇಷಾಂ ನ ಸ್ತಃ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ ॥೪೭॥
ಪ್ರಿಯಾನ್ನ ಸಮ್ಭವೇದ್ದುಃಖಮಪ್ರಿಯಾದಧಿಕಂ ಭವೇತ್ ।
ತಾಭ್ಯಾಂ ಹಿ ತೇ ವಿಯುಜ್ಯನ್ತೇ ನಮಸ್ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಮ್ ॥೪೮॥
ಸಾಹಂ ತ್ಯಕ್ತಾ ಪ್ರಿಯೇಣೈವ ರಾಮೇಣ ವಿದಿತಾತ್ಮನಾ ।
ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪಾಪಸ್ಯ ರಾವಣಸ್ಯ ಗತಾ ವಶಮ್ ॥೪೯॥
ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುನ್ದರಕಾಣ್ಡೇ ಷಡ್ವಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ