ಅಥ ಸಪ್ತವಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ ಇತ್ಯುಕ್ತಾಃ ಸೀತಯಾ ಘೋರಂ ರಾಕ್ಷಸ್ಯಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಛಿತಾಃ। ಕಾಶ್ಚಿಜ್ಜಗ್ಮುಸ್ತದಾಖ್ಯಾತುಂ ರಾವಣಸ್ಯ ದುರಾತ್ಮನಃ॥೧॥ ತತಃ ಸೀತಾಮುಪಾಗಮ್ಯ ರಾಕ್ಷಸ್ಯೋ ಭೀಮದರ್ಶನಾಃ। ಪುನಃ ಪರುಷಮೇಕಾರ್ಥಮನರ್ಥಾರ್ಥಮಥಾಬ್ರುವನ್ ॥೨॥ ಅದ್ಯೇದಾನೀಂ ತವಾನಾರ್ಯೇ ಸೀತೇ ಪಾಪವಿನಿಶ್ಚಯೇ । ರಾಕ್ಷಸ್ಯೋ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯನ್ತಿ ಮಾಂಸಮೇತದ್ಯಥಾಸುಖಮ್ ॥೩॥ ಸೀತಾಂ ತಾಭಿರನಾರ್ಯಾಭಿರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸನ್ತರ್ಜಿತಾಂ ತದಾ । ರಾಕ್ಷಸೀ ತ್ರಿಜಟಾವೃದ್ಧಾ ಪ್ರಬುದ್ಧಾ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥೪॥ ಆತ್ಮಾನಂ ಖಾದತಾನಾರ್ಯಾ ನ ಸೀತಾಂ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯಥ । ಜನಕಸ್ಯ ಸುತಾಮಿಷ್ಟಾಂ ಸ್ನುಷಾಂ ದಶರಥಸ್ಯ ಚ ॥೫॥ ಸ್ವಪ್ನೋ ಹ್ಯದ್ಯ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟೋ ದಾರುಣೋ ರೋಮಹರ್ಷಣಃ। ರಾಕ್ಷಸಾನಾಮಭಾವಾಯ ಭರ್ತುರಸ್ಯಾ ಭವಾಯ ಚ ॥೬॥ ಏವಮುಕ್ತಾಸ್ತ್ರಿಜಟಯಾ ರಾಕ್ಷಸ್ಯಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಛಿತಾಃ। ಸರ್ವಾ ಏವಾಬ್ರುವನ್ಭೀತಾಸ್ತ್ರಿಜಟಾಂ ತಾಮಿದಂ ವಚಃ॥೭॥ ಕಥಯಸ್ವ ತ್ವಯಾ ದೃಷ್ಟಃ ಸ್ವಪ್ನೋಽಯಂ ಕೀದೃಶೋ ನಿಶಿ । ತಾಸಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ರಾಕ್ಷಸೀನಾಂ ಮುಖೋದ್ಗತಮ್ ॥೮॥ ಉವಾಚ ವಚನಂ ಕಾಲೇ ತ್ರಿಜಟಾ ಸ್ವಪ್ನಸಂಶ್ರಿತಮ್ । ಗಜದನ್ತಮಯೀಂ ದಿವ್ಯಾಂ ಶಿಬಿಕಾಮನ್ತರಿಕ್ಷಗಾಮ್ ॥೯॥ ಯುಕ್ತಾಂ ವಾಜಿಸಹಸ್ರೇಣ ಸ್ವಯಮಾಸ್ಥಾಯ ರಾಘವಃ। ಶುಕ್ಲಮಾಲ್ಯಾಮ್ಬರಧರೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣೇನ ಸಮಾಗತಃ॥೧೦॥ ಸ್ವಪ್ನೇ ಚಾದ್ಯ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಾ ಸೀತಾ ಶುಕ್ಲಾಮ್ಬರಾವೃತಾ । ಸಾಗರೇಣ ಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಶ್ವೇತಪರ್ವತಮಾಸ್ಥಿತಾ ॥೧೧॥ ರಾಮೇಣ ಸಙ್ಗತಾ ಸೀತಾ ಭಾಸ್ಕರೇಣ ಪ್ರಭಾ ಯಥಾ । ರಾಘವಶ್ಚ ಪುನರ್ದೃಷ್ಟಶ್ಚತುರ್ದನ್ತಂ ಮಹಾಗಜಮ್ ॥೧೨॥ ಆರೂಢಃ ಶೈಲಸಙ್ಕಾಶಂ ಚಕಾಸ ಸಹಲಕ್ಷ್ಮಣಃ। ತತಸ್ತು ಸುರ್ಯಸಙ್ಕಾಶೌ ದೀಪ್ಯಮಾನೌ ಸ್ವತೇಜಸಾ ॥೧೩॥ ಶುಕ್ಲಮಾಲ್ಯಾಮ್ಬರಧರೌ ಜಾನಕೀಂ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತೌ । ತತಸ್ತಸ್ಯ ನಗಸ್ಯಾಗ್ರೇ ಹ್ಯಾಕಾಶಸ್ಥಸ್ಯ ದನ್ತಿನಃ॥೧೪॥ ಭರ್ತ್ರಾ ಪರಿಗೃಹೀತಸ್ಯ ಜಾನಕೀ ಸ್ಕನ್ಧಮಾಶ್ರಿತಾ । ಭರ್ತುರಙ್ಕಾತ್ಸಮುತ್ಪತ್ಯ ತತಃ ಕಮಲಲೋಚನಾ ॥೧೫॥ ಚನ್ದ್ರಸೂರ್ಯೌ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಾ ಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ಪರಿಮಾರ್ಜತೀ । ತತಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಕುಮಾರಾಭ್ಯಾಮಾಸ್ಥಿತಃ ಸ ಗಜೋತ್ತಮಃ। ಸೀತಯಾ ಚ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷ್ಯಾ ಲಙ್ಕಾಯಾ ಉಪರಿ ಸ್ಥಿತಃ॥೧೬॥ ಪಾಣ್ಡುರರ್ಷಭಯುಕ್ತೇನ ರಥೇನಾಷ್ಟಯುಜಾ ಸ್ವಯಮ್ । ಇಹೋಪಯಾತಃ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಃ ಸೀತಯಾ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ ॥೧೭॥ ಶುಕ್ಲಮಾಲ್ಯಾಮ್ಬರಧರೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣೇನ ಸಹಾಗತಃ। ತತೋಽನ್ಯತ್ರ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟೋ ರಾಮಃ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ॥೧೮॥ ಲಕ್ಷ್ಮಣೇನ ಸಹ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಸೀತಯಾ ಸಹ ವೀರ್ಯವಾನ್ । ಆರುಹ್ಯ ಪುಷ್ಪಕಂ ದಿವ್ಯಂ ವಿಮಾನಂ ಸೂರ್ಯಸಂನಿಭಮ್ ॥೧೯॥ ಉತ್ತರಾಂ ದಿಶಮಾಲೋಚ್ಯ ಪ್ರಸ್ಥಿತಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ। ಏವಂ ಸ್ವಪ್ನೇ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟೋ ರಾಮೋ ವಿಷ್ಣುಪರಾಕ್ರಮಃ॥೨೦॥ ಲಕ್ಷ್ಮಣೇನ ಸಹ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಸೀತಯಾ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ । ನ ಹಿ ರಾಮೋ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಶಕ್ಯೋ ಜೇತುಂ ಸುರಾಸುರೈಃ॥೨೧॥ ರಾಕ್ಷಸೈರ್ವಾಪಿ ಚಾನ್ಯೈರ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗಃ ಪಾಪಜನೈರಿವ । ರಾವಣಶ್ಚ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟೋ ಮುಣ್ಡಸ್ತೈಲಸಮುಕ್ಷಿತಃ॥೨೨॥ ರಕ್ತವಾಸಾಃ ಪಿಬನ್ಮತ್ತಃ ಕರವೀರಕೃತಸ್ರಜಃ। ವಿಮಾನಾತ್ ಪುಷ್ಪಕಾದದ್ಯ ರಾವಣಃ ಪತಿತಃ ಕ್ಷಿತೌ ॥೨೩॥ ಕೃಷ್ಯಮಾಣಃ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಮುಣ್ಡೋ ದೃಷ್ಟಃ ಕೃಷ್ಣಾಮ್ಬರಃ ಪುನಃ। ರಥೇನ ಖರಯುಕ್ತೇನ ರಕ್ತಮಾಲ್ಯಾನುಲೇಪನಃ॥೧೪॥ ಪಿಬಂಸ್ತೈಲಂ ಹಸನ್ನೃತ್ಯನ್ ಭ್ರಾನ್ತಚಿತ್ತಾಕುಲೇನ್ದ್ರಿಯಃ। ಗರ್ದಭೇನ ಯಯೌ ಶೀಘ್ರಂ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಮಾಸ್ಥಿತಃ॥೨೫॥ ಪುನರೇವ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟೋ ರಾವಣೋ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರಃ। ಪತಿತೋಽವಾಕ್ಶಿರಾ ಭೂಮೌ ಗರ್ದಭಾದ್ಭಯಮೋಹಿತಃ॥೨೬॥ ಸಹಸೋತ್ಥಾಯ ಸಮ್ಭ್ರಾನ್ತೋ ಭಯಾರ್ತೋ ಮದವಿಹ್ವಲಃ। ಉನ್ಮತ್ತರೂಪೋ ದಿಗ್ವಾಸಾ ದುರ್ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರಲಪನ್ಬಹು ॥೨೭॥ ದುರ್ಗನ್ಧಂ ದುಃಸಹಂ ಘೋರಂ ತಿಮಿರಂ ನರಕೋಪಮಮ್ । ಮಲಪಙ್ಕಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಶು ಮಗ್ನಸ್ತತ್ರ ಸ ರಾವಣಃ॥೨೮॥ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ದಕ್ಷಿಣಾಮಾಶಾಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋಽಕರ್ದಮಂ ಹ್ರದಮ್ । ಕಣ್ಠೇ ಬದ್ಧ್ವಾ ದಶಗ್ರೀವಂ ಪ್ರಮದಾ ರಕ್ತವಾಸಿನೀ ॥೨೯॥ ಕಾಲೀ ಕರ್ದಮಲಿಪ್ತಾಙ್ಗೀ ದಿಶಂ ಯಾಮ್ಯಾಂ ಪ್ರಕರ್ಷತಿ । ಏವಂ ತತ್ರ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಃ ಕುಮ್ಭಕರ್ಣೋ ಮಹಾಬಲಃ॥೩೦॥ ರಾವಣಸ್ಯ ಸುತಾಃ ಸರ್ವೇ ಮುಣ್ಡಾಸ್ತೈಲಸಮುಕ್ಷಿತಾಃ। ವರಾಹೇಣ ದಶಗ್ರೀವಃ ಶಿಶುಮಾರೇಣ ಚೇನ್ದ್ರಜಿತ್ ॥೩೧॥ ಉಷ್ಟ್ರೇಣ ಕುಮ್ಭಕರ್ಣಶ್ಚ ಪ್ರಯಾತೋ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಮ್ । ಏಕಸ್ತತ್ರ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಃ ಶ್ವೇತಚ್ಛತ್ರೋ ವಿಭೀಷಣಃ॥೩೨॥ ಶುಕ್ಲಮಾಲ್ಯಾಮ್ಬರಧರಃ ಶುಕ್ಲಗನ್ಧಾನುಲೇಪನಃ। ಶಙ್ಖದುನ್ದುಭಿನಿರ್ಘೋಷೈರ್ನೃತ್ತಗೀತೈರಲಙ್ಕೃತಃ॥೩೩॥ ಆರುಹ್ಯ ಶೈಲಸಙ್ಕಾಶಂ ಮೇಘಸ್ತನಿತನಿಃಸ್ವನಮ್ । ಚತುರ್ದನ್ತಂ ಗಜಂ ದಿವ್ಯಮಾಸ್ತೇ ತತ್ರ ವಿಭೀಷಣಃ॥೩೪॥ ಚತುರ್ಭಿಸ್ಸಚಿವೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ವೈಹಾಯಸಮುಪಸ್ಥಿತಃ॥೩೫॥ ಸಮಾಜಶ್ಚ ಮಹಾನ್ವೃತ್ತೋ ಗೀತವಾದಿತ್ರನಿಃಸ್ವನಃ। ಪಿಬತಾಂ ರಕ್ತಮಾಲ್ಯಾನಾಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ರಕ್ತವಾಸಸಾಮ್ ॥೩೬॥ ಲಙ್ಕಾ ಚೇಯಂ ಪುರೀ ರಮ್ಯಾ ಸವಾಜಿರಥಕುಞ್ಜರಾ । ಸಾಗರೇ ಪತಿತಾ ದೃಷ್ಟಾ ಭಗ್ನಗೋಪುರತೋರಣಾ ॥೩೭॥ ಲಙ್ಕಾ ದೃಷ್ಟಾ ಮಯಾ ಸ್ವಪ್ನೇ ರಾವಣೇನಾಭಿರಕ್ಷಿತಾ । ದಗ್ಧಾ ರಾಮಸ್ಯ ದೂತೇನ ವಾನರೇಣ ತರಸ್ವಿನಾ ॥೩೮॥ ಪೀತ್ವಾ ತೈಲಂ ಪ್ರಮತ್ತಾಶ್ಚ ಪ್ರಹಸನ್ತ್ಯೋ ಮಹಾಸ್ವನಾಃ। ಲಙ್ಕಾಯಾಂ ಭಸ್ಮರೂಕ್ಷಾಯಾಂ ಸರ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸಯೋಷಿತಃ॥೩೯॥ ಕುಮ್ಭಕರ್ಣಾದಯಶ್ಚೇಮೇ ಸರ್ವೇ ರಾಕ್ಷಸಪುಙ್ಗವಾಃ। ರಕ್ತಂ ನಿವಸನಂ ಗೃಹ್ಯ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾ ಗೋಮಯಹ್ರದಮ್ ॥೪೦॥ ಅಪಗಚ್ಛತ ಪಶ್ಯಧ್ವಂ ಸೀತಾಮಾಪ್ನೋತಿ ರಾಘವಃ। ಘಾತಯೇತ್ಪರಮಾಮರ್ಷೀ ಯುಷ್ಮಾನ್ ಸಾರ್ಧಂ ಹಿ ರಾಕ್ಷಸೈಃ॥೪೧॥ ಪ್ರಿಯಾಂ ಬಹುಮತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ವನವಾಸಮನುವ್ರತಾಮ್ । ಭರ್ತ್ಸಿತಾಂ ತರ್ಜಿತಾಂ ವಾಪಿ ನಾನುಮಂಸ್ಯತಿ ರಾಘವಃ॥೪೨॥ ತದಲಂ ಕ್ರೂರವಾಕ್ಯೈಶ್ಚ ಸಾನ್ತ್ವಮೇವಾಭಿಧೀಯತಾಮ್ । ಅಭಿಯಾಚಾಮ ವೈದೇಹೀಮೇತದ್ಧಿ ಮಮ ರೋಚತೇ ॥೪೩॥ ಯಸ್ಯಾ ಹ್ಯೇವಂ ವಿಧಃ ಸ್ವಪ್ನೋ ದುಃಖಿತಾಯಾಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ । ಸಾ ದುಃಖೈರ್ಬಹುಭಿರ್ಮುಕ್ತಾ ಪ್ರಿಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಮ್ ॥೪೪॥ ಭರ್ತ್ಸಿತಾಮಪಿ ಯಾಚಧ್ವಂ ರಾಕ್ಷಸ್ಯಃ ಕಿಂ ವಿವಕ್ಷಯಾ । ರಾಘವಾದ್ಧಿ ಭಯಂ ಘೋರಂ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಮುಪಸ್ಥಿತಮ್ ॥೪೫॥ ಪ್ರಣಿಪಾತಪ್ರಸನ್ನಾ ಹಿ ಮೈಥಿಲೀ ಜನಕಾತ್ಮಜಾ । ಅಲಮೇಷಾ ಪರಿತ್ರಾತುಂ ರಾಕ್ಷಸಿರ್ಮಹತೋ ಭಯಾತ್ ॥೪೬॥ ಅಪಿ ಚಾಸ್ಯಾ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷ್ಯಾ ನ ಕಿಞ್ಚಿದುಪಲಕ್ಷಯೇ । ವಿರೂಪಮಪಿ ಚಾಙ್ಗೇಷು ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಮಪಿ ಲಕ್ಷಣಮ್ ॥೪೭॥ ಛಾಯಾವೈಗುಣ್ಯಮಾತ್ರಂ ತು ಶಙ್ಕೇ ದುಃಖಮುಪಸ್ಥಿತಮ್ । ಅದುಃಖಾರ್ಹಾಮಿಮಾಂ ದೇವೀಂ ವೈಹಾಯಸಮುಪಸ್ಥಿತಾಮ್ ॥೪೮॥ ಅರ್ಥಸಿದ್ಧಿಂ ತು ವೈದೇಹ್ಯಾಃ ಪಶ್ಯಾಮ್ಯಹಮುಪಸ್ಥಿತಾಮ್ । ರಾಕ್ಷಸೇನ್ದ್ರವಿನಾಶಂ ಚ ವಿಜಯಂ ರಾಘವಸ್ಯ ಚ ॥೪೯॥ ನಿಮಿತ್ತಭೂತಮೇತತ್ ತು ಶ್ರೋತುಮಸ್ಯಾ ಮಹತ್ ಪ್ರಿಯಮ್ । ದೃಶ್ಯತೇ ಚ ಸ್ಫುರಚ್ಚಕ್ಷುಃ ಪದ್ಮಪತ್ರಮಿವಾಯತಮ್ ॥೫೦॥ ಈಷದ್ಧಿ ಹೃಷಿತೋ ವಾಸ್ಯಾ ದಕ್ಷಿಣಾಯಾ ಹ್ಯದಕ್ಷಿಣಃ। ಅಕಸ್ಮಾದೇವ ವೈದೇಹ್ಯಾ ಬಾಹುರೇಕಃ ಪ್ರಕಮ್ಪತೇ ॥೫೧॥ ಕರೇಣುಹಸ್ತಪ್ರತಿಮಃ ಸವ್ಯಶ್ಚೋರುರನುತ್ತಮಃ। ವೇಪನ್ ಕಥಯತೀವಾಸ್ಯಾ ರಾಘವಂ ಪುರತಃ ಸ್ಥಿತಮ್ ॥೫೨॥ ಪಕ್ಷೀ ಚ ಶಾಖಾನಿಲಯ ಪ್ರವಿಷ್ಟಃ ಪುನಃ ಪುನಶ್ಚೋತ್ತಮಸಾನ್ತ್ವವಾದೀ । ಸುಸ್ವಾಗತಾಂ ವಾಚಮುದೀರಯಾಣಃ ಪುನಃ ಪುನಶ್ಚೋದಯತೀವ ಹೃಷ್ಟಃ॥೫೩॥ ತತಃ ಸಾ ಹ್ರೀಮತೀ ಬಾಲಾ ಭರ್ತುರ್ವಿಜಯಹರ್ಷಿತಾ । ಅವೋಚದ್ ಯದಿ ತತ್ ತಥ್ಯಂ ಭವೇಯಂ ಶರಣಂ ಹಿ ವಃ॥೫೪॥ ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುನ್ದರಕಾಣ್ಡೇ ಸಪ್ತವಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ