ಅಥ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ ಸೋಽವತೀರ್ಯ ದ್ರುಮಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ವಿದ್ರುಮಪ್ರತಿಮಾನನಃ। ವಿನೀತವೇಷಃ ಕೃಪಣಃ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯೋಪಸೃತ್ಯ ಚ ॥೧॥ ತಾಮಬ್ರವೀನ್ಮಹಾತೇಜಾ ಹನೂಮಾನ್ ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ। ಶಿರಸ್ಯಞ್ಜಲಿಮಾಧಾಯ ಸೀತಾಂ ಮಧುರಯಾ ಗಿರಾ ॥೨॥ ಕಾ ನು ಪದ್ಮಪಲಾಶಾಕ್ಷೀ ಕ್ಲಿಷ್ಟಕೌಶೇಯವಾಸಿನೀ । ದ್ರುಮಸ್ಯ ಶಾಖಾಮಾಲಮ್ಬ್ಯ ತಿಷ್ಠಸಿ ತ್ವಮನಿನ್ದಿತೇ ॥೩॥ ಕಿಮರ್ಥಂ ತವ ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ವಾರಿ ಸ್ರವತಿ ಶೋಕಜಮ್ । ಪುಣ್ಡರೀಕಪಲಾಶಾಭ್ಯಾಂ ವಿಪ್ರಕೀರ್ಣಮಿವೋದಕಮ್ ॥೪॥ ಸುರಾಣಾಮಸುರಾಣಾಂ ಚ ನಾಗಗನ್ಧರ್ವರಕ್ಷಸಾಮ್ । ಯಕ್ಷಾಣಾಂ ಕಿಂನರಾಣಾಂ ಚ ಕಾ ತ್ವಂ ಭವಸಿ ಶೋಭನೇ ॥೫॥ ಕಾ ತ್ವಂ ಭವಸಿ ರುದ್ರಾಣಾಂ ಮರುತಾಂ ವಾ ವರಾನನೇ । ವಸೂನಾಂ ವಾ ವರಾರೋಹೇ ದೇವತಾ ಪ್ರತಿಭಾಸಿ ಮೇ ॥೬॥ ಕಿಂ ನು ಚನ್ದ್ರಮಸಾ ಹೀನಾ ಪತಿತಾ ವಿಬುಧಾಲಯಾತ್ । ರೋಹಿಣೀ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಸರ್ವಗುಣಾಧಿಕಾ ॥೭॥ ಕೋಪಾದ್ವಾ ಯದಿ ವಾ ಮೋಹಾದ್ಭರ್ತಾರಮಸಿತೇಕ್ಷಣೇ । ವಸಿಷ್ಠಂ ಕೋಪಯಿತ್ವಾ ತ್ವಂ ವಾಸಿ ಕಲ್ಯಾಣ್ಯರುನ್ಧತೀ ॥೮॥ ಕೋ ನು ಪುತ್ರಃ ಪಿತಾ ಭ್ರಾತಾ ಭರ್ತಾ ವಾ ತೇ ಸುಮಧ್ಯಮೇ । ಅಸ್ಮಾಲ್ಲೋಕಾದಮುಂ ಲೋಕಂ ಗತಂ ತ್ವಮನುಶೋಚಸಿ ॥೯॥ ರೋದನಾದತಿನಿಃಶ್ವಾಸಾದ್ಭೂಮಿಸಂಸ್ಪರ್ಶನಾದಪಿ । ನ ತ್ವಾಂ ದೇವೀಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ರಾಜ್ಞಃ ಸಞ್ಜ್ಞಾವಧಾರಣಾತ್ ॥೧೦॥ ವ್ಯಞ್ಜನಾನಿ ಹಿ ತೇ ಯಾನಿ ಲಕ್ಷಣಾನಿ ಚ ಲಕ್ಷಯೇ । ಮಹಿಷೀ ಭೂಮಿಪಾಲಸ್ಯ ರಾಜಕನ್ಯಾ ಚ ಮೇ ಮತಾ ॥೧೧॥ ರಾವಣೇನ ಜನಸ್ಥಾನಾದ್ಬಲಾತ್ ಪ್ರಮಥಿತಾ ಯದಿ । ಸೀತಾ ತ್ವಮಸಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಪೃಚ್ಛತಃ॥೧೨॥ ಯಥಾ ಹಿ ತವ ವೈ ದೈನ್ಯಂ ರೂಪಂ ಚಾಪ್ಯತಿಮಾನುಷಮ್ । ತಪಸಾ ಚಾನ್ವಿತೋ ವೇಷಸ್ತ್ವಂ ರಾಮಮಹಿಷೀ ಧ್ರುವಮ್ ॥೧೩॥ ಸಾ ತಸ್ಯ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಮಕೀರ್ತನಹರ್ಷಿತಾ । ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ವೈದೇಹೀ ಹನೂಮನ್ತಂ ದ್ರುಮಾಶ್ರಿತಮ್ ॥೧೪॥ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ರಾಜಸಿಂಹಾನಾಂ ಮುಖ್ಯಸ್ಯ ವಿದಿತಾತ್ಮನಃ। ಸ್ನುಷಾ ದಶರಥಸ್ಯಾಹಂ ಶತ್ರುಸೈನ್ಯಪ್ರಣಾಶಿನಃ॥೧೫॥ ದುಹಿತಾ ಜನಕಸ್ಯಾಹಂ ವೈದೇಹಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ। ಸೀತೇತಿ ನಾಮ್ನಾ ಚೋಕ್ತಾಹಂ ಭಾರ್ಯಾ ರಾಮಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥೧೬॥ ಸಮಾ ದ್ವಾದಶ ತತ್ರಾಹಂ ರಾಘವಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ । ಭುಞ್ಜಾನಾ ಮಾನುಷಾನ್ಭೋಗಾನ್ಸರ್ವಕಾಮಸಮೃದ್ಧಿನೀ ॥೧೭॥ ತತಸ್ತ್ರಯೋದಶೇ ವರ್ಷೇ ರಾಜ್ಯೇ ಚೇಕ್ಷ್ವಾಕುನನ್ದನಮ್ । ಅಭಿಷೇಚಯಿತುಂ ರಾಜಾ ಸೋಪಾಧ್ಯಾಯಃ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ ॥೧೮॥ ತಸ್ಮಿನ್ ಸಮ್ಭ್ರಿಯಮಾಣೇ ತು ರಾಘವಸ್ಯಾಭಿಷೇಚನೇ । ಕೈಕೇಯೀ ನಾಮ ಭರ್ತಾರಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥೧೯॥ ನ ಪಿಬೇಯಂ ನ ಖಾದೇಯಂ ಪ್ರತ್ಯಹಂ ಮಮ ಭೋಜನಮ್ । ಏಷ ಮೇ ಜೀವಿತಸ್ಯಾನ್ತೋ ರಾಮೋ ಯದ್ಯಭಿಷಿಚ್ಯತೇ ॥೨೦॥ ಯತ್ತದುಕ್ತಂ ತ್ವಯಾ ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ನೃಪತಿಸತ್ತಮ । ತಚ್ಚೇನ್ನ ವಿತಥಂ ಕಾರ್ಯಂ ವನಂ ಗಚ್ಛತು ರಾಘವಃ॥೨೧॥ ಸ ರಾಜಾ ಸತ್ಯವಾಗ್ದೇವ್ಯಾ ವರದಾನಮನುಸ್ಮರನ್ । ಮುಮೋಹ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕೈಕೇಯ್ಯಾಃ ಕ್ರೂರಮಪ್ರಿಯಮ್ ॥೨೨॥ ತತಸ್ತಂ ಸ್ಥವಿರೋ ರಾಜಾ ಸತ್ಯಧರ್ಮೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ। ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಯಶಸ್ವಿನಂ ಪುತ್ರಂ ರುದನ್ರಾಜ್ಯಮಯಾಚತ ॥೨೩॥ ಸ ಪಿತುರ್ವಚನಂ ಶ್ರೀಮಾನಭಿಷೇಕಾತ್ಪರಂ ಪ್ರಿಯಮ್ । ಮನಸಾ ಪೂರ್ವಮಾಸಾದ್ಯ ವಾಚಾ ಪ್ರತಿಗೃಹೀತವಾನ್ ॥೨೪॥ ದದ್ಯಾನ್ನ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಯಾತ್ ಸತ್ಯಂ ಬ್ರೂಯಾನ್ನ ಚಾನೃತಮ್ । ಅಪಿ ಜೀವಿತಹೇತೋರ್ಹಿ ರಾಮಃ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ॥೨೫॥ ಸ ವಿಹಾಯೋತ್ತರೀಯಾಣಿ ಮಹಾರ್ಹಾಣಿ ಮಹಾಯಶಾಃ। ವಿಸೃಜ್ಯ ಮನಸಾ ರಾಜ್ಯಂ ಜನನ್ಯೈ ಮಾಂ ಸಮಾದಿಶತ್ ॥೨೬॥ ಸಾಹಂ ತಸ್ಯಾಗ್ರತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತಾ ವನಚಾರಿಣೀ । ನ ಹಿ ಮೇ ತೇನ ಹೀನಾಯಾ ವಾಸಃ ಸ್ವರ್ಗೇಽಪಿ ರೋಚತೇ ॥೨೭॥ ಪ್ರಾಗೇವ ತು ಮಹಾಭಾಗಃ ಸೌಮಿತ್ರಿರ್ಮಿತ್ರನನ್ದನಃ। ಪೂರ್ವಜಸ್ಯಾನುಯಾತ್ರಾರ್ಥೇ ಕುಶಚೀರೈರಲಙ್ಕೃತಃ॥೨೮॥ ತೇ ವಯಂ ಭರ್ತುರಾದೇಶಂ ಬಹುಮಾನ್ಯ ದೃಢವ್ರತಾಃ। ಪ್ರವಿಷ್ಟಾಃ ಸ್ಮ ಪುರಾದ್ದೃಷ್ಟಂ ವನಂ ಗಮ್ಭೀರದರ್ಶನಮ್ ॥೨೯॥ ವಸತೋ ದಣ್ಡಕಾರಣ್ಯೇ ತಸ್ಯಾಹಮಮಿತೌಜಸಃ। ರಕ್ಷಸಾಪಹೃತಾ ಭಾರ್ಯಾ ರಾವಣೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ ॥೩೦॥ ದ್ವೌ ಮಾಸೌ ತೇನ ಮೇ ಕಾಲೋ ಜೀವಿತಾನುಗ್ರಹಃ ಕೃತಃ। ಊರ್ಧ್ವಂ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ತು ಮಾಸಾಭ್ಯಾಂ ತತಸ್ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಜೀವಿತಮ್ ॥೩೧॥ ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುನ್ದರಕಾಣ್ಡೇ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ