ಅಥ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ
ಭೂಯ ಏವ ಮಹಾತೇಜಾ ಹನೂಮಾನ್ ಪವನಾತ್ಮಜಃ।
ಅಬ್ರವೀತ್ ಪ್ರಶ್ರಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸೀತಾಪ್ರತ್ಯಯಕಾರಣಾತ್ ॥೧॥
ವಾನರೋಽಹಂ ಮಹಾಭಾಗೇ ದೂತೋ ರಾಮಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ರಾಮನಾಮಾಙ್ಕಿತಂ ಚೇದಂ ಪಶ್ಯ ದೇವ್ಯಙ್ಗುಲೀಯಕಮ್ ॥೨॥
ಪ್ರತ್ಯಯಾರ್ಥಂ ತವಾನೀತಂ ತೇನ ದತ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ ।
ಸಮಾಶ್ವಸಿಹಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ಕ್ಷೀಣದುಃಖಫಲಾ ಹ್ಯಸಿ ॥೩॥
ಗೃಹೀತ್ವಾ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಾ ಸಾ ಭರ್ತುಃ ಕರವಿಭೂಷಿತಮ್ ।
ಭರ್ತಾರಮಿವ ಸಮ್ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಜಾನಕೀ ಮುದಿತಾಭವತ್ ॥೪॥
ಚಾರು ತದ್ವದನಂ ತಸ್ಯಾಸ್ತಾಮ್ರಶುಕ್ಲಾಯತೇಕ್ಷಣಮ್ ।
ಬಭೂವ ಹರ್ಷೋದಗ್ರಂ ಚ ರಾಹುಮುಕ್ತ ಇವೋಡುರಾಟ್ ॥೫॥
ತತಃ ಸಾ ಹ್ರೀಮತೀ ಬಾಲಾ ಭರ್ತುಃ ಸನ್ದೇಶಹರ್ಷಿತಾ ।
ಪರಿತುಷ್ಟಾ ಪ್ರಿಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರಶಶಂಸ ಮಹಾಕಪಿಮ್ ॥೬॥
ವಿಕ್ರಾನ್ತಸ್ತ್ವಂ ಸಮರ್ಥಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ತ್ವಂ ವಾನರೋತ್ತಮ ।
ಯೇನೇದಂ ರಾಕ್ಷಸಪದಂ ತ್ವಯೈಕೇನ ಪ್ರಧರ್ಷಿತಮ್ ॥೭॥
ಶತಯೋಜನವಿಸ್ತೀರ್ಣಃ ಸಾಗರೋ ಮಕರಾಲಯಃ।
ವಿಕ್ರಮಶ್ಲಾಘನೀಯೇನ ಕ್ರಮತಾ ಗೋಷ್ಪದೀಕೃತಃ॥೮॥
ನಹಿ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಾಕೃತಂ ಮನ್ಯೇ ವಾನರಂ ವಾನರರ್ಷಭ ।
ಯಸ್ಯ ತೇ ನಾಸ್ತಿ ಸನ್ತ್ರಾಸೋ ರಾವಣಾದಪಿ ಸಮ್ಭ್ರಮಃ॥೯॥
ಅರ್ಹಸೇ ಚ ಕಪಿಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಯಾ ಸಮಭಿಭಾಷಿತುಮ್ ।
ಯದ್ಯಸಿ ಪ್ರೇಷಿತಸ್ತೇನ ರಾಮೇಣ ವಿದಿತಾತ್ಮನಾ ॥೧೦॥
ಪ್ರೇಷಯಿಷ್ಯತಿ ದುರ್ಧರ್ಷೋ ರಾಮೋ ನಹ್ಯಪರೀಕ್ಷಿತಮ್ ।
ಪರಾಕ್ರಮಮವಿಜ್ಞಾಯ ಮತ್ಸಕಾಶಂ ವಿಶೇಷತಃ॥೧೧॥
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಚ ಕುಶಲೀ ರಾಮೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸತ್ಯಸಗಂರಃ।
ಲಕ್ಷ್ಮಣಶ್ಚ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಸುಮಿತ್ರಾನನ್ದವರ್ಧನಃ॥೧೨॥
ಕುಶಲೀ ಯದಿ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಃ ಕಿಂ ನ ಸಾಗರಮೇಖಲಾಮ್ ।
ಮಹೀಂ ದಹತಿ ಕೋಪೇನ ಯುಗಾನ್ತಾಗ್ನಿರಿವೋತ್ಥಿತಃ॥೧೩॥
ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿಮನ್ತೌ ತೌ ಸುರಾಣಾಮಪಿ ನಿಗ್ರಹೇ ।
ಮಮೈವ ತು ನ ದುಃಖಾನಾಮಸ್ತಿ ಮನ್ಯೇ ವಿಪರ್ಯಯಃ॥೧೪॥
ಕಚ್ಚಿನ್ನ ವ್ಯಥತೇ ರಾಮಃ ಕಚ್ಚಿನ್ನ ಪರಿತಪ್ಯತೇ ।
ಉತ್ತರಾಣಿ ಚ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕುರುತೇ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ॥೧೫॥
ಕಚ್ಚಿನ್ನ ದೀನಃ ಸಮ್ಭ್ರಾನ್ತಃ ಕಾರ್ಯೇಷು ಚ ನ ಮುಹ್ಯತಿ ।
ಕಚ್ಚಿತ್ ಪುರುಷಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕುರುತೇ ನೃಪತೇಃ ಸುತಃ॥೧೬॥
ದ್ವಿವಿಧಂ ತ್ರಿವಿಧೋಪಾಯಮುಪಾಯಮಪಿ ಸೇವತೇ ।
ವಿಜಿಗೀಷುಃ ಸುಹೃತ್ ಕಚ್ಚಿನ್ಮಿತ್ರೇಷು ಚ ಪರನ್ತಪಃ॥೧೭॥
ಕಚ್ಚಿನ್ಮಿತ್ರಾಣಿ ಲಭತೇ ಮಿತ್ರೈಶ್ಚಾಪ್ಯಭಿಗಮ್ಯತೇ ।
ಕಚ್ಚಿತ್ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ರಶ್ಚ ಮಿತ್ರೈಶ್ಚಾಪಿ ಪುರಸ್ಕೃತಃ॥೧೮॥
ಕಚ್ಚಿದಾಶಾಸ್ತಿ ದೇವಾನಾಂ ಪ್ರಸಾದಂ ಪಾರ್ಥಿವಾತ್ಮಜಃ।
ಕಚ್ಚಿತ್ಪುರುಷಕಾರಂ ಚ ದೈವಂ ಚ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ॥೧೯॥
ಕಚ್ಚಿನ್ನ ವಿಗತಸ್ನೇಹೋ ವಿವಾಸಾನ್ಮಯಿ ರಾಘವಃ।
ಕಚ್ಚಿನ್ಮಾಂ ವ್ಯಸನಾದಸ್ಮಾನ್ಮೋಕ್ಷಯಿಷ್ಯತಿ ರಾಘವಃ॥೨೦॥
ಸುಖಾನಾಮುಚಿತೋ ನಿತ್ಯಮಸುಖಾನಾಮನೂಚಿತಃ।
ದುಃಖಮುತ್ತರಮಾಸಾದ್ಯ ಕಚ್ಚಿದ್ರಾಮೋ ನ ಸೀದತಿ ॥೨೧॥
ಕೌಸಲ್ಯಾಯಾಸ್ತಥಾ ಕಚ್ಚಿತ್ಸುಮಿತ್ರಾಯಾಸ್ತಥೈವ ಚ ।
ಅಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಶ್ರೂಯತೇ ಕಚ್ಚಿತ್ಕುಶಲಂ ಭರತಸ್ಯ ಚ ॥೨೨॥
ಮನ್ನಿಮಿತ್ತೇನ ಮಾನಾರ್ಹಃ ಕಚ್ಚಿಚ್ಛೋಕೇನ ರಾಘವಃ।
ಕಚ್ಚಿನ್ನಾನ್ಯಮನಾ ರಾಮಃ ಕಚ್ಚಿನ್ಮಾಂ ತಾರಯಿಷ್ಯತಿ ॥೨೩॥
ಕಚ್ಚಿದಕ್ಷೌಹಿಣೀಂ ಭೀಮಾಂ ಭರತೋ ಭ್ರಾತೃವತ್ಸಲಃ।
ಧ್ವಜಿನೀಂ ಮನ್ತ್ರಿಭಿರ್ಗುಪ್ತಾಂ ಪ್ರೇಷಯಿಷ್ಯತಿ ಮತ್ಕೃತೇ ॥೨೪॥
ವಾನರಾಧಿಪತಿಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ ಸುಗ್ರೀವಃ ಕಚ್ಚಿದೇಷ್ಯತಿ ।
ಮತ್ಕೃತೇ ಹರಿಭಿರ್ವೀರೈರ್ವೃತೋ ದನ್ತನಖಾಯುಧೈಃ॥೨೫॥
ಕಚ್ಚಿಚ್ಚ ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ ಶೂರಃ ಸುಮಿತ್ರಾನನ್ದವರ್ಧನಃ।
ಅಸ್ತ್ರವಿಚ್ಛರಜಾಲೇನ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ವಿಧಮಿಷ್ಯತಿ ॥೨೬॥
ರೌದ್ರೇಣ ಕಚ್ಚಿದಸ್ತ್ರೇಣ ರಾಮೇಣ ನಿಹತಂ ರಣೇ ।
ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮ್ಯಲ್ಪೇನ ಕಾಲೇನ ರಾವಣಂ ಸಸುಹೃಜ್ಜನಮ್ ॥೨೭॥
ಕಚ್ಚಿನ್ನ ತದ್ಧೇಮಸಮಾನವರ್ಣಂ
	ತಸ್ಯಾನನಂ ಪದ್ಮಸಮಾನಗನ್ಧಿ ।
ಮಯಾ ವಿನಾ ಶುಷ್ಯತಿ ಶೋಕದೀನಂ
	ಜಲಕ್ಷಯೇ ಪದ್ಮಮಿವಾತಪೇನ ॥೨೮॥
ಧರ್ಮಾಪದೇಶಾತ್ತ್ಯಜತಃ ಸ್ವರಾಜ್ಯಂ
	ಮಾಂ ಚಾಪ್ಯರಣ್ಯಂ ನಯತಃ ಪದಾತೇಃ।
ನಾಸೀದ್ವ್ಯಥಾ ಯಸ್ಯ ನ ಭೀರ್ನ ಶೋಕಃ
	ಕಚ್ಚಿತ್ಸ ಧೈರ್ಯಂ ಹೃದಯೇ ಕರೋತಿ ॥೨೯॥
ನ ಚಾಸ್ಯ ಮಾತಾ ನ ಪಿತಾ ನ ಚಾನ್ಯಃ
	ಸ್ನೇಹಾದ್ವಿಶಿಷ್ಟೋಽಸ್ತಿ ಮಯಾ ಸಮೋ ವಾ ।
ತಾವದ್ಧ್ಯಹಂ ದೂತ ಜಿಜೀವಿಷೇಯಂ
	ಯಾವತ್ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಶೃಣುಯಾಂ ಪ್ರಿಯಸ್ಯ ॥೩೦॥
ಇತೀವ ದೇವೀ ವಚನಂ ಮಹಾರ್ಥಂ
	ತಂ ವಾನರೇನ್ದ್ರಂ ಮಧುರಾರ್ಥಮುಕ್ತ್ವಾ ।
ಶ್ರೋತುಂ ಪುನಸ್ತಸ್ಯ ವಚೋಽಭಿರಾಮಂ
	ರಾಮಾರ್ಥಯುಕ್ತಂ ವಿರರಾಮ ರಾಮಾ ॥೩೧॥
ಸೀತಾಯಾ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಾರುತಿರ್ಭೀಮವಿಕ್ರಮಃ।
ಶಿರಸ್ಯಞ್ಜಲಿಮಾಧಾಯ ವಾಕ್ಯಮುತ್ತರಮಬ್ರವೀತ್ ॥೩೨॥
ನ ತ್ವಾಮಿಹಸ್ಥಾಂ ಜಾನೀತೇ ರಾಮಃ ಕಮಲಲೋಚನಃ।
ತೇನ ತ್ವಾಂ ನಾನಯತ್ಯಾಶು ಶಚೀಮಿವ ಪುರನ್ದರಃ॥೩೩॥
ಶ್ರುತ್ವೈವ ತು ವಚೋ ಮಹ್ಯಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇಷ್ಯತಿ ರಾಘವಃ।
ಚಮೂಂ ಪ್ರಕರ್ಷನ್ಮಹತೀಂ ಹರ್ಯೃಕ್ಷಗಣಸಂಯುತಾಮ್ ॥೩೪॥
ವಿಷ್ಟಮ್ಭಯಿತ್ವಾ ಬಾಣೌಘೈರಕ್ಷೋಭ್ಯಂ ವರುಣಾಲಯಮ್ ।
ಕರಿಷ್ಯತಿ ಪುರೀಂ ಲಙ್ಕಾಂ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಃ ಶಾನ್ತರಾಕ್ಷಸಾಮ್ ॥೩೫॥
ತತ್ರ ಯದ್ಯನ್ತರಾ ಮೃತ್ಯುರ್ಯದಿ ದೇವಾಃ ಮಹಾಸುರಾಃ।
ಸ್ಥಾಸ್ಯನ್ತಿ ಪಥಿ ರಾಮಸ್ಯ ಸ ತಾನಪಿ ವಧಿಷ್ಯತಿ ॥೩೬॥
ತವಾದರ್ಶನಜೇನಾರ್ಯೇ ಶೋಕೇನ ಪರಿಪೂರಿತಃ।
ನ ಶರ್ಮ ಲಭತೇ ರಾಮಃ ಸಿಂಹಾರ್ದಿತ ಇವ ದ್ವಿಪಃ॥೩೭॥
ಮನ್ದರೇಣ ಚ ತೇ ದೇವಿ ಶಪೇ ಮೂಲಫಲೇನ ಚ ।
ಮಲಯೇನ ಚ ವಿನ್ಧ್ಯೇನ ಮೇರುಣಾ ದರ್ದುರೇಣ ಚ ॥೩೮॥
ಯಥಾ ಸುನಯನಂ ವಲ್ಗು ಬಿಮ್ಬೋಷ್ಠಂ ಚಾರುಕುಣ್ಡಲಮ್ ।
ಮುಖಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ರಾಮಸ್ಯ ಪೂರ್ಣಚನ್ದ್ರಮಿವೋದಿತಮ್ ॥೩೯॥
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ವೈದೇಹಿ ರಾಮಂ ಪ್ರಸ್ರವಣೇ ಗಿರೌ ।
ಶತಕ್ರತುಮಿವಾಸೀನಂ ನಾಕಪೃಷ್ಠಸ್ಯ ಮೂರ್ಧನಿ ॥೪೦॥
ನ ಮಾಂಸಂ ರಾಘವೋ ಭುಙ್ಕ್ತೇ ನ ಚೈವ ಮಧುಸೇವತೇ ।
ವನ್ಯಂ ಸುವಿಹಿತಂ ನಿತ್ಯಂ ಭಕ್ತಮಶ್ನಾತಿ ಪಞ್ಚಮಮ್ ॥೪೧॥
ನೈವ ದಂಶಾನ್ನ ಮಶಕಾನ್ನ ಕೀಟಾನ್ನ ಸರೀಸೃಪಾನ್ ।
ರಾಘವೋಽಪನಯೇದ್ಗತ್ರಾತ್ತ್ವದ್ಗತೇನಾನ್ತರಾತ್ಮನಾ ॥೪೨॥
ನಿತ್ಯಂ ಧ್ಯಾನಪರೋ ರಾಮೋ ನಿತ್ಯಂ ಶೋಕಪರಾಯಣಃ।
ನಾನ್ಯಚ್ಚಿನ್ತಯತೇ ಕಿಞ್ಚಿತ್ಸ ತು ಕಾಮವಶಂ ಗತಃ॥೪೩॥
ಅನಿದ್ರಃ ಸತತಂ ರಾಮಃ ಸುಪ್ತೋಽಪಿ ಚ ನರೋತ್ತಮಃ।
ಸೀತೇತಿ ಮಧುರಾಂ ವಾಣೀಂ ವ್ಯಾಹರನ್ಪ್ರತಿಬುಧ್ಯತೇ ॥೪೪॥
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಫಲಂ ವಾ ಪುಷ್ಪಂ ವಾ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಸ್ತ್ರೀಮನೋಹರಮ್ ।
ಬಹುಶೋ ಹಾ ಪ್ರಿಯೇತ್ಯೇವಂ ಶ್ವಸಂಸ್ತ್ವಾಮಭಿಭಾಷತೇ ॥೪೫॥
ಸ ದೇವಿ ನಿತ್ಯಂ ಪರಿತಪ್ಯಮಾನಃ
	ತ್ವಾಮೇವ ಸೀತೇತ್ಯಭಿಭಾಷಮಾಣಃ।
ಧೃತವ್ರತೋ ರಾಜಸುತೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
	ತವೈವ ಲಾಭಾಯ ಕೃತಪ್ರಯತ್ನಃ॥೪೬॥
ಸಾ ರಾಮಸಙ್ಕೀರ್ತನವೀತಶೋಕಾ
	ರಾಮಸ್ಯ ಶೋಕೇನ ಸಮಾನಶೋಕಾ ।
ಶರನ್ಮುಖೇನಾಮ್ಬುದಶೇಷಚನ್ದ್ರಾ
	ನಿಶೇವ ವೈದೇಹಸುತಾ ಬಭೂವ ॥೪೫॥
ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುನ್ದರಕಾಣ್ಡೇ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ