ಅಥ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ ಮಣಿಂ ದತ್ತ್ವಾ ತತಃ ಸೀತಾ ಹನೂಮನ್ತಮಥಾಬ್ರವೀತ್ । ಅಭಿಜ್ಞಾನಮಭಿಜ್ಞಾತಮೇತದ್ ರಾಮಸ್ಯ ತತ್ತ್ವತಃ॥೧॥ ಮಣಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ರಾಮೋ ವೈ ತ್ರಯಾಣಾಂ ಸಂಸ್ಮರಿಷ್ಯತಿ । ವೀರೋ ಜನನ್ಯಾ ಮಮ ಚ ರಾಜ್ಞೋ ದಶರಥಸ್ಯ ಚ ॥೨॥ ಸ ಭೂಯಸ್ತ್ವಂ ಸಮುತ್ಸಾಹಚೋದಿತೋ ಹರಿಸತ್ತಮ । ಅಸ್ಮಿನ್ ಕಾರ್ಯಸಮುತ್ಸಾಹೇ ಪ್ರಚಿನ್ತಯ ಯದುತ್ತರಮ್ ॥೩॥ ತ್ವಮಸ್ಮಿನ್ಕಾರ್ಯನಿರ್ಯೋಗೇ ಪ್ರಮಾಣಂ ಹರಿಸತ್ತಮ । ತಸ್ಯ ಚಿನ್ತಯ ಯೋ ಯತ್ನೋ ದುಃಖಕ್ಷಯಕರೋ ಭವೇತ್ ॥೪॥ ಹನುಮನ್ ಯತ್ನಮಾಸ್ಥಾಯ ದುಃಖಕ್ಷಯಕರೋ ಭವ । ಸ ತಥೇತಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ಮಾರುತಿರ್ಭೀಮವಿಕ್ರಮಃ॥೫॥ ಶಿರಸಾಽಽವನ್ದ್ಯ ವೈದೇಹೀಂ ಗಮನಾಯೋಪಚಕ್ರಮೇ । ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸಮ್ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ದೇವೀ ವಾನರಂ ಪವನಾತ್ಮಜಮ್ ॥೬॥ ಬಾಷ್ಪಗದ್ಗದಯಾ ವಾಚಾ ಮೈಥಿಲೀ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ । ಹನೂಮನ್ ಕುಶಲಂ ಬ್ರೂಯಾಃ ಸಹಿತೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ ॥೭॥ ಸುಗ್ರೀವಂ ಚ ಸಹಾಮಾತ್ಯಂ ಸರ್ವಾನ್ ವೃದ್ಧಾಂಶ್ಚ ವಾನರಾನ್ । ಬ್ರೂಯಾಸ್ತ್ವಂ ವಾನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಕುಶಲಂ ಧರ್ಮಸಂಹಿತಮ್ ॥೮॥ ಯಥಾ ಚ ಸ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಮಾಂ ತಾರಯತಿ ರಾಘವಃ। ಅಸ್ಮಾದ್ದುಃಖಾಮ್ಬುಸಂರೋಧಾತ್ತ್ವಂ ಸಮಾಧಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥೯॥ ಜೀವನ್ತೀಂ ಮಾಂ ಯಥಾ ರಾಮಃ ಸಮ್ಭಾವಯತಿ ಕೀರ್ತಿಮಾನ್ । ತತ್ತ್ವಯಾ ಹನುಮನ್ವಾಚ್ಯಂ ವಾಚಾ ಧರ್ಮಮವಾಪ್ನುಹಿ ॥೧೦॥ ನಿತ್ಯಮುತ್ಸಾಹಯುಕ್ತಸ್ಯ ವಾಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಯೇರಿತಾಃ। ವರ್ಧಿಷ್ಯತೇ ದಾಶರಥೇಃ ಪೌರುಷಂ ಮದವಾಪ್ತಯೇ ॥೧೧॥ ಮತ್ಸನ್ದೇಶಯುತಾ ವಾಚಸ್ತ್ವತ್ತಃ ಶ್ರುತ್ವೈವ ರಾಘವಃ। ಪರಾಕ್ರಮೇ ಮತಿಂ ವೀರೋ ವಿಧಿವತ್ಸಂವಿಧಾಸ್ಯತಿ ॥೧೨॥ ಸೀತಾಯಾಸ್ತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಹನುಮಾನ್ ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ। ಶಿರಸ್ಯಞ್ಜಲಿಮಾಧಾಯ ವಾಕ್ಯಮುತ್ತರಮಬ್ರವೀತ್ ॥೧೩॥ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇಷ್ಯತಿ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥೋ ಹರ್ಯೃಕ್ಷಪ್ರವರೈರ್ವೃತಃ। ಯಸ್ತೇ ಯುಧಿ ವಿಜಿತ್ಯಾರೀಞ್ಶೋಕಂ ವ್ಯಪನಯಿಷ್ಯತಿ ॥೧೪॥ ನಹಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಮರ್ತ್ಯೇಷು ನಾಸುರೇಷು ಸುರೇಷು ವಾ । ಯಸ್ತಸ್ಯ ವಮತೋ ಬಾಣಾನ್ ಸ್ಥಾತುಮುತ್ಸಹತೇಽಗ್ರತಃ॥೧೫॥ ಅಪ್ಯರ್ಕಮಪಿ ಪರ್ಜನ್ಯಮಪಿ ವೈವಸ್ವತಂ ಯಮಮ್ । ಸ ಹಿ ಸೋಢುಂ ರಣೇ ಶಕ್ತಸ್ತವ ಹೇತೋರ್ವಿಶೇಷತಃ॥೧೬॥ ಸ ಹಿ ಸಾಗರಪರ್ಯನ್ತಾಂ ಮಹೀಂ ಸಾಧಿತುಮರ್ಹತಿ । ತ್ವನ್ನಿಮಿತ್ತೋ ಹಿ ರಾಮಸ್ಯ ಜಯೋ ಜನಕನನ್ದಿನಿ ॥೧೭॥ ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸಮ್ಯಕ್ಸತ್ಯಂ ಸುಭಾಷಿತಮ್ । ಜಾನಕೀ ಬಹು ಮೇನೇ ತಂ ವಚನಂ ಚೇದಮಬ್ರವೀತ್ ॥೧೮॥ ತತಸ್ತಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಸೀತಾ ವೀಕ್ಷಮಾಣಾ ಪುನಃ ಪುನಃ। ಭರ್ತುಸ್ನೇಹಾನ್ವಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸೌಹಾರ್ದಾದನುಮಾನಯತ್ ॥೧೯॥ ಯದಿ ವಾ ಮನ್ಯಸೇ ವೀರ ವಸೈಕಾಹಮರಿನ್ದಮ । ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿತ್ಸಂವೃತೇ ದೇಶೇ ವಿಶ್ರಾನ್ತಃ ಶ್ವೋ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ ॥೨೦॥ ಮಮ ಚೈವಾಲ್ಪಭಾಗ್ಯಾಯಾಃ ಸಾಂನಿಧ್ಯಾತ್ ತವ ವಾನರ । ಅಸ್ಯ ಶೋಕಸ್ಯ ಮಹತೋ ಮುಹೂರ್ತಂ ಮೋಕ್ಷಣಂ ಭವೇತ್ ॥೨೧॥ ತತೋ ಹಿ ಹರಿಶಾರ್ದೂಲ ಪುನರಾಗಮನಾಯ ತು । ಪ್ರಾಣಾನಾಮಪಿ ಸನ್ದೇಹೋ ಮಮ ಸ್ಯಾನ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥೨೨॥ ತವಾದರ್ಶನಜಃ ಶೋಕೋ ಭೂಯೋ ಮಾಂ ಪರಿತಾಪಯೇತ್ । ದುಃಖಾದ್ದುಃಖಪರಾಮೃಷ್ಟಾಂ ದೀಪಯನ್ನಿವ ವಾನರ ॥೨೩॥ ಅಯಂ ಚ ವೀರ ಸನ್ದೇಹಸ್ತಿಷ್ಠತೀವ ಮಮಾಗ್ರತಃ। ಸುಮಹಾಂಸ್ತ್ವತ್ಸಹಾಯೇಷು ಹರ್ಯೃಕ್ಷೇಷು ಹರೀಶ್ವರ ॥೨೪॥ ಕಥಂ ನು ಖಲು ದುಷ್ಪಾರಂ ತರಿಷ್ಯನ್ತಿ ಮಹೋದಧಿಮ್ । ತಾನಿ ಹರ್ಯೃಕ್ಷಸೈನ್ಯಾನಿ ತೌ ವಾ ನರವರಾತ್ಮಜೌ ॥೨೫॥ ತ್ರಯಾಣಾಮೇವ ಭೂತಾನಾಂ ಸಾಗರಸ್ಯೇಹ ಲಙ್ಘನೇ । ಶಕ್ತಿಃ ಸ್ಯಾದ್ವೈನತೇಯಸ್ಯ ತವ ವಾ ಮಾರುತಸ್ಯ ವಾ ॥೨೬॥ ತದಸ್ಮಿನ್ಕಾರ್ಯನಿರ್ಯೋಗೇ ವೀರೈವಂ ದುರತಿಕ್ರಮೇ । ಕಿಂ ಪಶ್ಯಸೇ ಸಮಾಧಾನಂ ತ್ವಂ ಹಿ ಕಾರ್ಯವಿದಾಂ ವರಃ॥೨೭॥ ಕಾಮಮಸ್ಯ ತ್ವಮೇವೈಕಃ ಕಾರ್ಯಸ್ಯ ಪರಿಸಾಧನೇ । ಪರ್ಯಾಪ್ತಃ ಪರವೀರಘ್ನ ಯಶಸ್ಯಸ್ತೇ ಫಲೋದಯಃ॥೨೮॥ ಬಲೈಃ ಸಮಗ್ರೈರ್ಯುಧಿ ಮಾಂ ರಾವಣಂ ಜಿತ್ಯ ಸಂಯುಗೇ । ವಿಜಯೀ ಸ್ವಪುರಂ ಯಾಯಾತ್ ತತ್ತಸ್ಯ ಸದೃಶಂ ಭವೇತ್ ॥೨೯॥ ಬಲೈಸ್ತು ಸಙ್ಕುಲಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಲಙ್ಕಾಂ ಪರಬಲಾರ್ದನಃ। ಮಾಂ ನಯೇದ್ಯದಿ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಸ್ತತ್ತಸ್ಯ ಸದೃಶಂ ಭವೇತ್ ॥೩೦॥ ತದ್ಯಥಾ ತಸ್ಯ ವಿಕ್ರಾನ್ತಮನುರೂಪಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ। ಭವೇದಾಹವ ಶೂರಸ್ಯ ತಥಾ ತ್ವಮುಪಪಾದಯ ॥೩೧॥ ತದರ್ಥೋಪಹಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರಶ್ರಿತಂ ಹೇತುಸಂಹಿತಮ್ । ನಿಶಮ್ಯ ಹನುಮಾಞ್ಶೇಷಂ ವಾಕ್ಯಮುತ್ತರಮಬ್ರವೀತ್ ॥೩೨॥ ದೇವಿ ಹರ್ಯೃಕ್ಷಸೈನ್ಯಾನಾಮೀಶ್ವರಃ ಪ್ಲವತಾಂ ವರಃ। ಸುಗ್ರೀವಃ ಸತ್ಯಸಮ್ಪನ್ನಸ್ತವಾರ್ಥೇ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ॥೩೩॥ ಸ ವಾನರಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಕೋಟೀಭಿರಭಿಸಂವೃತಃ। ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇಷ್ಯತಿ ವೈದೇಹಿ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ನಿಬರ್ಹಣಃ॥೩೪॥ ತಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಸಮ್ಪನ್ನಾಃ ಸತ್ತ್ವವನ್ತೋ ಮಹಾಬಲಾಃ। ಮನಃಸಙ್ಕಲ್ಪಸಮ್ಪಾತಾ ನಿದೇಶೇ ಹರಯಃ ಸ್ಥಿತಾಃ॥೩೫॥ ಯೇಷಾಂ ನೋಪರಿ ನಾಧಸ್ತಾನ್ನ ತಿರ್ಯಕ್ಸಜ್ಜತೇ ಗತಿಃ। ನ ಚ ಕರ್ಮಸು ಸೀದನ್ತಿ ಮಹತ್ಸ್ವಮಿತತೇಜಸಃ॥೩೬॥ ಅಸಕೃತ್ತೈರ್ಮಹೋತ್ಸಾಹೈಃ ಸಸಾಗರಧರಾಧರಾ । ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೀಕೃತಾ ಭೂಮಿರ್ವಾಯುಮಾರ್ಗಾನುಸಾರಿಭಿಃ॥೩೭॥ ಮದ್ವಿಶಿಷ್ಟಾಶ್ಚ ತುಲ್ಯಾಶ್ಚ ಸನ್ತಿ ತತ್ರ ವನೌಕಸಃ। ಮತ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯವರಃ ಕಶ್ಚಿನ್ನಾಸ್ತಿ ಸುಗ್ರೀವಸಂನಿಧೌ ॥೩೮॥ ಅಹಂ ತಾವದಿಹ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಿಂ ಪುನಸ್ತೇ ಮಹಾಬಲಾಃ। ನ ಹಿ ಪ್ರಕೃಷ್ಟಾಃ ಪ್ರೇಷ್ಯನ್ತೇ ಪ್ರೇಷ್ಯನ್ತೇ ಹೀತರೇ ಜನಾಃ॥೩೯॥ ತದಲಂ ಪರಿತಾಪೇನ ದೇವಿ ಶೋಕೋ ವ್ಯಪೈತು ತೇ । ಏಕೋತ್ಪಾತೇನ ತೇ ಲಙ್ಕಾಮೇಷ್ಯನ್ತಿ ಹರಿಯೂಥಪಾಃ॥೪೦॥ ಮಮ ಪೃಷ್ಠಗತೌ ತೌ ಚ ಚನ್ದ್ರಸೂರ್ಯಾವಿವೋದಿತೌ । ತ್ವತ್ಸಕಾಶಂ ಮಹಾಸಙ್ಘೌ ನೃಸಿಂಹಾವಾಗಮಿಷ್ಯತಃ॥೪೧॥ ತೌ ಹಿ ವೀರೌ ನರವರೌ ಸಹಿತೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ । ಆಗಮ್ಯ ನಗರೀಂ ಲಙ್ಕಾಂ ಸಾಯಕೈರ್ವಿಧಮಿಷ್ಯತಃ॥೪೨॥ ಸಗಣಂ ರಾವಣಂ ಹತ್ವಾ ರಾಘವೋ ರಘುನನ್ದನಃ। ತ್ವಾಮಾದಾಯ ವರಾರೋಹೇ ಸ್ವಪುರೀಂ ಪ್ರತಿಯಾಸ್ಯತಿ ॥೪೩॥ ತದಾಶ್ವಸಿಹಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ಭವ ತ್ವಂ ಕಾಲಕಾಙ್ಕ್ಷಿಣೀ । ನಚಿರಾದ್ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ರಾಮಂ ಪ್ರಜ್ವಲನ್ತಮಿವಾನಲಮ್ ॥೪೪॥ ನಿಹತೇ ರಾಕ್ಷಸೇನ್ದ್ರೇ ಚ ಸಪುತ್ರಾಮಾತ್ಯಬಾನ್ಧವೇ । ತ್ವಂ ಸಮೇಷ್ಯಸಿ ರಾಮೇಣ ಶಶಾಙ್ಕೇನೇವ ರೋಹಿಣೀ ॥೪೫॥ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತ್ವಂ ದೇವಿ ಶೋಕಸ್ಯ ಪಾರಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಮೈಥಿಲಿ । ರಾವಣಂ ಚೈವ ರಾಮೇಣ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ನಿಹತಂ ಬಲಾತ್ ॥೪೬॥ ಏವಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ವೈದೇಹೀಂ ಹನೂಮಾನ್ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ। ಗಮನಾಯ ಮತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ವೈದೇಹೀಂ ಪುನರಬ್ರವೀತ್ ॥೪೭॥ ತಮರಿಘ್ನಂ ಕೃತಾತ್ಮಾನಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ರಾಘವಮ್ । ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ಚ ಧನುಷ್ಪಾಣಿಂ ಲಙ್ಕಾದ್ವಾರಮುಪಾಗತಮ್ ॥೪೮॥ ನಖದಂಷ್ಟ್ರಾಯುಧಾನ್ವೀರಾನ್ ಸಿಂಹಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರಮಾನ್ । ವಾನರಾನ್ವಾರಣೇನ್ದ್ರಾಭಾನ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಸಙ್ಗತಾನ್ ॥೪೯॥ ಶೈಲಾಮ್ಬುದನಿಕಾಶಾನಾಂ ಲಙ್ಕಾಮಲಯಸಾನುಷು । ನರ್ದತಾಂ ಕಪಿಮುಖ್ಯಾನಾಮಾರ್ಯೇ ಯೂಥಾನ್ಯನೇಕಶಃ॥೫೦॥ ಸ ತು ಮರ್ಮಣಿ ಘೋರೇಣ ತಾಡಿತೋ ಮನ್ಮಥೇಷುಣಾ । ನ ಶರ್ಮ ಲಭತೇ ರಾಮಃ ಸಿಂಹಾರ್ದಿತ ಇವ ದ್ವಿಪಃ॥೫೧॥ ರುದ ಮಾ ದೇವಿ ಶೋಕೇನ ಮಾ ಭೂತ್ತೇ ಮನಸೋ ಭಯಮ್ । ಶಚೀವ ಭರ್ತ್ರಾ ಶಕ್ರೇಣ ಸಙ್ಗಮೇಷ್ಯಸಿ ಶೋಭನೇ ॥೫೨॥ ರಾಮಾದ್ವಿಶಿಷ್ಟಃ ಕೋಽನ್ಯೋಽಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿತ್ಸೌಮಿತ್ರಿಣಾ ಸಮಃ। ಅಗ್ನಿಮಾರುತಕಲ್ಪೌ ತೌ ಭ್ರಾತರೌ ತವ ಸಂಶ್ರಯೌ ॥೫೩॥ ನಾಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿರಂ ವತ್ಸ್ಯಸಿ ದೇವಿ ದೇಶೇ ರಕ್ಷೋಗಣೈರಧ್ಯುಷಿತೇಽತಿರೌದ್ರೇ । ನ ತೇ ಚಿರಾದಾಗಮನಂ ಪ್ರಿಯಸ್ಯ ಕ್ಷಮಸ್ವ ಮತ್ಸಙ್ಗಮಕಾಲಮಾತ್ರಮ್ ॥೫೪॥ ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುನ್ದರಕಾಣ್ಡೇ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ