ಅಥ ಷಟ್ಪಞ್ಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ ತತಸ್ತು ಶಿಂಶಪಾಮೂಲೇ ಜಾನಕೀಂ ಪರ್ಯವಸ್ಥಿತಾಮ್ । ಅಭಿವಾದ್ಯಾಬ್ರವೀದ್ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಮಿಹಾಕ್ಷತಾಮ್ ॥೧॥ ತತಸ್ತಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಸೀತಾ ವೀಕ್ಷಮಾಣಾ ಪುನಃ ಪುನಃ। ಭರ್ತೃಸ್ನೇಹಾನ್ವಿತಾ ವಾಕ್ಯಂ ಹನೂಮನ್ತಮಭಾಷತ ॥೨॥ ಯದಿ ತ್ವಂ ಮನ್ಯಸೇ ತಾತ ವಸೈಕಾಹಮಿಹಾನಘ । ಕ್ವಚಿತ್ ಸುಸಂವೃತೇ ದೇಶೇ ವಿಶ್ರಾನ್ತಃ ಶ್ವೋ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ ॥೩॥ ಮಮ ಚೈವಾಲ್ಪಭಾಗ್ಯಾಯಾಃ ಸಾಂನಿಧ್ಯಾತ್ ತವ ವಾನರ । ಶೋಕಸ್ಯಾಸ್ಯಾಪ್ರಮೇಯಸ್ಯ ಮುಹೂರ್ತಂ ಸ್ಯಾದಪಿ ಕ್ಷಯಃ॥೪॥ ಗತೇ ಹಿ ಹರಿಶಾರ್ದೂಲ ಪುನಃ ಸಮ್ಪ್ರಾಪ್ತಯೇ ತ್ವಯಿ । ಪ್ರಾಣೇಷ್ವಪಿ ನ ವಿಶ್ವಾಸೋ ಮಮ ವಾನರಪುಗಂವ ॥೫॥ ಅದರ್ಶನಂ ಚ ತೇ ವೀರ ಭೂಯೋ ಮಾಂ ದಾರಯಿಷ್ಯತಿ । ದುಃಖಾದ್ ದುಃಖತರಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಂ ದುರ್ಮನಃಶೋಕಕರ್ಶಿತಾಮ್ ॥೬॥ ಅಯಂ ಚ ವೀರ ಸನ್ದೇಹಸ್ತಿಷ್ಠತೀವ ಮಮಾಗ್ರತಃ। ಸುಮಹತ್ಸು ಸಹಾಯೇಷು ಹರ್ಯೃಕ್ಷೇಷು ಮಹಾಬಲಃ॥೭॥ ಕಥಂ ನು ಖಲು ದುಷ್ಪಾರಂ ಸನ್ತರಿಷ್ಯತಿ ಸಾಗರಮ್ । ತಾನಿ ಹರ್ಯುಕ್ಷಸೈನ್ಯಾನಿ ತೌ ವಾ ನರವರಾತ್ಮಜೌ ॥೮॥ ತ್ರಯಾಣಾಮೇವ ಭೂತಾನಾಂ ಸಾಗರಸ್ಯಾಪಿ ಲಙ್ಘನೇ । ಶಕ್ತಿಃ ಸ್ಯಾದ್ ವೈನತೇಯಸ್ಯ ತವ ವಾ ಮಾರುತಸ್ಯ ವಾ ॥೯॥ ತದತ್ರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ಬನ್ಧೇ ಸಮುತ್ಪನ್ನೇ ದುರಾಸದೇ । ಕಿಂ ಪಶ್ಯಸಿ ಸಮಾಧಾನಂ ತ್ವಂ ಹಿ ಕಾರ್ಯವಿಶಾರದಃ॥೧೦॥ ಕಾಮಮಸ್ಯ ತ್ವಮೇವೈಕಃ ಕಾರ್ಯಸ್ಯ ಪರಿಸಾಧನೇ । ಪರ್ಯಾಪ್ತಃ ಪರವೀರಘ್ನ ಯಶಸ್ಯಸ್ತೇ ಫಲೋದಯಃ॥೧೧॥ ಬಲೈಸ್ತು ಸಙ್ಕುಲಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಲಙ್ಕಾಂ ಪರಬಲಾರ್ದನಃ। ಮಾಂ ನಯೇದ್ಯದಿ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಸ್ತತ್ ತಸ್ಯ ಸದೃಶಂ ಭವೇತ್ ॥೧೨॥ ತದ್ಯಥಾ ತಸ್ಯ ವಿಕ್ರಾನ್ತಮನುರೂಪಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ। ಭವತ್ಯಾಹವಶೂರಸ್ಯ ತಥಾ ತ್ವಮುಪಪಾದಯ ॥೧೩॥ ತದರ್ಥೋಪಹಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರಶ್ರಿತಂ ಹೇತುಸಂಹಿತಮ್ । ನಿಶಮ್ಯ ಹನುಮಾನ್ ವೀರೋ ವಾಕ್ಯಮುತ್ತರಮಬ್ರವೀತ್ ॥೧೪॥ ದೇವಿ ಹರ್ಯೃಕ್ಷಸೈನ್ಯಾನಾಮೀಶ್ವರಃ ಪ್ಲವತಾಂ ವರಃ। ಸುಗ್ರೀವಃ ಸತ್ತ್ವಸಮ್ಪನ್ನಸ್ತವಾರ್ಥೇ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ॥೧೫॥ ಸ ವಾನರಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಕೋಟೀಭಿರಭಿಸಂವೃತಃ। ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇಷ್ಯತಿ ವೈದೇಹಿ ಸುಗ್ರೀವಃ ಪ್ಲವಗಾಧಿಪಃ॥೧೬॥ ತೌ ಚ ವೀರೌ ನರವರೌ ಸಹಿತೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ । ಆಗಮ್ಯ ನಗರೀಂ ಲಙ್ಕಾಂ ಸಾಯಕೈರ್ವಿಧಮಿಷ್ಯತಃ॥೧೭॥ ಸಗಣಂ ರಾಕ್ಷಸಂ ಹತ್ವಾ ನಚಿರಾದ್ ರಘುನನ್ದನಃ। ತ್ವಾಮಾದಾಯ ವರಾರೋಹೇ ಸ್ವಾಂ ಪುರೀಂ ಪ್ರತಿ ಯಾಸ್ಯತಿ ॥೧೮॥ ಸಮಾಶ್ವಸಿಹಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ಭವ ತ್ವಂ ಕಾಲಕಾಙ್ಕ್ಷಿಣೀ । ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ರಾಮೇಣ ನಿಹತಂ ರಾವಣಂ ರಣೇ ॥೧೯॥ ನಿಹತೇ ರಾಕ್ಷಸೇನ್ದ್ರೇ ಚ ಸಪುತ್ರಾಮಾತ್ಯಬಾನ್ಧವೇ । ತ್ವಂ ಸಮೇಷ್ಯಸಿ ರಾಮೇಣ ಶಶಾಙ್ಕೇನೇವ ರೋಹಿಣೀ ॥೨೦॥ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇಷ್ಯತಿ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥೋ ಹರ್ಯೃಕ್ಷಪ್ರವರೈರ್ಯುತಃ। ಯಸ್ತೇ ಯುಧಿ ವಿಜಿತ್ಯಾರೀಞ್ಛೋಕಂ ವ್ಯಪನಯಿಷ್ಯತಿ ॥೨೧॥ ಏವಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ವೈದೇಹೀಂ ಹನೂಮಾನ್ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ। ಗಮನಾಯ ಮತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ವೈದೇಹೀಮಭ್ಯವಾದಯತ್ ॥೨೨॥ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ ಪ್ರವರಾನ್ ಹತ್ವಾ ನಾಮ ವಿಶ್ರಾವ್ಯ ಚಾತ್ಮನಃ। ಸಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ಚ ವೈದೇಹೀಂ ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ಪರಂ ಬಲಮ್ ॥೨೩॥ ನಗರೀಮಾಕುಲಾಂ ಕೃತ್ವಾ ವಞ್ಚಯಿತ್ವಾ ಚ ರಾವಣಮ್ । ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ಬಲಂ ಘೋರಂ ವೈದೇಹೀಮಭಿವಾದ್ಯ ಚ ॥೨೪॥ ಪ್ರತಿಗನ್ತುಂ ಮನಶ್ಚಕ್ರೇ ಪುನರ್ಮಧ್ಯೇನ ಸಾಗರಮ್ । ತತಃ ಸ ಕಪಿಶಾರ್ದೂಲಃ ಸ್ವಾಮಿಸನ್ದರ್ಶನೋತ್ಸುಕಃ॥೨೫॥ ಆರುರೋಹ ಗಿರಿಶ್ರೇಷ್ಠಮರಿಷ್ಟಮರಿಮರ್ದನಃ। ತುಙ್ಗಪದ್ಮಕಜುಷ್ಟಾಭಿರ್ನೀಲಾಭಿರ್ವನರಾಜಿಭಿಃ॥೨೬॥ ಸೋತ್ತರೀಯಮಿವಾಮ್ಭೋದೈಃ ಶೃಙ್ಗಾನ್ತರವಿಲಮ್ಬಿಭಿಃ। ಬೋಧ್ಯಮಾನಮಿವ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ದಿವಾಕರಕರೈಃ ಶುಭೈಃ॥೨೭॥ ಉನ್ಮಿಷನ್ತಮಿವೋದ್ಧೂತೈರ್ಲೋಚನೈರಿವ ಧಾತುಭಿಃ। ತೋಯೌಘನಿಃಸ್ವನೈರ್ಮನ್ದ್ರೈಃ ಪ್ರಾಧೀತಮಿವ ಪರ್ವತಮ್ ॥೨೮॥ ಪ್ರಗೀತಮಿವ ವಿಸ್ಪಷ್ಟಂ ನಾನಾಪ್ರಸ್ರವಣಸ್ವನೈಃ। ದೇವದಾರುಭಿರುದ್ಧೂತೈರೂರ್ಧ್ವಬಾಹುಮಿವ ಸ್ಥಿತಮ್ ॥೨೯॥ ಪ್ರಪಾತಜಲನಿರ್ಘೋಷಃ ಪ್ರಾಕ್ರುಷ್ಟಮಿವ ಸರ್ವತಃ। ವೇಪಮಾನಮಿವ ಶ್ಯಾಮೈಃ ಕಮ್ಪಮಾನೈಃ ಶರದ್ವನೈಃ॥೩೦॥ ವೇಣುಭಿರ್ಮಾರುತೋದ್ಧೂತೈಃ ಕೂಜನ್ತಮಿವ ಕೀಚಕೈಃ। ನಿಃಶ್ವಸನ್ತಮಿವಾಮರ್ಷಾದ್ ಘೋರೈರಾಶೀವಿಷೋತ್ತಮೈಃ॥೩೧॥ ನೀಹಾರಕೃತಗಮ್ಭೀರೈರ್ಧ್ಯಾಯನ್ತಮಿವ ಗಹ್ವರೈಃ। ಮೇಘಪಾದನಿಭೈಃ ಪಾದೈಃ ಪ್ರಕ್ರಾನ್ತಮಿವ ಸರ್ವತಃ॥೩೨॥ ಜೃಮ್ಭಮಾಣಮಿವಾಕಾಶೇ ಶಿಖರೈರಭ್ರಮಾಲಿಭಿಃ। ಕೂಟೈಶ್ಚ ಬಹುಧಾ ಕೀರ್ಣಂ ಶೋಭಿತಂ ಬಹುಕನ್ದರೈಃ॥೩೩॥ ಸಾಲತಾಲೈಶ್ಚ ಕರ್ಣೈಶ್ಚ ವಂಶೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿರ್ವೃತಮ್ । ಲತಾವಿತಾನೈರ್ವಿತತೈಃ ಪುಷ್ಪವದ್ಭಿರಲಙ್ಕೃತಮ್ ॥೩೪॥ ನಾನಾಮೃಗಗಣೈಃ ಕೀರ್ಣಂ ಧಾತುನಿಷ್ಯನ್ದಭೂಷಿತಮ್ । ಬಹುಪ್ರಸ್ರವಣೋಪೇತಂ ಶಿಲಾಸಞ್ಚಯಸಙ್ಕಟಮ್ ॥೩೫॥ ಮಹರ್ಷಿಯಕ್ಷಗನ್ಧರ್ವಕಿಂನರೋರಗಸೇವಿತಮ್ । ಲತಾಪಾದಪಸಮ್ಬಾಧಂ ಸಿಂಹಾಧಿಷ್ಠಿತಕನ್ದರಮ್ ॥೩೬॥ ವ್ಯಾಘ್ರಾದಿಭಿಃ ಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ಸ್ವಾದುಮೂಲಫಲದ್ರುಮಮ್ । ಆರುರೋಹಾನಿಲಸುತಃ ಪರ್ವತಂ ಪ್ಲವಗೋತ್ತಮಃ॥೩೭॥ ರಾಮದರ್ಶನಶೀಘ್ರೇಣ ಪ್ರಹರ್ಷೇಣಾಭಿಚೋದಿತಃ। ತೇನ ಪಾದತಲಕ್ರಾನ್ತಾ ರಮ್ಯೇಷು ಗಿರಿಸಾನುಷು ॥೩೮॥ ಸಘೋಷಾಃ ಸಮಶೀರ್ಯನ್ತ ಶಿಲಾಶ್ಚೂರ್ಣೀಕೃತಾಸ್ತತಃ। ಸ ತಮಾರುಹ್ಯ ಶೈಲೇನ್ದ್ರಂ ವ್ಯವರ್ಧತ ಮಹಾಕಪಿಃ॥೩೯॥ ದಕ್ಷಿಣಾದುತ್ತರಂ ಪಾರಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಁಲ್ಲವಣಾಮ್ಭಸಃ। ಅಧಿರುಹ್ಯ ತತೋ ವೀರಃ ಪರ್ವತಂ ಪವನಾತ್ಮಜಃ॥೪೦॥ ದದರ್ಶ ಸಾಗರಂ ಭೀಮಂ ಮೀನೋರಗನಿಷೇವಿತಮ್ । ಸ ಮಾರುತ ಇವಾಕಾಶಂ ಮಾರುತಸ್ಯಾತ್ಮಸಮ್ಭವಃ॥೪೧॥ ಪ್ರಪೇದೇ ಹರಿಶಾರ್ದೂಲೋ ದಕ್ಷಿಣಾದುತ್ತರಾಂ ದಿಶಮ್ । ಸ ತದಾ ಪೀಡಿತಸ್ತೇನ ಕಪಿನಾ ಪರ್ವತೋತ್ತಮಃ॥೪೨॥ ರರಾಸ ವಿವಿಧೈರ್ಭೂತೈಃ ಪ್ರಾವಿಶದ್ವಸುಧಾತಲಮ್ । ಕಮ್ಪಮಾನೈಶ್ಚ ಶಿಖರೈಃ ಪತದ್ಭಿರಪಿ ಚ ದ್ರುಮೈಃ॥೪೩॥ ತಸ್ಯೋರುವೇಗೋನ್ಮಥಿತಾಃ ಪಾದಪಾಃ ಪುಷ್ಪಶಾಲಿನಃ। ನಿಪೇತುರ್ಭೂತಲೇ ಭಗ್ನಾಃ ಶಕ್ರಾಯುಧಹತಾ ಇವ ॥೪೪॥ ಕನ್ದರೋದರಸಂಸ್ಥಾನಾಂ ಪೀಡಿತಾನಾಂ ಮಹೌಜಸಾಮ್ । ಸಿಂಹಾನಾಂ ನಿನದೋ ಭೀಮೋ ನಭೋ ಭಿನ್ದನ್ ಹಿ ಶುಶ್ರುವೇ ॥೪೫॥ ತ್ರಸ್ತವ್ಯಾವಿದ್ಧವಸನಾ ವ್ಯಾಕುಲೀಕೃತಭೂಷಣಾಃ। ವಿದ್ಯಾಧರ್ಯಃ ಸಮುತ್ಪೇತುಃ ಸಹಸಾ ಧರಣೀಧರಾತ್ ॥೪೬॥ ಅತಿಪ್ರಮಾಣಾ ಬಲಿನೋ ದೀಪ್ತಜಿಹ್ವಾ ಮಹಾವಿಷಾಃ। ನಿಪೀಡಿತಶಿರೋಗ್ರೀವಾ ವ್ಯವೇಷ್ಟನ್ತ ಮಹಾಹಯಃ॥೪೭॥ ಕಿಂನರೋರಗಗನ್ಧರ್ವಯಕ್ಷವಿದ್ಯಾಧರಾಸ್ತಥಾ । ಪೀಡಿತಂ ತಂ ನಗವರಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಗಗನಮಾಸ್ಥಿತಾಃ॥೪೮॥ ಸ ಚ ಭೂಮಿಧರಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಬಲಿನಾ ತೇನ ಪೀಡಿತಃ। ಸವೃಕ್ಷಶಿಖರೋದಗ್ರಃ ಪ್ರವಿವೇಶ ರಸಾತಲಮ್ ॥೪೯॥ ದಶಯೋಜನವಿಸ್ತಾರಸ್ತ್ರಿಂಶದ್ಯೋಜನಮುಚ್ಛ್ರಿತಃ। ಧರಣ್ಯಾಂ ಸಮತಾಂ ಯಾತಃ ಸ ಬಭೂವ ಧರಾಧರಃ॥೫೦॥ ಸ ಲಿಲಙ್ಘಯಿಷುರ್ಭೀಮಂ ಸಲೀಲಂ ಲವಣಾರ್ಣವಮ್ । ಕಲ್ಲೋಲಾಸ್ಫಾಲವೇಲಾನ್ತಮುತ್ಪಪಾತ ನಭೋ ಹರಿಃ॥೫೧॥ ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುನ್ದರಕಾಣ್ಡೇ ಷಟ್ಪಞ್ಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ