ಅಥ ಅಷ್ಟಪಞ್ಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ ತತಸ್ತಸ್ಯ ಗಿರೇಃ ಶೃಙ್ಗೇ ಮಹೇನ್ದ್ರಸ್ಯ ಮಹಾಬಲಾಃ। ಹನುಮತ್ಪ್ರಮುಖಾಃ ಪ್ರೀತಿಂ ಹರಯೋ ಜಗ್ಮುರುತ್ತಮಾಮ್ ॥೧॥ ಪ್ರೀತಿಮತ್ಸೂಪವಿಷ್ಟೇಷು ವಾನರೇಷು ಮಹಾತ್ಮಸು । ತಂ ತತಃ ಪ್ರತಿಸಂಹೃಷ್ಟಃ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತಂ ಮಹಾಕಪಿಮ್ ॥೨॥ ಜಾಮ್ಬವಾನ್ಕಾರ್ಯವೃತ್ತಾನ್ತಮಪೃಚ್ಛದನಿಲಾತ್ಮಜಮ್ । ಕಥಂ ದೃಷ್ಟಾ ತ್ವಯಾ ದೇವೀ ಕಥಂ ವಾ ತತ್ರ ವರ್ತತೇ ॥೩॥ ತಸ್ಯಾಂ ಚಾಪಿ ಕಥಂ ವೃತ್ತಃ ಕ್ರೂರಕರ್ಮಾ ದಶಾನನಃ। ತತ್ತ್ವತಃ ಸರ್ವಮೇತನ್ನಃ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಂ ಮಹಾಕಪೇ ॥೪॥ ಸಮ್ಮಾರ್ಗಿತಾ ಕಥಂ ದೇವೀ ಕಿಂ ಚ ಸಾ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ । ಶ್ರುತಾರ್ಥಾಶ್ಚಿನ್ತಯಿಷ್ಯಾಮೋ ಭೂಯಃ ಕಾರ್ಯವಿನಿಶ್ಚಯಮ್ ॥೫॥ ಯಶ್ಚಾರ್ಥಸ್ತತ್ರ ವಕ್ತವ್ಯೋ ಗತೈರಸ್ಮಾಭಿರಾತ್ಮವಾನ್ । ರಕ್ಷಿತವ್ಯಂ ಚ ಯತ್ತತ್ರ ತದ್ಭವಾನ್ವ್ಯಾಕರೋತು ನಃ॥೬॥ ಸ ನಿಯುಕ್ತಸ್ತತಸ್ತೇನ ಸಮ್ಪ್ರಹೃಷ್ಟತನೂರುಹಃ। ನಮಸ್ಯಞ್ಶಿರಸಾ ದೇವ್ಯೈ ಸೀತಾಯೈ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ॥೭॥ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮೇವ ಭವತಾಂ ಮಹೇನ್ದ್ರಾಗ್ರಾತ್ಖಮಾಪ್ಲುತಃ। ಉದಧೇರ್ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಾರಂ ಕಾಙ್ಕ್ಷಮಾಣಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥೮॥ ಗಚ್ಛತಶ್ಚ ಹಿ ಮೇ ಘೋರಂ ವಿಘ್ನರೂಪಮಿವಾಭವತ್ । ಕಾಞ್ಚನಂ ಶಿಖರಂ ದಿವ್ಯಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸುಮನೋಹರಮ್ ॥೯॥ ಸ್ಥಿತಂ ಪನ್ಥಾನಮಾವೃತ್ಯ ಮೇನೇ ವಿಘ್ನಂ ಚ ತಂ ನಗಮ್ । ಉಪಸಙ್ಗಮ್ಯ ತಂ ದಿವ್ಯಂ ಕಾಞ್ಚನಂ ನಗಮುತ್ತಮಮ್ ॥೧೦॥ ಕೃತಾ ಮೇ ಮನಸಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಭೇತ್ತವ್ಯೋಽಯಂ ಮಯೇತಿ ಚ । ಪ್ರಹತಸ್ಯ ಮಯಾ ತಸ್ಯ ಲಾಙ್ಗೂಲೇನ ಮಹಾಗಿರೇಃ॥೧೧॥ ಶಿಖರಂ ಸೂರ್ಯಸಙ್ಕಾಶಂ ವ್ಯಶೀರ್ಯತ ಸಹಸ್ರಧಾ । ವ್ಯವಸಾಯಂ ಚ ತಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಸ ಹೋವಾಚ ಮಹಾಗಿರಿಃ॥೧೨॥ ಪುತ್ರೇತಿ ಮಧುರಾಂ ವಾಣೀಂ ಮನಃ ಪ್ರಹ್ಲಾದಯನ್ನಿವ । ಪಿತೃವ್ಯಂ ಚಾಪಿ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಸಖಾಯಂ ಮಾತರಿಶ್ವನಃ॥೧೩॥ ಮೈನಾಕಮಿತಿ ವಿಖ್ಯಾತಂ ನಿವಸನ್ತಂ ಮಹೋದಧೌ । ಪಕ್ಷ್ವವನ್ತಃ ಪುರಾ ಪುತ್ರ ಬಭೂವುಃ ಪರ್ವತೋತ್ತಮಾಃ॥೧೪॥ ಛನ್ದತಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಚೇರುರ್ಬಾಧಮಾನಾಃ ಸಮನ್ತತಃ। ಶ್ರುತ್ವಾ ನಗಾನಾಂ ಚರಿತಂ ಮಹೇನ್ದ್ರಃ ಪಾಕಶಾಸನಃ॥೧೫॥ ವಜ್ರೇಣ ಭಗವಾನ್ ಪಕ್ಷೌ ಚಿಚ್ಛೇದೈಷಾಂ ಸಹಸ್ರಶಃ। ಅಹಂ ತು ಮೋಚಿತಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತವ ಪಿತ್ರಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥೧೬॥ ಮಾರುತೇನ ತದಾ ವತ್ಸ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತೋ ವರುಣಾಲಯೇ । ರಾಘವಸ್ಯ ಮಯಾ ಸಾಹ್ಯೇ ವರ್ತಿತವ್ಯಮರಿನ್ದಮ ॥೧೭॥ ರಾಮೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಮಹೇನ್ದ್ರಸಮವಿಕ್ರಮಃ। ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮಯಾ ತಸ್ಯ ಮೈನಾಕಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥೧೮॥ ಕಾರ್ಯಮಾವೇದ್ಯ ಚ ಗಿರೇರುದ್ಧತಂ ವೈ ಮನೋ ಮಮ । ತೇನ ಚಾಹಮನುಜ್ಞಾತೋ ಮೈನಾಕೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥೧೯॥ ಸ ಚಾಪ್ಯನ್ತರ್ಹಿತಃ ಶೈಲೋ ಮಾನುಷೇಣ ವಪುಷ್ಮತಾ । ಶರೀರೇಣ ಮಹಾಶೈಲಃ ಶೈಲೇನ ಚ ಮಹೋದಧೌ ॥೨೦॥ ಉತ್ತಮಂ ಜವಮಾಸ್ಥಾಯ ಶೇಷಮಧ್ವಾನಮಾಸ್ಥಿತಃ। ತತೋಽಹಂ ಸುಚಿರಂ ಕಾಲಂ ಜವೇನಾಭ್ಯಗಮಂ ಪಥಿ ॥೨೧॥ ತತಃ ಪಶ್ಯಾಮ್ಯಹಂ ದೇವೀಂ ಸುರಸಾಂ ನಾಗಮಾತರಮ್ । ಸಮುದ್ರಮಧ್ಯೇ ಸಾ ದೇವೀ ವಚನಂ ಚೇದಮಬ್ರವೀತ್ ॥೨೨॥ ಮಮ ಭಕ್ಷ್ಯಃ ಪ್ರದಿಷ್ಟಸ್ತ್ವಮಮರೈರ್ಹರಿಸತ್ತಮ । ತತಸ್ತ್ವಾಂ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯಾಮಿ ವಿಹಿತಸ್ತ್ವಂ ಹಿ ಮೇ ಸುರೈಃ॥೨೩॥ ಏವಮುಕ್ತಃ ಸುರಸಯಾ ಪ್ರಾಞ್ಜಲಿಃ ಪ್ರಣತಃ ಸ್ಥಿತಃ। ವಿವರ್ಣವದನೋ ಭೂತ್ವಾ ವಾಕ್ಯಂ ಚೇದಮುದೀರಯಮ್ ॥೨೪॥ ರಾಮೋ ದಾಶರಥಿಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ದಣ್ಡಕಾವನಮ್ । ಲಕ್ಷ್ಮಣೇನ ಸಹ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಸೀತಯಾ ಚ ಪರನ್ತಪಃ॥೨೫॥ ತಸ್ಯ ಸೀತಾ ಹೃತಾ ಭಾರ್ಯಾ ರಾವಣೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ । ತಸ್ಯಾಃ ಸಕಾಶಂ ದೂತೋಽಹಂ ಗಮಿಷ್ಯೇ ರಾಮಶಾಸನಾತ್ ॥೨೬॥ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ರಾಮಸ್ಯ ಸಾಹಾಯ್ಯಂ ವಿಷಯೇ ಸತೀ । ಅಥವಾ ಮೈಥಿಲೀಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಮಂ ಚಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕಾರಿಣಮ್ ॥೨೭॥ ಆಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ವಕ್ತ್ರಂ ಸತ್ಯಂ ಪ್ರತಿಶೃಣೋಮಿ ತೇ । ಏವಮುಕ್ತಾ ಮಯಾ ಸಾ ತು ಸುರಸಾ ಕಾಮರೂಪಿಣೀ ॥೨೮॥ ಅಬ್ರವೀನ್ನಾತಿವರ್ತೇತ ಕಶ್ಚಿದೇಷ ವರೋ ಮಮ । ಏವಮುಕ್ತಃ ಸುರಸಯಾ ದಶಯೋಜನಮಾಯತಃ॥೨೯॥ ತತೋಽರ್ಧಗುಣವಿಸ್ತಾರೋ ಬಭೂವಾಹಂ ಕ್ಷಣೇನ ತು । ಮತ್ಪ್ರಮಾಣಾಧಿಕಂ ಚೈವ ವ್ಯಾದಿತಂ ತು ಮುಖಂ ತಯಾ ॥೩೦॥ ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ಯಾದಿತಂ ತ್ವಾಸ್ಯಂ ಹ್ರಸ್ವಂ ಹ್ಯಕರವಂ ಪುನಃ। ತಸ್ಮಿನ್ಮುಹೂರ್ತೇ ಚ ಪುನರ್ಬಭೂವಾಙ್ಗುಷ್ಠಸಂಮಿತಃ॥೩೧॥ ಅಭಿಪತ್ಯಾಶು ತದ್ವಕ್ತ್ರಂ ನಿರ್ಗತೋಽಹಂ ತತಃ ಕ್ಷಣಾತ್ । ಅಬ್ರವೀತ್ಸುರಸಾ ದೇವೀ ಸ್ವೇನ ರೂಪೇಣ ಮಾಂ ಪುನಃ॥೩೨॥ ಅರ್ಥಸಿದ್ಧ್ಯೈ ಹರಿಶ್ರೇಷ್ಠ ಗಚ್ಛ ಸೌಮ್ಯ ಯಥಾಸುಖಮ್ । ಸಮಾನಯ ಚ ವೈದೇಹೀಂ ರಾಘವೇಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥೩೩॥ ಸುಖೀ ಭವ ಮಹಾಬಾಹೋ ಪ್ರೀತಾಸ್ಮಿ ತವ ವಾನರ । ತತೋಽಹಂ ಸಾಧು ಸಾಧ್ವೀತಿ ಸರ್ವಭೂತೈಃ ಪ್ರಶಂಸಿತಃ॥೩೪॥ ತತೋಽನ್ತರಿಕ್ಷಂ ವಿಪುಲಂ ಪ್ಲುತೋಽಹಂ ಗರುಡೋ ಯಥಾ । ಛಾಯಾ ಮೇ ನಿಗೃಹೀತಾ ಚ ನ ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕಿಞ್ಚನ ॥೩೫॥ ಸೋಽಹಂ ವಿಗತವೇಗಸ್ತು ದಿಶೋ ದಶ ವಿಲೋಕಯನ್ । ನ ಕಿಞ್ಚಿತ್ತತ್ರ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯೇನ ಮೇ ವಿಹತಾ ಗತಿಃ॥೩೬॥ ಅಥ ಮೇ ಬುದ್ಧಿರುತ್ಪನ್ನಾ ಕಿಂ ನಾಮ ಗಮನೇ ಮಮ । ಈದೃಶೋ ವಿಘ್ನ ಉತ್ಪನ್ನೋ ರೂಪಮತ್ರ ನ ದೃಶ್ಯತೇ ॥೩೭॥ ಅಧೋಭಾಗೇ ತು ಮೇ ದೃಷ್ಟಿಃ ಶೋಚತಃ ಪತಿತಾ ತದಾ । ತತ್ರಾದ್ರಾಕ್ಷಮಹಂ ಭೀಮಾಂ ರಾಕ್ಷಸೀಂ ಸಲಿಲೇ ಶಯಾಮ್ ॥೩೮॥ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಚ ಮಹಾನಾದಮುಕ್ತೋಽಹಂ ಭೀಮಯಾ ತಯಾ । ಅವಸ್ಥಿತಮಸಮ್ಭ್ರಾನ್ತಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಮಶೋಭನಮ್ ॥೩೯॥ ಕ್ವಾಸಿ ಗನ್ತಾ ಮಹಾಕಾಯ ಕ್ಷುಧಿತಾಯಾ ಮಮೇಪ್ಸಿತಃ। ಭಕ್ಷಃ ಪ್ರೀಣಯ ಮೇ ದೇಹಂ ಚಿರಮಾಹಾರವರ್ಜಿತಮ್ ॥೪೦॥ ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವ ತಾಂ ವಾಣೀಂ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾಮಹಂ ತತಃ। ಆಸ್ಯ ಪ್ರಮಾಣಾದಧಿಕಂ ತಸ್ಯಾಃ ಕಾಯಮಪೂರಯಮ್ ॥೪೧॥ ತಸ್ಯಾಶ್ಚಾಸ್ಯಂ ಮಹದ್ಭೀಮಂ ವರ್ಧತೇ ಮಮ ಭಕ್ಷಣೇ । ನ ತು ಮಾಂ ಸಾ ನು ಬುಬುಧೇ ಮಮ ವಾ ವಿಕೃತಂ ಕೃತಮ್ ॥೪೨॥ ತತೋಽಹಂ ವಿಪುಲಂ ರೂಪಂ ಸಙ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ನಿಮಿಷಾನ್ತರಾತ್ । ತಸ್ಯಾ ಹೃದಯಮಾದಾಯ ಪ್ರಪತಾಮಿ ನಭಃಸ್ಥಲಮ್ ॥೪೩॥ ಸಾ ವಿಸೃಷ್ಟಭುಜಾ ಭೀಮಾ ಪಪಾತ ಲವಣಾಮ್ಭಸಿ । ಮಯಾ ಪರ್ವತಸಙ್ಕಾಶಾ ನಿಕೃತ್ತಹೃದಯಾ ಸತೀ ॥೪೪॥ ಶೃಣೋಮಿ ಖಗತಾನಾಂ ಚ ವಾಚಃ ಸೌಮ್ಯಾ ಮಹಾತ್ಮನಾಮ್ । ರಾಕ್ಷಸೀ ಸಿಂಹಿಕಾ ಭೀಮಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಹನುಮತಾ ಹತಾ ॥೪೫॥ ತಾಂ ಹತ್ವಾ ಪುನರೇವಾಹಂ ಕೃತ್ಯಮಾತ್ಯಯಿಕಂ ಸ್ಮರನ್ । ಗತ್ವಾ ಚ ಮಹದಧ್ವಾನಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ನಗಮಣ್ಡಿತಮ್ ॥೪೬॥ ದಕ್ಷಿಣಂ ತೀರಮುದಧೇರ್ಲಙ್ಕಾ ಯತ್ರ ಗತಾ ಪುರೀ । ಅಸ್ತಂ ದಿನಕರೇ ಯಾತೇ ರಕ್ಷಸಾಂ ನಿಲಯಂ ಪುರೀಮ್ ॥೪೭॥ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋಽಹಮವಿಜ್ಞಾತೋ ರಕ್ಷೋಭಿರ್ಭೀಮವಿಕ್ರಮೈಃ। ತತ್ರ ಪ್ರವಿಶತಶ್ಚಾಪಿ ಕಲ್ಪಾನ್ತಘನಸಪ್ರಭಾ ॥೪೮॥ ಅಟ್ಟಹಾಸಂ ವಿಮುಞ್ಚನ್ತೀ ನಾರೀ ಕಾಪ್ಯುತ್ಥಿತಾ ಪುರಃ। ಜಿಘಾಂಸನ್ತೀಂ ತತಸ್ತಾಂ ತು ಜ್ವಲದಗ್ನಿಶಿರೋರುಹಾಮ್ ॥೪೯॥ ಸವ್ಯಮುಷ್ಟಿಪ್ರಹಾರೇಣ ಪರಾಜಿತ್ಯ ಸುಭೈರವಾಮ್ । ಪ್ರದೋಷಕಾಲೇ ಪ್ರವಿಶಂ ಭೀತಯಾಹಂ ತಯೋದಿತಃ॥೫೦॥ ಅಹಂ ಲಙ್ಕಾಪುರೀ ವೀರ ನಿರ್ಜಿತಾ ವಿಕ್ರಮೇಣ ತೇ । ಯಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ವಿಜೇತಾಸಿ ಸರ್ವರಕ್ಷಾಂಸ್ಯಶೇಷತಃ॥೫೧॥ ತತ್ರಾಹಂ ಸರ್ವರಾತ್ರಂ ತು ವಿಚರಞ್ಜನಕಾತ್ಮಜಾಮ್ । ರಾವಣಾನ್ತಃಪುರಗತೋ ನ ಚಾಪಶ್ಯಂ ಸುಮಧ್ಯಮಾಮ್ ॥೫೨॥ ತತಃ ಸೀತಾಮಪಶ್ಯಂಸ್ತು ರಾವಣಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ । ಶೋಕಸಾಗರಮಾಸಾದ್ಯ ನ ಪಾರಮುಪಲಕ್ಷಯೇ ॥೫೩॥ ಶೋಚತಾ ಚ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಂ ಪ್ರಾಕಾರೇಣಾಭಿಸಂವೃತಮ್ । ಕಾಞ್ಚನೇನ ವಿಕೃಷ್ಟೇನ ಗೃಹೋಪವನಮುತ್ತಮಮ್ ॥೫೪॥ ಸಪ್ರಾಕಾರಮವಪ್ಲುತ್ಯ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಬಹುಪಾದಪಮ್ । ಅಶೋಕವನಿಕಾಮಧ್ಯೇ ಶಿಂಶಪಾಪಾದಪೋ ಮಹಾನ್ ॥೫೫॥ ತಮಾರುಹ್ಯ ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕಾಞ್ಚನಂ ಕದಲೀ ವನಮ್ । ಅದೂರಾಚ್ಛಿಂಶಪಾವೃಕ್ಷಾತ್ಪಶ್ಯಾಮಿ ವನವರ್ಣಿನೀಮ್ ॥೫೬॥ ಶ್ಯಾಮಾಂ ಕಮಲಪತ್ರಾಕ್ಷೀಮುಪವಾಸಕೃಶಾನನಾಮ್ । ತದೇಕವಾಸಃಸಂವೀತಾಂ ರಜೋಧ್ವಸ್ತಶಿರೋರುಹಾಮ್ ॥೫೭॥ ಶೋಕಸನ್ತಾಪದೀನಾಙ್ಗೀಂ ಸೀತಾಂ ಭರ್ತೃಹಿತೇ ಸ್ಥಿತಾಮ್ । ರಾಕ್ಷಸೀಭಿರ್ವಿರೂಪಾಭಿಃ ಕ್ರೂರಾಭಿರಭಿಸಂವೃತಾಮ್ ॥೫೮॥ ಮಾಂಸಶೋಣಿತಭಕ್ಷ್ಯಾಭಿರ್ವ್ಯಾಘ್ರೀಭಿರ್ಹರಿಣೀಂ ಯಥಾ । ಸಾ ಮಯಾ ರಾಕ್ಷಸೀಮಧ್ಯೇ ತರ್ಜ್ಯಮಾನಾ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ॥೫೯॥ ಏಕವೇಣೀಧರಾ ದೀನಾ ಭರ್ತೃಚಿನ್ತಾಪರಾಯಣಾ । ಭೂಮಿಶಯ್ಯಾ ವಿವರ್ಣಾಙ್ಗೀ ಪದ್ಮಿನೀವ ಹಿಮಾಗಮೇ ॥೬೦॥ ರಾವಣಾದ್ವಿನಿವೃತ್ತಾರ್ಥಾ ಮರ್ತವ್ಯೇ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಾ । ಕಥಞ್ಚಿನ್ಮೃಗಶಾವಾಕ್ಷೀ ತೂರ್ಣಮಾಸಾದಿತಾ ಮಯಾ ॥೬೧॥ ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾದೃಶೀಂ ನಾರೀಂ ರಾಮಪತ್ನೀಂ ಯಶಸ್ವಿನೀಮ್ । ತತ್ರೈವ ಶಿಂಶಪಾವೃಕ್ಷೇ ಪಶ್ಯನ್ನಹಮವಸ್ಥಿತಃ॥೬೨॥ ತತೋ ಹಲಹಲಾಶಬ್ದಂ ಕಾಞ್ಚೀನೂಪುರಮಿಶ್ರಿತಮ್ । ಶೃಣೋಮ್ಯಧಿಕಗಮ್ಭೀರಂ ರಾವಣಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ ॥೬೩॥ ತತೋಽಹಂ ಪರಮೋದ್ವಿಗ್ನಃ ಸ್ವರೂಪಂ ಪ್ರತ್ಯಸಂಹರಮ್ । ಅಹಂ ಚ ಶಿಂಶಪಾವೃಕ್ಷೇ ಪಕ್ಷೀವ ಗಹನೇ ಸ್ಥಿತಃ॥೬೪॥ ತತೋ ರಾವಣದಾರಾಶ್ಚ ರಾವಣಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಃ। ತಂ ದೇಶಮನುಸಮ್ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಯತ್ರ ಸೀತಾಭವತ್ಸ್ಥಿತಾ ॥೬೫॥ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಥ ವರಾರೋಹಾ ಸೀತಾ ರಕ್ಷೋಗಣೇಶ್ವರಮ್ । ಸಙ್ಕುಚ್ಯೋರೂ ಸ್ತನೌ ಪೀನೌ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಪರಿರಭ್ಯ ಚ ॥೬೬॥ ವಿತ್ರಸ್ತಾಂ ಪರಮೋದ್ವಿಗ್ನಾಂ ವೀಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾಮಿತಸ್ತತಃ। ತ್ರಾಣಂ ಕಂಞ್ಚಿದಪಶ್ಯನ್ತೀಂ ವೇಪಮಾನಾಂ ತಪಸ್ವಿನೀಮ್ ॥೬೭॥ ತಾಮುವಾಚ ದಶಗ್ರೀವಃ ಸೀತಾಂ ಪರಮದುಃಖಿತಾಮ್ । ಅವಾಕ್ಶಿರಾಃ ಪ್ರಪತಿತೋ ಬಹುಮನ್ಯಸ್ವ ಮಾಮಿತಿ ॥೬೮॥ ಯದಿ ಚೇತ್ತ್ವಂ ತು ಮಾಂ ದರ್ಪಾನ್ನಾಭಿನನ್ದಸಿ ಗರ್ವಿತೇ । ದ್ವಿಮಾಸಾನನ್ತರಂ ಸೀತೇ ಪಾಸ್ಯಾಮಿ ರುಧಿರಂ ತವ ॥೬೯॥ ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚಸ್ತಸ್ಯ ರಾವಣಸ್ಯ ದುರಾತ್ಮನಃ। ಉವಾಚ ಪರಮಕ್ರುದ್ಧಾ ಸೀತಾ ವಚನಮುತ್ತಮಮ್ ॥೭೦॥ ರಾಕ್ಷಸಾಧಮ ರಾಮಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾಮಮಿತತೇಜಸಃ। ಇಕ್ಷ್ವಾಕುವಂಶನಾಥಸ್ಯ ಸ್ನುಷಾಂ ದಶರಥಸ್ಯ ಚ ॥೭೧॥ ಅವಾಚ್ಯಂ ವದತೋ ಜಿಹ್ವಾ ಕಥಂ ನ ಪತಿತಾ ತವ । ಕಿಂಸ್ವಿದ್ವೀರ್ಯ ತವಾನಾರ್ಯ ಯೋ ಮಾಂ ಭರ್ತುರಸಂನಿಧೌ ॥೭೨॥ ಅಪಹೃತ್ಯಾಗತಃ ಪಾಪ ತೇನಾದೃಷ್ಟೋ ಮಹಾತ್ಮನಾ । ನ ತ್ವಂ ರಾಮಸ್ಯ ಸದೃಶೋ ದಾಸ್ಯೇಽಪ್ಯಸ್ಯಾ ನ ಯುಜ್ಯಸೇ ॥೭೩॥ ಅಜೇಯಃ ಸತ್ಯವಾಕ್ ಶೂರೋ ರಣಶ್ಲಾಘೀ ಚ ರಾಘವಃ। ಜಾನಕ್ಯಾ ಪರುಷಂ ವಾಕ್ಯಮೇವಮುಕ್ತೋ ದಶಾನನಃ॥೭೪॥ ಜಜ್ವಾಲ ಸಹಸಾ ಕೋಪಾಚ್ಚಿತಾಸ್ಥ ಇವ ಪಾವಕಃ। ವಿವೃತ್ಯ ನಯನೇ ಕ್ರೂರೇ ಮುಷ್ಟಿಮುದ್ಯಮ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಮ್ ॥೭೫॥ ಮೈಥಿಲೀಂ ಹನ್ತುಮಾರಬ್ಧಃ ಸ್ತ್ರೀಭಿರ್ಹಾಹಾಕೃತಂ ತದಾ । ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಮಧ್ಯಾತ್ಸಮುತ್ಪತ್ಯ ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ದುರಾತ್ಮನಃ॥೭೬॥ ವರಾ ಮನ್ದೋದರೀ ನಾಮ ತಯಾ ಸ ಪ್ರತಿಷೇಧಿತಃ। ಉಕ್ತಶ್ಚ ಮಧುರಾಂ ವಾಣೀಂ ತಯಾ ಸ ಮದನಾರ್ದಿತಃ॥೭೭॥ ಸೀತಯಾ ತವ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಂ ಮಹೇನ್ದ್ರಸಮವಿಕ್ರಮ । ಮಯಾ ಸಹ ರಮಸ್ವಾದ್ಯ ಮದ್ವಿಶಿಷ್ಟಾ ನ ಜಾನಕೀ ॥೭೮॥ ದೇವಗನ್ಧರ್ವಕನ್ಯಾಭಿರ್ಯಕ್ಷಕನ್ಯಾಭಿರೇವ ಚ । ಸಾರ್ಧಂ ಪ್ರಭೋ ರಮಸ್ವೇತಿ ಸೀತಯಾ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ॥೭೯॥ ತತಸ್ತಾಭಿಃ ಸಮೇತಾಭಿರ್ನಾರೀಭಿಃ ಸ ಮಹಾಬಲಃ। ಉತ್ಥಾಪ್ಯ ಸಹಸಾ ನೀತೋ ಭವನಂ ಸ್ವಂ ನಿಶಾಚರಃ॥೮೦॥ ಯಾತೇ ತಸ್ಮಿನ್ದಶಗ್ರೀವೇ ರಾಕ್ಷಸ್ಯೋ ವಿಕೃತಾನನಾಃ। ಸೀತಾಂ ನಿರ್ಭರ್ತ್ಸಯಾಮಾಸುರ್ವಾಕ್ಯೈಃ ಕ್ರೂರೈಃ ಸುದಾರುಣೈಃ॥೮೧॥ ತೃಣವದ್ಭಾಷಿತಂ ತಾಸಾಂ ಗಣಯಾಮಾಸ ಜಾನಕೀ । ಗರ್ಜಿತಂ ಚ ತಥಾ ತಾಸಾಂ ಸೀತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನಿರರ್ಥಕಮ್ ॥೮೨॥ ವೃಥಾಗರ್ಜಿತನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಾ ರಾಕ್ಷಸ್ಯಃ ಪಿಶಿತಾಶನಾಃ। ರಾವಣಾಯ ಶಶಂಸುಸ್ತಾಃ ಸೀತಾವ್ಯವಸಿತಂ ಮಹತ್ ॥೮೩॥ ತತಸ್ತಾಃ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವಾ ವಿಹತಾಶಾ ನಿರುದ್ಯಮಾಃ। ಪರಿಕ್ಲಿಶ್ಯ ಸಮಸ್ತಾಸ್ತಾ ನಿದ್ರಾವಶಮುಪಾಗತಾಃ॥೮೪॥ ತಾಸು ಚೈವ ಪ್ರಸುಪ್ತಾಸು ಸೀತಾ ಭರ್ತೃಹಿತೇ ರತಾ । ವಿಲಪ್ಯ ಕರುಣಂ ದೀನಾ ಪ್ರಶುಶೋಚ ಸುದುಃಖಿತಾ ॥೮೫॥ ತಾಸಾಂ ಮಧ್ಯಾತ್ಸಮುತ್ಥಾಯ ತ್ರಿಜಟಾ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ । ಆತ್ಮಾನಂ ಖಾದತ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ನ ಸೀತಾಮಸಿತೇಕ್ಷಣಾಮ್ ॥೮೬॥ ಜನಕಸ್ಯಾತ್ಮಜಾಂ ಸಾಧ್ವೀಂ ಸ್ನುಷಾಂ ದಶರಥಸ್ಯ ಚ । ಸ್ವಪ್ನೋ ಹ್ಯದ್ಯ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟೋ ದಾರುಣೋ ರೋಮಹರ್ಷಣಃ॥೮೭॥ ರಕ್ಷಸಾಂ ಚ ವಿನಾಶಾಯ ಭರ್ತುರಸ್ಯಾ ಜಯಾಯ ಚ । ಅಲಮಸ್ಮಾನ್ ಪರಿತ್ರಾತುಂ ರಾಘವಾದ್ರಾಕ್ಷಸೀಗಣಮ್ ॥೮೮॥ ಅಭಿಯಾಚಾಮ ವೈದೇಹೀಮೇತದ್ಧಿ ಮಮ ರೋಚತೇ । ಯದಿ ಹ್ಯೇವಂವಿಧಃ ಸ್ವಪ್ನೋ ದುಃಖಿತಾಯಾಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ ॥೮೯॥ ಸಾ ದುಃಖೈರ್ವಿವಿಧೈರ್ಮುಕ್ತಾ ಸುಖಮಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಮ್ । ಪ್ರಣಿಪಾತಪ್ರಸನ್ನಾ ಹಿ ಮೈಥಿಲೀ ಜನಕಾತ್ಮಜಾ ॥೯೦॥ ಅಲಮೇಷಾ ಪರಿತ್ರಾತುಂ ರಾಕ್ಷಸಿರ್ಮಹತೋ ಭಯಾತ್ । ತತಃ ಸಾ ಹ್ರೀಮತೀ ಬಾಲಾ ಭರ್ತುರ್ವಿಜಯಹರ್ಷಿತಾ ॥೯೧॥ ಅವೋಚದ್ಯದಿ ತತ್ತಥ್ಯಂ ಭವೇಯಂ ಶರಣಂ ಹಿ ವಃ। ತಾಂ ಚಾಹಂ ತಾದೃಶೀಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸೀತಾಯಾ ದಾರುಣಾಂ ದಶಾಮ್ ॥೯೨॥ ಚಿನ್ತಯಾಮಾಸ ವಿಶ್ರಾನ್ತೋ ನ ಚ ಮೇ ನಿರ್ವೃತಂ ಮನಃ। ಸಮ್ಭಾಷಣಾರ್ಥೇ ಚ ಮಯಾ ಜಾನಕ್ಯಾಶ್ಚಿನ್ತಿತೋ ವಿಧಿಃ॥೯೩॥ ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಕುಲವಂಶಸ್ತು ಸ್ತುತೋ ಮಮ ಪುರಸ್ಕೃತಃ। ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ಗದಿತಾಂ ವಾಚಂ ರಾಜರ್ಷಿಗಣಭೂಷಿತಾಮ್ ॥೯೪॥ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ಮಾಂ ದೇವೀ ಬಾಷ್ಪೈಃ ಪಿಹಿತಲೋಚನಾ । ಕಸ್ತ್ವಂ ಕೇನ ಕಥಂ ಚೇಹ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ವಾನರಪುಙ್ಗವ ॥೯೫॥ ಕಾ ಚ ರಾಮೇಣ ತೇ ಪ್ರೀತಿಸ್ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ । ತಸ್ಯಾಸ್ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಅಹಮಪ್ಯಬ್ರುವಂ ವಚಃ॥೯೬॥ ದೇವಿ ರಾಮಸ್ಯ ಭರ್ತುಸ್ತೇ ಸಹಾಯೋ ಭೀಮವಿಕ್ರಮಃ। ಸುಗ್ರೀವೋ ನಾಮ ವಿಕ್ರಾನ್ತೋ ವಾನರೇನ್ದ್ರೋ ಮಹಾಬಲಃ॥೯೭॥ ತಸ್ಯ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಭೃತ್ಯಂ ತ್ವಂ ಹನೂಮನ್ತಮಿಹಾಗತಮ್ । ಭರ್ತ್ರಾ ಸಮ್ಪ್ರಹಿತಸ್ತುಭ್ಯಂ ರಾಮೇಣಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾ ॥೯೮॥ ಇದಂ ತು ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ ದಾಶರಥಿಃ ಸ್ವಯಮ್ । ಅಙ್ಗುಲೀಯಮಭಿಜ್ಞಾನಮದಾತ್ತುಭ್ಯಂ ಯಶಸ್ವಿನಿ ॥೯೯॥ ತದಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಯಾಜ್ಞಪ್ತಂ ದೇವಿ ಕಿಂ ಕರವಾಣ್ಯಹಮ್ । ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣಯೋಃ ಪಾರ್ಶ್ವಂ ನಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಕಿಮುತ್ತರಮ್ ॥೧೦೦॥ ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಿದಿತ್ವಾ ಚ ಸೀತಾ ಜನಕನನ್ದಿನೀ । ಆಹ ರಾವಣಮುತ್ಪಾಟ್ಯ ರಾಘವೋ ಮಾಂ ನಯತ್ವಿತಿ ॥೧೦೧॥ ಪ್ರಣಮ್ಯ ಶಿರಸಾ ದೇವೀಮಹಮಾರ್ಯಾಮನಿನ್ದಿತಾಮ್ । ರಾಘವಸ್ಯ ಮನೋಹ್ಲಾದಮಭಿಜ್ಞಾನಮಯಾಚಿಷಮ್ ॥೧೦೨॥ ಅಥ ಮಾಮಬ್ರವೀತ್ಸೀತಾ ಗೃಹ್ಯತಾಮಯಮುತ್ತಮಃ। ಮಣಿರ್ಯೇನ ಮಹಾಬಾಹೂ ರಾಮಸ್ತ್ವಾಂ ಬಹುಮನ್ಯತೇ ॥೧೦೩॥ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತು ವರಾರೋಹಾ ಮಣಿಪ್ರವರಮುತ್ತಮಮ್ । ಪ್ರಾಯಚ್ಛತ್ಪರಮೋದ್ವಿಗ್ನಾ ವಾಚಾ ಮಾಂ ಸನ್ದಿದೇಶ ಹ ॥೧೦೪॥ ತತಸ್ತಸ್ಯೈ ಪ್ರಣಮ್ಯಾಹಂ ರಾಜಪುತ್ರ್ಯೈ ಸಮಾಹಿತಃ। ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಪರಿಕ್ರಾಮಮಿಹಾಭ್ಯುದ್ಗತಮಾನಸಃ॥೧೦೫॥ ಉತ್ತರಂ ಪುನರೇವಾಹ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಮನಸಾ ತದಾ । ಹನೂಮನ್ಮಮ ವೃತ್ತಾನ್ತಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ರಾಘವೇ ॥೧೦೬॥ ಯಥಾ ಶ್ರುತ್ವೈವ ನಚಿರಾತ್ತಾವುಭೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ । ಸುಗ್ರೀವಸಹಿತೌ ವೀರಾವುಪೇಯಾತಾಂ ತಥಾ ಕುರು ॥೧೦೭॥ ಯದ್ಯನ್ಯಥಾ ಭವೇದೇತದ್ದ್ವೌ ಮಾಸೌ ಜೀವಿತಂ ಮಮ । ನ ಮಾಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯತಿ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥೋ ಮ್ರಿಯೇ ಸಾಹಮನಾಥವತ್ ॥೧೦೮॥ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಕರುಣಂ ವಾಕ್ಯಂ ಕ್ರೋಧೋ ಮಾಮಭ್ಯವರ್ತತ । ಉತ್ತರಂ ಚ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಂ ಕಾರ್ಯಶೇಷಮನನ್ತರಮ್ ॥೧೦೯॥ ತತೋಽವರ್ಧತ ಮೇ ಕಾಯಸ್ತದಾ ಪರ್ವತಸಂನಿಭಃ। ಯುದ್ಧಾಕಾಙ್ಕ್ಷೀ ವನಂ ತಸ್ಯ ವಿನಾಶಯಿತುಮಾರಭೇ ॥೧೧೦॥ ತದ್ಭಗ್ನಂ ವನಖಣ್ಡಂ ತು ಭ್ರಾನ್ತತ್ರಸ್ತಮೃಗದ್ವಿಜಮ್ । ಪ್ರತಿಬುದ್ಧ್ಯ ನಿರೀಕ್ಷನ್ತೇ ರಾಕ್ಷಸ್ಯೋ ವಿಕೃತಾನನಾಃ॥೧೧೧॥ ಮಾಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವನೇ ತಸ್ಮಿನ್ಸಮಾಗಮ್ಯ ತತಸ್ತತಃ। ತಾಃ ಸಮಭ್ಯಾಗತಾಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ರಾವಣಾಯಾಚಚಕ್ಷಿರೇ ॥೧೧೨॥ ರಾಜನ್ವನಮಿದಂ ದುರ್ಗಂ ತವ ಭಗ್ನಂ ದುರಾತ್ಮನಾ । ವಾನರೇಣ ಹ್ಯವಿಜ್ಞಾಯ ತವ ವೀರ್ಯಂ ಮಹಾಬಲ ॥೧೧೩॥ ತಸ್ಯ ದುರ್ಬುದ್ಧಿತಾ ರಾಜಂಸ್ತವ ವಿಪ್ರಿಯಕಾರಿಣಃ। ವಧಮಾಜ್ಞಾಪಯ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಯಥಾಸೌ ನ ರ್ಪುನವ್ರಜೇತ್ ॥೧೧೪॥ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸೇನ್ದ್ರೇಣ ವಿಸೃಷ್ಟಾ ಬಹುದುರ್ಜಯಾಃ। ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಕಿಙ್ಕರಾ ನಾಮ ರಾವಣಸ್ಯ ಮನೋಽನುಗಾಃ॥೧೧೫॥ ತೇಷಾಮಶೀತಿಸಾಹಸ್ರಂ ಶೂಲಮುದ್ಗರಪಾಣಿನಾಮ್ । ಮಯಾ ತಸ್ಮಿನ್ವನೋದ್ದೇಶೇ ಪರಿಘೇಣ ನಿಷೂದಿತಮ್ ॥೧೧೬॥ ತೇಷಾಂ ತು ಹತಶಿಷ್ಟಾ ಯೇ ತೇ ಗತಾ ಲಘುವಿಕ್ರಮಾಃ। ನಿಹತಂ ಚ ಮಯಾ ಸೈನ್ಯಂ ರಾವಣಾಯಾಚಚಕ್ಷಿರೇ ॥೧೧೭॥ ತತೋ ಮೇ ಬುದ್ಧಿರುತ್ಪನ್ನಾ ಚೈತ್ಯಪ್ರಾಸಾದಮುತ್ತಮಮ್ । ತತ್ರಸ್ಥಾನ್ರಾಕ್ಷಸಾನ್ಹತ್ವಾ ಶತಂ ಸ್ತಮ್ಭೇನ ವೈ ಪುನಃ॥೧೧೮॥ ಲಲಾಮಭೂತೋ ಲಙ್ಕಾಯಾ ಮಯಾ ವಿಧ್ವಂಸಿತೋ ರುಷಾ । ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ತಸ್ಯ ಸುತಂ ಜಮ್ಬುಮಾಲಿನಮಾದಿಶತ್ ॥೧೧೯॥ ರಾಕ್ಷಸೈರ್ಬಹುಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಘೋರರೂಪೈರ್ಭಯಾನಕೈಃ। ತಮಹಂ ಬಲಸಮ್ಪನ್ನಂ ರಾಕ್ಷಸಂ ರಣಕೋವಿದಮ್ ॥೧೨೦॥ ಪರಿಘೇಣಾತಿಘೋರೇಣ ಸೂದಯಾಮಿ ಸಹಾನುಗಮ್ । ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸೇನ್ದ್ರಸ್ತು ಮನ್ತ್ರಿಪುತ್ರಾನ್ಮಹಾಬಲಾನ್ ॥೧೨೧॥ ಪದಾತಿಬಲಸಮ್ಪನ್ನಾನ್ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ರಾವಣಃ। ಪರಿಘೇಣೈವ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ನಯಾಮಿ ಯಮಸಾದನಮ್ ॥೧೨೨॥ ಮನ್ತ್ರಿಪುತ್ರಾನ್ಹತಾಞ್ಶ್ರುತ್ವಾ ಸಮರೇ ಲಘುವಿಕ್ರಮಾನ್ । ಪಞ್ಚಸೇನಾಗ್ರಗಾಞ್ಶೂರಾನ್ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ರಾವಣಃ॥೧೨೩॥ ತಾನಹಂ ಸಹಸೈನ್ಯಾನ್ವೈ ಸರ್ವಾನೇವಾಭ್ಯಸೂದಯಮ್ । ತತಃ ಪುನರ್ದಶಗ್ರೀವಃ ಪುತ್ರಮಕ್ಷಂ ಮಹಾಬಲಮ್ ॥೧೨೪॥ ಬಹುಭೀ ರಾಕ್ಷಸೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ । ತಂ ತು ಮನ್ದೋದರೀ ಪುತ್ರಂ ಕುಮಾರಂ ರಣಪಣ್ಡಿತಮ್ ॥೧೨೫॥ ಸಹಸಾ ಖಂ ಸಮುದ್ಯನ್ತಂ ಪಾದಯೋಶ್ಚ ಗೃಹೀತವಾನ್ । ತಮಾಸೀನಂ ಶತಗುಣಂ ಭ್ರಾಮಯಿತ್ವಾ ವ್ಯಪೇಷಯಮ್ ॥೧೨೬॥ ತಮಕ್ಷಮಾಗತಂ ಭಗ್ನಂ ನಿಶಮ್ಯ ಸ ದಶಾನನಃ। ತತಶ್ಚೇನ್ದ್ರಜಿತಂ ನಾಮ ದ್ವಿತೀಯಂ ರಾವಣಃ ಸುತಮ್ ॥೧೨೭॥ ವ್ಯಾದಿದೇಶ ಸುಸಙ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ಬಲಿನಂ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಮ್ । ತಚ್ಚಾಪ್ಯಹಂ ಬಲಂ ಸರ್ವಂ ತಂ ಚ ರಾಕ್ಷಸಪುಙ್ಗವಮ್ ॥೧೨೮॥ ನಷ್ಟೌಜಸಂ ರಣೇ ಕೃತ್ವಾ ಪರಂ ಹರ್ಷಮುಪಾಗತಃ। ಮಹತಾಪಿ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪ್ರತ್ಯಯೇನ ಮಹಾಬಲಃ॥೧೨೯॥ ಪ್ರೇಹಿತೋ ರಾವಣೇನೈಷ ಸಹ ವೀರೈರ್ಮದೋದ್ಧತೈಃ। ಸೋಽವಿಷಹ್ಯಂ ಹಿ ಮಾಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಸ್ವಸೈನ್ಯಂ ಚಾವಮರ್ದಿತಮ್ ॥೧೩೦॥ ಬ್ರಹ್ಮಣೋಽಸ್ತ್ರೇಣ ಸ ತು ಮಾಂ ಪ್ರಬದ್ಧ್ವಾ ಚಾತಿವೇಗಿನಃ। ರಜ್ಜುಭಿಶ್ಚಾಪಿ ಬಧ್ನನ್ತಿ ತತೋ ಮಾಂ ತತ್ರ ರಾಕ್ಷಸಾಃ॥೧೩೧॥ ರಾವಣಸ್ಯ ಸಮೀಪಂ ಚ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಮಾಮುಪಾಗಮನ್ । ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮ್ಭಾಷಿತಶ್ಚಾಹಂ ರಾವಣೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ ॥೧೩೨॥ ಪೃಷ್ಟಶ್ಚ ಲಙ್ಕಾಗಮನಂ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಚ ತಂ ವಧಮ್ । ತತ್ಸರ್ವಂ ಚ ರಣೇ ತತ್ರ ಸೀತಾರ್ಥಮುಪಜಲ್ಪಿತಮ್ ॥೧೩೩॥ ತಸ್ಯಾಸ್ತು ದರ್ಶನಾಕಾಙ್ಕ್ಷೀ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತ್ವದ್ಭವನಂ ವಿಭೋ । ಮಾರುತಸ್ಯೌರಸಃ ಪುತ್ರೋ ವಾನರೋ ಹನುಮಾನಹಮ್ ॥೧೩೪॥ ರಾಮದೂತಂ ಚ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಸುಗ್ರೀವಸಚಿವಂ ಕಪಿಮ್ । ಸೋಽಹಂ ದೌತ್ಯೇನ ರಾಮಸ್ಯ ತ್ವತ್ಸಕಾಶಮಿಹಾಗತಃ॥೧೩೫॥ ಶೃಣು ಚಾಪಿ ಸಮಾದೇಶಂ ಯದಹಂ ಪ್ರಬ್ರವೀಮಿ ತೇ । ರಾಕ್ಷಸೇಶ ಹರೀಶಸ್ತ್ವಾಂ ವಾಕ್ಯಮಾಹ ಸಮಾಹಿತಮ್ ॥೧೩೬॥ ಸುಗ್ರೀವಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಃ ಸ ತ್ವಾಂ ಕೌಶಲಮಬ್ರವೀತ್ । ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಸಹಿತಂ ಹಿತಂ ಪಥ್ಯಮುವಾಚ ಹ ॥೧೩೭॥ ವಸತೋ ಋಷ್ಯಮೂಕೇ ಮೇ ಪರ್ವತೇ ವಿಪುಲದ್ರುಮೇ । ರಾಘವೋ ರಣವಿಕ್ರಾನ್ತೋ ಮಿತ್ರತ್ವಂ ಸಮುಪಾಗತಃ॥೧೩೮॥ ತೇನ ಮೇ ಕಥಿತಂ ರಾಜನ್ಭಾರ್ಯಾ ಮೇ ರಕ್ಷಸಾ ಹೃತಾ । ತತ್ರ ಸಾಹಾಯ್ಯಹೇತೋರ್ಮೇ ಸಮಯಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥೧೩೯॥ ವಾಲಿನಾ ಹೃತರಾಜ್ಯೇನ ಸುಗ್ರೀವೇಣ ಸಹ ಪ್ರಭುಃ। ಚಕ್ರೇಽಗ್ನಿಸಾಕ್ಷಿಕಂ ಸಖ್ಯಂ ರಾಘವಃ ಸಹಲಕ್ಷ್ಮಣಃ॥೧೪೦॥ ತೇನ ವಾಲಿನಮಾಹತ್ಯ ಶರೇಣೈಕೇನ ಸಂಯುಗೇ । ವಾನರಾಣಾಂ ಮಹಾರಾಜಃ ಕೃತಃ ಸಮ್ಪ್ಲವತಾಂ ಪ್ರಭುಃ॥೧೪೧॥ ತಸ್ಯ ಸಾಹಾಯ್ಯಮಸ್ಮಾಭಿಃ ಕಾರ್ಯಂ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ತ್ವಿಹ । ತೇನ ಪ್ರಸ್ಥಾಪಿತಸ್ತುಭ್ಯಂ ಸಮೀಪಮಿಹ ಧರ್ಮತಃ॥೧೪೨॥ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಾನೀಯತಾಂ ಸೀತಾ ದೀಯತಾಂ ರಾಘವಸ್ಯ ಚ । ಯಾವನ್ನ ಹರಯೋ ವೀರಾ ವಿಧಮನ್ತಿ ಬಲಂ ತವ ॥೧೪೩॥ ವಾನರಾಣಾಂ ಪ್ರಭಾವೋಽಯಂ ನ ಕೇನ ವಿದಿತಃ ಪುರಾ । ದೇವತಾನಾಂ ಸಕಾಶಂ ಚ ಯೇ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ನಿಮನ್ತ್ರಿತಾಃ॥೧೪೪॥ ಇತಿ ವಾನರರಾಜಸ್ತ್ವಾಮಾಹೇತ್ಯಭಿಹಿತೋ ಮಯಾ । ಮಾಮೈಕ್ಷತ ತತೋ ರುಷ್ಟಶ್ಚಕ್ಷುಷಾ ಪ್ರದಹನ್ನಿವ ॥೧೪೫॥ ತೇನ ವಧ್ಯೋಽಹಮಾಜ್ಞಪ್ತೋ ರಕ್ಷಸಾ ರೌದ್ರಕರ್ಮಣಾ । ಮತ್ಪ್ರಭಾವಮವಿಜ್ಞಾಯ ರಾವಣೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ ॥೧೪೬॥ ತತೋ ವಿಭೀಷಣೋ ನಾಮ ತಸ್ಯ ಭ್ರಾತಾ ಮಹಾಮತಿಃ। ತೇನ ರಾಕ್ಷಸರಾಜಶ್ಚ ಯಾಚಿತೋ ಮಮ ಕಾರಣಾತ್ ॥೧೪೭॥ ನೈವಂ ರಾಕ್ಷಸಶಾರ್ದೂಲ ತ್ಯಜ್ಯತಾಮೇಷ ನಿಶ್ಚಯಃ। ರಾಜಶಾಸ್ತ್ರವ್ಯಪೇತೋ ಹಿ ಮಾರ್ಗಃ ಸಂಲಕ್ಷ್ಯತೇ ತ್ವಯಾ ॥೧೪೮॥ ದೂತವಧ್ಯಾ ನ ದೃಷ್ಟಾ ಹಿ ರಾಜಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ರಾಕ್ಷಸ । ದೂತೇನ ವೇದಿತವ್ಯಂ ಚ ಯಥಾಭಿಹಿತವಾದಿನಾ ॥೧೪೯॥ ಸುಮಹತ್ಯಪರಾಧೇಽಪಿ ದೂತಸ್ಯಾತುಲವಿಕ್ರಮ । ವಿರೂಪಕರಣಂ ದೃಷ್ಟಂ ನ ವಧೋಽಸ್ತೀಹ ಶಾಸ್ತ್ರತಃ॥೧೫೦॥ ವಿಭೀಷಣೇನೈವಮುಕ್ತೋ ರಾವಣಃ ಸನ್ದಿದೇಶ ತಾನ್ । ರಾಕ್ಷಸಾನೇತದೇವಾದ್ಯ ಲಾಙ್ಗೂಲಂ ದಹ್ಯತಾಮಿತಿ ॥೧೫೧॥ ತತಸ್ತಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಮ ಪುಚ್ಛಂ ಸಮನ್ತತಃ। ವೇಷ್ಟಿತಂ ಶಣವಲ್ಕೈಶ್ಚ ಪಟ್ಟೈಃ ಕಾರ್ಪಾಸಕೈಸ್ತಥಾ ॥೧೫೨॥ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಸಿದ್ಧಸಂನಾಹಾಸ್ತತಸ್ತೇ ಚಣ್ಡವಿಕ್ರಮಾಃ। ತದಾದೀಪ್ಯನ್ತ ಮೇ ಪುಚ್ಛಂ ಹನನ್ತಃ ಕಾಷ್ಠಮುಷ್ಟಿಭಿಃ॥೧೫೩॥ ಬದ್ಧಸ್ಯ ಬಹುಭಿಃ ಪಾಶೈರ್ಯನ್ತ್ರಿತಸ್ಯ ಚ ರಾಕ್ಷಸೈಃ। ನ ಮೇ ಪೀಡಾಭವತ್ಕಾಚಿದ್ದಿದೃಕ್ಷೋರ್ನಗರೀಂ ದಿವಾ ॥೧೫೪॥ ತತಸ್ತೇ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಶೂರಾ ಬದ್ಧಂ ಮಾಮಗ್ನಿಸಂವೃತಮ್ । ಅಘೋಷಯನ್ರಾಜಮಾರ್ಗೇ ನಗರದ್ವಾರಮಾಗತಾಃ॥೧೫೫॥ ತತೋಽಹಂ ಸುಮಹದ್ರೂಪಂ ಸಙ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ಪುನರಾತ್ಮನಃ। ವಿಮೋಚಯಿತ್ವಾ ತಂ ಬನ್ಧಂ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಃ ಸ್ಥಿತಃ ಪುನಃ॥೧೫೬॥ ಆಯಸಂ ಪರಿಘಂ ಗೃಹ್ಯ ತಾನಿ ರಕ್ಷಾಂಸ್ಯಸೂದಯಮ್ । ತತಸ್ತನ್ನಗರದ್ವಾರಂ ವೇಗೇನಾಪ್ಲುತವಾನಹಮ್ ॥೧೫೭॥ ಪುಚ್ಛೇನ ಚ ಪ್ರದೀಪ್ತೇನ ತಾಂ ಪುರೀಂ ಸಾಟ್ಟಗೋಪುರಾಮ್ । ದಹಾಮ್ಯಹಮಸಮ್ಭ್ರಾನ್ತೋ ಯುಗಾನ್ತಾಗ್ನಿರಿವ ಪ್ರಜಾಃ॥೧೫೮॥ ವಿನಷ್ಟಾ ಜಾನಕೀ ವ್ಯಕ್ತಂ ನ ಹ್ಯದಗ್ಧಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ । ಲಙ್ಕಾಯಾಃ ಕಶ್ಚಿದುದ್ಧೇಶಃ ಸರ್ವಾ ಭಸ್ಮೀಕೃತಾ ಪುರೀ ॥೧೫೯॥ ದಹತಾ ಚ ಮಯಾ ಲಙ್ಕಾಂ ದಗ್ಧಾ ಸೀತಾ ನ ಸಂಶಯಃ। ರಾಮಸ್ಯ ಚ ಮಹತ್ಕಾರ್ಯಂ ಮಯೇದಂ ವಿ಼ಫಲೀಕೃತಮ್ ॥೧೬೦॥ ಇತಿ ಶೋಕಸಮಾವಿಷ್ಟಶ್ಚಿನ್ತಾಮಹಮುಪಾಗತಃ। ತತೋಽಹಂ ವಾಚಮಶ್ರೌಷಂ ಚಾರಣಾನಾಂ ಶುಭಾಕ್ಷರಾಮ್ ॥೧೬೧॥ ಜಾನಕೀ ನ ಚ ದಗ್ಧೇತಿ ವಿಸ್ಮಯೋದನ್ತಭಾಷಿಣಾಮ್ । ತತೋ ಮೇ ಬುದ್ಧಿರುತ್ಪನ್ನಾ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಾಮದ್ಭುತಾಂ ಗಿರಮ್ ॥೧೬೨॥ ಅದಗ್ಧಾ ಜಾನಕೀತ್ಯೇವ ನಿಮಿತ್ತೈಶ್ಚೋಪಲಕ್ಷಿತಮ್ । ದೀಪ್ಯಮಾನೇ ತು ಲಾಙ್ಗೂಲೇ ನ ಮಾಂ ದಹತಿ ಪಾವಕಃ॥೧೬೩॥ ಹೃದಯಂ ಚ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಂ ಮೇ ವಾತಾಸ್ಸುರಭಿಗನ್ಧಿನಃ। ತೈರ್ನಿಮಿತ್ತೈಶ್ಚ ದೃಷ್ಟಾರ್ಥೈಃ ಕಾರಣೈಶ್ಚ ಮಹಾಗುಣೈಃ॥೧೬೪॥ ಋಷಿವಾಕ್ಯೈಶ್ಚ ದೃಷ್ಟಾರ್ಥೈರಭವಂ ಹೃಷ್ಟಮಾನಸಃ। ಪುನರ್ದೃಷ್ಟಾ ಚ ವೈದೇಹೀ ವಿಸೃಷ್ಟಶ್ಚ ತಯಾ ಪುನಃ॥೧೬೫॥ ತತಃ ಪರ್ವತಮಾಸಾದ್ಯ ತತ್ರಾರಿಷ್ಟಮಹಂ ಪುನಃ। ಪ್ರತಿಪ್ಲವನಮಾರೇಭೇ ಯುಷ್ಮದ್ಧರ್ಶನಕಾಙ್ಕ್ಷಯಾ ॥೧೬೬॥ ತತಃ ಶ್ವಸನಚನ್ದ್ರಾರ್ಕಸಿದ್ಧಗನ್ಧರ್ವಸೇವಿತಮ್ । ಪನ್ಥಾನಮಹಮಾಕ್ರಮ್ಯ ಭವತೋ ದೃಷ್ಟವಾನಿಹ ॥೧೬೭॥ ರಾಘವಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದೇನ ಭವತಾಂ ಚೈವ ತೇಜಸಾ । ಸುಗ್ರೀವಸ್ಯ ಚ ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಂ ಮಯಾ ಸರ್ವಮನುಷ್ಠಿತಮ್ ॥೧೬೮॥ ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಮಯಾ ತತ್ರ ಯಥಾವದುಪಪಾದಿತಮ್ । ತತ್ರ ಯನ್ನ ಕೃತಂ ಶೇಷಂ ತತ್ಸರ್ವಂ ಕ್ರಿಯತಾಮಿತಿ ॥೧೬೯॥ ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುನ್ದರಕಾಣ್ಡೇ ಅಷ್ಟಪಞ್ಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ