ಅಥ ಏಕಷಷ್ಟಿತಮಃ ಸರ್ಗಃ ತತೋ ಜಾಮ್ಬವತೋ ವಾಕ್ಯಮಗೃಹ್ಣನ್ತ ವನೌಕಸಃ। ಅಙ್ಗದಪ್ರಮುಖಾ ವೀರಾ ಹನೂಮಾಂಶ್ಚ ಮಹಾಕಪಿಃ॥೧॥ ಪ್ರೀತಿಮನ್ತಸ್ತತಃ ಸರ್ವೇ ವಾಯುಪುತ್ರಪುರಃಸರಾಃ। ಮಹೇನ್ದ್ರಾಗ್ರಾತ್ ಸಮುತ್ಪತ್ಯ ಪುಪ್ಲುವುಃ ಪ್ಲವಗರ್ಷಭಾಃ॥೨॥ ಮೇರುಮನ್ದರಸಙ್ಕಾಶಾ ಮತ್ತಾ ಇವ ಮಹಾಗಜಾಃ। ಛಾದಯನ್ತ ಇವಾಕಾಶಂ ಮಹಾಕಾಯಾ ಮಹಾಬಲಾಃ॥೩॥ ಸಭಾಜ್ಯಮಾನಂ ಭೂತೈಸ್ತಮಾತ್ಮವನ್ತಂ ಮಹಾಬಲಮ್ । ಹನೂಮನ್ತಂ ಮಹಾವೇಗಂ ವಹನ್ತ ಇವ ದೃಷ್ಟಿಭಿಃ॥೪॥ ರಾಘವೇ ಚಾರ್ಥನಿರ್ವೃತ್ತಿಂ ಕರ್ತುಂ ಚ ಪರಮಂ ಯಶಃ। ಸಮಾಧಾಯ ಸಮೃದ್ಧಾರ್ಥಾಃ ಕರ್ಮಸಿದ್ಧಿಭಿರುನ್ನತಾಃ॥೫॥ ಪ್ರಿಯಾಖ್ಯಾನೋನ್ಮುಖಾಃ ಸರ್ವೇ ಸರ್ವೇ ಯುದ್ಧಾಭಿನನ್ದಿನಃ। ಸರ್ವೇ ರಾಮಪ್ರತೀಕಾರೇ ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥಾ ಮನಸ್ವಿನಃ॥೬॥ ಪ್ಲವಮಾನಾಃ ಖಮಾಪ್ಲುತ್ಯ ತತಸ್ತೇ ಕಾನನೌಕಸಃ। ನನ್ದನೋಪಮಮಾಸೇದುರ್ವನಂ ದ್ರುಮಶತಾಯುತಮ್ ॥೭॥ ಯತ್ತನ್ಮಧುವನಂ ನಾಮ ಸುಗ್ರೀವಸ್ಯಾಭಿರಕ್ಷಿತಮ್ । ಅಧೃಷ್ಯಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವಭೂತಮನೋಹರಮ್ ॥೮॥ ಯದ್ರಕ್ಷತಿ ಮಹಾವೀರಃ ಸದಾ ದಧಿಮುಖಃ ಕಪಿಃ। ಮಾತುಲಃ ಕಪಿಮುಖ್ಯಸ್ಯ ಸುಗ್ರೀವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥೯॥ ತೇ ತದ್ವನಮುಪಾಗಮ್ಯ ಬಭೂವುಃ ಪರಮೋತ್ಕಟಾಃ। ವಾನರಾ ವಾನರೇನ್ದ್ರಸ್ಯ ಮನಃಕಾನ್ತಂ ಮಹಾವನಮ್ ॥೧೦॥ ತತಸ್ತೇ ವಾನರಾ ಹೃಷ್ಟಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಧುವನಂ ಮಹತ್ । ಕುಮಾರಮಭ್ಯಯಾಚನ್ತ ಮಧೂನಿ ಮಧುಪಿಙ್ಗಲಾಃ॥೧೧॥ ತತಃ ಕುಮಾರಸ್ತಾನ್ವೃದ್ಧಾಞ್ಜಾಮ್ಬವತ್ಪ್ರಮುಖಾನ್ಕಪೀನ್ । ಅನುಮಾನ್ಯ ದದೌ ತೇಷಾಂ ನಿಸರ್ಗಂ ಮಧುಭಕ್ಷಣೇ ॥೧೨॥ ತೇ ನಿಸೃಷ್ಟಾಃ ಕುಮಾರೇಣ ಧೀಮತಾ ವಾಲಿಸೂನುನಾ । ಹರಯಃ ಸಮಪದ್ಯನ್ತ ದ್ರುಮಾನ್ ಮಧುಕರಾಕುಲಾನ್ ॥೧೩॥ ಭಕ್ಷಯನ್ತಃ ಸುಗನ್ಧೀನಿ ಮೂಲಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ । ಜಗ್ಮುಃ ಪ್ರಹರ್ಷಂ ತೇ ಸರ್ವೇ ಬಭೂವುಶ್ಚ ಮದೋತ್ಕಟಾಃ॥೧೪॥ ತತಶ್ಚಾನುಮತಾಃ ಸರ್ವೇ ಸುಸಂಹೃಷ್ಟಾ ವನೌಕಸಃ। ಮುದಿತಾಶ್ಚ ತತಸ್ತೇ ಚ ಪ್ರನೃತ್ಯನ್ತಿ ತತಸ್ತತಃ॥೧೫॥ ಗಾಯನ್ತಿ ಕೇಚಿತ್ ಪ್ರಹಸನ್ತಿ ಕೇಚಿ- ನ್ನೃತ್ಯನ್ತಿ ಕೇಚಿತ್ ಪ್ರಣಮನ್ತಿ ಕೇಚಿತ್ । ಪತನ್ತಿ ಕೇಚಿತ್ ಪ್ರಚರನ್ತಿ ಕೇಚಿತ್ ಪ್ಲವನ್ತಿ ಕೇಚಿತ್ ಪ್ರಲಪನ್ತಿ ಕೇಚಿತ್ ॥೧೬॥ ಪರಸ್ಪರಂ ಕೇಚಿದುಪಾಶ್ರಯನ್ತಿ ಪರಸ್ಪರಂ ಕೇಚಿದತಿಬ್ರುವನ್ತಿ । ದ್ರುಮಾದ್ದ್ರುಮಂ ಕೇಚಿದಭಿದ್ರವನ್ತಿ ಕ್ಷಿತೌ ನಗಾಗ್ರಾನ್ನಿಪತನ್ತಿ ಕೇಚಿತ್ ॥೧೭॥ ಮಹೀತಲಾತ್ಕೇಚಿದುದೀರ್ಣವೇಗಾ ಮಹಾದ್ರುಮಾಗ್ರಾಣ್ಯಭಿಸಮ್ಪತನ್ತಿ । ಗಾಯನ್ತಮನ್ಯಃ ಪ್ರಹಸನ್ನುಪೈತಿ ಹಸನ್ತಮನ್ಯಃ ಪ್ರರುದನ್ನುಪೈತಿ ॥೧೮॥ ತುದನ್ತಮನ್ಯಃ ಪ್ರಣದನ್ನುಪೈತಿ ಸಮಾಕುಲಂ ತತ್ ಕಪಿಸೈನ್ಯಮಾಸೀತ್ । ನ ಚಾತ್ರ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ಬಭೂವ ಮತ್ತೋ ನ ಚಾತ್ರ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ಬಭೂವ ದೃಪ್ತಃ॥೧೯॥ ತತೋ ವನಂ ತತ್ಪರಿಭಕ್ಷ್ಯಮಾಣಂ ದ್ರುಮಾಂಶ್ಚ ವಿಧ್ವಂಸಿತಪತ್ರಪುಷ್ಪಾನ್ । ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಕೋಪಾದ್ದಧಿವಕ್ತ್ರನಾಮಾ ನಿವಾರಯಾಮಾಸ ಕಪಿಃ ಕಪೀಂಸ್ತಾನ್ ॥೨೦॥ ಸ ತೈಃ ಪ್ರವೃದ್ಧೈಃ ಪರಿಭರ್ತ್ಸ್ಯಮಾನೋ ವನಸ್ಯ ಗೋಪ್ತಾ ಹರಿವೃದ್ಧವೀರಃ। ಚಕಾರ ಭೂಯೋ ಮತಿಮುಗ್ರತೇಜಾ ವನಸ್ಯ ರಕ್ಷಾಂ ಪ್ರತಿ ವಾನರೇಭ್ಯಃ॥೨೧॥ ಉವಾಚ ಕಾಂಶ್ಚಿತ್ ಪರುಷಾಣ್ಯಭೀತ- ಮಸಕ್ತಮನ್ಯಾಂಶ್ಚ ತಲೈರ್ಜಘಾನ । ಸಮೇತ್ಯ ಕೈಶ್ಚಿತ್ ಕಲಹಂ ಚಕಾರ ತಥೈವ ಸಾಮ್ನೋಪಜಗಾಮ ಕಾಂಶ್ಚಿತ್ ॥೨೨॥ ಸ ತೈರ್ಮದಾದಪ್ರತಿವಾರ್ಯವೇಗೈ- ರ್ಬಲಾಚ್ಚ ತೇನ ಪ್ರತಿವಾರ್ಯಮಾಣೈಃ। ಪ್ರಧರ್ಷಣೇ ತ್ಯಕ್ತಭಯೈಃ ಸಮೇತ್ಯ ಪ್ರಕೃಷ್ಯತೇ ಚಾಪ್ಯನವೇಕ್ಷ್ಯ ದೋಷಮ್ ॥೨೩॥ ನಖೈಸ್ತುದನ್ತೋ ದಶನೈರ್ದಶನ್ತ- ಸ್ತಲೈಶ್ಚ ಪಾದೈಶ್ಚ ಸಮಾಪಯನ್ತಃ। ಮದಾತ್ಕಪಿಂ ತೇ ಕಪಯಃ ಸಮನ್ತಾ- ನ್ಮಹಾವನಂ ನಿರ್ವಿಷಯಂ ಚ ಚಕ್ರುಃ॥೨೪॥ ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುನ್ದರಕಾಣ್ಡೇ ಏಕಷಷ್ಟಿತಮಃ ಸರ್ಗಃ