അഥ തൃതീയഃ സർഗഃ
സ ലംബശിഖരേ ലംബേ ലംബതോയദസന്നിഭേ ।
സത്ത്വമാസ്ഥായ മേധാവീ ഹനുമാൻ മാരുതാത്മജഃ॥1॥
നിശി ലങ്കാം മഹാസത്ത്വോ വിവേശ കപികുഞ്ജരഃ।
രമ്യകാനനതോയാഢ്യാം പുരീം രാവണപാലിതാം ॥2॥
ശാരദാംബുധരപ്രഖ്യൈർഭവനൈരുപശോഭിതാം ।
സാഗരോപമനിർഘോഷാം സാഗരാനിലസേവിതാം ॥3॥
സുപുഷ്ടബലസമ്പുഷ്ടാം യഥൈവ വിടപാവതീം ।
ചാരുതോരണനിര്യൂഹാം പാണ്ഡുരദ്വാരതോരണാം ॥4॥
ഭുജഗാചരിതാം ഗുപ്താം ശുഭാം ഭോഗവതീമിവ ।
താം സവിദ്യുദ്ഘനാകീർണാം ജ്യോതിർഗണനിഷേവിതാം ॥5॥
ചണ്ഡമാരുതനിർഹ്രാദാം യഥാ ചാപ്യമരാവതീം ।
ശാതകുംഭേന മഹതാ പ്രാകാരേണാഭിസംവൃതാം ॥6॥
കിങ്കിണീജാലഘോഷാഭിഃ പതാകാഭിരലങ്കൃതാം ।
ആസാദ്യ സഹസാ ഹൃഷ്ടഃ പ്രാകാരമഭിപേദിവാൻ ॥7॥
വിസ്മയാവിഷ്ടഹൃദയഃ പുരീമാലോക്യ സർവതഃ।
ജാംബൂനദമയൈർദ്വാരൈർവൈദൂര്യകൃതവേദികൈഃ॥8॥
വജ്രസ്ഫടികമുക്താഭിർമണികുട്ടിമഭൂഷിതൈഃ।
തപ്തഹാടകനിര്യൂഹൈ രാജതാമലപാണ്ഡുരൈഃ॥9॥
വൈദൂര്യകൃതസോപാനൈഃ സ്ഫാടികാന്തരപാംസുഭിഃ।
ചാരുസഞ്ജവനോപേതൈഃ ഖമിവോത്പതിതൈഃ ശുഭൈഃ॥10॥
ക്രൗഞ്ചബർഹിണസംഘുഷ്ടൈ രാജഹംസനിഷേവിതൈഃ।
തൂര്യാഭരണനിർഘോഷൈഃ സർവതഃ പരിനാദിതാം ॥11॥
വസ്വോകസാരപ്രതിമാം സമീക്ഷ്യ നഗരീം തതഃ।
ഖമിവോത്പതിതാം ലങ്കാം ജഹർഷ ഹനുമാൻ കപിഃ॥12॥
താം സമീക്ഷ്യ പുരീം ലങ്കാം രാക്ഷസാധിപതേഃ ശുഭാം ।
അനുത്തമാമൃദ്ധിമതീം ചിന്തയാമാസ വീര്യവാൻ ॥13॥
നേയമന്യേന നഗരീ ശക്യാ ധർഷയിതും ബലാത് ।
രക്ഷിതാ രാവണബലൈരുദ്യതായുധപാണിഭിഃ॥14॥
കുമുദാംഗദയോർവാപി സുഷേണസ്യ മഹാകപേഃ।
പ്രസിദ്ധേയം ഭവേദ് ഭൂമിർമൈന്ദദ്വിവിദയോരപി ॥15॥
വിവസ്വതസ്തനൂജസ്യ ഹരേശ്ച കുശപർവണഃ।
ഋക്ഷസ്യ കപിമുഖ്യസ്യ മമ ചൈവ ഗതിർഭവേത് ॥16॥
സമീക്ഷ്യ ച മഹാബാഹോ രാഘവസ്യ പരാക്രമം ।
ലക്ഷ്മണസ്യ ച വിക്രാന്തമഭവത് പ്രീതിമാൻ കപിഃ॥17॥
താം രത്നവസനോപേതാം ഗോഷ്ഠാഗാരാവതംസികാം ।
യന്ത്രാഗാരസ്തനീമൃദ്ധാം പ്രമദാമിവ ഭൂഷിതാം ॥18॥
താം നഷ്ടതിമിരാം ദീപൈർഭാസ്വരൈശ്ച മഹാഗ്രഹൈഃ।
നഗരീം രാക്ഷസേന്ദ്രസ്യ സ ദദർശ മഹാകപിഃ॥19॥
അഥ സാ ഹരിശാർദൂലം പ്രവിശന്തം മഹാകപിം ।
നഗരീ സ്വേന രൂപേണ ദദർശ പവനാത്മജം ॥20॥
സാ തം ഹരിവരം ദൃഷ്ട്വാ ലങ്കാ രാവണപാലിതാ ।
സ്വയമേവോത്ഥിതാ തത്ര വികൃതാനനദർശനാ ॥21॥
പുരസ്താത് തസ്യ വീരസ്യ വായുസൂനോരതിഷ്ഠത ।
മുഞ്ചമാനാ മഹാനാദമബ്രവീത് പവനാത്മജം ॥22॥
കസ്ത്വം കേന ച കാര്യേണ ഇഹ പ്രാപ്തോ വനാലയ ।
കഥയസ്വേഹ യത് തത്ത്വം യാവത് പ്രാണാ ധരന്തി തേ ॥23॥
ന ശക്യം ഖല്വിയം ലങ്കാ പ്രവേഷ്ടും വാനര ത്വയാ ।
രക്ഷിതാ രാവണബലൈരഭിഗുപ്താ സമന്തതഃ॥24॥
അഥ താമബ്രവീദ് വീരോ ഹനുമാനഗ്രതഃ സ്ഥിതാം ।
കഥയിഷ്യാമി തത് തത്ത്വം യന്മാം ത്വം പരിപൃച്ഛസേ ॥25॥
കാ ത്വം വിരൂപനയനാ പുരദ്വാരേഽവതിഷ്ഠസേ ।
കിമർഥം ചാപി മാം ക്രോധാന്നിർഭർത്സയസി ദാരുണേ ॥26॥
ഹനുമദ്വചനം ശ്രുത്വാ ലങ്കാ സാ കാമരൂപിണീ ।
ഉവാച വചനം ക്രുദ്ധാ പരുഷം പവനാത്മജം ॥27॥
അഹം രാക്ഷസരാജസ്യ രാവണസ്യ മഹാത്മനഃ।
ആജ്ഞാപ്രതീക്ഷാ ദുർധർഷാ രക്ഷാമി നഗരീമിമാം ॥28॥
ന ശക്യം മാമവജ്ഞായ പ്രവേഷ്ടും നഗരീമിമാം ।
അദ്യ പ്രാണൈഃ പരിത്യക്തഃ സ്വപ്സ്യസേ നിഹതോ മയാ ॥29॥
അഹം ഹി നഗരീ ലങ്കാ സ്വയമേവ പ്ലവംഗമ ।
സർവതഃ പരിരക്ഷാമി അതസ്തേ കഥിതം മയാ ॥30॥
ലങ്കായാ വചനം ശ്രുത്വാ ഹനൂമാൻ മാരുതാത്മജഃ।
യത്നവാൻ സ ഹരിശ്രേഷ്ഠഃ സ്ഥിതഃ ശൈല ഇവാപരഃ॥31॥
സ താം സ്ത്രീരൂപവികൃതാം ദൃഷ്ട്വാ വാനരപുംഗവഃ।
ആബഭാഷേഽഥ മേധാവീ സത്ത്വവാൻ പ്ലവഗർഷഭഃ॥32॥
ദ്രക്ഷ്യാമി നഗരീം ലങ്കാം സാട്ടപ്രാകാരതോരണാം ।
ഇത്യർഥമിഹ സമ്പ്രാപ്തഃ പരം കൗതൂഹലം ഹി മേ ॥33॥
വനാന്യുപവനാനീഹ ലങ്കായാഃ കാനനാനി ച ।
സർവതോ ഗൃഹമുഖ്യാനി ദ്രഷ്ടുമാഗമനം ഹി മേ ॥34॥
തസ്യ തദ് വചനം ശ്രുത്വാ ലങ്കാ സാ കാമരൂപിണീ ।
ഭൂയ ഏവ പുനർവാക്യം ബഭാഷേ പരുഷാക്ഷരം ॥35॥
മാമനിർജിത്യ ദുർബുദ്ധേ രാക്ഷസേശ്വരപാലിതാം ।
ന ശക്യം ഹ്യദ്യ തേ ദ്രഷ്ടും പുരീയം വാനരാധമ ॥36॥
തതഃ സ ഹരിശാർദൂലസ്താമുവാച നിശാചരീം ।
ദൃഷ്ട്വാ പുരീമിമാം ഭദ്രേ പുനര്യാസ്യേ യഥാഗതം ॥37॥
തതഃ കൃത്വാ മഹാനാദം സാ വൈ ലങ്കാ ഭയങ്കരം ।
തലേന വാനരശ്രേഷ്ഠം താഡയാമാസ വേഗിതാ ॥38॥
തതഃ സ ഹരിശാർദൂലോ ലങ്കയാ താഡിതോ ഭൃശം ।
നനാദ സുമഹാനാദം വീര്യവാൻ മാരുതാത്മജഃ॥39॥
തതഃ സംവർതയാമാസ വാമഹസ്തസ്യ സോഽങ്ഗുലീഃ।
മുഷ്ടിനാഭിജഘാനൈനാം ഹനുമാൻ ക്രോധമൂർച്ഛിതഃ॥40॥
സ്ത്രീ ചേതി മന്യമാനേന നാതിക്രോധഃ സ്വയം കൃതഃ।
സാ തു തേന പ്രഹാരേണ വിഹ്വലാംഗീ നിശാചരീ ।
പപാത സഹസാ ഭൂമൗ വികൃതാനനദർശനാ ॥41॥
തതസ്തു ഹനുമാൻ വീരസ്താം ദൃഷ്ട്വാ വിനിപാതിതാം ।
കൃപാം ചകാര തേജസ്വീ മന്യമാനഃ സ്ത്രിയം ച താം ॥42॥
തതോ വൈ ഭൃശമുദ്വിഗ്നാ ലങ്കാ സാ ഗദ്ഗദാക്ഷരം ।
ഉവാചാഗർവിതം വാക്യം ഹനുമന്തം പ്ലവംഗമം ॥43॥
പ്രസീദ സുമഹാബാഹോ ത്രായസ്വ ഹരിസത്തമ ।
സമയേ സൗമ്യ തിഷ്ഠന്തി സത്ത്വവന്തോ മഹാബലാഃ॥44॥
അഹം തു നഗരീ ലങ്കാ സ്വയമേവ പ്ലവംഗമ ।
നിർജിതാഹം ത്വയാ വീര വിക്രമേണ മഹാബല ॥45॥
ഇദം ച തഥ്യം ശൃണു മേ ബ്രുവന്ത്യാ വൈ ഹരീശ്വര ।
സ്വയം സ്വയംഭുവാ ദത്തം വരദാനം യഥാ മമ ॥46॥
യദാ ത്വാം വാനരഃ കശ്ചിദ് വിക്രമാദ് വശമാനയേത് ।
തദാ ത്വയാ ഹി വിജ്ഞേയം രക്ഷസാം ഭയമാഗതം ॥47॥
സ ഹി മേ സമയഃ സൗമ്യ പ്രാപ്തോഽദ്യ തവ ദർശനാത് ।
സ്വയംഭൂവിഹിതഃ സത്യോ ന തസ്യാസ്തി വ്യതിക്രമഃ॥48॥
സീതാനിമിത്തം രാജ്ഞസ്തു രാവണസ്യ ദുരാത്മനഃ।
രക്ഷസാം ചൈവ സർവേഷാം വിനാശഃ സമുപാഗതഃ॥49॥
തത് പ്രവിശ്യ ഹരിശ്രേഷ്ഠ പുരീം രാവണപാലിതാം ।
വിധത്സ്വ സർവകാര്യാണി യാനി യാനീഹ വാഞ്ഛസി ॥50॥
പ്രവിശ്യ ശാപോപഹതാം ഹരീശ്വര
	പുരീം ശുഭാം രാക്ഷസമുഖ്യപാലിതാം ।
യദൃച്ഛയാ ത്വം ജനകാത്മജാം സതീം
	വിമാർഗ സർവത്ര ഗതോ യഥാസുഖം ॥51॥
ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ തൃതീയഃ സർഗഃ