അഥ പഞ്ചമഃ സർഗഃ തതഃ സ മധ്യംഗതമംശുമന്തം ജ്യോത്സ്നാവിതാനം മുഹുരുദ്വമന്തം । ദദർശ ധീമാൻ ഭുവി ഭാനുമന്തം ഗോഷ്ഠേ വൃഷം മത്തമിവ ഭ്രമന്തം ॥1॥ ലോകസ്യ പാപാനി വിനാശയന്തം മഹോദധിം ചാപി സമേധയന്തം । ഭൂതാനി സർവാണി വിരാജയന്തം ദദർശ ശീതാംശുമഥാഭിയാന്തം ॥2॥ യാ ഭാതി ലക്ഷ്മീർഭുവി മന്ദരസ്ഥാ യഥാ പ്രദോഷേഷു ച സാഗരസ്ഥാ । തഥൈവ തോയേഷു ച പുഷ്കരസ്ഥാ രരാജ സാ ചാരുനിശാകരസ്ഥാ ॥3॥ ഹംസോ യഥാ രാജതപഞ്ജരസ്ഥഃ സിംഹോ യഥാ മന്ദരകന്ദരസ്ഥഃ। വീരോ യഥാ ഗർവിതകുഞ്ജരസ്ഥ- ശ്ചന്ദ്രോഽപി ബഭ്രാജ തഥാംബരസ്ഥഃ॥4॥ സ്ഥിതഃ കകുദ്മാനിവ തീക്ഷ്ണശൃംഗോ മഹാചലഃ ശ്വേത ഇവോർധ്വശൃംഗഃ। ഹസ്തീവ ജാംബൂനദബദ്ധശൃംഗോ വിഭാതി ചന്ദ്രഃ പരിപൂർണശൃംഗഃ॥5॥ വിനഷ്ടശീതാംബുതുഷാരപങ്കോ മഹാഗ്രഹഗ്രാഹവിനഷ്ടപങ്കഃ। പ്രകാശലക്ഷ്മ്യാശ്രയനിർമലാങ്കോ രരാജ ചന്ദ്രോ ഭഗവാൻ ശശാങ്കഃ॥6॥ ശിലാതലം പ്രാപ്യ യഥാ മൃഗേന്ദ്രോ മഹാരണം പ്രാപ്യ യഥാ ഗജേന്ദ്രഃ। രാജ്യം സമാസാദ്യ യഥാ നരേന്ദ്ര- സ്തഥാപ്രകാശോ വിരരാജ ചന്ദ്രഃ॥7॥ പ്രകാശചന്ദ്രോദയനഷ്ടദോഷഃ പ്രവൃദ്ധരക്ഷഃ പിശിതാശദോഷഃ। രാമാഭിരാമേരിതചിത്തദോഷഃ സ്വർഗപ്രകാശോ ഭഗവാൻപ്രദോഷഃ॥8॥ തന്ത്രീസ്വരാഃ കർണസുഖാഃ പ്രവൃത്താഃ സ്വപന്തി നാര്യഃ പതിഭിഃ സുവൃത്താഃ। നക്തഞ്ചരാശ്ചാപി തഥാ പ്രവൃത്താ വിഹർതുമത്യദ്ഭുതരൗദ്രവൃത്താഃ॥9॥ മത്തപ്രമത്താനി സമാകുലാനി രഥാശ്വഭദ്രാസനസങ്കുലാനി । വീരശ്രിയാ ചാപി സമാകുലാനി ദദർശ ധീമാൻസ കപിഃ കുലാനി ॥10॥ പരസ്പരം ചാധികമാക്ഷിപന്തി ഭുജാംശ്ച പീനാനധിവിക്ഷിപന്തി । മത്തപ്രലാപാനധിവിക്ഷിപന്തി മത്താനി ചാന്യോന്യമധിക്ഷിപന്തി ॥11॥ രക്ഷാംസി വക്ഷാംസി ച വിക്ഷിപന്തി ഗാത്രാണി കാന്താസു ച വിക്ഷിപന്തി । രൂപാണി ചിത്രാണി ച വിക്ഷിപന്തി ദൃഢാനി ചാപാനി ച വിക്ഷിപന്തി ॥12॥ ദദർശ കാന്താശ്ച സമാലഭന്ത്യ- സ്തഥാപരാസ്തത്ര പുനഃ സ്വപന്ത്യഃ। സുരൂപവക്ത്രാശ്ച തഥാ ഹസന്ത്യഃ ക്രുദ്ധാഃ പരാശ്ചാപി വിനിഃശ്വസന്ത്യഃ॥13॥ മഹാഗജൈശ്ചാപി തഥാ നദദ്ഭിഃ സുപൂജിതൈശ്ചാപി തഥാ സുസദ്ഭിഃ। രരാജ വീരൈശ്ച വിനിഃശ്വസദ്ഭി- ര്ഹ്രദാ ഭുജംഗൈരിവ നിഃശ്വസദ്ഭിഃ॥14॥ ബുദ്ധിപ്രധാനാന്രുചിരാഭിധാനാൻ സംശ്രദ്ദധാനാഞ്ജഗതഃ പ്രധാനാൻ । നാനാവിധാനാന്രുചിരാഭിധാനാൻ ദദർശ തസ്യാം പുരി യാതുധാനാൻ ॥15॥ നനന്ദ ദൃഷ്ട്വാ സ ച താൻസുരൂപാൻ നാനാഗുണാനാത്മഗുണാനുരൂപാൻ । വിദ്യോതമാനാൻസ ച താൻസുരൂപാൻ ദദർശ കാംശ്ചിച്ച പുനർവിരൂപാൻ ॥13॥ തതോ വരാർഹാഃ സുവിശുദ്ധഭാവാ- സ്തേഷാം സ്ത്രിയസ്തത്ര മഹാനുഭാവാഃ। പ്രിയേഷു പാനേഷു ച സക്തഭാവാ ദദർശ താരാ ഇവ സുസ്വഭാവാഃ॥17॥ സ്ത്രിയോ ജ്വലന്തീസ്ത്രപയോപഗൂഢാ നിശീഥകാലേ രമണോപഗൂഢാഃ। ദദർശ കാശ്ചിത്പ്രമദോപഗൂഢാ യഥാ വിഹംഗാ വിഹഗോപഗൂഢാഃ॥18॥ അന്യാഃ പുനർഹർമ്യതലോപവിഷ്ടാ- സ്തത്ര പ്രിയാങ്കേഷു സുഖോപവിഷ്ടാഃ। ഭർതുഃ പരാ ധർമപരാ നിവിഷ്ടാ ദദർശ ധീമാന്മദനോപവിഷ്ടാഃ॥19॥ അപ്രാവൃതാഃ കാഞ്ചനരാജിവർണാഃ കാശ്ചിത്പരാർധ്യാസ്തപനീയവർണാഃ। പുനശ്ച കാശ്ചിച്ഛശലക്ഷ്മവർണാഃ കാന്തപ്രഹീണാ രുചിരാംഗവർണാഃ॥20॥ തതഃ പ്രിയാൻപ്രാപ്യ മനോഽഭിരാമാൻ സുപ്രീതിയുക്താഃ സുമനോഽഭിരാമാഃ। ഗൃഹേഷു ഹൃഷ്ടാഃ പരമാഭിരാമാ ഹരിപ്രവീരഃ സ ദദർശ രാമാഃ॥21॥ ചന്ദ്രപ്രകാശാശ്ച ഹി വക്ത്രമാലാ വക്രാഃ സുപക്ഷ്മാശ്ച സുനേത്രമാലാഃ। വിഭൂഷണാനാം ച ദദർശ മാലാഃ ശതഹ്രദാനാമിവ ചാരുമാലാഃ॥22॥ ന ത്വേവ സീതാം പരമാഭിജാതാം പഥി സ്ഥിതേ രാജകുലേ പ്രജാതാം । ലതാം പ്രഫുല്ലാമിവ സാധുജാതാം ദദർശ തന്വീം മനസാഭിജാതാം ॥23॥ സനാതനേ വർത്മനി സംനിവിഷ്ടാം രാമേക്ഷണീം താം മദനാഭിവിഷ്ടാം । ഭർതുർമനഃ ശ്രീമദനുപ്രവിഷ്ടാം സ്ത്രീഭ്യഃ പരാഭ്യശ്ച സദാ വിശിഷ്ടാം ॥24॥ ഉഷ്ണാർദിതാം സാനുസൃതാസ്രകണ്ഠീം പുരാ വരാർഹോത്തമനിഷ്കകണ്ഠീം । സുജാതപക്ഷ്മാമഭിരക്തകണ്ഠീം വനേ പ്രനൃത്താമിവ നീലകണ്ഠീം ॥25॥ അവ്യക്തരേഖാമിവ ചന്ദ്രലേഖാം പാംസുപ്രദിഗ്ധാമിവ ഹേമരേഖാം । ക്ഷതപ്രരൂഢാമിവ വർണരേഖാം വായുപ്രഭുഗ്നാമിവ മേഘരേഖാം ॥26॥ സീതാമപശ്യന്മനുജേശ്വരസ്യ രാമസ്യ പത്നീം വദതാം വരസ്യ । ബഭൂവ ദുഃഖോപഹതശ്ചിരസ്യ പ്ലവംഗമോ മന്ദ ഇവാചിരസ്യ ॥27॥ ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ പഞ്ചമഃ സർഗഃ