അഥ ദശമഃ സർഗഃ തത്ര ദിവ്യോപമം മുഖ്യം സ്ഫാടികം രത്നഭൂഷിതം । അവേക്ഷമാണോ ഹനുമാൻ ദദർശ ശയനാസനം ॥1॥ ദാന്തകാഞ്ചനചിത്രാംഗൈർവൈദൂര്യൈശ്ച വരാസനൈഃ। മഹാർഹാസ്തരണോപേതൈരുപപന്നം മഹാധനൈഃ॥2॥ തസ്യ ചൈകതമേ ദേശേ ദിവ്യമാല്യോപശോഭിതം । ദദർശ പാണ്ഡുരം ഛത്രം താരാധിപതിസംനിഭം ॥3॥ ജാതരൂപപരിക്ഷിപ്തം ചിത്രഭാനോഃ സമപ്രഭം । അശോകമാലാവിതതം ദദർശ പരമാസനം ॥4॥ വാലവ്യജനഹസ്താഭിർവീജ്യമാനം സമന്തതഃ। ഗന്ധൈശ്ച വിവിധൈർജുഷ്ടം വരധൂപേന ധൂപിതം ॥5॥ പരമാസ്തരണാസ്തീർണമാവികാജിനസംവൃതം । ദാമഭിർവരമാല്യാനാം സമന്താദുപശോഭിതം ॥6॥ തസ്മിഞ്ജീമൂതസങ്കാശം പ്രദീപ്തോജ്ജ്വലകുണ്ഡലം । ലോഹിതാക്ഷം മഹാബാഹും മഹാരജതവാസസം ॥7॥ ലോഹിതേനാനുലിപ്താംഗം ചന്ദനേന സുഗന്ധിനാ । സന്ധ്യാരക്തമിവാകാശേ തോയദം സതഡിദ്ഗുണം ॥8॥ വൃതമാഭരണൈർദിവ്യൈഃ സുരൂപം കാമരൂപിണം । സവൃക്ഷവനഗുല്മാഢ്യം പ്രസുപ്തമിവ മന്ദരം ॥9॥ ക്രീഡിത്വോപരതം രാത്രൗ വരാഭരണഭൂഷിതം । പ്രിയം രാക്ഷസകന്യാനാം രാക്ഷസാനാം സുഖാവഹം ॥10॥ പീത്വാപ്യുപരതം ചാപി ദദർശ സ മഹാകപിഃ। ഭാസ്വരേ ശയനേ വീരം പ്രസുപ്തം രാക്ഷസാധിപം ॥11॥ നിഃശ്വസന്തം യഥാ നാഗം രാവണം വാനരോത്തമഃ। ആസാദ്യ പരമോദ്വിഗ്നഃ സോപാസർപത്സുഭീതവത് ॥12॥ അഥാരോഹണമാസാദ്യ വേദികാന്തരമാശ്രിതഃ। ക്ഷീവം രാക്ഷസശാർദൂലം പ്രേക്ഷതേ സ്മ മഹാകപിഃ॥13॥ ശുശുഭേ രാക്ഷസേന്ദ്രസ്യ സ്വപതഃ ശയനം ശുഭം । ഗന്ധഹസ്തിനി സംവിഷ്ടേ യഥാ പ്രസ്രവണം മഹത് ॥14॥ കാഞ്ചനാംഗദസംനദ്ധൗ ദദർശ സ മഹാത്മനഃ। വിക്ഷിപ്തൗ രാക്ഷസേന്ദ്രസ്യ ഭുജാവിന്ദ്രധ്വജോപമൗ ॥15॥ ഐരാവതവിഷാണാഗ്രൈരാപീഡിനകൃതവ്രണൗ । വജ്രോല്ലിഖിതപീനാംസൗ വിഷ്ണുചക്രപരിക്ഷതൗ ॥16॥ പീനൗ സമസുജാതാംസൗ സംഗതൗ ബലസംയുതൗ । സുലക്ഷണ നഖാംഗുഷ്ഠൗ സ്വംഗുലീയകലക്ഷിതൗ ॥17॥ സംഹതൗ പരിഘാകാരൗ വൃത്തൗ കരികരോപമൗ । വിക്ഷിപ്തൗ ശയനേ ശുഭ്രേ പഞ്ചശീർഷാവിവോരഗൗ ॥18॥ ശശക്ഷതജകല്പേന സുശീതേന സുഗന്ധിനാ । ചന്ദനേന പരാർധ്യേന സ്വനുലിപ്തൗ സ്വലങ്കൃതൗ ॥19॥ ഉത്തമസ്ത്രീവിമൃദിതൗ ഗന്ധോത്തമനിഷേവിതൗ । യക്ഷപന്നഗഗന്ധർവദേവദാനവരാവിണൗ ॥20॥ ദദർശ സ കപിസ്തസ്യ ബാഹൂ ശയനസംസ്ഥിതൗ । മന്ദരസ്യാന്തരേ സുപ്തൗ മഹാഹീ രുഷിതാവിവ ॥21॥ താഭ്യാം സ പരിപൂർണാഭ്യാമുഭാഭ്യാം രാക്ഷസേശ്വരഃ। ശുശുഭേഽചലസങ്കാശഃ ശൃംഗാഭ്യാമിവ മന്ദരഃ॥22॥ ചൂതപുംനാഗസുരഭിർബകുലോത്തമസംയുതഃ। മൃഷ്ടാന്നരസസംയുക്തഃ പാനഗന്ധപുരഃസരഃ॥23॥ തസ്യ രാക്ഷസരാജസ്യ നിശ്ചക്രാമ മഹാമുഖാത് । ശയാനസ്യ വിനിഃശ്വാസഃ പൂരയന്നിവ തദ്ഗൃഹം ॥24॥ മുക്താമണിവിചിത്രേണ കാഞ്ചനേന വിരാജിതാ । മുകുടേനാപവൃത്തേന കുണ്ഡലോജ്ജ്വലിതാനനം ॥25॥ രക്തചന്ദനദിഗ്ധേന തഥാ ഹാരേണ ശോഭിനാ । പീനായതവിശാലേന വക്ഷസാഭിവിരാജിതാ ॥26॥ പാണ്ഡുരേണാപവിദ്ധേന ക്ഷൗമേണ ക്ഷതജേക്ഷണം । മഹാർഹേണ സുസംവീതം പീതേനോത്തരവാസസാ ॥27॥ മാഷരാശിപ്രതീകാശം നിഃശ്വസന്തം ഭുജംഗവത് । ഗാംഗേ മഹതി തോയാന്തേ പ്രസുപ്തമിവ കുഞ്ജരം ॥28॥ ചതുർഭിഃ കാഞ്ചനൈർദീപൈർദീപ്യമാനം ചതുർദിശം । പ്രകാശീകൃതസർവാംഗം മേഘം വിദ്യുദ്ഗണൈരിവ ॥29॥ പാദമൂലഗതാശ്ചാപി ദദർശ സുമഹാത്മനഃ। പത്നീഃ സ പ്രിയഭാര്യസ്യ തസ്യ രക്ഷഃപതേർഗൃഹേ ॥30॥ ശശിപ്രകാശവദനാ വരകുണ്ഡലഭൂഷണാഃ। അമ്ലാനമാല്യാഭരണാ ദദർശ ഹരിയൂഥപഃ॥31॥ നൃത്യവാദിത്രകുശലാ രാക്ഷസേന്ദ്രഭുജാങ്കഗാഃ। വരാഭരണധാരിണ്യോ നിഷണ്ണാ ദദൃശേ കപിഃ॥32॥ വജ്രവൈദൂര്യഗർഭാണി ശ്രവണാന്തേഷു യോഷിതാം । ദദർശ താപനീയാനി കുണ്ഡലാന്യംഗദാനി ച ॥33॥ താസാം ചന്ദ്രോപമൈർവക്ത്രൈഃ ശുഭൈർലലിതകുണ്ഡലൈഃ। വിരരാജ വിമാനം തന്നഭസ്താരാഗണൈരിവ ॥34॥ മദവ്യായാമഖിന്നാസ്താ രാക്ഷസേന്ദ്രസ്യ യോഷിതഃ। തേഷു തേഷ്വവകാശേഷു പ്രസുപ്താസ്തനുമധ്യമാഃ॥35॥ അംഗഹാരൈസ്തഥൈവാന്യാ കോമലൈർനൃത്യശാലിനീ । വിന്യസ്തശുഭസർവാംഗീ പ്രസുപ്താ വരവരർണിനീ ॥36॥ കാചിദ്വീണാം പരിഷ്വജ്യ പ്രസുപ്താ സമ്പ്രകാശതേ । മഹാനദീപ്രകീർണേവ നലിനീ പോതമാശ്രിതാ ॥37॥ അന്യാ കക്ഷഗതേനൈവ മഡ്ഡുകേനാസിതേക്ഷണാ । പ്രസുപ്താ ഭാമിനീ ഭാതി ബാലപുത്രേവ വത്സലാ ॥38॥ പടഹം ചാരുസർവാംഗീ ന്യസ്യ ശേതേ ശുഭസ്തനീ । ചിരസ്യ രമണം ലബ്ധ്വാ പരിഷ്വജ്യേവ കാമിനീ ॥39॥ കാചിദ് വീണാം പരിഷ്വജ്യ സുപ്താ കമലലോചനാ । വരം പ്രിയതമം ഗൃഹ്യ സകാമേവ ഹി കാമിനി ॥40॥ വിപഞ്ചീം പരിഗൃഹ്യാന്യാ നിയതാ നൃത്യശാലിനീ । നിദ്രാവശമനുപ്രാപ്താ സഹകാന്തേവ ഭാമിനീ ॥41॥ അന്യാ കനകസങ്കാശൈർമൃദുപീനൈർമനോരമൈഃ। മൃദംഗം പരിവിദ്ധ്യാംഗൈഃ പ്രസുപ്താ മത്തലോചനാ ॥42॥ ഭുജപാശാന്തരസ്ഥേന കക്ഷഗേന കൃശോദരീ । പണവേന സഹാനിന്ദ്യാ സുപ്താ മദകൃതശ്രമാ ॥43॥ ഡിണ്ഡിമം പരിഗൃഹ്യാന്യാ തഥൈവാസക്തഡിണ്ഡിമാ । പ്രസുപ്താ തരുണം വത്സമുപഗുഹ്യേവ ഭാമിനീ ॥44॥ കാചിദാഡംബരം നാരീ ഭുജസംഭോഗപീഡിതം । കൃത്വാ കമലപത്രാക്ഷീ പ്രസുപ്താ മദമോഹിതാ ॥45॥ കലശീമപവിദ്ധ്യാന്യാ പ്രസുപ്താ ഭാതി ഭാമിനീ । വസന്തേ പുഷ്പശബലാ മാലേവ പരിമാർജിതാ ॥46॥ പാണിഭ്യാം ച കുചൗ കാചിത്സുവർണകലശോപമൗ । ഉപഗൂഹ്യാബലാ സുപ്താ നിദ്രാബലപരാജിതാ ॥47॥ അന്യാ കമലപത്രാക്ഷീ പൂർണേന്ദുസദൃശാനനാ । അന്യാമാലിംഗ്യ സുശ്രോണീം പ്രസുപ്താ മദവിഹ്വലാ ॥48॥ ആതോദ്യാനി വിചിത്രാണി പരിഷ്വജ്യ വരസ്ത്രിയഃ। നിപീഡ്യ ച കുചൈഃ സുപ്താഃ കാമിന്യഃ കാമുകാനിവ ॥49॥ താസാമേകാന്തവിന്യസ്തേ ശയാനാം ശയനേ ശുഭേ । ദദർശ രൂപസമ്പന്നാമഥ താം സ കപിഃ സ്ത്രിയം ॥50॥ മുക്താമണിസമായുക്തൈർഭൂഷണൈഃ സുവിഭൂഷിതാം । വിഭൂഷയന്തീമിവ ച സ്വശ്രിയാ ഭവനോത്തമം ॥51॥ ഗൗരീം കനകവർണാഭാമിഷ്ടാമന്തഃപുരേശ്വരീം । കപിർമന്ദോദരീം തത്ര ശയാനാം ചാരുരൂപിണീം ॥52॥ സ താം ദൃഷ്ട്വാ മഹാബാഹുർഭൂഷിതാം മാരുതാത്മജഃ। തർകയാമാസ സീതേതി രൂപയൗവനസമ്പദാ । ഹർഷേണ മഹതാ യുക്തോ നനന്ദ ഹരിയൂഥപഃ॥53॥ ആസ്ഫോടയാമാസ ചുചുംബ പുച്ഛം നനന്ദ ചിക്രീഡ ജഗൗ ജഗാമ । സ്തംഭാനരോഹന്നിപപാത ഭൂമൗ നിദർശയൻ സ്വാം പ്രകൃതിം കപീനാം ॥54॥ ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ദശമഃ സർഗഃ