അഥ ഏകവിംശഃ സർഗഃ തസ്യ തദ്വചനം ശ്രുത്വാ സീതാ രൗദ്രസ്യ രക്ഷസഃ। ആർതാ ദീനസ്വരാ ദീനം പ്രത്യുവാച തതഃ ശനൈഃ॥1॥ ദുഃഖാർതാ രുദതീ സീതാ വേപമാനാ തപസ്വിനീ । ചിന്തയന്തീ വരാരോഹാ പതിമേവ പതിവ്രതാ ॥2॥ തൃണമന്തരതഃ കൃത്വാ പ്രത്യുവാച ശുചിസ്മിതാ । നിവർതയ മനോ മത്തഃ സ്വജനേ ക്രിയതാം മനഃ॥3॥ ന മാം പ്രാർഥയിതും യുക്തസ്ത്വം സിദ്ധിമിവ പാപകൃത് । അകാര്യം ന മയാ കാര്യമേകപത്ന്യാ വിഗർഹിതം ॥4॥ കുലം സമ്പ്രാപ്തയാ പുണ്യം കുലേ മഹതി ജാതയാ । ഏവമുക്ത്വാ തു വൈദേഹീ രാവണം തം യശസ്വിനീ ॥5॥ രാവണം പൃഷ്ഠതഃ കൃത്വാ ഭൂയോ വചനമബ്രവീത് । നാഹമൗപയികീ ഭാര്യാ പരഭാര്യാ സതീ തവ ॥6॥ സാധു ധർമമവേക്ഷസ്വ സാധു സാധുവ്രതം ചര । യഥാ തവ തഥാന്യേഷാം രക്ഷ്യാ ദാരാ നിശാചര ॥7॥ ആത്മാനമുപമാം കൃത്വാ സ്വേഷു ദാരേഷു രമ്യതാം । അതുഷ്ടം സ്വേഷു ദാരേഷു ചപലം ചപലേന്ദ്രിയം । നയന്തി നികൃതിപ്രജ്ഞം പരദാരാഃ പരാഭവം ॥8॥ ഇഹ സന്തോ ന വാ സന്തി സതോ വാ നാനുവർതസേ । യഥാ ഹി വിപരീതാ തേ ബുദ്ധിരാചാരവർജിതാ ॥9॥ വചോ മിഥ്യാ പ്രണീതാത്മാ പഥ്യമുക്തം വിചക്ഷണൈഃ। രാക്ഷസാനാമഭാവായ ത്വം വാ ന പ്രതിപദ്യസേ ॥10॥ അകൃതാത്മാനമാസാദ്യ രാജാനമനയേ രതം । സമൃദ്ധാനി വിനശ്യന്തി രാഷ്ട്രാണി നഗരാണി ച ॥11॥ തഥൈവ ത്വാം സമാസാദ്യ ലങ്കാ രത്നൗഘ സങ്കുലാ । അപരാധാത്തവൈകസ്യ നചിരാദ്വിനശിഷ്യതി ॥12॥ സ്വകൃതൈർഹന്യമാനസ്യ രാവണാദീർഘദർശിനഃ। അഭിനന്ദന്തി ഭൂതാനി വിനാശേ പാപകർമണഃ॥13॥ ഏവം ത്വാം പാപകർമാണം വക്ഷ്യന്തി നികൃതാ ജനാഃ। ദിഷ്ട്യൈതദ്വ്യസനം പ്രാപ്തോ രൗദ്ര ഇത്യേവ ഹർഷിതാഃ॥14॥ ശക്യാ ലോഭയിതും നാഹമൈശ്വര്യേണ ധനേന വാ । അനന്യാ രാഘവേണാഹം ഭാസ്കരേണ യഥാ പ്രഭാ ॥15॥ ഉപധായ ഭുജം തസ്യ ലോകനാഥസ്യ സത്കൃതം । കഥം നാമോപധാസ്യാമി ഭുജമന്യസ്യ കസ്യചിത് ॥16॥ അഹമൗപയികീ ഭാര്യാ തസ്യൈവ ച ധരാപതേഃ। വ്രതസ്നാതസ്യ വിദ്യേവ വിപ്രസ്യ വിദിതാത്മനഃ॥17॥ സാധു രാവണ രാമേണ മാം സമാനയ ദുഃഖിതാം । വനേ വാസിതയാ സാർധം കരേണ്വേവ ഗജാധിപം ॥18॥ മിത്രമൗപയികം കർതും രാമഃ സ്ഥാനം പരീപ്സതാ । ബന്ധം ചാനിച്ഛതാ ഘോരം ത്വയാസൗ പുരുഷർഷഭഃ॥19॥ വിദിതഃ സ ഹി ധർമജ്ഞഃ ശരണാഗതവത്സലഃ। തേന മൈത്രീ ഭവതു തേ യദി ജീവിതുമിച്ഛസി ॥20॥ പ്രസാദയസ്വ ത്വം ചൈനം ശരണാഗതവത്സലം । മാം ചാസ്മൈ പ്രയതോ ഭൂത്വാ നിര്യാതയിതുമർഹസി ॥21॥ ഏവം ഹി തേ ഭവേത് സ്വസ്തി സമ്പ്രദായ രഘൂത്തമേ । അന്യഥാ ത്വം ഹി കുർവാണഃ പരാം പ്രാപ്സ്യസി ചാപദം ॥22॥ വർജയേദ്വജ്രമുത്സൃഷ്ടം വർജയേദന്തകശ്ചിരം । ത്വദ്വിധം ന തു സങ്ക്രുദ്ധോ ലോകനാഥഃ സ രാഘവഃ॥23॥ രാമസ്യ ധനുഷഃ ശബ്ദം ശ്രോഷ്യസി ത്വം മഹാസ്വനം । ശതക്രതുവിസൃഷ്ടസ്യ നിർഘോഷമശനേരിവ ॥24॥ ഇഹ ശീഘ്രം സുപർവാണോ ജ്വലിതാസ്യാ ഇവോരഗാഃ। ഇഷവോ നിപതിഷ്യന്തി രാമലക്ഷ്മണലക്ഷിതാഃ॥25॥ രക്ഷാംസി നിഹനിഷ്യന്തഃ പുര്യാമസ്യാം ന സംശയഃ। അസമ്പാതം കരിഷ്യന്തി പതന്തഃ കങ്കവാസസഃ॥26॥ രാക്ഷസേന്ദ്രമഹാസർപാൻസ രാമഗരുഡോ മഹാൻ । ഉദ്ധരിഷ്യതി വേഗേന വൈനതേയ ഇവോരഗാൻ ॥27॥ അപനേഷ്യതി മാം ഭർതാ ത്വത്തഃ ശീഘ്രമരിന്ദമഃ। അസുരേഭ്യഃ ശ്രിയം ദീപ്താം വിഷ്ണുസ്ത്രിഭിരിവ ക്രമൈഃ॥28॥ ജനസ്ഥാനേ ഹതസ്ഥാനേ നിഹതേ രക്ഷസാം ബലേ । അശക്തേന ത്വയാ രക്ഷഃ കൃതമേതദസാധു വൈ ॥29॥ ആശ്രമം തത്തയോഃ ശൂന്യം പ്രവിശ്യ നരസിംഹയോഃ। ഗോചരം ഗതയോർഭ്രാത്രോരപനീതാ ത്വയാധമ ॥30॥ ന ഹി ഗന്ധമുപാഘ്രായ രാമലക്ഷ്മണയോസ്ത്വയാ । ശക്യം സന്ദർശനേ സ്ഥാതും ശുനാ ശാർദൂലയോരിവ ॥31॥ തസ്യ തേ വിഗ്രഹേ താഭ്യാം യുഗഗ്രഹണമസ്ഥിരം । വൃത്രസ്യേവേന്ദ്രബാഹുഭ്യാം ബാഹോരേകസ്യ വിഗ്രഹേ ॥32॥ ക്ഷിപ്രം തവ സ നാഥോ മേ രാമഃ സൗമിത്രിണാ സഹ । തോയമല്പമിവാദിത്യഃ പ്രാണാനാദാസ്യതേ ശരൈഃ॥33॥ ഗിരിം കുബേരസ്യ ഗതോഽഥവാലയം സഭാം ഗതോ വാ വരുണസ്യ രാജ്ഞഃ। അസംശയം ദാശരഥേർവിമോക്ഷ്യസേ മഹാദ്രുമഃ കാലഹതോഽശനേരിവ ॥34॥ ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ഏകവിംശഃ സർഗഃ