അഥ ദ്വാവിംശഃ സർഗഃ
സീതായാ വചനം ശ്രുത്വാ പരുഷം രാക്ഷസേശ്വരഃ।
പ്രത്യുവാച തതഃ സീതാം വിപ്രിയം പ്രിയദർശനാം ॥1॥
യഥാ യഥാ സാന്ത്വയിതാ വശ്യഃ സ്ത്രീണാം തഥാ തഥാ ।
യഥാ യഥാ പ്രിയം വക്താ പരിഭൂതസ്തഥാ തഥാ ॥2॥
സംനിയച്ഛതി മേ ക്രോധം ത്വയി കാമഃ സമുത്ഥിതഃ।
ദ്രവതോ മാർഗമാസാദ്യ ഹയാനിവ സുസാരഥിഃ॥3॥
വാമഃ കാമോ മനുഷ്യാണാം യസ്മിൻകില നിബധ്യതേ ।
ജനേ തസ്മിംസ്ത്വനുക്രോശഃ സ്നേഹശ്ച കില ജായതേ ॥4॥
ഏതസ്മാത്കാരണാന്ന ത്വാം ഘാതയാമി വരാനനേ ।
വധാർഹാമവമാനാർഹാം മിഥ്യാ പ്രവ്രജനേ രതാം ॥5॥
പരുഷാണി ഹി വാക്യാനി യാനി യാനി ബ്രവീഷി മാം ।
തേഷു തേഷു വധോ യുക്തസ്തവ മൈഥിലി ദാരുണഃ॥6॥
ഏവമുക്ത്വാ തു വൈദേഹീം രാവണോ രാക്ഷസാധിപഃ।
ക്രോധസംരംഭസംയുക്തഃ സീതാമുത്തരമബ്രവീത് ॥7॥
ദ്വൗ മാസൗ രക്ഷിതവ്യൗ മേ യോഽവധിസ്തേ മയാ കൃതഃ।
തതഃ ശയനമാരോഹ മമ ത്വം വരവർണിനി ॥8॥
ദ്വാഭ്യാമൂർധ്വം തു മാസാഭ്യാം ഭർതാരം മാമനിച്ഛതീം ।
മമ ത്വാം പ്രാതരാശാർഥേ സൂദാശ്ഛേത്സ്യന്തി ഖണ്ഡശഃ॥9॥
താം ഭർത്സ്യമാനാം സമ്പ്രേക്ഷ്യ രാക്ഷസേന്ദ്രേണ ജാനകീം ।
ദേവഗന്ധർവകന്യാസ്താ വിഷേദുർവികൃതേക്ഷണാഃ॥10॥
ഓഷ്ഠപ്രകാരൈരപരാ നേത്രൈർവക്ത്രൈസ്തഥാപരാഃ।
സീതാമാശ്വാസയാമാസുസ്തർജിതാം തേന രക്ഷസാ ॥11॥
താഭിരാശ്വാസിതാ സീതാ രാവണം രാക്ഷസാധിപം ।
ഉവാചാത്മഹിതം വാക്യം വൃത്തശൗടീര്യഗർവിതം ॥12॥
നൂനം ന തേ ജനഃ കശ്ചിദസ്മിന്നിഃശ്രേയസി സ്ഥിതഃ।
നിവാരയതി യോ ന ത്വാം കർമണോഽസ്മാദ്വിഗർഹിതാത് ॥13॥
മാം ഹി ധർമാത്മനഃ പത്നീം ശചീമിവ ശചീപതേഃ।
ത്വദന്യസ്ത്രിഷു ലോകേഷു പ്രാർഥയേന്മനസാപി കഃ॥14॥
രാക്ഷസാധമ രാമസ്യ ഭാര്യാമമിതതേജസഃ।
ഉക്തവാനസി യത്പാപം ക്വ ഗതസ്തസ്യ മോക്ഷ്യസേ ॥15॥
യഥാ ദൃപ്തശ്ച മാതംഗഃ ശശശ്ച സഹിതൗ വനേ ।
തഥാ ദ്വിരദവദ്രാമസ്ത്വം നീച ശശവത്സ്മൃതഃ॥16॥
സ ത്വമിക്ഷ്വാകുനാഥം വൈ ക്ഷിപന്നിഹ ന ലജ്ജസേ ।
ചക്ഷുഷോ വിഷയേ തസ്യ ന യാവദുപഗച്ഛസി ॥17॥
ഇമേ തേ നയനേ ക്രൂരേ വികൃതേ കൃഷ്ണപിംഗലേ ।
ക്ഷിതൗ ന പതിതേ കസ്മാന്മാമനാര്യ നിരീക്ഷതഃ॥18॥
തസ്യ ധർമാത്മനഃ പത്നീ സ്നുഷാ ദശരഥസ്യ ച ।
കഥം വ്യാഹരതോ മാം തേ ന ജിഹ്വാ പാപ ശീര്യതി ॥19॥
അസന്ദേശാത്തു രാമസ്യ തപസശ്ചാനുപാലനാത് ।
ന ത്വാം കുർമി ദശഗ്രീവ ഭസ്മ ഭസ്മാർഹതേജസാ ॥20॥
നാപഹർതുമഹം ശക്യാ തസ്യ രാമസ്യ ധീമതഃ।
വിധിസ്തവ വധാർഥായ വിഹിതോ നാത്ര സംശയഃ॥21॥
ശൂരേണ ധനദഭ്രാതാ ബലൈഃ സമുദിതേന ച ।
അപോഹ്യ രാമം കസ്മാഞ്ചിദ് ദാരചൗര്യം ത്വയാ കൃതം ॥22॥
സീതായാ വചനം ശ്രുത്വാ രാവണോ രാക്ഷസാധിപഃ।
വിവൃത്യ നയനേ ക്രൂരേ ജാനകീമന്വവൈക്ഷത ॥23॥
നീലജീമൂതസങ്കാശോ മഹാഭുജശിരോധരഃ।
സിംഹസത്ത്വഗതിഃ ശ്രീമാൻ ദീപ്തജിഹ്വോഗ്രലോചനഃ॥24॥
ചലാഗ്രമുകുടപ്രാംശുശ്ചിത്രമാല്യാനുലേപനഃ।
രക്തമാല്യാംബരധരസ്തപ്താംഗദവിഭൂഷണഃ॥25॥
ശ്രോണീസൂത്രേണ മഹതാ മേചകേന സുസംവൃതഃ।
അമൃതോത്പാദനേ നദ്ധോ ഭുജംഗേനേവ മന്ദരഃ॥26॥
താഭ്യാം സ പരിപൂർണാഭ്യാം ഭുജാഭ്യാം രാക്ഷസേശ്വരഃ।
ശുശുഭേഽചലസങ്കാശഃ ശൃംഗാഭ്യാമിവ മന്ദരഃ॥27॥
തരുണാദിത്യവർണാഭ്യാം കുണ്ഡലാഭ്യാം വിഭൂഷിതഃ।
രക്തപല്ലവപുഷ്പാഭ്യാമശോകാഭ്യാമിവാചലഃ॥28॥
സ കല്പവൃക്ഷപ്രതിമോ വസന്ത ഇവ മൂർതിമാൻ ।
ശ്മശാനചൈത്യപ്രതിമോ ഭൂഷിതോഽപി ഭയങ്കരഃ॥29॥
അവേക്ഷമാണോ വൈദേഹീം കോപസംരക്തലോചനഃ।
ഉവാച രാവണഃ സീതാം ഭുജംഗ ഇവ നിഃശ്വസൻ ॥30॥
അനയേനാഭിസമ്പന്നമർഥഹീനമനുവ്രതേ ।
നാശയാമ്യഹമദ്യ ത്വാം സൂര്യഃ സന്ധ്യാമിവൗജസാ ॥31॥
ഇത്യുക്ത്വാ മൈഥിലീം രാജാ രാവണഃ ശത്രുരാവണഃ।
സന്ദദർശ തതഃ സർവാ രാക്ഷസീർഘോരദർശനാഃ॥32॥
ഏകാക്ഷീമേകകർണാം ച കർണപ്രാവരണാം തഥാ ।
ഗോകർണീം ഹസ്തികർണീം ച ലംബകർണീമകർണികാം ॥33॥
ഹസ്തിപദ്യശ്വപദ്യൗ ച ഗോപദീം പാദചൂലികാം ।
ഏകാക്ഷീമേകപാദീം ച പൃഥുപാദീമപാദികാം ॥34॥
അതിമാത്രശിരോഗ്രീവാമതിമാത്രകുചോദരീം ।
അതിമാത്രാസ്യനേത്രാം ച ദീർഘജിഹ്വാനഖാമപി ॥35॥
അനാസികാം സിംഹമുഖീം ഗോമുഖീം സൂകരീമുഖീം ।
യഥാ മദ്വശഗാ സീതാ ക്ഷിപ്രം ഭവതി ജാനകീ ॥36॥
തഥാ കുരുത രാക്ഷസ്യഃ സർവാഃ ക്ഷിപ്രം സമേത്യ വാ ।
പ്രതിലോമാനുലോമൈശ്ച സാമദാനാദിഭേദനൈഃ॥37॥
ആവർജയത വൈദേഹീം ദണ്ഡസ്യോദ്യമനേന ച ।
ഇതി പ്രതിസമാദിശ്യ രാക്ഷസേന്ദ്രഃ പുനഃ പുനഃ॥38॥
കാമമന്യുപരീതാത്മാ ജാനകീം പ്രതി ഗർജത ।
ഉപഗമ്യ തതഃ ക്ഷിപ്രം രാക്ഷസീ ധാന്യമാലിനീ ॥39॥
പരിഷ്വജ്യ ദശഗ്രീവമിദം വചനമബ്രവീത് ।
മയാ ക്രീഡ മഹാരാജ സീതയാ കിം തവാനയാ ॥40॥
വിവർണയാ കൃപണയാ മാനുഷ്യാ രാക്ഷസേശ്വര ।
നൂനമസ്യാം മഹാരാജ ന ദേവാ ഭോഗസത്തമാൻ ॥41॥
വിദധത്യമരശ്രേഷ്ഠാസ്തവ ബാഹുബലാർജിതാൻ ।
അകാമാം കാമയാനസ്യ ശരീരമുപതപ്യതേ ॥42॥
ഇച്ഛതീം കാമയാനസ്യ പ്രീതിർഭവതി ശോഭനാ ।
ഏവമുക്തസ്തു രാക്ഷസ്യാ സമുത്ക്ഷിപ്തസ്തതോ ബലീ ।
പ്രഹസന്മേഘസങ്കാശോ രാക്ഷസഃ സ ന്യവർതത ॥43॥
പ്രസ്ഥിതഃ സ ദശഗ്രീവഃ കമ്പയന്നിവ മേദിനീം ।
ജ്വലദ്ഭാസ്കരസങ്കാശം പ്രവിവേശ നിവേശനം ॥44॥
ദേവഗന്ധർവകന്യാശ്ച നാഗകന്യാശ്ച താസ്തതഃ।
പരിവാര്യ ദശഗ്രീവം പ്രവിശുസ്താ ഗൃഹോത്തമം ॥45॥
സ മൈഥിലീം ധർമപരാമവസ്ഥിതാം
	പ്രവേപമാനാം പരിഭർത്സ്യ രാവണഃ।
വിഹായ സീതാം മദനേന മോഹിതഃ
	സ്വമേവ വേശ്മ പ്രവിവേശ രാവണഃ॥46॥
ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ദ്വാവിംശഃ സർഗഃ