അഥ സപ്തവിംശഃ സർഗഃ
ഇത്യുക്താഃ സീതയാ ഘോരം രാക്ഷസ്യഃ ക്രോധമൂർഛിതാഃ।
കാശ്ചിജ്ജഗ്മുസ്തദാഖ്യാതും രാവണസ്യ ദുരാത്മനഃ॥1॥
തതഃ സീതാമുപാഗമ്യ രാക്ഷസ്യോ ഭീമദർശനാഃ।
പുനഃ പരുഷമേകാർഥമനർഥാർഥമഥാബ്രുവൻ ॥2॥
അദ്യേദാനീം തവാനാര്യേ സീതേ പാപവിനിശ്ചയേ ।
രാക്ഷസ്യോ ഭക്ഷയിഷ്യന്തി മാംസമേതദ്യഥാസുഖം ॥3॥
സീതാം താഭിരനാര്യാഭിർദൃഷ്ട്വാ സന്തർജിതാം തദാ ।
രാക്ഷസീ ത്രിജടാവൃദ്ധാ പ്രബുദ്ധാ വാക്യമബ്രവീത് ॥4॥
ആത്മാനം ഖാദതാനാര്യാ ന സീതാം ഭക്ഷയിഷ്യഥ ।
ജനകസ്യ സുതാമിഷ്ടാം സ്നുഷാം ദശരഥസ്യ ച ॥5॥
സ്വപ്നോ ഹ്യദ്യ മയാ ദൃഷ്ടോ ദാരുണോ രോമഹർഷണഃ।
രാക്ഷസാനാമഭാവായ ഭർതുരസ്യാ ഭവായ ച ॥6॥
ഏവമുക്താസ്ത്രിജടയാ രാക്ഷസ്യഃ ക്രോധമൂർഛിതാഃ।
സർവാ ഏവാബ്രുവൻഭീതാസ്ത്രിജടാം താമിദം വചഃ॥7॥
കഥയസ്വ ത്വയാ ദൃഷ്ടഃ സ്വപ്നോഽയം കീദൃശോ നിശി ।
താസാം ശ്രുത്വാ തു വചനം രാക്ഷസീനാം മുഖോദ്ഗതം ॥8॥
ഉവാച വചനം കാലേ ത്രിജടാ സ്വപ്നസംശ്രിതം ।
ഗജദന്തമയീം ദിവ്യാം ശിബികാമന്തരിക്ഷഗാം ॥9॥
യുക്താം വാജിസഹസ്രേണ സ്വയമാസ്ഥായ രാഘവഃ।
ശുക്ലമാല്യാംബരധരോ ലക്ഷ്മണേന സമാഗതഃ॥10॥
സ്വപ്നേ ചാദ്യ മയാ ദൃഷ്ടാ സീതാ ശുക്ലാംബരാവൃതാ ।
സാഗരേണ പരിക്ഷിപ്തം ശ്വേതപർവതമാസ്ഥിതാ ॥11॥
രാമേണ സംഗതാ സീതാ ഭാസ്കരേണ പ്രഭാ യഥാ ।
രാഘവശ്ച പുനർദൃഷ്ടശ്ചതുർദന്തം മഹാഗജം ॥12॥
ആരൂഢഃ ശൈലസങ്കാശം ചകാസ സഹലക്ഷ്മണഃ।
തതസ്തു സുര്യസങ്കാശൗ ദീപ്യമാനൗ സ്വതേജസാ ॥13॥
ശുക്ലമാല്യാംബരധരൗ ജാനകീം പര്യുപസ്ഥിതൗ ।
തതസ്തസ്യ നഗസ്യാഗ്രേ ഹ്യാകാശസ്ഥസ്യ ദന്തിനഃ॥14॥
ഭർത്രാ പരിഗൃഹീതസ്യ ജാനകീ സ്കന്ധമാശ്രിതാ ।
ഭർതുരങ്കാത്സമുത്പത്യ തതഃ കമലലോചനാ ॥15॥
ചന്ദ്രസൂര്യൗ മയാ ദൃഷ്ടാ പാണിഭ്യാം പരിമാർജതീ ।
തതസ്താഭ്യാം കുമാരാഭ്യാമാസ്ഥിതഃ സ ഗജോത്തമഃ।
സീതയാ ച വിശാലാക്ഷ്യാ ലങ്കായാ ഉപരി സ്ഥിതഃ॥16॥
പാണ്ഡുരർഷഭയുക്തേന രഥേനാഷ്ടയുജാ സ്വയം ।
ഇഹോപയാതഃ കാകുത്സ്ഥഃ സീതയാ സഹ ഭാര്യയാ ॥17॥
ശുക്ലമാല്യാംബരധരോ ലക്ഷ്മണേന സഹാഗതഃ।
തതോഽന്യത്ര മയാ ദൃഷ്ടോ രാമഃ സത്യപരാക്രമഃ॥18॥
ലക്ഷ്മണേന സഹ ഭ്രാത്രാ സീതയാ സഹ വീര്യവാൻ ।
ആരുഹ്യ പുഷ്പകം ദിവ്യം വിമാനം സൂര്യസംനിഭം ॥19॥
ഉത്തരാം ദിശമാലോച്യ പ്രസ്ഥിതഃ പുരുഷോത്തമഃ।
ഏവം സ്വപ്നേ മയാ ദൃഷ്ടോ രാമോ വിഷ്ണുപരാക്രമഃ॥20॥
ലക്ഷ്മണേന സഹ ഭ്രാത്രാ സീതയാ സഹ ഭാര്യയാ ।
ന ഹി രാമോ മഹാതേജാഃ ശക്യോ ജേതും സുരാസുരൈഃ॥21॥
രാക്ഷസൈർവാപി ചാന്യൈർവാ സ്വർഗഃ പാപജനൈരിവ ।
രാവണശ്ച മയാ ദൃഷ്ടോ മുണ്ഡസ്തൈലസമുക്ഷിതഃ॥22॥
രക്തവാസാഃ പിബന്മത്തഃ കരവീരകൃതസ്രജഃ।
വിമാനാത് പുഷ്പകാദദ്യ രാവണഃ പതിതഃ ക്ഷിതൗ ॥23॥
കൃഷ്യമാണഃ സ്ത്രിയാ മുണ്ഡോ ദൃഷ്ടഃ കൃഷ്ണാംബരഃ പുനഃ।
രഥേന ഖരയുക്തേന രക്തമാല്യാനുലേപനഃ॥14॥
പിബംസ്തൈലം ഹസന്നൃത്യൻ ഭ്രാന്തചിത്താകുലേന്ദ്രിയഃ।
ഗർദഭേന യയൗ ശീഘ്രം ദക്ഷിണാം ദിശമാസ്ഥിതഃ॥25॥
പുനരേവ മയാ ദൃഷ്ടോ രാവണോ രാക്ഷസേശ്വരഃ।
പതിതോഽവാക്ശിരാ ഭൂമൗ ഗർദഭാദ്ഭയമോഹിതഃ॥26॥
സഹസോത്ഥായ സംഭ്രാന്തോ ഭയാർതോ മദവിഹ്വലഃ।
ഉന്മത്തരൂപോ ദിഗ്വാസാ ദുർവാക്യം പ്രലപൻബഹു ॥27॥
ദുർഗന്ധം ദുഃസഹം ഘോരം തിമിരം നരകോപമം ।
മലപങ്കം പ്രവിശ്യാശു മഗ്നസ്തത്ര സ രാവണഃ॥28॥
പ്രസ്ഥിതോ ദക്ഷിണാമാശാം പ്രവിഷ്ടോഽകർദമം ഹ്രദം ।
കണ്ഠേ ബദ്ധ്വാ ദശഗ്രീവം പ്രമദാ രക്തവാസിനീ ॥29॥
കാലീ കർദമലിപ്താംഗീ ദിശം യാമ്യാം പ്രകർഷതി ।
ഏവം തത്ര മയാ ദൃഷ്ടഃ കുംഭകർണോ മഹാബലഃ॥30॥
രാവണസ്യ സുതാഃ സർവേ മുണ്ഡാസ്തൈലസമുക്ഷിതാഃ।
വരാഹേണ ദശഗ്രീവഃ ശിശുമാരേണ ചേന്ദ്രജിത് ॥31॥
ഉഷ്ട്രേണ കുംഭകർണശ്ച പ്രയാതോ ദക്ഷിണാം ദിശം ।
ഏകസ്തത്ര മയാ ദൃഷ്ടഃ ശ്വേതച്ഛത്രോ വിഭീഷണഃ॥32॥
ശുക്ലമാല്യാംബരധരഃ ശുക്ലഗന്ധാനുലേപനഃ।
ശംഖദുന്ദുഭിനിർഘോഷൈർനൃത്തഗീതൈരലങ്കൃതഃ॥33॥
ആരുഹ്യ ശൈലസങ്കാശം മേഘസ്തനിതനിഃസ്വനം ।
ചതുർദന്തം ഗജം ദിവ്യമാസ്തേ തത്ര വിഭീഷണഃ॥34॥
ചതുർഭിസ്സചിവൈഃ സാർധം വൈഹായസമുപസ്ഥിതഃ॥35॥
സമാജശ്ച മഹാന്വൃത്തോ ഗീതവാദിത്രനിഃസ്വനഃ।
പിബതാം രക്തമാല്യാനാം രക്ഷസാം രക്തവാസസാം ॥36॥
ലങ്കാ ചേയം പുരീ രമ്യാ സവാജിരഥകുഞ്ജരാ ।
സാഗരേ പതിതാ ദൃഷ്ടാ ഭഗ്നഗോപുരതോരണാ ॥37॥
ലങ്കാ ദൃഷ്ടാ മയാ സ്വപ്നേ രാവണേനാഭിരക്ഷിതാ ।
ദഗ്ധാ രാമസ്യ ദൂതേന വാനരേണ തരസ്വിനാ ॥38॥
പീത്വാ തൈലം പ്രമത്താശ്ച പ്രഹസന്ത്യോ മഹാസ്വനാഃ।
ലങ്കായാം ഭസ്മരൂക്ഷായാം സർവാ രാക്ഷസയോഷിതഃ॥39॥
കുംഭകർണാദയശ്ചേമേ സർവേ രാക്ഷസപുംഗവാഃ।
രക്തം നിവസനം ഗൃഹ്യ പ്രവിഷ്ടാ ഗോമയഹ്രദം ॥40॥
അപഗച്ഛത പശ്യധ്വം സീതാമാപ്നോതി രാഘവഃ।
ഘാതയേത്പരമാമർഷീ യുഷ്മാൻ സാർധം ഹി രാക്ഷസൈഃ॥41॥
പ്രിയാം ബഹുമതാം ഭാര്യാം വനവാസമനുവ്രതാം ।
ഭർത്സിതാം തർജിതാം വാപി നാനുമംസ്യതി രാഘവഃ॥42॥
തദലം ക്രൂരവാക്യൈശ്ച സാന്ത്വമേവാഭിധീയതാം ।
അഭിയാചാമ വൈദേഹീമേതദ്ധി മമ രോചതേ ॥43॥
യസ്യാ ഹ്യേവം വിധഃ സ്വപ്നോ ദുഃഖിതായാഃ പ്രദൃശ്യതേ ।
സാ ദുഃഖൈർബഹുഭിർമുക്താ പ്രിയം പ്രാപ്നോത്യനുത്തമം ॥44॥
ഭർത്സിതാമപി യാചധ്വം രാക്ഷസ്യഃ കിം വിവക്ഷയാ ।
രാഘവാദ്ധി ഭയം ഘോരം രാക്ഷസാനാമുപസ്ഥിതം ॥45॥
പ്രണിപാതപ്രസന്നാ ഹി മൈഥിലീ ജനകാത്മജാ ।
അലമേഷാ പരിത്രാതും രാക്ഷസിർമഹതോ ഭയാത് ॥46॥
അപി ചാസ്യാ വിശാലാക്ഷ്യാ ന കിഞ്ചിദുപലക്ഷയേ ।
വിരൂപമപി ചാംഗേഷു സുസൂക്ഷ്മമപി ലക്ഷണം ॥47॥
ഛായാവൈഗുണ്യമാത്രം തു ശങ്കേ ദുഃഖമുപസ്ഥിതം ।
അദുഃഖാർഹാമിമാം ദേവീം വൈഹായസമുപസ്ഥിതാം ॥48॥
അർഥസിദ്ധിം തു വൈദേഹ്യാഃ പശ്യാമ്യഹമുപസ്ഥിതാം ।
രാക്ഷസേന്ദ്രവിനാശം ച വിജയം രാഘവസ്യ ച ॥49॥
നിമിത്തഭൂതമേതത് തു ശ്രോതുമസ്യാ മഹത് പ്രിയം ।
ദൃശ്യതേ ച സ്ഫുരച്ചക്ഷുഃ പദ്മപത്രമിവായതം ॥50॥
ഈഷദ്ധി ഹൃഷിതോ വാസ്യാ ദക്ഷിണായാ ഹ്യദക്ഷിണഃ।
അകസ്മാദേവ വൈദേഹ്യാ ബാഹുരേകഃ പ്രകമ്പതേ ॥51॥
കരേണുഹസ്തപ്രതിമഃ സവ്യശ്ചോരുരനുത്തമഃ।
വേപൻ കഥയതീവാസ്യാ രാഘവം പുരതഃ സ്ഥിതം ॥52॥
പക്ഷീ ച ശാഖാനിലയ പ്രവിഷ്ടഃ
	പുനഃ പുനശ്ചോത്തമസാന്ത്വവാദീ ।
സുസ്വാഗതാം വാചമുദീരയാണഃ
	പുനഃ പുനശ്ചോദയതീവ ഹൃഷ്ടഃ॥53॥
തതഃ സാ ഹ്രീമതീ ബാലാ ഭർതുർവിജയഹർഷിതാ ।
അവോചദ് യദി തത് തഥ്യം ഭവേയം ശരണം ഹി വഃ॥54॥
ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ സപ്തവിംശഃ സർഗഃ