അഥ ത്രിംശഃ സർഗഃ
ഹനുമാനപി വിക്രാന്തഃ സർവം ശുശ്രാവ തത്ത്വതഃ।
സീതായാസ്ത്രിജടായാശ്ച രാക്ഷസീനാം ച തർജിതം ॥1॥
അവേക്ഷമാണസ്താം ദേവീം ദേവതാമിവ നന്ദനേ ।
തതോ ബഹുവിധാം ചിന്താം ചിന്തയാമാസ വാനരഃ॥2॥
യാം കപീനാം സഹസ്രാണി സുബഹൂൻ യയുതാനി ച ।
ദിക്ഷു സർവാസു മാർഗന്തേ സേയമാസാദിതാ മയാ ॥3॥
ചാരേണ തു സുയുക്തേന ശത്രോഃ ശക്തിമവേക്ഷതാ ।
ഗൂഢേന ചരതാ താവദവേക്ഷിതമിദം മയാ ॥4॥
രാക്ഷസാനാം വിശേഷശ്ച പുരീ ചേയം നിരീക്ഷിതാ ।
രാക്ഷസാധിപതേരസ്യ പ്രഭാവോ രാവണസ്യ ച ॥5॥
യഥാ തസ്യാപ്രമേയസ്യ സർവസത്ത്വദയാവതഃ।
സമാശ്വാസയിതും ഭാര്യാം പതിദർശനകാങ്ക്ഷിണീം ॥6॥
അഹമാശ്വാസയാമ്യേനാം പൂർണചന്ദ്രനിഭാനനാം ।
അദൃഷ്ടദുഃഖാം ദുഃഖസ്യ ന ഹ്യന്തമധിഗച്ഛതീം ॥7॥
യദി ഹ്യഹം സതീമേനാം ശോകോപഹതചേതനാം ।
അനാശ്വാസ്യ ഗമിഷ്യാമി ദോഷവദ്ഗമനം ഭവേത് ॥8॥
ഗതേ ഹി മയി തത്രേയം രാജപുത്രീ യശസ്വിനീ ।
പരിത്രാണമപശ്യന്തീ ജാനകീ ജീവിതം ത്യജേത് ॥9॥
യഥാ ച സ മഹാബാഹുഃ പൂർണചന്ദ്രനിഭാനനഃ।
സമാശ്വാസയിതും ന്യായ്യഃ സീതാദർശനലാലസഃ॥10॥
നിശാചരീണാം പ്രത്യക്ഷമക്ഷമം ചാഭിഭാഷിതം ।
കഥം നു ഖലു കർതവ്യമിദം കൃച്ഛ്രഗതോ ഹ്യഹം ॥11॥
അനേന രാത്രിശേഷേണ യദി നാശ്വാസ്യതേ മയാ ।
സർവഥാ നാസ്തി സന്ദേഹഃ പരിത്യക്ഷ്യതി ജീവിതം ॥12॥
രാമസ്തു യദി പൃച്ഛേന്മാം കിം മാം സീതാബ്രവീദ്വചഃ।
കിമഹം തം പ്രതിബ്രൂയാമസംഭാഷ്യ സുമധ്യമാം ॥13॥
സീതാസന്ദേശരഹിതം മാമിതസ്ത്വരയാ ഗതം ।
നിർദഹേദപി കാകുത്സ്ഥഃ ക്രോധതീവ്രേണ ചക്ഷുഷാ ॥14॥
യദി വോദ്യോജയിഷ്യാമി ഭർതാരം രാമകാരണാത് ।
വ്യർഥമാഗമനം തസ്യ സസൈന്യസ്യ ഭവിഷ്യതി ॥15॥
അന്തരം ത്വഹമാസാദ്യ രാക്ഷസീനാമവസ്ഥിതഃ।
ശനൈരാശ്വാസയാമ്യദ്യ സന്താപബഹുലാമിമാം ॥16॥
അഹം ഹ്യതിതനുശ്ചൈവ വാനരശ്ച വിശേഷതഃ।
വാചം ചോദാഹരിഷ്യാമി മാനുഷീമിഹ സംസ്കൃതാം ॥17॥
യദി വാചം പ്രദാസ്യാമി ദ്വിജാതിരിവ സംസ്കൃതാം ।
രാവണം മന്യമാനാ മാം സീതാ ഭീതാ ഭവിഷ്യതി ॥18॥
അവശ്യമേവ വക്തവ്യം മാനുഷം വാക്യമർഥവത് ।
മയാ സാന്ത്വയിതും ശക്യാ നാന്യഥേയമനിന്ദിതാ ॥19॥
സേയമാലോക്യ മേ രൂപം ജാനകീ ഭാഷിതം തഥാ ।
രക്ഷോഭിസ്ത്രാസിതാ പൂർവം ഭൂയസ്ത്രാസമുപൈഷ്യതി ॥20॥
തതോ ജാതപരിത്രാസാ ശബ്ദം കുര്യാന്മനസ്വിനീ ।
ജാനാനാ മാം വിശാലാക്ഷീ രാവണം കാമരൂപിണം ॥21॥
സീതയാ ച കൃതേ ശബ്ദേ സഹസാ രാക്ഷസീഗണഃ।
നാനാപ്രഹരണോ ഘോരഃ സമേയാദന്തകോപമഃ॥22॥
തതോ മാം സമ്പരിക്ഷിപ്യ സർവതോ വികൃതാനനാഃ।
വധേ ച ഗ്രഹണേ ചൈവ കുര്യുര്യത്നം മഹാബലാഃ॥23॥
തം മാം ശാഖാഃ പ്രശാഖാശ്ച സ്കന്ധാംശ്ചോത്തമശാഖിനാം ।
ദൃഷ്ട്വാ ച പരിധാവന്തം ഭവേയുഃ പരിശങ്കിതാഃ॥24॥
മമ രൂപം ച സമ്പ്രേക്ഷ്യ വനേ വിചരതോ മഹത് ।
രാക്ഷസ്യോ ഭയവിത്രസ്താ ഭവേയുർവികൃതസ്വരാഃ॥25॥
തതഃ കുര്യുഃ സമാഹ്വാനം രാക്ഷസ്യോ രക്ഷസാമപി ।
രാക്ഷസേന്ദ്രനിയുക്താനാം രാക്ഷസേന്ദ്രനിവേശനേ ॥26॥
തേ ശൂലശരനിസ്ത്രിംശവിവിധായുധപാണയഃ।
ആപതേയുർവിമർദേഽസ്മിൻ വേഗേനോദ്വേഗകാരണാത് ॥27॥
സംരുദ്ധസ്തൈസ്തു പരിതോ വിധമേ രാക്ഷസം ബലം ।
ശക്നുയാം ന തു സമ്പ്രാപ്തും പരം പാരം മഹോദധേഃ॥28॥
മാം വാ ഗൃഹ്ണീയുരാവൃത്യ ബഹവഃ ശീഘ്രകാരിണഃ।
സ്യാദിയം ചാഗൃഹീതാർഥാ മമ ച ഗ്രഹണം ഭവേത് ॥29॥
ഹിംസാഭിരുചയോ ഹിംസ്യുരിമാം വാ ജനകാത്മജാം ।
വിപന്നം സ്യാത് തതഃ കാര്യം രാമസുഗ്രീവയോരിദം ॥30॥
ഉദ്ദേശേ നഷ്ടമാർഗേഽസ്മിൻ രാക്ഷസൈഃ പരിവാരിതേ ।
സാഗരേണ പരിക്ഷിപ്തേ ഗുപ്തേ വസതി ജാനകീ ॥31॥
വിശസ്തേ വാ ഗൃഹീതേ വാ രക്ഷോഭിർമയി സംയുഗേ ।
നാന്യം പശ്യാമി രാമസ്യ സഹായം കാര്യസാധനേ ॥32॥
വിമൃശംശ്ച ന പശ്യാമി യോ ഹതേ മയി വാനരഃ।
ശതയോജനവിസ്തീർണം ലംഘയേത മഹോദധിം ॥33॥
കാമം ഹന്തും സമർഥോഽസ്മി സഹസ്രാണ്യപി രക്ഷസാം ।
ന തു ശക്ഷ്യാമ്യഹം പ്രാപ്തും പരം പാരം മഹോദധേഃ॥34॥
അസത്യാനി ച യുദ്ധാനി സംശയോ മേ ന രോചതേ ।
കശ്ച നിഃസംശയം കാര്യം കുര്യാത്പ്രാജ്ഞഃ സസംശയം ॥35॥
ഏഷ ദോഷോ മഹാൻഹി സ്യാന്മമ സീതാഭിഭാഷണേ ।
പ്രാണത്യാഗശ്ച വൈദേഹ്യാ ഭവേദനഭിഭാഷണേ ॥36॥
ഭൂതാശ്ചാർഥാ വിരുധ്യന്തി ദേശകാലവിരോധിതാഃ।
വിക്ലവം ദൂതമാസാദ്യ തമഃ സൂര്യോദയേ യഥാ ॥37॥
അർഥാനർഥാന്തരേ ബുദ്ധിർനിശ്ചിതാപി ന ശോഭതേ ।
ഘാതയന്തി ഹി കാര്യാണി ദൂതാഃ പണ്ഡിതമാനിനഃ॥38॥
ന വിനശ്യേത്കഥം കാര്യം വൈക്ലവ്യം ന കഥം മമ ।
ലംഘനം ച സമുദ്രസ്യ കഥം നു ന വൃഥാ ഭവേത് ॥39॥
കഥം നു ഖലു വാക്യം മേ ശൃണുയാന്നോദ്വിജേത ച ।
ഇതി സഞ്ചിന്ത്യ ഹനുമാംശ്ചകാര മതിമാൻ മതിം ॥40॥
രാമമക്ലിഷ്ടകർമാണം സുബന്ധുമനുകീർതയൻ ।
നൈനാമുദ്വേജയിഷ്യാമി തദ്ബന്ധുഗതചേതനാം ॥41॥
ഇക്ഷ്വാകൂണാം വരിഷ്ഠസ്യ രാമസ്യ വിദിതാത്മനഃ।
ശുഭാനി ധർമയുക്താനി വചനാനി സമർപയൻ ॥42॥
ശ്രാവയിഷ്യാമി സർവാണി മധുരാം പ്രബ്രുവൻ ഗിരം ।
ശ്രദ്ധാസ്യതി യഥാ സീതാ തഥാ സർവം സമാദധേ ॥43॥
ഇതി സ ബഹുവിധം മഹാപ്രഭാവോ
	ജഗതിപതേഃ പ്രമദാമവേക്ഷമാണഃ।
മധുരമവിതഥം ജഗാദ വാക്യം
	ദ്രുമവിടപാന്തരമാസ്ഥിതോ ഹനൂമാൻ ॥44॥
ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ത്രിംശഃ സർഗഃ