അഥ ത്രയസ്ത്രിംശഃ സർഗഃ
സോഽവതീര്യ ദ്രുമാത്തസ്മാദ്വിദ്രുമപ്രതിമാനനഃ।
വിനീതവേഷഃ കൃപണഃ പ്രണിപത്യോപസൃത്യ ച ॥1॥
താമബ്രവീന്മഹാതേജാ ഹനൂമാൻ മാരുതാത്മജഃ।
ശിരസ്യഞ്ജലിമാധായ സീതാം മധുരയാ ഗിരാ ॥2॥
കാ നു പദ്മപലാശാക്ഷീ ക്ലിഷ്ടകൗശേയവാസിനീ ।
ദ്രുമസ്യ ശാഖാമാലംബ്യ തിഷ്ഠസി ത്വമനിന്ദിതേ ॥3॥
കിമർഥം തവ നേത്രാഭ്യാം വാരി സ്രവതി ശോകജം ।
പുണ്ഡരീകപലാശാഭ്യാം വിപ്രകീർണമിവോദകം ॥4॥
സുരാണാമസുരാണാം ച നാഗഗന്ധർവരക്ഷസാം ।
യക്ഷാണാം കിംനരാണാം ച കാ ത്വം ഭവസി ശോഭനേ ॥5॥
കാ ത്വം ഭവസി രുദ്രാണാം മരുതാം വാ വരാനനേ ।
വസൂനാം വാ വരാരോഹേ ദേവതാ പ്രതിഭാസി മേ ॥6॥
കിം നു ചന്ദ്രമസാ ഹീനാ പതിതാ വിബുധാലയാത് ।
രോഹിണീ ജ്യോതിഷാം ശ്രേഷ്ഠാ ശ്രേഷ്ഠാ സർവഗുണാധികാ ॥7॥
കോപാദ്വാ യദി വാ മോഹാദ്ഭർതാരമസിതേക്ഷണേ ।
വസിഷ്ഠം കോപയിത്വാ ത്വം വാസി കല്യാണ്യരുന്ധതീ ॥8॥
കോ നു പുത്രഃ പിതാ ഭ്രാതാ ഭർതാ വാ തേ സുമധ്യമേ ।
അസ്മാല്ലോകാദമും ലോകം ഗതം ത്വമനുശോചസി ॥9॥
രോദനാദതിനിഃശ്വാസാദ്ഭൂമിസംസ്പർശനാദപി ।
ന ത്വാം ദേവീമഹം മന്യേ രാജ്ഞഃ സഞ്ജ്ഞാവധാരണാത് ॥10॥
വ്യഞ്ജനാനി ഹി തേ യാനി ലക്ഷണാനി ച ലക്ഷയേ ।
മഹിഷീ ഭൂമിപാലസ്യ രാജകന്യാ ച മേ മതാ ॥11॥
രാവണേന ജനസ്ഥാനാദ്ബലാത് പ്രമഥിതാ യദി ।
സീതാ ത്വമസി ഭദ്രം തേ തന്മമാചക്ഷ്വ പൃച്ഛതഃ॥12॥
യഥാ ഹി തവ വൈ ദൈന്യം രൂപം ചാപ്യതിമാനുഷം ।
തപസാ ചാന്വിതോ വേഷസ്ത്വം രാമമഹിഷീ ധ്രുവം ॥13॥
സാ തസ്യ വചനം ശ്രുത്വാ രാമകീർതനഹർഷിതാ ।
ഉവാച വാക്യം വൈദേഹീ ഹനൂമന്തം ദ്രുമാശ്രിതം ॥14॥
പൃഥിവ്യാം രാജസിംഹാനാം മുഖ്യസ്യ വിദിതാത്മനഃ।
സ്നുഷാ ദശരഥസ്യാഹം ശത്രുസൈന്യപ്രണാശിനഃ॥15॥
ദുഹിതാ ജനകസ്യാഹം വൈദേഹസ്യ മഹാത്മനഃ।
സീതേതി നാമ്നാ ചോക്താഹം ഭാര്യാ രാമസ്യ ധീമതഃ॥16॥
സമാ ദ്വാദശ തത്രാഹം രാഘവസ്യ നിവേശനേ ।
ഭുഞ്ജാനാ മാനുഷാൻഭോഗാൻസർവകാമസമൃദ്ധിനീ ॥17॥
തതസ്ത്രയോദശേ വർഷേ രാജ്യേ ചേക്ഷ്വാകുനന്ദനം ।
അഭിഷേചയിതും രാജാ സോപാധ്യായഃ പ്രചക്രമേ ॥18॥
തസ്മിൻ സംഭ്രിയമാണേ തു രാഘവസ്യാഭിഷേചനേ ।
കൈകേയീ നാമ ഭർതാരമിദം വചനമബ്രവീത് ॥19॥
ന പിബേയം ന ഖാദേയം പ്രത്യഹം മമ ഭോജനം ।
ഏഷ മേ ജീവിതസ്യാന്തോ രാമോ യദ്യഭിഷിച്യതേ ॥20॥
യത്തദുക്തം ത്വയാ വാക്യം പ്രീത്യാ നൃപതിസത്തമ ।
തച്ചേന്ന വിതഥം കാര്യം വനം ഗച്ഛതു രാഘവഃ॥21॥
സ രാജാ സത്യവാഗ്ദേവ്യാ വരദാനമനുസ്മരൻ ।
മുമോഹ വചനം ശ്രുത്വാ കൈകേയ്യാഃ ക്രൂരമപ്രിയം ॥22॥
തതസ്തം സ്ഥവിരോ രാജാ സത്യധർമേ വ്യവസ്ഥിതഃ।
ജ്യേഷ്ഠം യശസ്വിനം പുത്രം രുദന്രാജ്യമയാചത ॥23॥
സ പിതുർവചനം ശ്രീമാനഭിഷേകാത്പരം പ്രിയം ।
മനസാ പൂർവമാസാദ്യ വാചാ പ്രതിഗൃഹീതവാൻ ॥24॥
ദദ്യാന്ന പ്രതിഗൃഹ്ണീയാത് സത്യം ബ്രൂയാന്ന ചാനൃതം ।
അപി ജീവിതഹേതോർഹി രാമഃ സത്യപരാക്രമഃ॥25॥
സ വിഹായോത്തരീയാണി മഹാർഹാണി മഹായശാഃ।
വിസൃജ്യ മനസാ രാജ്യം ജനന്യൈ മാം സമാദിശത് ॥26॥
സാഹം തസ്യാഗ്രതസ്തൂർണം പ്രസ്ഥിതാ വനചാരിണീ ।
ന ഹി മേ തേന ഹീനായാ വാസഃ സ്വർഗേഽപി രോചതേ ॥27॥
പ്രാഗേവ തു മഹാഭാഗഃ സൗമിത്രിർമിത്രനന്ദനഃ।
പൂർവജസ്യാനുയാത്രാർഥേ കുശചീരൈരലങ്കൃതഃ॥28॥
തേ വയം ഭർതുരാദേശം ബഹുമാന്യ ദൃഢവ്രതാഃ।
പ്രവിഷ്ടാഃ സ്മ പുരാദ്ദൃഷ്ടം വനം ഗംഭീരദർശനം ॥29॥
വസതോ ദണ്ഡകാരണ്യേ തസ്യാഹമമിതൗജസഃ।
രക്ഷസാപഹൃതാ ഭാര്യാ രാവണേന ദുരാത്മനാ ॥30॥
ദ്വൗ മാസൗ തേന മേ കാലോ ജീവിതാനുഗ്രഹഃ കൃതഃ।
ഊർധ്വം ദ്വാഭ്യാം തു മാസാഭ്യാം തതസ്ത്യക്ഷ്യാമി ജീവിതം ॥31॥
ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ത്രയസ്ത്രിംശഃ സർഗഃ