അഥ സപ്തത്രിംശഃ സർഗഃ സാ സീതാ വചനം ശ്രുത്വാ പൂർണചന്ദ്രനിഭാനനാ । ഹനൂമന്തമുവാചേദം ധർമാർഥസഹിതം വചഃ॥1॥ അമൃതം വിഷസമ്പൃക്തം ത്വയാ വാനര ഭാഷിതം । യച്ച നാന്യമനാ രാമോ യച്ച ശോകപരായണഃ॥2॥ ഐശ്വര്യേ വാ സുവിസ്തീർണേ വ്യസനേ വാ സുദാരുണേ । രജ്ജ്വേവ പുരുഷം ബദ്ധ്വാ കൃതാന്തഃ പരികർഷതി ॥3॥ വിധിർനൂനമസംഹാര്യഃ പ്രാണിനാം പ്ലവഗോത്തമ । സൗമിത്രിം മാം ച രാമം ച വ്യസനൈഃ പശ്യ മോഹിതാൻ ॥4॥ ശോകസ്യാസ്യ കഥം പാരം രാഘവോഽധിഗമിഷ്യതി । പ്ലവമാനഃ പരിക്രാന്തോ ഹതനൗഃ സാഗരേ യഥാ ॥5॥ രാക്ഷസാനാം വധം കൃത്വാ സൂദയിത്വാ ച രാവണം । ലങ്കാമുന്മഥിതാം കൃത്വാ കദാ ദ്രക്ഷ്യതി മാം പതിഃ॥6॥ സ വാച്യഃ സന്ത്വരസ്വേതി യാവദേവ ന പൂര്യതേ । അയം സംവത്സരഃ കാലസ്താവദ്ധി മമ ജീവിതം ॥7॥ വർതതേ ദശമോ മാസോ ദ്വൗ തു ശേഷൗ പ്ലവംഗമ । രാവണേന നൃശംസേന സമയോ യഃ കൃതോ മമ ॥8॥ വിഭീഷണേന ച ഭ്രാത്രാ മമ നിര്യാതനം പ്രതി । അനുനീതഃ പ്രയത്നേന ന ച തത്കുരുതേ മതിം ॥9॥ മമ പ്രതിപ്രദാനം ഹി രാവണസ്യ ന രോചതേ । രാവണം മാർഗതേ സംഖ്യേ മൃത്യുഃ കാലവശംഗതം ॥10॥ ജ്യേഷ്ഠാ കന്യാ കലാ നാമ വിഭീഷണസുതാ കപേ । തയാ മമൈതദാഖ്യാതം മാത്രാ പ്രഹിതയാ സ്വയം ॥11॥ അവിന്ധ്യോ നാമ മേധാവീ വിദ്വാന്രാക്ഷസപുംഗവഃ। ധൃതിമാഞ്ഛീലവാന്വൃദ്ധോ രാവണസ്യ സുസംമതഃ॥12॥ രാമാത്ക്ഷയമനുപ്രാപ്തം രക്ഷസാം പ്രത്യചോദയത് । ന ച തസ്യ സ ദുഷ്ടാത്മാ ശൃണോതി വചനം ഹിതം ॥13॥ ആശംസേയം ഹരിശ്രേഷ്ഠ ക്ഷിപ്രം മാം പ്രാപ്സ്യതേ പതിഃ। അന്തരാത്മാ ഹി മേ ശുദ്ധസ്തസ്മിംശ്ച ബഹവോ ഗുണാഃ॥14॥ ഉത്സാഹഃ പൗരുഷം സത്ത്വമാനൃശംസ്യം കൃതജ്ഞതാ । വിക്രമശ്ച പ്രഭാവശ്ച സന്തി വാനര രാഘവേ ॥15॥ ചതുർദശ സഹസ്രാണി രാക്ഷസാനാം ജഘാന യഃ। ജനസ്ഥാനേ വിനാ ഭ്രാത്രാ ശത്രുഃ കസ്തസ്യ നോദ്വിജേത് ॥16॥ ന സ ശക്യസ്തുലയിതും വ്യസനൈഃ പുരുഷർഷഭഃ। അഹം തസ്യാനുഭാവജ്ഞാ ശക്രസ്യേവ പുലോമജാ ॥17॥ ശരജാലാംശുമാഞ്ഛൂരഃ കപേ രാമദിവാകരഃ। ശത്രുരക്ഷോമയം തോയമുപശോഷം നയിഷ്യതി ॥18॥ ഇതി സഞ്ജല്പമാനാം താം രാമാർഥേ ശോകകർശിതാം । അശ്രുസമ്പൂർണവദനാമുവാച ഹനുമാൻ കപിഃ॥19॥ ശ്രുത്വൈവ ച വചോ മഹ്യം ക്ഷിപ്രമേഷ്യതി രാഘവഃ। ചമൂം പ്രകർഷൻ മഹതീം ഹര്യൃക്ഷഗണസങ്കുലാം ॥20॥ അഥവാ മോചയിഷ്യാമി ത്വാമദ്യൈവ സരാക്ഷസാത് । അസ്മാദ്ദുഃഖാദുപാരോഹ മമ പൃഷ്ഠമനിന്ദിതേ ॥21॥ ത്വാം തു പൃഷ്ഠഗതാം കൃത്വാ സന്തരിഷ്യാമി സാഗരം । ശക്തിരസ്തി ഹി മേ വോഢും ലങ്കാമപി സരാവണാം ॥22॥ അഹം പ്രസ്രവണസ്ഥായ രാഘവായാദ്യ മൈഥിലി । പ്രാപയിഷ്യാമി ശക്രായ ഹവ്യം ഹുതമിവാനലഃ॥23॥ ദ്രക്ഷ്യസ്യദ്യൈവ വൈദേഹി രാഘവം സഹലക്ഷ്മണം । വ്യവസായ സമായുക്തം വിഷ്ണും ദൈത്യവധേ യഥാ ॥24॥ ത്വദ്ദർശനകൃതോത്സാഹമാശ്രമസ്ഥം മഹാബലം । പുരന്ദരമിവാസീനം നഗരാജസ്യ മൂർധനി ॥25॥ പൃഷ്ഠമാരോഹ മേ ദേവി മാ വികാങ്ക്ഷസ്വ ശോഭനേ । യോഗമന്വിച്ഛ രാമേണ ശശാങ്കേനേവ രോഹിണീ ॥26॥ കഥയന്തീവ ശശിനാ സംഗമിഷ്യസി രോഹിണീ । മത്പൃഷ്ഠമധിരോഹ ത്വം തരാകാശം മഹാർണവം ॥27॥ നഹി മേ സമ്പ്രയാതസ്യ ത്വാമിതോ നയതോഽങ്ഗനേ । അനുഗന്തും ഗതിം ശക്താഃ സർവേ ലങ്കാനിവാസിനഃ॥28॥ യഥൈവാഹമിഹ പ്രാപ്തസ്തഥൈവാഹമസംശയം । യാസ്യാമി പശ്യ വൈദേഹി ത്വാമുദ്യമ്യ വിഹായസം ॥29॥ മൈഥിലീ തു ഹരിശ്രേഷ്ഠാച്ഛ്രുത്വാ വചനമദ്ഭുതം । ഹർഷവിസ്മിതസർവാംഗീ ഹനൂമന്തമഥാബ്രവീത് ॥30॥ ഹനൂമന്ദൂരമധ്വാനം കഥം മാം നേതുമിച്ഛസി । തദേവ ഖലു തേ മന്യേ കപിത്വം ഹരിയൂഥപ ॥31॥ കഥം ചാല്പശരീരസ്ത്വം മാമിതോ നേതുമിച്ഛസി । സകാശം മാനവേന്ദ്രസ്യ ഭർതുർമേ പ്ലവഗർഷഭ ॥32॥ സീതായാസ്തു വചഃ ശ്രുത്വാ ഹനൂമാൻ മാരുതാത്മജഃ। ചിന്തയാമാസ ലക്ഷ്മീവാൻ നവം പരിഭവം കൃതം ॥33॥ ന മേ ജാനാതി സത്ത്വം വാ പ്രഭാവം വാസിതേക്ഷണാ । തസ്മാത്പശ്യതു വൈദേഹീ യദ്രൂപം മമ കാമതഃ॥34॥ ഇതി സഞ്ചിന്ത്യ ഹനുമാംസ്തദാ പ്ലവഗസത്തമഃ। ദർശയാമാസ സീതായാഃ സ്വരൂപമരിമർദനഃ॥35॥ സ തസ്മാത് പാദപാദ്ധീമാനാപ്ലുത്യ പ്ലവഗർഷഭഃ। തതോ വർധിതുമാരേഭേ സീതാപ്രത്യയകാരണാത് ॥36॥ മേരുമന്ദരസങ്കാശോ ബഭൗ ദീപ്താനലപ്രഭഃ। അഗ്രതോ വ്യവതസ്ഥേ ച സീതായാ വാനരർഷഭഃ॥37॥ ഹരിഃ പർവതസങ്കാശസ്താമ്രവക്ത്രോ മഹാബലഃ। വജ്രദംഷ്ട്രനഖോ ഭീമോ വൈദേഹീമിദമബ്രവീത് ॥38॥ സപർവതവനോദ്ദേശാം സാട്ടപ്രാകാരതോരണാം । ലങ്കാമിമാം സനാഥാം വാ നയിതും ശക്തിരസ്തി മേ ॥39॥ തദവസ്ഥാപ്യതാം ബുദ്ധിരലം ദേവി വികാങ്ക്ഷയാ । വിശോകം കുരു വൈദേഹി രാഘവം സഹലക്ഷ്മണം ॥40॥ തം ദൃഷ്ട്വാചലസങ്കാശമുവാച ജനകാത്മജാ । പദ്മപത്രവിശാലാക്ഷീ മാരുതസ്യൗരസം സുതം ॥41॥ തവ സത്ത്വം ബലം ചൈവ വിജാനാമി മഹാകപേ । വായോരിവ ഗതിശ്ചാപി തേജശ്ചാഗ്നേരിവാദ്ഭുതം ॥42॥ പ്രാകൃതോഽന്യഃ കഥം ചേമാം ഭൂമിമാഗന്തുമർഹതി । ഉദധേരപ്രമേയസ്യ പാരം വാനരയൂഥപ ॥43॥ ജാനാമി ഗമനേ ശക്തിം നയനേ ചാപി തേ മമ । അവശ്യം സമ്പ്രധാര്യാശു കാര്യസിദ്ധിരിവാത്മനഃ॥44॥ അയുക്തം തു കപിശ്രേഷ്ഠ മയാ ഗന്തും ത്വയാ സഹ । വായുവേഗസവേഗസ്യ വേഗോ മാം മോഹയേത്തവ ॥45॥ അഹമാകാശമാസക്താ ഉപര്യുപരി സാഗരം । പ്രപതേയം ഹി തേ പൃഷ്ഠാദ് ഭൂയോ വേഗേന ഗച്ഛതഃ॥46॥ പതിതാ സാഗരേ ചാഹം തിമിനക്രഝഷാകുലേ । ഭവേയമാശു വിവശാ യാദസാമന്നമുത്തമം ॥47॥ ന ച ശക്ഷ്യേ ത്വയാ സാർധം ഗന്തും ശത്രുവിനാശന । കലത്രവതി സന്ദേഹസ്ത്വയി സ്യാദപ്യസംശയം ॥48॥ ഹ്രിയമാണാം തു മാം ദൃഷ്ട്വാ രാക്ഷസാ ഭീമവിക്രമാഃ। അനുഗച്ഛേയുരാദിഷ്ടാ രാവണേന ദുരാത്മനാ ॥49॥ തൈസ്ത്വം പരിവൃതഃ ശൂരൈഃ ശൂലമുദ്ഗര പാണിഭിഃ। ഭവേസ്ത്വം സംശയം പ്രാപ്തോ മയാ വീര കലത്രവാൻ ॥50॥ സായുധാ ബഹവോ വ്യോമ്നി രാക്ഷസാസ്ത്വം നിരായുധഃ। കഥം ശക്ഷ്യസി സംയാതും മാം ചൈവ പരിരക്ഷിതും ॥51॥ യുധ്യമാനസ്യ രക്ഷോഭിസ്തതസ്തൈഃ ക്രൂരകർമഭിഃ। പ്രപതേയം ഹി തേ പൃഷ്ഠദ്ഭയാർതാ കപിസത്തമ ॥52॥ അഥ രക്ഷാംസി ഭീമാനി മഹാന്തി ബലവന്തി ച । കഥഞ്ചിത്സാമ്പരായേ ത്വാം ജയേയുഃ കപിസത്തമ ॥53॥ അഥവാ യുധ്യമാനസ്യ പതേയം വിമുഖസ്യ തേ । പതിതാം ച ഗൃഹീത്വാ മാം നയേയുഃ പാപരാക്ഷസാഃ॥54॥ മാം വാ ഹരേയുസ്ത്വദ്ധസ്താദ്വിശസേയുരഥാപി വാ । അനവസ്ഥൗ ഹി ദൃശ്യേതേ യുദ്ധേ ജയപരാജയൗ ॥55॥ അഹം വാപി വിപദ്യേയം രക്ഷോഭിരഭിതർജിതാ । ത്വത്പ്രയത്നോ ഹരിശ്രേഷ്ഠ ഭവേന്നിഷ്ഫല ഏവ തു ॥56॥ കാമം ത്വമപി പര്യാപ്തോ നിഹന്തും സർവരാക്ഷസാൻ । രാഘവസ്യ യശോ ഹീയേത്ത്വയാ ശസ്തൈസ്തു രാക്ഷസൈഃ॥57॥ അഥവാഽഽദായ രക്ഷാംസി ന്യസേയുഃ സംവൃതേ ഹി മാം । യത്ര തേ നാഭിജാനീയുർഹരയോ നാപി രാഘവഃ॥58॥ ആരംഭസ്തു മദർഥോഽയം തതസ്തവ നിരർഥകഃ। ത്വയാ ഹി സഹ രാമസ്യ മഹാനാഗമനേ ഗുണഃ॥59॥ മയി ജീവിതമായത്തം രാഘവസ്യാമിതൗജസഃ। ഭ്രാതൄണാം ച മഹാബാഹോ തവ രാജകുലസ്യ ച ॥60॥ തൗ നിരാശൗ മദർഥം ച ശോകസന്താപകർശിതൗ । സഹ സർവർക്ഷഹരിഭിസ്ത്യക്ഷ്യതഃ പ്രാണസംഗ്രഹം ॥61॥ ഭർതുർഭക്തിം പുരസ്കൃത്യ രാമാദന്യസ്യ വാനര । നാഹം സ്പ്രഷ്ടും സ്വതോ ഗാത്രമിച്ഛേയം വാനരോത്തമ ॥62॥ യദഹം ഗാത്രസംസ്പർശം രാവണസ്യ ഗതാ ബലാത് । അനീശാ കിം കരിഷ്യാമി വിനാഥാ വിവശാ സതീ ॥63॥ യദി രാമോ ദശഗ്രീവമിഹ ഹത്വാ സരാക്ഷസം । മാമിതോ ഗൃഹ്യ ഗച്ഛേത തത്തസ്യ സദൃശം ഭവേത് ॥64॥ ശ്രുതാശ്ച ദൃഷ്ടാ ഹി മയാ പരാക്രമാ മഹാത്മനസ്തസ്യ രണാവമർദിനഃ। ന ദേവഗന്ധർവഭുജംഗരാക്ഷസാ ഭവന്തി രാമേണ സമാ ഹി സംയുഗേ ॥65॥ സമീക്ഷ്യ തം സംയതി ചിത്രകാർമുകം മഹാബലം വാസവതുല്യവിക്രമം । സലക്ഷ്മണം കോ വിഷഹേത രാഘവം ഹുതാശനം ദീപ്തമിവാനിലേരിതം ॥66॥ സലക്ഷ്മണം രാഘവമാജിമർദനം ദിശാഗജം മത്തമിവ വ്യവസ്ഥിതം । സഹേത കോ വാനരമുഖ്യ സംയുഗേ യുഗാന്തസൂര്യപ്രതിമം ശരാർചിഷം ॥67॥ സ മേ കപിശ്രേഷ്ഠ സലക്ഷ്മണം പ്രിയം സയൂഥപം ക്ഷിപ്രമിഹോപപാദയ । ചിരായ രാമം പ്രതി ശോകകർശിതാം കുരുഷ്വ മാം വാനരവീര ഹർഷിതാം ॥68॥ ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ സപ്തത്രിംശഃ സർഗഃ