അഥ ചത്വാരിംശഃ സർഗഃ ശ്രുത്വാ തു വചനം തസ്യ വായുസൂനോർമഹാത്മനഃ। ഉവാചാത്മഹിതം വാക്യം സീതാ സുരസുതോപമാ ॥1॥ ത്വാം ദൃഷ്ട്വാ പ്രിയവക്താരം സമ്പ്രഹൃഷ്യാമി വാനര । അർധസഞ്ജാതസസ്യേവ വൃഷ്ടിം പ്രാപ്യ വസുന്ധരാ ॥2॥ യഥാ തം പുരുഷവ്യാഘ്രം ഗാത്രൈഃ ശോകാഭികർശിതൈഃ। സംസ്പൃശേയം സകാമാഹം തഥാ കുരു ദയാം മയി ॥3॥ അഭിജ്ഞാനം ച രാമസ്യ ദദ്യാ ഹരിഗണോത്തമ । ക്ഷിപ്താമിഷികാം കാകസ്യ കോപാദേകാക്ഷിശാതനീം ॥4॥ മനഃശിലായാസ്തിലകോ ഗണ്ഡപാർശ്വേ നിവേശിതഃ। ത്വയാ പ്രണഷ്ടേ തിലകേ തം കില സ്മർതുമർഹസി ॥5॥ സ വീര്യവാൻ കഥം സീതാം ഹൃതാം സമനുമന്യസേ । വസന്തീം രക്ഷസാം മധ്യേ മഹേന്ദ്രവരുണോപമ ॥6॥ ഏഷ ചൂഡാമണിർദിവ്യോ മയാ സുപരിരക്ഷിതഃ। ഏതം ദൃഷ്ട്വാ പ്രഹൃഷ്യാമി വ്യസനേ ത്വാമിവാനഘ ॥7॥ ഏഷ നിര്യാതിതഃ ശ്രീമാൻ മയാ തേ വാരിസംഭവഃ। അതഃ പരം ന ശക്ഷ്യാമി ജീവിതും ശോകലാലസാ ॥8॥ അസഹ്യാനി ച ദുഃഖാനി വാചശ്ച ഹൃദയച്ഛിദഃ। രാക്ഷസൈഃ സഹ സംവാസം ത്വത്കൃതേ മർഷയാമ്യഹം ॥9॥ ധാരയിഷ്യാമി മാസം തു ജീവിതം ശത്രുസൂദന । മാസാദൂർധ്വം ന ജീവിഷ്യേ ത്വയാ ഹീനാ നൃപാത്മജ ॥10॥ ഘോരോ രാക്ഷസരാജോഽയം ദൃഷ്ടിശ്ച ന സുഖാ മയി । ത്വാം ച ശ്രുത്വാ വിഷജ്ജന്തം ന ജീവേയമപി ക്ഷണം ॥11॥ വൈദേഹ്യാ വചനം ശ്രുത്വാ കരുണം സാശ്രുഭാഷിതം । അഥാബ്രവീന്മഹാതേജാ ഹനുമാന്മാരുതാത്മജഃ॥12॥ ത്വച്ഛോകവിമുഖോ രാമോ ദേവി സത്യേന തേ ശപേ । രാമേ ശോകാഭിഭൂതേ തു ലക്ഷ്മണഃ പരിതപ്യതേ ॥13॥ ദൃഷ്ടാ കഥഞ്ചിദ്ഭവതീ ന കാലഃ പരിദേവിതും । ഇമം മുഹൂർതം ദുഃഖാനാമന്തം ദ്രക്ഷ്യസി ഭാമിനി ॥14॥ താവുഭൗ പുരുഷവ്യാഘ്രൗ രാജപുത്രാവനിന്ദിതൗ । ത്വദ്ദർശനകൃതോത്സാഹൗ ലങ്കാം ഭസ്മീകരിഷ്യതഃ॥15॥ ഹത്വാ തു സമരേ രക്ഷോ രാവണം സഹബാന്ധവൈഃ। രാഘവൗ ത്വാം വിശാലാക്ഷി സ്വാം പുരീം പ്രതി നേഷ്യതഃ॥16॥ യത്തു രാമോ വിജാനീയാദഭിജ്ഞാനമനിന്ദിതേ । പ്രീതിസഞ്ജനനം ഭൂയസ്തസ്യ ത്വം ദാതുമർഹസി ॥17॥ സാബ്രവീദ്ദത്തമേവാഹോ മയാഭിജ്ഞാനമുത്തമം । ഏതദേവ ഹി രാമസ്യ ദൃഷ്ട്വാ യത്നേന ഭൂഷണം ॥18॥ ശ്രദ്ധേയം ഹനുമന്വാക്യം തവ വീര ഭവിഷ്യതി । സ തം മണിവരം ഗൃഹ്യ ശ്രീമാൻപ്ലവഗസത്തമഃ॥19॥ പ്രണമ്യ ശിരസാ ദേവീം ഗമനായോപചക്രമേ । തമുത്പാതകൃതോത്സാഹമവേക്ഷ്യ ഹരിയൂഥപം ॥20॥ വർധമാനം മഹാവേഗമുവാച ജനകാത്മജാ । അശ്രുപൂർണമുഖീ ദീനാ ബാഷ്പഗദ്ഗദയാ ഗിരാ ॥21॥ ഹനൂമൻസിംഹസങ്കാശൗ ഭ്രാതരൗ രാമലക്ഷ്മണൗ । സുഗ്രീവം ച സഹാമാത്യം സർവാൻബ്രൂയാ അനാമയം ॥22॥ യഥാ ച സ മഹാബാഹുർമാം താരയതി രാഘവഃ। അസ്മാദ്ദുഃഖാംബുസംരോധാത് ത്വം സമാധാതുമർഹസി ॥23॥ ഇദം ച തീവ്രം മമ ശോകവേഗം രക്ഷോഭിരേഭിഃ പരിഭർത്സനം ച । ബ്രൂയാസ്തു രാമസ്യ ഗതഃ സമീപം ശിവശ്ച തേഽധ്വാഽസ്തു ഹരിപ്രവീര ॥24॥ സ രാജപുത്ര്യാ പ്രതിവേദിതാർഥഃ കപിഃ കൃതാർഥഃ പരിഹൃഷ്ടചേതാഃ। തദല്പശേഷം പ്രസമീക്ഷ്യ കാര്യം ദിശം ഹ്യുദീചീം മനസാ ജഗാമ ॥25॥ ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ചത്വാരിംശഃ സർഗഃ