അഥ ഏകചത്വാരിംശഃ സർഗഃ
സ ച വാഗ്ഭിഃ പ്രശസ്താഭിർഗമിഷ്യൻ പൂജിതസ്തയാ ।
തസ്മാദ്ദേശാദപാക്രമ്യ ചിന്തയാമാസ വാനരഃ॥1॥
അല്പശേഷമിദം കാര്യം ദൃഷ്ടേയമസിതേക്ഷണാ ।
ത്രീനുപായാനതിക്രമ്യ ചതുർഥ ഇഹ ദൃശ്യതേ ॥2॥
ന സാമ രക്ഷഃസു ഗുണായ കല്പതേ
	ന ദാനമർഥോപചിതേഷു യുജ്യതേ ।
ന ഭേദസാധ്യാ ബലദർപിതാ ജനാഃ
	പരാക്രമസ്ത്വേഷ മമേഹ രോചതേ ॥3॥
ന ചാസ്യ കാര്യസ്യ പരാക്രമാദൃതേ
	വിനിശ്ചയഃ കശ്ചിദിഹോപപദ്യതേ ।
ഹതപ്രവീരാശ്ച രണേ തു രാക്ഷസാഃ
	കഥഞ്ചിദീയുര്യദിഹാദ്യ മാർദവം ॥4॥
കാര്യേ കർമണി നിർവൃത്തേ യോ ബഹൂന്യപി സാധയേത് ।
പൂർവകാര്യാവിരോധേന സ കാര്യം കർതുമർഹതി ॥5॥
ന ഹ്യേകഃ സാധകോ ഹേതുഃ സ്വല്പസ്യാപീഹ കർമണഃ।
യോ ഹ്യർഥം ബഹുധാ വേദ സ സമർഥോഽർഥസാധനേ ॥6॥
ഇഹൈവ താവത്കൃതനിശ്ചയോ ഹ്യഹം
	വ്രജേയമദ്യ പ്ലവഗേശ്വരാലയം ।
പരാത്മസംമർദ വിശേഷതത്ത്വവിത്
	തതഃകൃതം സ്യാന്മമ ഭർതൃശാസനം ॥7॥
കഥം നു ഖല്വദ്യ ഭവേത്സുഖാഗതം
	പ്രസഹ്യ യുദ്ധം മമ രാക്ഷസൈഃ സഹ ।
തഥൈവ ഖല്വാത്മബലം ച സാരവത്
	സമാനയേന്മാം ച രണേ ദശാനനഃ॥8॥
തതഃ സമാസാദ്യ രണേ ദശാനനം
	സമന്ത്രിവർഗം സബലം സയായിനം ।
ഹൃദി സ്ഥിതം തസ്യ മതം ബലം ച
	സുഖേന മത്വാഹമിതഃ പുനർവ്രജേ ॥9॥
ഇദമസ്യ നൃശംസസ്യ നന്ദനോപമമുത്തമം ।
വനം നേത്രമനഃകാന്തം നാനാദ്രുമലതായുതം ॥10॥
ഇദം വിധ്വംസയിഷ്യാമി ശുഷ്കം വനമിവാനലഃ।
അസ്മിൻഭഗ്നേ തതഃ കോപം കരിഷ്യതി സ രാവണഃ॥11॥
തതോ മഹത്സാശ്വമഹാരഥദ്വിപം
	ബലം സമാനേഷ്യതി രാക്ഷസാധിപഃ।
ത്രിശൂലകാലായസപട്ടിശായുധം
	തതോ മഹദ്യുദ്ധമിദം ഭവിഷ്യതി ॥12॥
അഹം ച തൈഃ സംയതി ചണ്ഡവിക്രമൈഃ
	സമേത്യ രക്ഷോഭിരഭംഗവിക്രമഃ।
നിഹത്യ തദ്രാവണചോദിതം ബലം
	സുഖം ഗമിഷ്യാമി ഹരീശ്വരാലയം ॥13॥
തതോ മാരുതവത്ക്രുദ്ധോ മാരുതിർഭീമവിക്രമഃ।
ഊരുവേഗേന മഹതാ ദ്രുമാൻക്ഷേപ്തുമഥാരഭത് ॥14॥
തതസ്തദ്ധനുമാന്വീരോ ബഭഞ്ജ പ്രമദാവനം ।
മത്തദ്വിജസമാഘുഷ്ടം നാനാദ്രുമലതായുതം ॥15॥
തദ്വനം മഥിതൈർവൃക്ഷൈർഭിന്നൈശ്ച സലിലാശയൈഃ।
ചൂർണിതൈഃ പർവതാഗ്രൈശ്ച ബഭൂവാപ്രിയദർശനം ॥16॥
നാനാശകുന്തവിരുതൈഃ പ്രഭിന്നസലിലാശയൈഃ।
താമ്രൈഃ കിസലയൈഃ ക്ലാന്തൈഃ ക്ലാന്തദ്രുമലതായുതൈഃ॥17॥
ന ബഭൗ തദ്വനം തത്ര ദാവാനലഹതം യഥാ ।
വ്യാകുലാവരണാ രേജുർവിഹ്വലാ ഇവ താ ലതാഃ॥18॥
ലതാഗൃഹൈശ്ചിത്രഗൃഹൈശ്ച സാദിതൈ-
	ര്വ്യാലൈർമൃഗൈരാർതരവൈശ്ച പക്ഷിഭിഃ।
ശിലാഗൃഹൈരുന്മഥിതൈസ്തഥാ ഗൃഹൈഃ
	പ്രണഷ്ടരൂപം തദഭൂന്മഹദ്വനം ॥19॥
സാ വിഹ്വലാശോകലതാപ്രതാനാ
	വനസ്ഥലീ ശോകലതാപ്രതാനാ ।
ജാതാ ദശാസ്യപ്രമദാവനസ്യ
	കപേർബലാദ്ധി പ്രമദാവനസ്യ ॥20॥
തതഃ സ കൃത്വാ ജഗതീപതേർമഹാൻ
	മഹദ്വ്യലീകം മനസോ മഹാത്മനഃ।
യുയുത്സുരേകോ ബഹുഭിർമഹാബലൈഃ
	ശ്രിയാജ്വലംസ്തോരണമാശ്രിതഃ കപിഃ॥21॥
ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ഏകചത്വാരിംശഃ സർഗഃ