അഥ ദ്വിചത്വാരിംശഃ സർഗഃ
തതഃ പക്ഷിനിനാദേന വൃക്ഷഭംഗസ്വനേന ച ।
ബഭൂവുസ്ത്രാസസംഭ്രാന്താഃ സർവേ ലങ്കാനിവാസിനഃ॥1॥
വിദ്രുതാശ്ച ഭയത്രസ്താ വിനേദുർമൃഗപക്ഷിണഃ।
രക്ഷസാം ച നിമിത്താനി ക്രൂരാണി പ്രതിപേദിരേ ॥2॥
തതോ ഗതായാം നിദ്രായാം രാക്ഷസ്യോ വികൃതാനനാഃ।
തദ്വനം ദദൃശുർഭഗ്നം തം ച വീരം മഹാകപിം ॥3॥
സ താ ദൃഷ്ട്വ മഹാബാഹുർമഹാസത്ത്വോ മഹാബലഃ।
ചകാര സുമഹദ്രൂപം രാക്ഷസീനാം ഭയാവഹം ॥4॥
തതസ്തു ഗിരിസങ്കാശമതികായം മഹാബലം ।
രാക്ഷസ്യോ വാനരം ദൃഷ്ട്വാ പപ്രച്ഛുർജനകാത്മജാം ॥5॥
കോഽയം കസ്യ കുതോ വായം കിംനിമിത്തമിഹാഗതഃ।
കഥം ത്വയാ സഹാനേന സംവാദഃ കൃത ഇത്യുത ॥6॥
ആചക്ഷ്വ നോ വിശാലാക്ഷി മാ ഭൂത്തേ സുഭഗേ ഭയം ।
സംവാദമസിതാപാംഗി ത്വയാ കിം കൃതവാനയം ॥7॥
അഥാബ്രവീത്തദാ സാധ്വീ സീതാ സർവാംഗശോഭനാ ।
രക്ഷസാം കാമരൂപാണാം വിജ്ഞാനേ കാ ഗതിർമമ ॥8॥
യൂയമേവാസ്യ ജാനീത യോഽയം യദ്വാ കരിഷ്യതി ।
അഹിരേവ ഹ്യഹേഃ പാദാന്വിജാനാതി ന സംശയഃ॥9॥
അഹമപ്യതി ഭീതാസ്മി നൈവ ജാനാമി കോ ഹ്യയം ।
വേദ്മി രാക്ഷസമേവൈനം കാമരൂപിണമാഗതം ॥10॥
വൈദേഹ്യാ വചനം ശ്രുത്വാ രാക്ഷസ്യോ വിദ്രുതാ ദ്രുതം ।
സ്ഥിതാഃ കാശ്ചിദ്ഗതാഃ കാശ്ചിദ്രാവണായ നിവേദിതും ॥11॥
രാവണസ്യ സമീപേ തു രാക്ഷസ്യോ വികൃതാനനാഃ।
വിരൂപം വാനരം ഭീമം രാവണായ ന്യവേദിഷുഃ॥12॥
അശോകവനികാ മധ്യേ രാജൻ ഭീമവപുഃ കപിഃ।
സീതയാ കൃതസംവാദസ്തിഷ്ഠത്യമിതവിക്രമഃ॥13॥
ന ച തം ജാനകീ സീതാ ഹരിം ഹരിണലോചനാ ।
അസ്മാഭിർബഹുധാ പൃഷ്ടാ നിവേദയിതുമിച്ഛതി ॥14॥
വാസവസ്യ ഭവേദ്ദൂതോ ദൂതോ വൈശ്രവണസ്യ വാ ।
പ്രേഷിതോ വാപി രാമേണ സീതാന്വേഷണകാങ്ക്ഷയാ ॥15॥
തേനൈവാദ്ഭുതരൂപേണ യത്തത്തവ മനോഹരം ।
നാനാമൃഗഗണാകീർണം പ്രമൃഷ്ടം പ്രമദാവനം ॥16॥
ന തത്ര കശ്ചിദുദ്ദേശോ യസ്തേന ന വിനാശിതഃ।
യത്ര സാ ജാനകീ ദേവീ സ തേന ന വിനാശിതഃ॥17॥
ജാനകീരക്ഷണാർഥം വാ ശ്രമാദ്വാ നോപലക്ഷ്യതേ ।
അഥവാ കഃ ശ്രമസ്തസ്യ സൈവ തേനാഭിരക്ഷിതാ ॥18॥
ചാരുപല്ലവപത്രാഢ്യം യം സീതാ സ്വയമാസ്ഥിതാ ।
പ്രവൃദ്ധഃ ശിംശപാവൃക്ഷഃ സ ച തേനാഭിരക്ഷിതഃ॥19॥
തസ്യോഗ്രരൂപസ്യോഗ്രം ത്വം ദണ്ഡമാജ്ഞാതുമർഹസി ।
സീതാ സംഭാഷിതാ യേന വനം തേന വിനാശിതം ॥20॥
മനഃപരിഗൃഹീതാം താം തവ രക്ഷോഗണേശ്വര ।
കഃ സീതാമഭിഭാഷേത യോ ന സ്യാത്ത്യക്തജീവിതഃ॥21॥
രാക്ഷസീനാം വചഃ ശ്രുത്വാ രാവണോ രാക്ഷസേശ്വരഃ।
ചിതാഗ്നിരിവ ജജ്വാല കോപസംവർതിതേക്ഷണഃ॥22॥
തസ്യ ക്രുദ്ധസ്യ നേത്രാഭ്യാം പ്രാപതന്നശ്രുബിന്ദവഃ।
ദീപ്താഭ്യാമിവ ദീപാഭ്യാം സാർചിഷഃ സ്നേഹബിന്ദവഃ॥23॥
ആത്മനഃ സദൃശാൻ വീരാൻകിങ്കരാന്നാമ രാക്ഷസാൻ ।
വ്യാദിദേശ മഹാതേജാ നിഗ്രഹാർഥം ഹനൂമതഃ॥24॥
തേഷാമശീതിസാഹസ്രം കിങ്കരാണാം തരസ്വിനാം ।
നിര്യയുർഭവനാത്തസ്മാത്കൂടമുദ്ഗരപാണയഃ॥25॥
മഹോദരാ മഹാദംഷ്ട്രാ ഘോരരൂപാ മഹാബലാഃ।
യുദ്ധാഭിമനസഃ സർവേ ഹനൂമദ്ഗ്രഹണോന്മുഖാഃ॥26॥
തേ കപിം തം സമാസാദ്യ തോരണസ്ഥമവസ്ഥിതം ।
അഭിപേതുർമഹാവേഗാഃ പതംഗാ ഇവ പാവകം ॥27॥
തേ ഗദാഭിർവിചിത്രാഭിഃ പരിഘൈഃ കാഞ്ചനാംഗദൈഃ।
ആജഗ്മുർവാനരശ്രേഷ്ഠം ശരൈരാദിത്യസംനിഭൈഃ॥28॥
മുദ്ഗരൈഃ പട്ടിശൈഃ ശൂലൈഃ പ്രാസതോമരപാണയഃ।
പരിവാര്യ ഹനൂമന്തം സഹസാ തസ്ഥുരഗ്രതഃ॥29॥
ഹനൂമാനപി തേജസ്വീ ശ്രീമാൻപർവതസംനിഭഃ।
ക്ഷിതാവാവിദ്ധ്യ ലാംഗൂലം നനാദ ച മഹാധ്വനിം ॥30॥
സ ഭൂത്വാ തു മഹാകായോ ഹനുമാന്മാരുതാത്മജഃ।
പുച്ഛമാസ്ഫോടയാമാസ ലങ്കാം ശബ്ദേന പൂരയൻ ॥31॥
തസ്യാസ്ഫോടിതശബ്ദേന മഹതാ ചാനുനാദിനാ ।
പേതുർവിഹംഗാ ഗഗനാദുച്ചൈശ്ചേദമഘോഷയത് ॥32॥
ജയത്യതിബലോ രാമോ ലക്ഷ്മണശ്ച മഹാബലഃ।
രാജാ ജയതി സുഗ്രീവോ രാഘവേണാഭിപാലിതഃ॥33॥
ദാസോഽഹം കോസലേന്ദ്രസ്യ രാമസ്യാക്ലിഷ്ടകർമണഃ।
ഹനുമാഞ്ശത്രുസൈന്യാനാം നിഹന്താ മാരുതാത്മജഃ॥34॥
ന രാവണസഹസ്രം മേ യുദ്ധേ പ്രതിബലം ഭവേത് ।
ശിലാഭിശ്ച പ്രഹരതഃ പാദപൈശ്ച സഹസ്രശഃ॥35॥
അർദയിത്വാ പുരീം ലങ്കാമഭിവാദ്യ ച മൈഥിലീം ।
സമൃദ്ധാർഥോ ഗമിഷ്യാമി മിഷതാം സർവരക്ഷസാം ॥36॥
തസ്യ സംനാദശബ്ദേന തേഽഭവൻഭയശങ്കിതാഃ।
ദദൃശുശ്ച ഹനൂമന്തം സന്ധ്യാമേഘമിവോന്നതം ॥37॥
സ്വാമിസന്ദേശനിഃശങ്കാസ്തതസ്തേ രാക്ഷസാഃ കപിം ।
ചിത്രൈഃ പ്രഹരണൈർഭീമൈരഭിപേതുസ്തതസ്തതഃ॥38॥
സ തൈഃ പരിവൃതഃ ശൂരൈഃ സർവതഃ സ മഹാബലഃ।
ആസസാദായസം ഭീമം പരിഘം തോരണാശ്രിതം ॥39॥
സ തം പരിഘമാദായ ജഘാന രജനീചരാൻ ।
സപന്നഗമിവാദായ സ്ഫുരന്തം വിനതാസുതഃ॥40॥
വിചചാരാംബരേ വീരഃ പരിഗൃഹ്യ ച മാരുതിഃ।
സൂദയാമാസ വജ്രേണ ദൈത്യാനിവ സഹസ്രദൃക് ॥41॥
സ ഹത്വാ രാക്ഷസാന്വീരഃ കിങ്കരാന്മാരുതാത്മജഃ।
യുദ്ധാകാങ്ക്ഷീ മഹാവീരസ്തോരണം സമവസ്ഥിതഃ॥42॥
തതസ്തസ്മാദ്ഭയാന്മുക്താഃ കതിചിത്തത്ര രാക്ഷസാഃ।
നിഹതാൻകിങ്കരാൻസർവാന്രാവണായ ന്യവേദയൻ ॥43॥
സ രാക്ഷസാനാം നിഹതം മഹാബലം
	നിശമ്യ രാജാ പരിവൃത്തലോചനഃ।
സമാദിദേശാപ്രതിമം പരാക്രമേ
	പ്രഹസ്തപുത്രം സമരേ സുദുർജയം ॥44॥
ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ദ്വിചത്വാരിംശഃ സർഗഃ