അഥ ഷട്ചത്വാരിംശഃ സർഗഃ
ഹതാന്മന്ത്രിസുതാൻബുദ്ധ്വാ വാനരേണ മഹാത്മനാ ।
രാവണഃ സംവൃതാകാരശ്ചകാര മതിമുത്തമാം ॥1॥
സ വിരൂപാക്ഷയൂപാക്ഷൗ ദുർധരം ചൈവ രാക്ഷസം ।
പ്രഘസം ഭാസകർണം ച പഞ്ചസേനാഗ്രനായകാൻ ॥2॥
സന്ദിദേശ ദശഗ്രീവോ വീരാന്നയവിശാരദാൻ ।
ഹനൂമദ്ഗ്രഹണേഽവ്യഗ്രാൻ വായുവേഗസമാന്യുധി ॥3॥
യാത സേനാഗ്രഗാഃ സർവേ മഹാബലപരിഗ്രഹാഃ।
സവാജിരഥമാതംഗാഃ സ കപിഃ ശാസ്യതാമിതി ॥4॥
യത്തൈശ്ച ഖലു ഭാവ്യം സ്യാത്തമാസാദ്യ വനാലയം ।
കർമ ചാപി സമാധേയം ദേശകാലാവിരോധിതം ॥5॥
ന ഹ്യഹം തം കപിം മന്യേ കർമണാ പ്രതിതർകയൻ ।
സർവഥാ തന്മഹദ്ഭൂതം മഹാബലപരിഗ്രഹം ॥6॥
വാനരോഽയമിതി ജ്ഞാത്വാ നഹി ശുദ്ധ്യതി മേ മനഃ।
നൈവാഹം തം കപിം മന്യേ യഥേയം പ്രസ്തുതാ കഥാ ॥7॥
ഭവേദിന്ദ്രേണ വാ സൃഷ്ടമസ്മദർഥം തപോബലാത് ।
സനാഗയക്ഷഗന്ധർവ ദേവാസുരമഹർഷയഃ॥8॥
യുഷ്മാഭിഃ പ്രഹിതൈഃ സർവൈർമയാ സഹ വിനിർജിതാഃ।
തൈരവശ്യം വിധാതവ്യം വ്യലീകം കിഞ്ചിദേവ നഃ॥9॥
തദേവ നാത്ര സന്ദേഹഃ പ്രസഹ്യ പരിഗൃഹ്യതാം ।
യാത സേനാഗ്രഗാഃ സർവേ മഹാബലപരിഗ്രഹാഃ॥10॥
സവാജിരഥമാതംഗാഃ സ കപിഃ ശാസ്യതാമിതി ।
നാവമന്യോ ഭവദ്ഭിശ്ച കപിർധീരപരാക്രമഃ॥11॥
ദൃഷ്ടാ ഹി ഹരയഃ പൂർവേ മയാ വിപുലവിക്രമാഃ।
വാലീ ച സഹ സുഗ്രീവോ ജാംബവാംശ്ച മഹാബലഃ॥12॥
നീലഃ സേനാപതിശ്ചൈവ യേ ചാന്യേ ദ്വിവിദാദയഃ।
നൈവ തേഷാം ഗതിർഭീമാ ന തേജോ ന പരാക്രമഃ॥13॥
ന മതിർന ബലോത്സാഹോ ന രൂപപരികല്പനം ।
മഹത്സത്ത്വമിദം ജ്ഞേയം കപിരൂപം വ്യവസ്ഥിതം ॥14॥
പ്രയത്നം മഹദാസ്ഥായ ക്രിയതാമസ്യ നിഗ്രഹഃ।
കാമം ലോകാസ്ത്രയഃ സേന്ദ്രാഃ സസുരാസുരമാനവാഃ॥15॥
ഭവതാമഗ്രതഃ സ്ഥാതും ന പര്യാപ്താ രണാജിരേ ।
തഥാപി തു നയജ്ഞേന ജയമാകാങ്ക്ഷതാ രണേ ॥16॥
ആത്മാ രക്ഷ്യഃ പ്രയത്നേന യുദ്ധസിദ്ധിർഹി ചഞ്ചലാ ।
തേ സ്വാമിവചനം സർവേ പ്രതിഗൃഹ്യ മഹൗജസഃ॥17॥
സമുത്പേതുർമഹാവേഗാ ഹുതാശസമതേജസഃ।
രഥൈശ്ച മത്തൈർനാഗൈശ്ച വാജിഭിശ്ച മഹാജവൈഃ॥18॥
ശസ്ത്രൈശ്ച വിവിധൈസ്തീക്ഷ്ണൈഃ സർവൈശ്ചോപഹിതാ ബലൈഃ।
തതസ്തു ദദൃശുർവീരാ ദീപ്യമാനം മഹാകപിം ॥19॥
രശ്മിമന്തമിവോദ്യന്തം സ്വതേജോരശ്മിമാലിനം ।
തോരണസ്ഥം മഹാവേഗം മഹാസത്ത്വം മഹാബലം ॥20॥
മഹാമതിം മഹോത്സാഹം മഹാകായം മഹാഭുജം ।
തം സമീക്ഷ്യൈവ തേ സർവേ ദിക്ഷു സർവാസ്വവസ്ഥിതാഃ॥21॥
തൈസ്തൈഃ പ്രഹരണൈർഭീമൈരഭിപേതുസ്തതസ്തതഃ।
തസ്യ പഞ്ചായസാസ്തീക്ഷ്ണാഃ സിതാഃ പീതമുഖാഃ ശരാഃ।
ശിരസ്ത്യുത്പലപത്രാഭാ ദുർധരേണ നിപാതിതാഃ॥22॥
സ തൈഃ പഞ്ചഭിരാവിദ്ധഃ ശരൈഃ ശിരസി വാനരഃ।
ഉത്പപാത നദന്വ്യോമ്നി ദിശോ ദശ വിനാദയൻ ॥23॥
തതസ്തു ദുർധരോ വീരഃ സരഥഃ സജ്ജകാർമുകഃ।
കിരഞ്ശരശതൈർനൈകൈരഭിപേദേ മഹാബലഃ॥24॥
സ കപിർവാരയാമാസ തം വ്യോമ്നി ശരവർഷിണം ।
വൃഷ്ടിമന്തം പയോദാന്തേ പയോദമിവ മാരുതഃ॥25॥
അർദ്യമാനസ്തതസ്തേന ദുർധരേണാനിലാത്മജഃ।
ചകാര നിനദം ഭൂയോ വ്യവർധത ച വീര്യവാൻ ॥26॥
സ ദൂരം സഹസോത്പത്യ ദുർധരസ്യ രഥേ ഹരിഃ।
നിപപാത മഹാവേഗോ വിദ്യുദ്രാശിർഗിരാവിവ ॥27॥
തതഃ സ മഥിതാഷ്ടാശ്വം രഥം ഭഗ്നാക്ഷകൂബരം ।
വിഹായ ന്യപതദ്ഭൂമൗ ദുർധരസ്ത്യക്തജീവിതഃ॥28॥
തം വിരൂപാക്ഷയൂപാക്ഷൗ ദൃഷ്ട്വാ നിപതിതം ഭുവി ।
തൗ ജാതരോഷൗ ദുർധർഷാവുത്പേതതുരരിന്ദമൗ ॥29॥
സ താഭ്യാം സഹസോത്പ്ലുത്യ വിഷ്ഠിതോ വിമലേഽമ്ബരേ ।
മുദ്ഗരാഭ്യാം മഹാബാഹുർവക്ഷസ്യഭിഹതഃ കപിഃ॥30॥
തയോർവേഗവതോർവേഗം നിഹത്യ സ മഹാബലഃ।
നിപപാത പുനർഭൂമൗ സുപർണ ഇവ വേഗിതഃ॥31॥
സ സാലവൃക്ഷമാസാദ്യ സമുത്പാട്യ ച വാനരഃ।
താവുഭൗ രാക്ഷസൗ വീരൗ ജഘാന പവനാത്മജഃ॥32॥
തതസ്താംസ്ത്രീൻഹതാഞ്ജ്ഞാത്വാ വാനരേണ തരസ്വിനാ ।
അഭിപേദേ മഹാവേഗഃ പ്രസഹ്യ പ്രഘസോ ബലീ ॥33॥
ഭാസകർണശ്ച സങ്ക്രുദ്ധഃ ശൂലമാദായ വീര്യവാൻ ।
ഏകതഃ കപിശാർദൂലം യശസ്വിനമവസ്ഥിതൗ ॥34॥
പട്ടിശേന ശിതാഗ്രേണ പ്രഘസഃ പ്രത്യപോഥയത് ।
ഭാസകർണശ്ച ശൂലേന രാക്ഷസഃ കപികുഞ്ജരം ॥35॥
സ താഭ്യാം വിക്ഷതൈർഗാത്രൈരസൃഗ്ദിഗ്ധതനൂരുഹഃ।
അഭവദ്വാനരഃ ക്രുദ്ധോ ബാലസൂര്യസമപ്രഭഃ॥36॥
സമുത്പാട്യ ഗിരേഃ ശൃംഗം സമൃഗവ്യാലപാദപം ।
ജഘാന ഹനുമാന്വീരോ രാക്ഷസൗ കപികുഞ്ജരഃ।
ഗിരിശൃംഗസുനിഷ്പിഷ്ടൗ തിലശസ്തൗ ബഭൂവതുഃ॥37॥
തതസ്തേഷ്വവസന്നേഷു സേനാപതിഷു പഞ്ചസു ।
ബലം തദവശേഷം തു നാശയാമാസ വാനരഃ॥38॥
അശ്വൈരശ്വാൻഗജൈർനാഗാന്യോധൈര്യോധാന്രഥൈ രഥാൻ ।
സ കപിർനാശയാമാസ സഹസ്രാക്ഷ ഇവാസുരാൻ ॥39॥
ഹതൈർനാഗൈസ്തുരംഗൈശ്ച ഭഗ്നാക്ഷൈശ്ച മഹാരഥൈഃ।
ഹതൈശ്ച രാക്ഷസൈർഭൂമീ രുദ്ധമാർഗാ സമന്തതഃ॥40॥
തതഃ കപിസ്താന്ധ്വജിനീപതീന്രണേ
	നിഹത്യ വീരാൻസബലാൻസവാഹനാൻ ।
തഥൈവ വീരഃ പരിഗൃഹ്യ തോരണം
	കൃതക്ഷണഃ കാല ഇവ പ്രജാക്ഷയേ ॥41॥
ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ഷട്ചത്വാരിംശഃ സർഗഃ