അഥ അഷ്ടചത്വാരിംശഃ സർഗഃ
തതസ്തു രക്ഷോഽധിപതിർമഹാത്മാ
	ഹനൂമതാക്ഷേ നിഹതേ കുമാരേ ।
മനഃ സമാധായ സ ദേവകല്പം
	സമാദിദേശേന്ദ്രജിതം സരോഷഃ॥1॥
ത്വമസ്ത്രവിച്ഛസ്ത്രഭൃതാം വരിഷ്ഠഃ
	സുരാസുരാണാമപി ശോകദാതാ ।
സുരേഷു സേന്ദ്രേഷു ച ദൃഷ്ടകർമാ
	പിതാമഹാരാധനസഞ്ചിതാസ്ത്രഃ॥2॥
ത്വദസ്ത്രബലമാസാദ്യ സസുരാഃ സമരുദ്ഗണാഃ।
ന ശേകുഃ സമരേ സ്ഥാതും സുരേശ്വരസമാശ്രിതാഃ॥3॥
ന കശ്ചിത്ത്രിഷു ലോകേഷു സംയുഗേന ഗതശ്രമഃ।
ഭുജവീര്യാഭിഗുപ്തശ്ച തപസാ ചാഭിരക്ഷിതഃ।
ദേശകാലപ്രധാനശ്ച ത്വമേവ മതിസത്തമഃ॥4॥
ന തേഽസ്ത്യശക്യം സമരേഷു കർമണാം
	ന തേഽസ്ത്യകാര്യം മതിപൂർവമന്ത്രണേ ।
ന സോഽസ്തി കശ്ചിത്ത്രിഷു സംഗ്രഹേഷു
	ന വേദ യസ്തേഽസ്ത്രബലം ബലം ച ॥5॥
മമാനുരൂപം തപസോ ബലം ച തേ
	പരാക്രമശ്ചാസ്ത്രബലം ച സംയുഗേ ।
ന ത്വാം സമാസാദ്യ രണാവമർദേ
	മനഃ ശ്രമം ഗച്ഛതി നിശ്ചിതാർഥം ॥6॥
നിഹതാ കിങ്കരാഃ സർവേ ജംബുമാലീ ച രാക്ഷസഃ।
അമാത്യപുത്രാ വീരാശ്ച പഞ്ച സേനാഗ്രഗാമിനഃ॥7॥
ബലാനി സുസമൃദ്ധാനി സാശ്വനാഗരഥാനി ച ।
സഹോദരസ്തേ ദയിതഃ കുമാരോഽക്ഷശ്ച സൂദിതഃ।
ന തു തേഷ്വേവ മേ സാരോ യസ്ത്വയ്യരിനിഷൂദന ॥8॥
ഇദം ച ദൃഷ്ട്വാ നിഹതം മഹദ് ബലം
	കപേഃ പ്രഭാവം ച പരാക്രമം ച ।
ത്വമാത്മനശ്ചാപി നിരീക്ഷ്യ സാരം
	കുരുഷ്വ വേഗം സ്വബലാനുരൂപം ॥9॥
ബലാവമർദസ്ത്വയി സംനികൃഷ്ടേ
	യഥാ ഗതേ ശാമ്യതി ശാന്തശത്രൗ ।
തഥാ സമീക്ഷ്യാത്മബലം പരം ച
	സമാരഭസ്വാസ്ത്രഭൃതാം വരിഷ്ഠ ॥10॥
ന വീര സേനാ ഗണശശ്ച്യവന്തി
	ന വജ്രമാദായ വിശാലസാരം ।
ന മാരുതസ്യാസ്തി ഗതിപ്രമാണം
	ന ചാഗ്നികല്പഃ കരണേന ഹന്തും ॥11॥
തമേവമർഥം പ്രസമീക്ഷ്യ സമ്യക്
	സ്വകർമസാമ്യാദ്ധി സമാഹിതാത്മാ ।
സ്മരംശ്ച ദിവ്യം ധനുഷോഽസ്യ വീര്യം
	വ്രജാക്ഷതം കർമ സമാരഭസ്വ ॥12॥
ന ഖല്വിയം മതിശ്രേഷ്ഠ യത്ത്വാം സമ്പ്രേഷയാമ്യഹം ।
ഇയം ച രാജധർമാണാം ക്ഷത്രസ്യ ച മതിർമതാ ॥13॥
നാനാശസ്ത്രേഷു സംഗ്രാമേ വൈശാരദ്യമരിന്ദമ ।
അവശ്യമേവ ബോദ്ധവ്യം കാമ്യശ്ച വിജയോ രണേ ॥14॥
തതഃ പിതുസ്തദ്വചനം നിശമ്യ
	പ്രദക്ഷിണം ദക്ഷസുതപ്രഭാവഃ।
ചകാര ഭർതാരമതിത്വരേണ
	രണായ വീരഃ പ്രതിപന്നബുദ്ധിഃ॥15॥
തതസ്തൈഃ സ്വഗണൈരിഷ്ടൈരിന്ദ്രജിത് പ്രതിപൂജിതഃ।
യുദ്ധോദ്ധതകൃതോത്സാഹഃ സംഗ്രാമം സമ്പ്രപദ്യത ॥16॥
ശ്രീമാൻ പദ്മവിശാലാക്ഷോ രാക്ഷസാധിപതേഃ സുതഃ।
നിർജഗാമ മഹാതേജാഃ സമുദ്ര ഇവ പർവണി ॥17॥
സ പക്ഷിരാജോപമതുല്യവേഗൈ-
	ര്വ്യാഘ്രൈശ്ചതുർഭിഃ സ തു തീക്ഷ്ണദംഷ്ട്രൈഃ।
രഥം സമായുക്തമസഹ്യവേഗഃ
	സമാരുരോഹേന്ദ്രജിദിന്ദ്രകല്പഃ॥18॥
സ രഥീ ധന്വിനാം ശ്രേഷ്ഠഃ ശസ്ത്രജ്ഞോഽസ്ത്രവിദാം വരഃ।
രഥേനാഭിയയൗ ക്ഷിപ്രം ഹനൂമാന്യത്ര സോഽഭവത് ॥19॥
സ തസ്യ രഥനിർഘോഷം ജ്യാസ്വനം കാർമുകസ്യ ച ।
നിശമ്യ ഹരിവീരോഽസൗ സമ്പ്രഹൃഷ്ടതരോഽഭവത് ॥20॥
ഇന്ദ്രജിച്ചാപമാദായ ശിതശല്യാംശ്ച സായകാൻ ।
ഹനൂമന്തമഭിപ്രേത്യ ജഗാമ രണപണ്ഡിതഃ॥21॥
തസ്മിംസ്തതഃ സംയതി ജാതഹർഷേ
	രണായ നിർഗച്ഛതി ബാണപാണൗ ।
ദിശശ്ച സർവാഃ കലുഷാ ബഭൂവു-
	ര്മൃഗാശ്ച രൗദ്രാ ബഹുധാ വിനേദുഃ॥22॥
സമാഗതാസ്തത്ര തു നാഗയക്ഷാ
	മഹർഷയശ്ചക്രചരാശ്ച സിദ്ധാഃ।
നഭഃ സമാവൃത്യ ച പക്ഷിസംഘാ
	വിനേദുരുച്ചൈഃ പരമപ്രഹൃഷ്ടാഃ॥23॥
ആയാന്തം സ രഥം ദൃഷ്ട്വാ തൂർണമിന്ദ്രധ്വജം കപിഃ।
നനാദ ച മഹാനാദം വ്യവർധത ച വേഗവാൻ ॥24॥
ഇന്ദ്രജിത് സ രഥം ദിവ്യമാശ്രിതശ്ചിത്രകാർമുകഃ।
ധനുർവിസ്ഫാരയാമാസ തഡിദൂർജിതനിഃസ്വനം ॥25॥
തതഃ സമേതാവതിതീക്ഷ്ണവേഗൗ
	മഹാബലൗ തൗ രണനിർവിശങ്കൗ ।
കപിശ്ച രക്ഷോഽധിപതേസ്തനൂജഃ
	സുരാസുരേന്ദ്രാവിവ ബദ്ധവൈരൗ ॥26॥
സ തസ്യ വീരസ്യ മഹാരഥസ്യ
	ധനുഷ്മതഃ സംയതി സംമതസ്യ ।
ശരപ്രവേഗം വ്യഹനത്പ്രവൃദ്ധ-
	ശ്ചചാര മാർഗേ പിതുരപ്രമേയഃ॥27॥
തതഃ ശരാനായതതീക്ഷ്ണശല്യാൻ
	സുപത്രിണഃ കാഞ്ചനചിത്രപുംഖാൻ ।
മുമോച വീരഃ പരവീരഹന്താ
	സുസന്തതാൻ വജ്രസമാനവേഗാൻ ॥28॥
തതഃ സ തത്സ്യന്ദനനിഃസ്വനം ച
	മൃദംഗഭേരീപടഹസ്വനം ച ।
വികൃഷ്യമാണസ്യ ച കാർമുകസ്യ
	നിശമ്യ ഘോഷം പുനരുത്പപാത ॥29॥
ശരാണാമന്തരേഷ്വാശു വ്യാവർതത മഹാകപിഃ।
ഹരിസ്തസ്യാഭിലക്ഷ്യസ്യ മോക്ഷയഁല്ലക്ഷ്യസംഗ്രഹം ॥30॥
ശരാണാമഗ്രതസ്തസ്യ പുനഃ സമഭിവർതത ।
പ്രസാര്യ ഹസ്തൗ ഹനുമാനുത്പപാതാനിലാത്മജഃ॥31॥
താവുഭൗ വേഗസമ്പന്നൗ രണകർമവിശാരദൗ ।
സർവഭൂതമനോഗ്രാഹി ചക്രതുര്യുദ്ധമുത്തമം ॥32॥
ഹനൂമതോ വേദ ന രാക്ഷസോഽന്തരം
	ന മാരുതിസ്തസ്യ മഹാത്മനോഽന്തരം ।
പരസ്പരം നിർവിഷഹൗ ബഭൂവതുഃ
	സമേത്യ തൗ ദേവസമാനവിക്രമൗ ॥33॥
തതസ്തു ലക്ഷ്യേ സ വിഹന്യമാനേ
	ശരേഷ്വമോഘേഷു ച സമ്പതത്സു ।
ജഗാമ ചിന്താം മഹതീം മഹാത്മാ
	സമാധിസംയോഗസമാഹിതാത്മാ ॥34॥
തതോ മതിം രാക്ഷസരാജസൂനു-
	ശ്ചകാര തസ്മിൻഹരിവീരമുഖ്യേ ।
അവധ്യതാം തസ്യ കപേഃ സമീക്ഷ്യ
	കഥം നിഗച്ഛേദിതി നിഗ്രഹാർഥം ॥35॥
തതഃ പൈതാമഹം വീരഃ സോഽസ്ത്രമസ്ത്രവിദാം വരഃ।
സന്ദധേ സുമഹാതേജാസ്തം ഹരിപ്രവരം പ്രതി ॥36॥
അവധ്യോഽയമിതി ജ്ഞാത്വാ തമസ്ത്രേണാസ്ത്രതത്ത്വവിത് ।
നിജഗ്രാഹ മഹാബാഹും മാരുതാത്മജമിന്ദ്രജിത് ॥37॥
തേന ബദ്ധസ്തതോഽസ്ത്രേണ രാക്ഷസേന സ വാനരഃ।
അഭവന്നിർവിചേഷ്ടശ്ച പപാത ച മഹീതലേ ॥38॥
തതോഽഥ ബുദ്ധ്വാ സ തദാസ്ത്രബന്ധം
	പ്രഭോഃ പ്രഭാവാദ്വിഗതാല്പവേഗഃ।
പിതാമഹാനുഗ്രഹമാത്മനശ്ച
	വിചിന്തയാമാസ ഹരിപ്രവീരഃ॥39॥
തതഃ സ്വായംഭുവൈർമന്ത്രൈർബ്രഹ്മാസ്ത്രം ചാഭിമന്ത്രിതം ।
ഹനൂമാംശ്ചിന്തയാമാസ വരദാനം പിതാമഹാത് ॥40॥
ന മേഽസ്യ ബന്ധസ്യ ച ശക്തിരസ്തി
	വിമോക്ഷണേ ലോകഗുരോഃ പ്രഭാവാത് ।
ഇത്യേവമേവംവിഹിതോഽസ്ത്രബന്ധോ
	മയാഽഽത്മയോനേരനുവർതിതവ്യഃ॥41॥
സ വീര്യമസ്ത്രസ്യ കപിർവിചാര്യ
	പിതാമഹാനുഗ്രഹമാത്മനശ്ച ।
വിമോക്ഷശക്തിം പരിചിന്തയിത്വാ
	പിതാമഹാജ്ഞാമനുവർതതേ സ്മ ॥42॥
അസ്ത്രേണാപി ഹി ബദ്ധസ്യ ഭയം മമ ന ജായതേ ।
പിതാമഹമഹേന്ദ്രാഭ്യാം രക്ഷിതസ്യാനിലേന ച ॥43॥
ഗ്രഹണേ ചാപി രക്ഷോഭിർമഹന്മേ ഗുണദർശനം ।
രാക്ഷസേന്ദ്രേണ സംവാദസ്തസ്മാദ്ഗൃഹ്ണന്തു മാം പരേ ॥44॥
സ നിശ്ചിതാർഥഃ പരവീരഹന്താ
	സമീക്ഷ്യകാരീ വിനിവൃത്തചേഷ്ടഃ।
പരൈഃ പ്രസഹ്യാഭിഗതൈർനിഗൃഹ്യ
	നനാദ തൈസ്തൈഃ പരിഭർത്സ്യമാനഃ॥45॥
തതസ്തേ രാക്ഷസാ ദൃഷ്ട്വാ വിനിശ്ചേഷ്ടമരിന്ദമം ।
ബബന്ധുഃ ശണവൽകൈശ്ച ദ്രുമചീരൈശ്ച സംഹതൈഃ॥46॥
സ രോചയാമാസ പരൈശ്ച ബന്ധം
	പ്രസഹ്യ വീരൈരഭിഗർഹണം ച ।
കൗതൂഹലാന്മാം യദി രാക്ഷസേന്ദ്രോ
	ദ്രഷ്ടും വ്യവസ്യേദിതി നിശ്ചിതാർഥഃ॥47॥
സ ബദ്ധസ്തേന വൽകേന വിമുക്തോഽസ്ത്രേണ വീര്യവാൻ ।
അസ്ത്രബന്ധഃ സ ചാന്യം ഹി ന ബന്ധമനുവർതതേ ॥48॥
അഥേന്ദ്രജിത്തം ദ്രുമചീരബദ്ധം
	വിചാര്യ വീരഃ കപിസത്തമം തം ।
വിമുക്തമസ്ത്രേണ ജഗാമ ചിന്താ-
	മന്യേന ബദ്ധോഽപ്യനുവർതതേഽസ്ത്രം ॥49॥
അഹോ മഹത്കർമ കൃതം നിരർഥം
	ന രാക്ഷസൈർമന്ത്രഗതിർവിമൃഷ്ടാ ।
പുനശ്ച നാസ്ത്രേ വിഹതേഽസ്ത്രമന്യത്
	പ്രവർതതേ സംശയിതാഃ സ്മ സർവേ ॥50॥
അസ്ത്രേണ ഹനുമാന്മുക്തോ നാത്മാനമവബുധ്യതേ ।
കൃഷ്യമാണസ്തു രക്ഷോഭിസ്തൈശ്ച ബന്ധൈർനിപീഡിതഃ॥51॥
ഹന്യമാനസ്തതഃ ക്രൂരൈ രാക്ഷസൈഃ കാലമുഷ്ടിഭിഃ।
സമീപം രാക്ഷസേന്ദ്രസ്യ പ്രാകൃഷ്യത സ വാനരഃ॥52॥
അഥേന്ദ്രജിത്തം പ്രസമീക്ഷ്യ മുക്ത-
	മസ്ത്രേണ ബദ്ധം ദ്രുമചീരസൂത്രൈഃ।
വ്യദർശയത്തത്ര മഹാബലം തം
	ഹരിപ്രവീരം സഗണായ രാജ്ഞേ ॥53॥
തം മത്തമിവ മാതംഗം ബദ്ധം കപിവരോത്തമം ।
രാക്ഷസാ രാക്ഷസേന്ദ്രായ രാവണായ ന്യവേദയൻ ॥54॥
കോഽയം കസ്യ കുതോ വാപി കിം കാര്യം കോഽഭ്യുപാശ്രയഃ।
ഇതി രാക്ഷസവീരാണാം ദൃഷ്ട്വാ സഞ്ജജ്ഞിരേ കഥാഃ॥55॥
ഹന്യതാം ദഹ്യതാം വാപി ഭക്ഷ്യതാമിതി ചാപരേ ।
രാക്ഷസാസ്തത്ര സങ്ക്രുദ്ധാഃ പരസ്പരമഥാബ്രുവൻ ॥56॥
അതീത്യ മാർഗം സഹസാ മഹാത്മാ
	സ തത്ര രക്ഷോഽധിപപാദമൂലേ ।
ദദർശ രാജ്ഞഃ പരിചാരവൃദ്ധാൻ
	ഗൃഹം മഹാരത്നവിഭൂഷിതം ച ॥57॥
സ ദദർശ മഹാതേജാ രാവണഃ കപിസത്തമം ।
രക്ഷോഭിർവികൃതാകാരൈഃ കൃഷ്യമാണമിതസ്തതഃ॥58॥
രാക്ഷസാധിപതിം ചാപി ദദർശ കപിസത്തമഃ।
തേജോബലസമായുക്തം തപന്തമിവ ഭാസ്കരം ॥59॥
സ രോഷസംവർതിതതാമ്രദൃഷ്ടി-
	ര്ദശാനനസ്തം കപിമന്വവേക്ഷ്യ ।
അഥോപവിഷ്ടാൻകുലശീലവൃദ്ധാൻ
	സമാദിശത്തം പ്രതി മുഖ്യമന്ത്രീൻ ॥60॥
യഥാക്രമം തൈഃ സ കപിശ്ച പൃഷ്ടഃ
	കാര്യാർഥമർഥസ്യ ച മൂലമാദൗ ।
നിവേദയാമാസ ഹരീശ്വരസ്യ
	ദൂതഃ സകാശാദഹമാഗതോഽസ്മി ॥61॥
ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ അഷ്ടചത്വാരിംശഃ സർഗഃ