അഥ ഏകപഞ്ചാശഃ സർഗഃ
തം സമീക്ഷ്യ മഹാസത്ത്വം സത്ത്വവാൻ ഹരിസത്തമഃ।
വാക്യമർഥവദവ്യഗ്രസ്തമുവാച ദശാനനം ॥1॥
അഹം സുഗ്രീവസന്ദേശാദിഹ പ്രാപ്തസ്തവാന്തികേ ।
രാക്ഷസേശ ഹരീശസ്ത്വാം ഭ്രാതാ കുശലമബ്രവീത് ॥2॥
ഭ്രാതുഃ ശൃണു സമാദേശം സുഗ്രീവസ്യ മഹാത്മനഃ।
ധർമാർഥസഹിതം വാക്യമിഹ ചാമുത്ര ച ക്ഷമം ॥3॥
രാജാ ദശരഥോ നാമ രഥകുഞ്ജരവാജിമാൻ ।
പിതേവ ബന്ധുർലോകസ്യ സുരേശ്വരസമദ്യുതിഃ॥4॥
ജ്യേഷ്ഠസ്തസ്യ മഹാബാഹുഃ പുത്രഃ പ്രിയതരഃ പ്രഭുഃ।
പിതുർനിദേശാന്നിഷ്ക്രാന്തഃ പ്രവിഷ്ടോ ദണ്ഡകാവനം ॥5॥
ലക്ഷ്മണേന സഹ ഭ്രാത്രാ സീതയാ സഹ ഭാര്യയാ ।
രാമോ നാമ മഹാതേജാ ധർമ്യം പന്ഥാനമാശ്രിതഃ॥6॥
തസ്യ ഭാര്യാ ജനസ്ഥാനേ ഭ്രഷ്ടാ സീതേതി വിശ്രുതാ ।
വൈദേഹസ്യ സുതാ രാജ്ഞോ ജനകസ്യ മഹാത്മനഃ॥7॥
മാർഗമാണസ്തു താം ദേവീം രാജപുത്രഃ സഹാനുജഃ।
ഋഷ്യമൂകമനുപ്രാപ്തഃ സുഗ്രീവേണ ച സംഗതഃ॥8॥
തസ്യ തേന പ്രതിജ്ഞാതം സീതായാഃ പരിമാർഗണം ।
സുഗ്രീവസ്യാപി രാമേണ ഹരിരാജ്യം നിവേദിതും ॥9॥
തതസ്തേന മൃധേ ഹത്വാ രാജപുത്രേണ വാലിനം ।
സുഗ്രീവഃ സ്ഥാപിതോ രാജ്യേ ഹര്യൃക്ഷാണാം ഗണേശ്വരഃ॥10॥
ത്വയാ വിജ്ഞാതപൂർവശ്ച വാലീ വാനരപുംഗവഃ।
സ തേന നിഹതഃ സംഖ്യേ ശരേണൈകേന വാനരഃ॥11॥
സ സീതാമാർഗണേ വ്യഗ്രഃ സുഗ്രീവഃ സത്യസംഗരഃ।
ഹരീൻസമ്പ്രേഷയാമാസ ദിശഃ സർവാ ഹരീശ്വരഃ॥12॥
താം ഹരീണാം സഹസ്രാണി ശതാനി നിയുതാനി ച ।
ദിക്ഷു സർവാസു മാർഗന്തേ ഹ്യധശ്ചോപരി ചാംബരേ ॥13॥
വൈനതേയസമാഃ കേചിത്കേചിത്തത്രാനിലോപമാഃ।
അസംഗഗതയഃ ശീഘ്രാ ഹരിവീരാ മഹാബലാഃ॥14॥
അഹം തു ഹനുമാന്നാമ മാരുതസ്യൗരസഃ സുതഃ।
സീതായാസ്തു കൃതേ തൂർണം ശതയോജനമായതം ॥15॥
സമുദ്രം ലംഘയിത്വൈവ ത്വാം ദിദൃക്ഷുരിഹാഗതഃ।
ഭ്രമതാ ച മയാ ദൃഷ്ടാ ഗൃഹേ തേ ജനകാത്മജാ ॥16॥
തദ്ഭവാന്ദൃഷ്ടധർമാർഥസ്തപഃ കൃതപരിഗ്രഹഃ।
പരദാരാന്മഹാപ്രാജ്ഞ നോപരോദ്ധും ത്വമർഹസി ॥17॥
നഹി ധർമവിരുദ്ധേഷു ബഹ്വപായേഷു കർമസു ।
മൂലഘാതിഷു സജ്ജന്തേ ബുദ്ധിമന്തോ ഭവദ്വിധാഃ॥18॥
കശ്ച ലക്ഷ്മണമുക്താനാം രാമകോപാനുവർതിനാം ।
ശരാണാമഗ്രതഃ സ്ഥാതും ശക്തോ ദേവാസുരേഷ്വപി ॥19॥
ന ചാപി ത്രിഷു ലോകേഷു രാജന്വിദ്യേത കശ്ചന ।
രാഘവസ്യ വ്യലീകം യഃ കൃത്വാ സുഖമവാപ്നുയാത് ॥20॥
തത് ത്രികാലഹിതം വാക്യം ധർമ്യമർഥാനുയായി ച ।
മന്യസ്വ നരദേവായ ജാനകീ പ്രതിദീയതാം ॥21॥
ദൃഷ്ടാ ഹീയം മയാ ദേവീ ലബ്ധം യദിഹ ദുർലഭം ।
ഉത്തരം കർമ യച്ഛേഷം നിമിത്തം തത്ര രാഘവഃ॥22॥
ലക്ഷിതേയം മയാ സീതാ തഥാ ശോകപരായണാ ।
ഗൃഹേ യാം നാഭിജാനാസി പഞ്ചാസ്യാമിവ പന്നഗീം ॥23॥
നേയം ജരയിതും ശക്യാ സാസുരൈരമരൈരപി ।
വിഷസംസ്പൃഷ്ടമത്യർഥം ഭുക്തമന്നമിവൗജസാ ॥24॥
തപഃസന്താപലബ്ധസ്തേ യോഽയം ധർമപരിഗ്രഹഃ।
ന സ നാശയിതും ന്യായ്യ ആത്മപ്രാണപരിഗ്രഹഃ॥25॥
അവധ്യതാം തപോഭിര്യാം ഭവാൻസമനുപശ്യതി ।
ആത്മനഃ സാസുരൈർദേവൈർഹേതുസ്തത്രാപ്യയം മഹാൻ ॥26॥
സുഗ്രീവോ ന ച ദേവോഽയം ന യക്ഷോ ന ച രാക്ഷസഃ।
മാനുഷോ രാഘവോ രാജൻ സുഗ്രീവശ്ച ഹരീശ്വരഃ।
തസ്മാത് പ്രാണപരിത്രാണം കഥം രാജൻകരിഷ്യസി ॥27॥
ന തു ധർമോപസംഹാരമധർമഫലസംഹിതം ।
തദേവ ഫലമന്വേതി ധർമശ്ചാധർമനാശനഃ॥28॥
പ്രാപ്തം ധർമഫലം താവദ്ഭവതാ നാത്ര സംശയഃ।
ഫലമസ്യാപ്യധർമസ്യ ക്ഷിപ്രമേവ പ്രപത്സ്യസേ ॥29॥
ജനസ്ഥാനവധം ബുദ്ധ്വാ വാലിനശ്ച വധം തഥാ ।
രാമസുഗ്രീവസഖ്യം ച ബുദ്ധ്യസ്വ ഹിതമാത്മനഃ॥30॥
കാമം ഖല്വഹമപ്യേകഃ സവാജിരഥകുഞ്ജരാം ।
ലങ്കാം നാശയിതും ശക്തസ്തസ്യൈഷ തു ന നിശ്ചയഃ॥31॥
രാമേണ ഹി പ്രതിജ്ഞാതം ഹര്യൃക്ഷഗണസംനിധൗ ।
ഉത്സാദനമമിത്രാണാം സീതാ യൈസ്തു പ്രധർഷിതാ ॥32॥
അപകുർവൻഹി രാമസ്യ സാക്ഷാദപി പുരന്ദരഃ।
ന സുഖം പ്രാപ്നുയാദന്യഃ കിം പുനസ്ത്വദ്വിധോ ജനഃ॥33॥
യാം സീതേത്യഭിജാനാസി യേയം തിഷ്ഠതി തേ ഗൃഹേ ।
കാലരാത്രീതി താം വിദ്ധി സർവലങ്കാവിനാശിനീം ॥34॥
തദലം കാലപാശേന സീതാ വിഗ്രഹരൂപിണാ ।
സ്വയം സ്കന്ധാവസക്തേന ക്ഷേമമാത്മനി ചിന്ത്യതാം ॥35॥
സീതായാസ്തേജസാ ദഗ്ധാം രാമകോപപ്രദീപിതാം ।
ദഹ്യമാനാമിമാം പശ്യ പുരീം സാട്ടപ്രതോലികാം ॥36॥
സ്വാനി മിത്രാണി മന്ത്രീംശ്ച ജ്ഞാതീൻ ഭാത്രൃൻ സുതാൻ ഹിതാൻ ।
ഭോഗാന്ദാരാംശ്ച ലങ്കാം ച മാ വിനാശമുപാനയ ॥37॥
സത്യം രാക്ഷസരാജേന്ദ്ര ശൃണുഷ്വ വചനം മമ ।
രാമദാസസ്യ ദൂതസ്യ വാനരസ്യ വിശേഷതഃ॥38॥
സർവാൻ ലോകാൻ സുസംഹൃത്യ സഭൂതാൻ സചരാചരാൻ ।
പുനരേവ തഥാ സ്രഷ്ടും ശക്തോ രാമോ മഹായശാഃ॥39॥
ദേവാസുരനരേന്ദ്രേഷു യക്ഷരക്ഷോരഗേഷു ച ।
വിദ്യാധരേഷു നാഗേഷു ഗന്ധർവേഷു മൃഗേഷു ച ॥40॥
സിദ്ധേഷു കിന്നരേന്ദ്രേഷു പതത്ത്രിഷു ച സർവതഃ।
സർവത്ര സർവഭൂതേഷു സർവകാലേഷു നാസ്തി സഃ॥41॥
യോ രാമം പ്രതിയുധ്യേത വിഷ്ണുതുല്യപരാക്രമം ।
സർവലോകേശ്വരസ്യേഹ കൃത്വാ വിപ്രിയമീദൃശം ।
രാമസ്യ രാജസിംഹസ്യ ദുർലഭം തവ ജീവിതം ॥42॥
ദേവാശ്ച ദൈത്യാശ്ച നിശാചരേന്ദ്ര
	ഗന്ധർവവിദ്യാധരനാഗയക്ഷാഃ।
രാമസ്യ ലോകത്രയനായകസ്യ
	സ്ഥാതും ന ശക്താസ്സമരേഷു സർവേ ॥43॥
ബ്രഹ്മാ സ്വയംഭൂശ്ചതുരാനനോ വാ
	രുദ്രസ്ത്രിനേത്രസ്ത്രിപുരാന്തകോ വാ ।
ഇന്ദ്രോ മഹേന്ദ്രസ്സുരനായകോ വാ
	സ്ഥാതും ന ശക്താ യുധി രാഘവസ്യ ॥44॥
സ സൗഷ്ഠവോപേതമദീനവാദിനഃ
	കപേർനിശമ്യാപ്രതിമോഽപ്രിയം വചഃ।
ദശാനനഃ കോപവിവൃത്തലോചനഃ
	സമാദിശത്തസ്യ വധം മഹാകപേഃ॥45॥
ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ഏകപഞ്ചാശഃ സർഗഃ