അഥ ത്രിപഞ്ചാശഃ സർഗഃ
തസ്യ തദ്വചനം ശ്രുത്വാ ദശഗ്രീവോ മഹാത്മനഃ।
ദേശകാലഹിതം വാക്യം ഭ്രാതുരുത്തമമബ്രവീത് ॥1॥
സമ്യഗുക്തം ഹി ഭവതാ ദൂതവധ്യാ വിഗർഹിതാ ।
അവശ്യം തു വധായാന്യഃ ക്രിയതാമസ്യ നിഗ്രഹഃ॥2॥
കപീനാം കില ലാംഗൂലമിഷ്ടം ഭവതി ഭൂഷണം ।
തദസ്യ ദീപ്യതാം ശീഘ്രം തേന ദഗ്ധേന ഗച്ഛതു ॥3॥
തതഃ പശ്യന്ത്വമും ദീനമംഗവൈരൂപ്യകർശിതം ।
സുമിത്രജ്ഞാതയഃ സർവേ ബാന്ധവാഃ സസുഹൃജ്ജനാഃ॥4॥
ആജ്ഞാപയദ്രാക്ഷസേന്ദ്രഃ പുരം സർവം സചത്വരം ।
ലാംഗൂലേന പ്രദീപ്തേന രക്ഷോഭിഃ പരിണീയതാം ॥5॥
തസ്യ തദ്വചനം ശ്രുത്വാ രാക്ഷസാഃ കോപകർകശാഃ।
വേഷ്ടന്തേ തസ്യ ലാംഗൂലം ജീർണൈഃ കാർപാസികൈഃ പടൈഃ॥6॥
സംവേഷ്ട്യമാനേ ലാംഗൂലേ വ്യവർധത മഹാകപിഃ।
ശുഷ്കമിന്ധനമാസാദ്യ വനേഷ്വിവ ഹുതാശനം ॥7॥
തൈലേന പരിഷിച്യാഥ തേഽഗ്നിം തത്രോപപാദയൻ ।
ലാംഗൂലേന പ്രദീപ്തേന രാക്ഷസാംസ്താനതാഡയത് ॥8॥
രോഷാമർഷപരീതാത്മാ ബാലസൂര്യസമാനനഃ।
സ ഭൂയഃ സംഗതൈഃ ക്രൂരൈര്രാക്ഷസൈർഹരിപുംഗവഃ॥9॥
സഹസ്രീബാലവൃദ്ധാശ്ച ജഗ്മുഃ പ്രീതിം നിശാചരാഃ।
നിബദ്ധഃ കൃതവാന്വീരസ്തത്കാലസദൃശീം മതിം ॥10॥
കാമം ഖലു ന മേ ശക്താ നിബദ്ധസ്യാപി രാക്ഷസാഃ।
ഛിത്ത്വാ പാശാൻസമുത്പത്യ ഹന്യാമഹമിമാൻപുനഃ॥11॥
യദി ഭർതൃഹിതാർഥായ ചരന്തം ഭർതൃശാസനാത് ।
നിബധ്നന്തേ ദുരാത്മാനോ ന തു മേ നിഷ്കൃതിഃ കൃതാ ॥12॥
സർവേഷാമേവ പര്യാപ്തോ രാക്ഷസാനാമഹം യുധി ।
കിം തു രാമസ്യ പ്രീത്യർഥം വിഷഹിഷ്യേഽഹമീദൃശം ॥13॥
ലങ്കാ ചാരയിതവ്യാ മേ പുനരേവ ഭവേദിതി ।
രാത്രൗ നഹി സുദൃഷ്ടാ മേ ദുർഗകർമവിധാനതഃ॥14॥
അവശ്യമേവ ദ്രഷ്ടവ്യാ മയാ ലങ്കാ നിശാക്ഷയേ ।
കാമം ബധ്നന്തു മേ ഭൂയഃ പുച്ഛസ്യോദ്ദീപനേന ച ॥15॥
പീഡാം കുർവന്തി രക്ഷാംസി ന മേഽസ്തി മനസഃ ശ്രമഃ।
തതസ്തേ സംവൃതാകാരം സത്ത്വവന്തം മഹാകപിം ॥16॥
പരിഗൃഹ്യ യയുർഹൃഷ്ടാ രാക്ഷസാഃ കപികുഞ്ജരം ।
ശംഖഭേരീനിനാദൈശ്ച ഘോഷയന്തഃ സ്വകർമഭിഃ॥17॥
രാക്ഷസാഃ ക്രൂരകർമാണശ്ചാരയന്തി സ്മ താം പുരീം ।
അന്വീയമാനോ രക്ഷോഭിര്യയൗ സുഖമരിന്ദമഃ॥18॥
ഹനുമാംശ്ചാരയാമാസ രാക്ഷസാനാം മഹാപുരീം ।
അഥാപശ്യദ്വിമാനാനി വിചിത്രാണി മഹാകപിഃ॥19॥
സംവൃതാൻഭൂമിഭാഗാംശ്ച സുവിഭക്താംശ്ച ചത്വരാൻ ।
രഥ്യാശ്ച ഗൃഹസംബാധാഃ കപിഃ ശൃംഗാടകാനി ച ॥20॥
തഥാ രഥ്യോപരഥ്യാശ്ച തഥൈവ ച ഗൃഹാന്തരാൻ ।
ചത്വരേഷു ചതുഷ്കേഷു രാജമാർഗേ തഥൈവ ച ॥21॥
ഘോഷയന്തി കപിം സർവേ ചാര ഇത്യേവ രാക്ഷസാഃ।
സ്ത്രീബാലവൃദ്ധാ നിർജഗ്മുസ്തത്ര തത്ര കുതൂഹലാത് ॥22॥
തം പ്രദീപിതലാംഗൂലം ഹനൂമന്തം ദിദൃക്ഷവഃ।
ദീപ്യമാനേ തതസ്തസ്യ ലാംഗൂലാഗ്രേ ഹനൂമതഃ॥23॥
രാക്ഷസ്യസ്താ വിരൂപാക്ഷ്യഃ ശംസുർദേവ്യാസ്തദപ്രിയം ।
യസ്ത്വയാ കൃതസംവാദഃ സീതേ താമ്രമുഖഃ കപിഃ॥24॥
ലാംഗൂലേന പ്രദീപ്തേന സ ഏഷ പരിണീയതേ ।
ശ്രുത്വാ തദ്വചനം ക്രൂരമാത്മാപഹരണോപമം ॥25॥
വൈദേഹീ ശോകസന്തപ്താ ഹുതാശനമുപാഗമത് ।
മംഗലാഭിമുഖീ തസ്യ സാ തദാസീന്മഹാകപേഃ॥23॥
ഉപതസ്ഥേ വിശാലാക്ഷീ പ്രയതാ ഹവ്യവാഹനം ।
യദ്യസ്തി പതിശുശ്രൂഷാ യദ്യസ്തി ചരിതം തപഃ।
യദി വാ ത്വേകപത്നീത്വം ശീതോ ഭവ ഹനൂമതഃ॥27॥
യദി കശ്ചിദനുക്രോശസ്തസ്യ മയ്യസ്തി ധീമതഃ।
യദി വാ ഭാഗ്യശേഷോ മേ ശീതോ ഭവ ഹനൂമതഃ॥28॥
യദി മാം വൃത്തസമ്പന്നാം തത്സമാഗമലാലസാം ।
സ വിജാനാതി ധർമാത്മാ ശീതോ ഭവ ഹനൂമതഃ॥29॥
യദി മാം താരയേദാര്യഃ സുഗ്രീവഃ സത്യസംഗരഃ।
അസ്മാദ്ദുഃഖാംബുസംരോധാച്ഛീതോ ഭവ ഹനൂമതഃ॥30॥
തതസ്തീക്ഷ്ണാർചിരവ്യഗ്രഃ പ്രദക്ഷിണശിഖോഽനലഃ।
ജജ്വാല മൃഗശാവാക്ഷ്യാഃ ശംസന്നിവ ശുഭം കപേഃ॥31॥
ഹനൂമജ്ജനകശ്ചൈവ പുച്ഛാനലയുതോഽനിലഃ।
വവൗ സ്വാസ്ഥ്യകരോ ദേവ്യാഃ പ്രാലേയാനിലശീതലഃ॥32॥
ദഹ്യമാനേ ച ലാംഗൂലേ ചിന്തയാമാസ വാനരഃ।
പ്രദീപ്തോഽഗ്നിരയം കസ്മാന്ന മാം ദഹതി സർവതഃ॥33॥
ദൃശ്യതേ ച മഹാജ്വാലഃ കരോതി ച ന മേ രുജം ।
ശിശിരസ്യേവ സമ്പാതോ ലാംഗൂലാഗ്രേ പ്രതിഷ്ഠിതഃ॥34॥
അഥ വാ തദിദം വ്യക്തം യദ്ദൃഷ്ടം പ്ലവതാ മയാ ।
രാമപ്രഭാവാദാശ്ചര്യം പർവതഃ സരിതാം പതൗ ॥35॥
യദി താവത്സമുദ്രസ്യ മൈനാകസ്യ ച ധീമതഃ।
രാമാർഥം സംഭ്രമസ്താദൃക്കിമഗ്നിർന കരിഷ്യതി ॥36॥
സീതായാശ്ചാനൃശംസ്യേന തേജസാ രാഘവസ്യ ച ।
പിതുശ്ച മമ സഖ്യേന ന മാം ദഹതി പാവകഃ॥37॥
ഭൂയഃ സ ചിന്തയാമാസ മുഹൂർതം കപികുഞ്ജരഃ।
കഥമസ്മദ്വിധസ്യേഹ ബന്ധനം രാക്ഷസാധമൈഃ॥38॥
പ്രതിക്രിയാസ്യ യുക്താ സ്യാത് സതി മഹ്യം പരാക്രമേ ।
തതശ്ഛിത്ത്വാ ച താൻ പാശാൻ വേഗവാൻ വൈ മഹാകപിഃ॥39॥
ഉത്പപാതാഥ വേഗേന നനാദ ച മഹാകപിഃ।
പുരദ്വാരം തതഃ ശ്രീമാഞ്ശൈലശൃംഗമിവോന്നതം ॥40॥
വിഭക്തരക്ഷഃസംബാധമാസസാദാനിലാത്മജഃ।
സ ഭൂത്വാ ശൈലസങ്കാശഃ ക്ഷണേന പുനരാത്മവാൻ ॥41॥
ഹ്രസ്വതാം പരമാം പ്രാപ്തോ ബന്ധനാന്യവശാതയത് ।
വിമുക്തശ്ചാഭവച്ഛ്രീമാൻപുനഃ പർവതസംനിഭഃ॥42॥
വീക്ഷമാണശ്ച ദദൃശേ പരിഘം തോരണാശ്രിതം ।
സ തം ഗൃഹ്യ മഹാബാഹുഃ കാലായസപരിഷ്കൃതം ।
രക്ഷിണസ്താൻപുനഃ സർവാൻസൂദയാമാസ മാരുതിഃ॥43॥
സ താന്നിഹത്വാ രണചണ്ഡവിക്രമഃ
	സമീക്ഷമാണഃ പുനരേവ ലങ്കാം ।
പ്രദീപ്തലാംഗൂലകൃതാർചിമാലീ
	പ്രകാശതാദിത്യ ഇവാർചിമാലീ ॥44॥
ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ത്രിപഞ്ചാശഃ സർഗഃ