അഥ ചതുഃപഞ്ചാശഃ സർഗഃ വീക്ഷമാണസ്തതോ ലങ്കാം കപിഃ കൃതമനോരഥഃ। വർധമാനസമുത്സാഹഃ കാര്യശേഷമചിന്തയത് ॥1॥ കിം നു ഖല്വവശിഷ്ടം മേ കർതവ്യമിഹ സാമ്പ്രതം । യദേഷാം രക്ഷസാം ഭൂയഃ സന്താപജനനം ഭവേത് ॥2॥ വനം താവത്പ്രമഥിതം പ്രകൃഷ്ടാ രാക്ഷസാ ഹതാഃ। ബലൈകദേശഃ ക്ഷപിതഃ ശേഷം ദുർഗവിനാശനം ॥3॥ ദുർഗേ വിനാശിതേ കർമ ഭവേത് സുഖപരിശ്രമം । അല്പയത്നേന കാര്യേഽസ്മിന്മമ സ്യാത്സഫലഃ ശ്രമഃ॥4॥ യോ ഹ്യയം മമ ലാംഗൂലേ ദീപ്യതേ ഹവ്യവാഹനഃ। അസ്യ സന്തർപണം ന്യായ്യം കർതുമേഭിർഗൃഹോത്തമൈഃ॥5॥ തതഃ പ്രദീപ്തലാംഗൂലഃ സവിദ്യുദിവ തോയദഃ। ഭവനാഗ്രേഷു ലങ്കായാ വിചചാര മഹാകപിഃ॥6॥ ഗൃഹാദ്ഗൃഹം രാക്ഷസാനാമുദ്യാനാനി ച വാനരഃ। വീക്ഷമാണോ ഹ്യസന്ത്രസ്തഃ പ്രാസാദാംശ്ച ചചാര സഃ॥7॥ അവപ്ലുത്യ മഹാവേഗഃ പ്രഹസ്തസ്യ നിവേശനം । അഗ്നിം തത്ര വിനിക്ഷിപ്യ ശ്വസനേന സമോ ബലീ ॥8॥ തതോഽന്യത്പുപ്ലുവേ വേശ്മ മഹാപാർശ്വസ്യ വീര്യവാൻ । മുമോച ഹനുമാനഗ്നിം കാലാനലശിഖോപമം ॥9॥ വജ്രദംഷ്ട്രസ്യ ച തഥാ പുപ്ലുവേ സ മഹാകപിഃ। ശുകസ്യ ച മഹാതേജാസ്സാരണസ്യ ച ധീമതഃ॥10॥ തഥാ ചേന്ദ്രജിതോ വേശ്മ ദദാഹ ഹരിയൂഥപഃ। ജംബുമാലേഃ സുമാലേശ്ച ദദാഹ ഭവനം തതഃ॥11॥ രശ്മികേതോശ്ച ഭവനം സൂര്യശത്രോസ്തഥൈവ ച । ഹ്രസ്വകർണസ്യ ദംഷ്ട്രസ്യ രോമശസ്യ ച രക്ഷസഃ॥12॥ യുദ്ധോന്മത്തസ്യ മത്തസ്യ ധ്വജഗ്രീവസ്യ രക്ഷസഃ। വിദ്യുജ്ജിഹ്വസ്യ ഘോരസ്യ തഥാ ഹസ്തിമുഖസ്യ ച ॥13॥ കരാലസ്യ വിശാലസ്യ ശോണിതാക്ഷസ്യ ചൈവ ഹി । കുംഭകർണസ്യ ഭവനം മകരാക്ഷസ്യ ചൈവ ഹി ॥14॥ നരാന്തകസ്യ കുംഭസ്യ നികുംഭസ്യ ദുരാത്മനഃ। യജ്ഞശത്രോശ്ച ഭവനം ബ്രഹ്മശത്രോസ്തഥൈവ ച ॥15॥ വർജയിത്വാ മഹാതേജാ വിഭീഷണഗൃഹം പ്രതി । ക്രമമാണഃ ക്രമേണൈവ ദദാഹ ഹരിപുംഗവഃ॥16॥ തേഷു തേഷു മഹാർഹേഷു ഭവനേഷു മഹായശാഃ। ഗൃഹേഷ്വൃദ്ധിമതാമൃദ്ധിം ദദാഹ കപികുഞ്ജരഃ॥17॥ സർവേഷാം സമതിക്രമ്യ രാക്ഷസേന്ദ്രസ്യ വീര്യവാൻ । ആസസാദാഥ ലക്ഷ്മീവാൻ രാവണസ്യ നിവേശനം ॥18॥ തതസ്തസ്മിൻഗൃഹേ മുഖ്യേ നാനാരത്നവിഭൂഷിതേ । മേരുമന്ദരസങ്കാശേ നാനാമംഗളശോഭിതേ ॥19॥ പ്രദീപ്തമഗ്നിമുത്സൃജ്യ ലാംഗൂലാഗ്രേ പ്രതിഷ്ഠിതം । നനാദ ഹനുമാന്വീരോ യുഗാന്തജലദോ യഥാ ॥20॥ ശ്വസനേന ച സംയോഗാദതിവേഗോ മഹാബലഃ। കാലാഗ്നിരിവ ജജ്വാല പ്രാവർധത ഹുതാശനഃ॥21॥ പ്രദീപ്തമഗ്നിം പവനസ്തേഷു വേശ്മസു ചാരയൻ । താനി കാഞ്ചനജാലാനി മുക്താമണിമയാനി ച ॥22॥ ഭവനാനി വ്യശീര്യന്ത രത്നവന്തി മഹാന്തി ച । താനി ഭഗ്നവിമാനാനി നിപേതുർവസുധാതലേ ॥23॥ ഭവനാനീവ സിദ്ധാനാമംബരാത്പുണ്യസങ്ക്ഷയേ । സഞ്ജജ്ഞേ തുമുലഃ ശബ്ദോ രാക്ഷസാനാം പ്രധാവതാം ॥24॥ സ്വേ സ്വേ ഗൃഹപരിത്രാണേ ഭഗ്നോത്സാഹോജ്ഝിതശ്രിയാം । നൂനമേഷോഽഗ്നിരായാതഃ കപിരൂപേണ ഹാ ഇതി ॥25॥ ക്രന്ദന്ത്യസ്സഹസാ പേതുഃ സ്തനന്ധയധരാഃ സ്ത്രിയഃ। കാശ്ചിദഗ്നിപരീതാംഗ്യോ ഹർമ്യേഭ്യോ മുക്തമൂർധജാഃ॥26॥ പതന്ത്യോ രേജിരേഽഭ്രേഭ്യസ്സൗദാമന്യ ഇവാംബരാത് । വജ്രവിദ്രുമവൈദൂര്യമുക്താരജതസംഹതാൻ ॥27॥ വിചിത്രാൻഭവനാദ്ധാതൂൻസ്യന്ദമാനാന്ദദർശ സഃ। നാഗ്നിസ്തൃപ്യതി കാഷ്ഠാനാം തൃണാനാം ച യഥാ തഥാ ॥28॥ ഹനൂമാന്രാക്ഷസേന്ദ്രാണാം വധേ കിഞ്ചിന്ന തൃപ്യതി । ന ഹനൂമദ്വിശസ്താനാം രാക്ഷസാനാം വസുന്ധരാ ॥29॥ ഹനൂമതാ വേഗവതാ വാനരേണ മഹാത്മനാ । ലങ്കാപുരം പ്രദഗ്ധം തദ്രുദ്രേണ ത്രിപുരം യഥാ ॥30॥ തതഃ സ ലങ്കാപുരപർവതാഗ്രേ സമുത്ഥിതോ ഭീമപരാക്രമോഽഗ്നിഃ। പ്രസാര്യ ചൂഡാവലയം പ്രദീപ്തോ ഹനൂമതാ വേഗവതോപസൃഷ്ടഃ॥31॥ യുഗാന്തകാലാനലതുല്യരൂപഃ സമാരുതോഽഗ്നിർവവൃധേ ദിവിസ്പൃക് । വിധൂമരശ്മിർഭവനേഷു സക്തോ രക്ഷഃശരീരാജ്യസമർപിതാർചിഃ॥32॥ ആദിത്യകോടീസദൃശഃ സുതേജാ ലങ്കാം സമസ്താം പരിവാര്യ തിഷ്ഠൻ । ശബ്ദൈരനേകൈരശനിപ്രരൂഢൈ- ര്ഭിന്ദന്നിവാണ്ഡം പ്രബഭൗ മഹാഗ്നിഃ॥33॥ തത്രാംബരാദഗ്നിരതിപ്രവൃദ്ധോ രൂക്ഷപ്രഭഃ കിംശുകപുഷ്പചൂഡഃ। നിർവാണധൂമാകുലരാജയശ്ച നീലോത്പലാഭാഃ പ്രചകാശിരേഽഭ്രാഃ॥34॥ വജ്രീ മഹേന്ദ്രസ്ത്രിദശേശ്വരോ വാ സാക്ഷാദ്യമോ വാ വരുണോഽനിലോ വാ । രൗദ്രോഽഗ്നിരർകോ ധനദശ്ച സോമോ ന വാനരോഽയം സ്വയമേവ കാലഃ॥35॥ കിം ബ്രഹ്മണസ്സർവപിതാമഹസ്യ ലോകസ്യ ധാതുശ്ചതുരാനനസ്യ । ഇഹാഽഽഗതോ വാനരരൂപധാരീ രക്ഷോപസംഹാരകരഃ പ്രകോപഃ॥36॥ കിം വൈഷ്ണവം വാ കപിരൂപമേത്യ രക്ഷോവിനാശായ പരം സുതേജഃ। അചിന്ത്യമവ്യക്തമനന്തമേകം സ്വമായയാ സാമ്പ്രതമാഗതം വാ ॥37॥ ഇത്യേവമൂചുർബഹവോ വിശിഷ്ടാ രക്ഷോഗണാസ്തത്ര സമേത്യ സർവേ । സപ്രാണിസംഘാം സഗൃഹാം സവൃക്ഷാം ദഗ്ധാം പുരീം താം സഹസാ സമീക്ഷ്യ ॥38॥ തതസ്തു ലങ്കാ സഹസാ പ്രദഗ്ധാ സരാക്ഷസാ സാശ്വരഥാ സനാഗാ । സപക്ഷിസംഘാ സമൃഗാ സവൃക്ഷാ രുരോദ ദീനാ തുമുലം സശബ്ദം ॥39॥ ഹാ താത ഹാ പുത്രക കാന്ത മിത്ര ഹാ ജീവിതേശാംഗ ഹതം സുപുണ്യം । രക്ഷോഭിരേവം ബഹുധാ ബ്രുവദ്ഭി ശബ്ദഃ കൃതോ ഘോരതരസ്സുഭീമഃ॥40॥ ഹുതാശനജ്വാലസമാവൃതാ സാ ഹതപ്രവീരാ പരിവൃത്തയോധാ । ഹനൂമതഃ ക്രോധബലാഭിഭൂതാ ബഭൂവ ശാപോപഹതേവ ലങ്കാ ॥41॥ സസംഭ്രമം ത്രസ്തവിഷണ്ണരാക്ഷസാം സമുജ്ജ്വലജ്ജ്വാലഹുതാശനാങ്കിതാം । ദദർശ ലങ്കാം ഹനുമാന്മഹാമനാഃ സ്വയംഭുരോഷോപഹതാമിവാവനിം ॥42॥ ഭങ്ക്ത്വാ വനം പാദപരത്നസങ്കുലം ഹത്വാ തു രക്ഷാംസി മഹാന്തി സംയുഗേ । ദഗ്ധ്വാ പുരീം താം ഗൃഹരത്നമാലിനീം തസ്ഥൗ ഹനൂമാൻപവനാത്മജഃ കപിഃ॥43॥ സ രാക്ഷസാംസ്താൻസുബഹൂംശ്ച ഹത്വാ വനം ച ഭങ്ക്ത്വാ ബഹുപാദപം തത് । വിസൃജ്യ രക്ഷോഭവനേഷു ചാഗ്നിം ജഗാമ രാമം മനസാ മഹാത്മാ ॥44॥ തതസ്തു തം വാനരവീരമുഖ്യം മഹാബലം മാരുതതുല്യവേഗം । മഹാമതിം വായുസുതം വരിഷ്ഠം പ്രതുഷ്ടുവുർദേവഗണാശ്ച സർവേ ॥45॥ ദേവാശ്ച സർവേ മുനിപുംഗവാശ്ച ഗന്ധർവവിദ്യാധരപന്നഗാശ്ച । ഭൂതാനി സർവാണി മഹാന്തി തത്ര ജഗ്മുഃ പരാം പ്രീതിമതുല്യരൂപാം ॥46॥ ഭങ്ക്ത്വാ വനം മഹാതേജാ ഹത്വാ രക്ഷാംസി സംയുഗേ । ദഗ്ധ്വാ ലങ്കാപുരീം ഭീമാം രരാജ സ മഹാകപിഃ॥47॥ ഗൃഹാഗ്ര്യശൃംഗാഗ്രതലേ വിചിത്രേ പ്രതിഷ്ഠിതോ വാനരരാജസിംഹഃ। പ്രദീപ്തലാംഗൂലകൃതാർചിമാലീ വ്യരാജതാദിത്യ ഇവാർചിമാലീ ॥48॥ ലങ്കാം സമസ്താം സമ്പീഡ്യ ലാംഗൂലാഗ്നിം മഹാകപിഃ। നിർവാപയാമാസ തദാ സമുദ്രേ ഹരിപുംഗവഃ॥49॥ തതോ ദേവാസ്സഗന്ധർവാസ്സിദ്ധാശ്ച പരമർഷയഃ। ദൃഷ്ട്വാ ലങ്കാം പ്രദഗ്ധാം താം വിസ്മയം പരമം ഗതാഃ॥50॥ തം ദൃഷ്ട്വാ വാനരശ്രേഷ്ഠം ഹനുമന്തം മഹാകപിം । കാലാഗ്നിരിതി സഞ്ചിന്ത്യ സർവഭൂതാനി തത്രസുഃ॥51॥ ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ചതുഃപഞ്ചാശഃ സർഗഃ