അഥ ഷട്പഞ്ചാശഃ സർഗഃ
തതസ്തു ശിംശപാമൂലേ ജാനകീം പര്യവസ്ഥിതാം ।
അഭിവാദ്യാബ്രവീദ്ദിഷ്ട്യാ പശ്യാമി ത്വാമിഹാക്ഷതാം ॥1॥
തതസ്തം പ്രസ്ഥിതം സീതാ വീക്ഷമാണാ പുനഃ പുനഃ।
ഭർതൃസ്നേഹാന്വിതാ വാക്യം ഹനൂമന്തമഭാഷത ॥2॥
യദി ത്വം മന്യസേ താത വസൈകാഹമിഹാനഘ ।
ക്വചിത് സുസംവൃതേ ദേശേ വിശ്രാന്തഃ ശ്വോ ഗമിഷ്യസി ॥3॥
മമ ചൈവാല്പഭാഗ്യായാഃ സാംനിധ്യാത് തവ വാനര ।
ശോകസ്യാസ്യാപ്രമേയസ്യ മുഹൂർതം സ്യാദപി ക്ഷയഃ॥4॥
ഗതേ ഹി ഹരിശാർദൂല പുനഃ സമ്പ്രാപ്തയേ ത്വയി ।
പ്രാണേഷ്വപി ന വിശ്വാസോ മമ വാനരപുഗംവ ॥5॥
അദർശനം ച തേ വീര ഭൂയോ മാം ദാരയിഷ്യതി ।
ദുഃഖാദ് ദുഃഖതരം പ്രാപ്താം ദുർമനഃശോകകർശിതാം ॥6॥
അയം ച വീര സന്ദേഹസ്തിഷ്ഠതീവ മമാഗ്രതഃ।
സുമഹത്സു സഹായേഷു ഹര്യൃക്ഷേഷു മഹാബലഃ॥7॥
കഥം നു ഖലു ദുഷ്പാരം സന്തരിഷ്യതി സാഗരം ।
താനി ഹര്യുക്ഷസൈന്യാനി തൗ വാ നരവരാത്മജൗ ॥8॥
ത്രയാണാമേവ ഭൂതാനാം സാഗരസ്യാപി ലംഘനേ ।
ശക്തിഃ സ്യാദ് വൈനതേയസ്യ തവ വാ മാരുതസ്യ വാ ॥9॥
തദത്ര കാര്യനിർബന്ധേ സമുത്പന്നേ ദുരാസദേ ।
കിം പശ്യസി സമാധാനം ത്വം ഹി കാര്യവിശാരദഃ॥10॥
കാമമസ്യ ത്വമേവൈകഃ കാര്യസ്യ പരിസാധനേ ।
പര്യാപ്തഃ പരവീരഘ്ന യശസ്യസ്തേ ഫലോദയഃ॥11॥
ബലൈസ്തു സങ്കുലാം കൃത്വാ ലങ്കാം പരബലാർദനഃ।
മാം നയേദ്യദി കാകുത്സ്ഥസ്തത് തസ്യ സദൃശം ഭവേത് ॥12॥
തദ്യഥാ തസ്യ വിക്രാന്തമനുരൂപം മഹാത്മനഃ।
ഭവത്യാഹവശൂരസ്യ തഥാ ത്വമുപപാദയ ॥13॥
തദർഥോപഹിതം വാക്യം പ്രശ്രിതം ഹേതുസംഹിതം ।
നിശമ്യ ഹനുമാൻ വീരോ വാക്യമുത്തരമബ്രവീത് ॥14॥
ദേവി ഹര്യൃക്ഷസൈന്യാനാമീശ്വരഃ പ്ലവതാം വരഃ।
സുഗ്രീവഃ സത്ത്വസമ്പന്നസ്തവാർഥേ കൃതനിശ്ചയഃ॥15॥
സ വാനരസഹസ്രാണാം കോടീഭിരഭിസംവൃതഃ।
ക്ഷിപ്രമേഷ്യതി വൈദേഹി സുഗ്രീവഃ പ്ലവഗാധിപഃ॥16॥
തൗ ച വീരൗ നരവരൗ സഹിതൗ രാമലക്ഷ്മണൗ ।
ആഗമ്യ നഗരീം ലങ്കാം സായകൈർവിധമിഷ്യതഃ॥17॥
സഗണം രാക്ഷസം ഹത്വാ നചിരാദ് രഘുനന്ദനഃ।
ത്വാമാദായ വരാരോഹേ സ്വാം പുരീം പ്രതി യാസ്യതി ॥18॥
സമാശ്വസിഹി ഭദ്രം തേ ഭവ ത്വം കാലകാങ്ക്ഷിണീ ।
ക്ഷിപ്രം ദ്രക്ഷ്യസി രാമേണ നിഹതം രാവണം രണേ ॥19॥
നിഹതേ രാക്ഷസേന്ദ്രേ ച സപുത്രാമാത്യബാന്ധവേ ।
ത്വം സമേഷ്യസി രാമേണ ശശാങ്കേനേവ രോഹിണീ ॥20॥
ക്ഷിപ്രമേഷ്യതി കാകുത്സ്ഥോ ഹര്യൃക്ഷപ്രവരൈര്യുതഃ।
യസ്തേ യുധി വിജിത്യാരീഞ്ഛോകം വ്യപനയിഷ്യതി ॥21॥
ഏവമാശ്വാസ്യ വൈദേഹീം ഹനൂമാന്മാരുതാത്മജഃ।
ഗമനായ മതിം കൃത്വാ വൈദേഹീമഭ്യവാദയത് ॥22॥
രാക്ഷസാൻ പ്രവരാൻ ഹത്വാ നാമ വിശ്രാവ്യ ചാത്മനഃ।
സമാശ്വാസ്യ ച വൈദേഹീം ദർശയിത്വാ പരം ബലം ॥23॥
നഗരീമാകുലാം കൃത്വാ വഞ്ചയിത്വാ ച രാവണം ।
ദർശയിത്വാ ബലം ഘോരം വൈദേഹീമഭിവാദ്യ ച ॥24॥
പ്രതിഗന്തും മനശ്ചക്രേ പുനർമധ്യേന സാഗരം ।
തതഃ സ കപിശാർദൂലഃ സ്വാമിസന്ദർശനോത്സുകഃ॥25॥
ആരുരോഹ ഗിരിശ്രേഷ്ഠമരിഷ്ടമരിമർദനഃ।
തുംഗപദ്മകജുഷ്ടാഭിർനീലാഭിർവനരാജിഭിഃ॥26॥
സോത്തരീയമിവാംഭോദൈഃ ശൃംഗാന്തരവിലംബിഭിഃ।
ബോധ്യമാനമിവ പ്രീത്യാ ദിവാകരകരൈഃ ശുഭൈഃ॥27॥
ഉന്മിഷന്തമിവോദ്ധൂതൈർലോചനൈരിവ ധാതുഭിഃ।
തോയൗഘനിഃസ്വനൈർമന്ദ്രൈഃ പ്രാധീതമിവ പർവതം ॥28॥
പ്രഗീതമിവ വിസ്പഷ്ടം നാനാപ്രസ്രവണസ്വനൈഃ।
ദേവദാരുഭിരുദ്ധൂതൈരൂർധ്വബാഹുമിവ സ്ഥിതം ॥29॥
പ്രപാതജലനിർഘോഷഃ പ്രാക്രുഷ്ടമിവ സർവതഃ।
വേപമാനമിവ ശ്യാമൈഃ കമ്പമാനൈഃ ശരദ്വനൈഃ॥30॥
വേണുഭിർമാരുതോദ്ധൂതൈഃ കൂജന്തമിവ കീചകൈഃ।
നിഃശ്വസന്തമിവാമർഷാദ് ഘോരൈരാശീവിഷോത്തമൈഃ॥31॥
നീഹാരകൃതഗംഭീരൈർധ്യായന്തമിവ ഗഹ്വരൈഃ।
മേഘപാദനിഭൈഃ പാദൈഃ പ്രക്രാന്തമിവ സർവതഃ॥32॥
ജൃംഭമാണമിവാകാശേ ശിഖരൈരഭ്രമാലിഭിഃ।
കൂടൈശ്ച ബഹുധാ കീർണം ശോഭിതം ബഹുകന്ദരൈഃ॥33॥
സാലതാലൈശ്ച കർണൈശ്ച വംശൈശ്ച ബഹുഭിർവൃതം ।
ലതാവിതാനൈർവിതതൈഃ പുഷ്പവദ്ഭിരലങ്കൃതം ॥34॥
നാനാമൃഗഗണൈഃ കീർണം ധാതുനിഷ്യന്ദഭൂഷിതം ।
ബഹുപ്രസ്രവണോപേതം ശിലാസഞ്ചയസങ്കടം ॥35॥
മഹർഷിയക്ഷഗന്ധർവകിംനരോരഗസേവിതം ।
ലതാപാദപസംബാധം സിംഹാധിഷ്ഠിതകന്ദരം ॥36॥
വ്യാഘ്രാദിഭിഃ സമാകീർണം സ്വാദുമൂലഫലദ്രുമം ।
ആരുരോഹാനിലസുതഃ പർവതം പ്ലവഗോത്തമഃ॥37॥
രാമദർശനശീഘ്രേണ പ്രഹർഷേണാഭിചോദിതഃ।
തേന പാദതലക്രാന്താ രമ്യേഷു ഗിരിസാനുഷു ॥38॥
സഘോഷാഃ സമശീര്യന്ത ശിലാശ്ചൂർണീകൃതാസ്തതഃ।
സ തമാരുഹ്യ ശൈലേന്ദ്രം വ്യവർധത മഹാകപിഃ॥39॥
ദക്ഷിണാദുത്തരം പാരം പ്രാർഥയഁല്ലവണാംഭസഃ।
അധിരുഹ്യ തതോ വീരഃ പർവതം പവനാത്മജഃ॥40॥
ദദർശ സാഗരം ഭീമം മീനോരഗനിഷേവിതം ।
സ മാരുത ഇവാകാശം മാരുതസ്യാത്മസംഭവഃ॥41॥
പ്രപേദേ ഹരിശാർദൂലോ ദക്ഷിണാദുത്തരാം ദിശം ।
സ തദാ പീഡിതസ്തേന കപിനാ പർവതോത്തമഃ॥42॥
രരാസ വിവിധൈർഭൂതൈഃ പ്രാവിശദ്വസുധാതലം ।
കമ്പമാനൈശ്ച ശിഖരൈഃ പതദ്ഭിരപി ച ദ്രുമൈഃ॥43॥
തസ്യോരുവേഗോന്മഥിതാഃ പാദപാഃ പുഷ്പശാലിനഃ।
നിപേതുർഭൂതലേ ഭഗ്നാഃ ശക്രായുധഹതാ ഇവ ॥44॥
കന്ദരോദരസംസ്ഥാനാം പീഡിതാനാം മഹൗജസാം ।
സിംഹാനാം നിനദോ ഭീമോ നഭോ ഭിന്ദൻ ഹി ശുശ്രുവേ ॥45॥
ത്രസ്തവ്യാവിദ്ധവസനാ വ്യാകുലീകൃതഭൂഷണാഃ।
വിദ്യാധര്യഃ സമുത്പേതുഃ സഹസാ ധരണീധരാത് ॥46॥
അതിപ്രമാണാ ബലിനോ ദീപ്തജിഹ്വാ മഹാവിഷാഃ।
നിപീഡിതശിരോഗ്രീവാ വ്യവേഷ്ടന്ത മഹാഹയഃ॥47॥
കിംനരോരഗഗന്ധർവയക്ഷവിദ്യാധരാസ്തഥാ ।
പീഡിതം തം നഗവരം ത്യക്ത്വാ ഗഗനമാസ്ഥിതാഃ॥48॥
സ ച ഭൂമിധരഃ ശ്രീമാൻബലിനാ തേന പീഡിതഃ।
സവൃക്ഷശിഖരോദഗ്രഃ പ്രവിവേശ രസാതലം ॥49॥
ദശയോജനവിസ്താരസ്ത്രിംശദ്യോജനമുച്ഛ്രിതഃ।
ധരണ്യാം സമതാം യാതഃ സ ബഭൂവ ധരാധരഃ॥50॥
സ ലിലംഘയിഷുർഭീമം സലീലം ലവണാർണവം ।
കല്ലോലാസ്ഫാലവേലാന്തമുത്പപാത നഭോ ഹരിഃ॥51॥
ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്്രാമായണേ വാല്മീകീയേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ ഷട്പഞ്ചാശഃ സർഗഃ