अथ अष्टाविंशः सर्गः
सा राक्षसेन्द्रस्य वचो निशम्य
	तद् रावणस्य प्रियमप्रियार्ता ।
सीता वितत्रास यथा वनान्ते
	सिंहाभिपन्ना गजराजकन्या ॥१॥
सा राक्षसीमध्यगता च भीरु-
	र्वाग्भिर्भृशं रावणतर्जिता च ।
कान्तारमध्ये विजने विसृष्टा
	बालेव कन्या विललाप सीता ॥२॥
सत्यं बतेदं प्रवदन्ति लोके
	नाकालमृत्युर्भवतीति सन्तः।
यत्राहमेवं परिभर्त्स्यमाना
	जीवामि यस्मात् क्षणमप्यपुण्या ॥३॥
सुखाद्विहीनं बहुदुःखपूर्ण-
	मिदं तु नूनं हृदयं स्थिरं मे ।
विदीर्यते यन्न सहस्रधाद्य
	वज्राहतं शृङ्गमिवाचलस्य ॥४॥
नैवास्ति नूनं मम दोषमत्र
	वध्याहमस्याप्रियदर्शनस्य ।
भावं न चास्याहमनुप्रदातु-
	मलं द्विजो मन्त्रमिवाद्विजाय ॥५॥
तस्मिन्ननागच्छति लोकनाथे
	गर्भस्थजन्तोरिव शल्यकृन्तः।
नूनं ममाङ्गान्यचिरादनार्यः
	शस्त्रैः शितैश्छेत्स्यति राक्षसेन्द्रः॥६॥
दुःखं बतेदं ननु दुःखिताया
	मासौ चिरायाभिगमिष्यतो द्वौ ।
बद्धस्य वध्यस्य यथा निशान्ते
	राजोपरोधादिव तस्करस्य ॥७॥
हा राम हा लक्ष्मण हा सुमित्रे
	हा राममातः सह मे जनन्यः।
एषा विपद्याम्यहमल्पभाग्या
	महार्णवे नौरिव मूढवाता ॥८॥
तरस्विनौ धारयता मृगस्य
	सत्त्वेन रूपं मनुजेन्द्रपुत्रौ ।
नूनं विशस्तौ मम कारणात्तौ
	सिंहर्षभौ द्वाविव वैद्युतेन ॥९॥
नूनं स कालो मृगरूपधारी
	मामल्पभाग्यां लुलुभे तदानीम् ।
यत्रार्यपुत्रौ विससर्ज मूढा
	रामानुजं लक्ष्मणपूर्वजं च ॥१०॥
हा राम सत्यव्रत दीर्घबाहो
	हा पूर्णचन्द्रप्रतिमानवक्त्र ।
हा जीवलोकस्य हितः प्रियश्च
	वध्यां न मां वेत्सि हि राक्षसानाम् ॥११॥
अनन्यदेवत्वमियं क्षमा च
	भूमौ च शय्या नियमश्च धर्मे ।
पतिव्रतात्वं विफलं ममेदं
	कृतं कृतघ्नेष्विव मानुषाणाम् ॥१२॥
मोघो हि धर्मश्चरितो ममायं
	तथैकपत्नीत्वमिदं निरर्थकम् ।
या त्वां न पश्यामि कृशा विवर्णा
	हीना त्वया सङ्गमने निराशा ॥१३॥
पितुर्निदेशं नियमेन कृत्वा
	वनान्निवृत्तश्चरितव्रतश्च ।
स्त्रीभिस्तु मन्ये विपुलेक्षणाभिः
	संरंस्यसे वीतभयः कृतार्थः॥१४॥
अहं तु राम त्वयि जातकामा
	चिरं विनाशाय निबद्धभावा ।
मोघं चरित्वाथ तपोव्रतं च
	त्यक्ष्यामि धिग्जीवितमल्पभाग्याम् ॥१५॥
सञ्जीवितं क्षिप्रमहं त्यजेयं
	विषेण शस्त्रेण शितेन वापि ।
विषस्य दाता न तु मेऽस्ति कश्चि-
	च्छस्त्रस्य वा वेश्मनि राक्षसस्य ॥१६॥
शोकाभितप्ता बहुधा विचिन्त्य
	सीताथ वेणीग्रथनं गृहीत्वा ।
उद्बद्ध्य वेण्युद्ग्रथनेन शीघ्र-
	महं गमिष्यामि यमस्य मूलम् ॥१७॥
उपस्थिता सा मृदुसर्वगात्री
	शाखां गृहीत्वा च नगस्य तस्य ।
तस्यास्तु रामं परिचिन्तयन्त्या
	रामानुजं स्वं च कुलं शुभाङ्ग्याः॥१८॥
तस्या विशोकानि तदा बहूनि
	धैर्यार्जितानि प्रवराणि लोके ।
प्रादुर्निमित्तानि तदा बभूवुः
	पुरापि सिद्धान्युपलक्षितानि ॥१९॥
इत्यार्षे श्रीमद्‌रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये सुन्दरकाण्डे अष्टाविंशः सर्गः