अथ एकषष्टितमः सर्गः
ततो जाम्बवतो वाक्यमगृह्णन्त वनौकसः।
अङ्गदप्रमुखा वीरा हनूमांश्च महाकपिः॥१॥
प्रीतिमन्तस्ततः सर्वे वायुपुत्रपुरःसराः।
महेन्द्राग्रात् समुत्पत्य पुप्लुवुः प्लवगर्षभाः॥२॥
मेरुमन्दरसङ्काशा मत्ता इव महागजाः।
छादयन्त इवाकाशं महाकाया महाबलाः॥३॥
सभाज्यमानं भूतैस्तमात्मवन्तं महाबलम् ।
हनूमन्तं महावेगं वहन्त इव दृष्टिभिः॥४॥
राघवे चार्थनिर्वृत्तिं कर्तुं च परमं यशः।
समाधाय समृद्धार्थाः कर्मसिद्धिभिरुन्नताः॥५॥
प्रियाख्यानोन्मुखाः सर्वे सर्वे युद्धाभिनन्दिनः।
सर्वे रामप्रतीकारे निश्चितार्था मनस्विनः॥६॥
प्लवमानाः खमाप्लुत्य ततस्ते काननौकसः।
नन्दनोपममासेदुर्वनं द्रुमशतायुतम् ॥७॥
यत्तन्मधुवनं नाम सुग्रीवस्याभिरक्षितम् ।
अधृष्यं सर्वभूतानां सर्वभूतमनोहरम् ॥८॥
यद्रक्षति महावीरः सदा दधिमुखः कपिः।
मातुलः कपिमुख्यस्य सुग्रीवस्य महात्मनः॥९॥
ते तद्वनमुपागम्य बभूवुः परमोत्कटाः।
वानरा वानरेन्द्रस्य मनःकान्तं महावनम् ॥१०॥
ततस्ते वानरा हृष्टा दृष्ट्वा मधुवनं महत् ।
कुमारमभ्ययाचन्त मधूनि मधुपिङ्गलाः॥११॥
ततः कुमारस्तान्वृद्धाञ्जाम्बवत्प्रमुखान्कपीन् ।
अनुमान्य ददौ तेषां निसर्गं मधुभक्षणे ॥१२॥
ते निसृष्टाः कुमारेण धीमता वालिसूनुना ।
हरयः समपद्यन्त द्रुमान् मधुकराकुलान् ॥१३॥
भक्षयन्तः सुगन्धीनि मूलानि च फलानि च ।
जग्मुः प्रहर्षं ते सर्वे बभूवुश्च मदोत्कटाः॥१४॥
ततश्चानुमताः सर्वे सुसंहृष्टा वनौकसः।
मुदिताश्च ततस्ते च प्रनृत्यन्ति ततस्ततः॥१५॥
गायन्ति केचित् प्रहसन्ति केचि-
	न्नृत्यन्ति केचित् प्रणमन्ति केचित् ।
पतन्ति केचित् प्रचरन्ति केचित्
	प्लवन्ति केचित् प्रलपन्ति केचित् ॥१६॥
परस्परं केचिदुपाश्रयन्ति
	परस्परं केचिदतिब्रुवन्ति ।
द्रुमाद्द्रुमं केचिदभिद्रवन्ति
	क्षितौ नगाग्रान्निपतन्ति केचित् ॥१७॥
महीतलात्केचिदुदीर्णवेगा
	महाद्रुमाग्राण्यभिसम्पतन्ति ।
गायन्तमन्यः प्रहसन्नुपैति
	हसन्तमन्यः प्ररुदन्नुपैति ॥१८॥
तुदन्तमन्यः प्रणदन्नुपैति
	समाकुलं तत् कपिसैन्यमासीत् ।
न चात्र कश्चिन्न बभूव मत्तो
	न चात्र कश्चिन्न बभूव दृप्तः॥१९॥
ततो वनं तत्परिभक्ष्यमाणं
	द्रुमांश्च विध्वंसितपत्रपुष्पान् ।
समीक्ष्य कोपाद्दधिवक्त्रनामा
	निवारयामास कपिः कपींस्तान् ॥२०॥
स तैः प्रवृद्धैः परिभर्त्स्यमानो
	वनस्य गोप्ता हरिवृद्धवीरः।
चकार भूयो मतिमुग्रतेजा
	वनस्य रक्षां प्रति वानरेभ्यः॥२१॥
उवाच कांश्चित् परुषाण्यभीत-
	मसक्तमन्यांश्च तलैर्जघान ।
समेत्य कैश्चित् कलहं चकार
	तथैव साम्नोपजगाम कांश्चित् ॥२२॥
स तैर्मदादप्रतिवार्यवेगै-
	र्बलाच्च तेन प्रतिवार्यमाणैः।
प्रधर्षणे त्यक्तभयैः समेत्य
	प्रकृष्यते चाप्यनवेक्ष्य दोषम् ॥२३॥
नखैस्तुदन्तो दशनैर्दशन्त-
	स्तलैश्च पादैश्च समापयन्तः।
मदात्कपिं ते कपयः समन्ता-
	न्महावनं निर्विषयं च चक्रुः॥२४॥
इत्यार्षे श्रीमद्‌रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये सुन्दरकाण्डे एकषष्टितमः सर्गः