அத² பஞ்சத்ரிம்ஶ꞉ ஸர்க³꞉ தாம் து ராமகதா²ம் ஶ்ருத்வா வைதே³ஹீ வானரர்ஷபா⁴த் । உவாச வசனம் ஸாந்த்வம் இத³ம் மது⁴ரயா கி³ரா ॥1॥ க்வ தே ராமேண ஸம்ஸர்க³꞉ கத²ம் ஜானாஸி லக்ஷ்மணம் । வானராணாம் நராணாம் ச கத²மாஸீத் ஸமாக³ம꞉॥2॥ யானி ராமஸ்ய சிஹ்னானி லக்ஷ்மணஸ்ய ச வானர । தானி பூ⁴ய꞉ ஸமாசக்ஷ்வ ந மாம் ஶோக꞉ ஸமாவிஶேத் ॥3॥ கீத்³ருஶம் தஸ்ய ஸம்ஸ்தா²னம் ரூபம் தஸ்ய ச கீத்³ருஶம் । கத²மூரூ கத²ம் பா³ஹூ லக்ஷ்மணஸ்ய ச ஶம்ஸ மே ॥4॥ ஏவமுக்தஸ்து வைதே³ஹ்யா ஹனூமான் மாருதாத்மஜ꞉। ததோ ராமம் யதா²தத்த்வம் ஆக்²யாதுமுபசக்ரமே ॥5॥ ஜானந்தீ ப³த தி³ஷ்ட்யா மாம் வைதே³ஹி பரிப்ருச்ச²ஸி । ப⁴ர்து꞉ கமலபத்ராக்ஷி ஸம்ஸ்தா²னம் லக்ஷ்மணஸ்ய ச ॥6॥ யானி ராமஸ்ய சிஹ்னானி லக்ஷ்மணஸ்ய ச யானி வை । லக்ஷிதானி விஶாலாக்ஷி வத³த꞉ ஶ்ருணு தானி மே ॥7॥ ராம꞉ கமலபத்ராக்ஷ꞉ பூர்ணசந்த்³ரனிபா⁴னன꞉। ரூபதா³க்ஷிண்யஸம்பன்ன꞉ ப்ரஸூதோ ஜனகாத்மஜே ॥8॥ தேஜஸாऽऽதி³த்யஸங்காஶ꞉ க்ஷமயா ப்ருதி²வீஸம꞉। ப்³ருஹஸ்பதிஸமோ பு³த்³த்⁴யா யஶஸா வாஸவோபம꞉॥9॥ ரக்ஷிதா ஜீவலோகஸ்ய ஸ்வஜனஸ்ய ச ரக்ஷிதா । ரக்ஷிதா ஸ்வஸ்ய வ்ருத்தஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய ச பரந்தப꞉॥10॥ ராமோ பா⁴மினி லோகஸ்ய சாதுர்வர்ண்யஸ்ய ரக்ஷிதா । மர்யாதா³னாம் ச லோகஸ்ய கர்தா காரயிதா ச ஸ꞉॥11॥ அர்சிஷ்மானர்சிதோऽத்யர்த²ம் ப்³ரஹ்மசர்யவ்ரதே ஸ்தி²த꞉। ஸாதூ⁴நாமுபகாரஜ்ஞ꞉ ப்ரசாரஜ்ஞஶ்ச கர்மணாம் ॥12॥ ராஜனீத்யாம் வினீதஶ்ச ப்³ராஹ்மணாநாமுபாஸக꞉। ஜ்ஞானவாஞ்ஶீலஸம்பன்னோ வினீதஶ்ச பரந்தப꞉॥13॥ யஜுர்வேத³வினீதஶ்ச வேத³வித்³பி⁴꞉ ஸுபூஜித꞉। த⁴னுர்வேதே³ ச வேதே³ ச வேதா³ங்கே³ஷு ச நிஷ்டி²த꞉॥14॥ விபுலாம்ஸோ மஹாபா³ஹு꞉ கம்பு³க்³ரீவ꞉ ஶுபா⁴னன꞉। கூ³ட⁴ஜத்ரு꞉ ஸுதாம்ராக்ஷோ ராமோ நாம ஜனை꞉ ஶ்ருத꞉॥15॥ து³ந்து³பி⁴ஸ்வனநிர்கோ⁴ஷ꞉ ஸ்னிக்³த⁴வர்ண꞉ ப்ரதாபவான் । ஸமஶ்ச ஸுவிப⁴க்தாங்கோ³ வர்ணம் ஶ்யாமம் ஸமாஶ்ரித꞉॥16॥ த்ரிஸ்தி²ரஸ்த்ரிப்ரலம்ப³ஶ்ச த்ரிஸமஸ்த்ரிஷு சோன்னத꞉। த்ரிதாம்ரஸ்த்ரிஷு ச ஸ்ரிக்³தோ⁴ க³ம்பீ⁴ரஸ்த்ரிஷு நித்ரஶ꞉॥17॥ த்ரிவலீமாம்ஸ்த்ர்யவனத꞉ சதுர்வ்யங்க³ஸ்த்ரிஶீர்ஷவான் । சதுஷ்கலஶ்சதுர்லேக²꞉ சதுஷ்கிஷ்குஶ்சது꞉ ஸம꞉॥18॥ சதுர்த³ஶஸமத்³வந்த்³வ꞉ சதுர்த³ஷ்ட்ரஶ்சதுர்க³தி꞉। மஹௌஷ்ட²ஹனுனாஸஶ்ச பஞ்சஸ்னிக்³தோ⁴ऽஷ்டவம்ஶவான் ॥19॥ த³ஶபத்³மோ த³ஶப்³ருஹத் த்ரிபி⁴ர்வ்யாப்தோ த்³விஶுக்லவான் । ஷடு³ன்னதோ நவதனு꞉ த்ரிபி⁴ர்வ்யாப்னோதி ராக⁴வ꞉॥20॥ ஸத்யத⁴ர்மரத꞉ ஸ்ரீமான் ஸங்க்³ரஹானுக்³ரஹே ரத꞉। தே³ஶகாலவிபா⁴க³ஜ்ஞ꞉ ஸர்வலோகப்ரியம்வத³꞉॥21॥ ப்⁴ராதா சாஸ்ய ச வைமாத்ர꞉ ஸௌமித்ரிரமிதப்ரப⁴꞉। அனுராகே³ண ரூபேண கு³ணைஶ்சாபி ததா²வித⁴꞉॥22॥ ஸ ஸுவர்ணச்ச²வி꞉ ஸ்ரீமான் ராம꞉ ஶ்யாமோ மஹாயஶா꞉। தாவுபௌ⁴ நரஶார்தூ³லௌ த்வத்³த³ர்ஶனக்ருதோத்ஸவௌ ॥23॥ விசின்வந்தௌ மஹீம் க்ருத்ஸ்ராம் அஸ்மாபி⁴꞉ ஸஹ ஸங்க³தௌ । த்வாமேவ மார்க³மாணௌ தௌ விசரந்தௌ வஸுந்த⁴ராம் ॥24॥ த³த³ர்ஶதுர்ம்ருக³பதிம் பூர்வஜேனாவரோபிதம் । ருஷ்யமூகஸ்ய மூலே து ப³ஹுபாத³பஸங்குலே ॥25॥ ப்⁴ராதுர்ப⁴யார்தமாஸீனம் ஸுக்³ரீவம் ப்ரியத³ர்ஶனம் । வயம் ச ஹரிராஜம் தம் ஸுக்³ரீவம் ஸத்யஸங்க³ரம் ॥26॥ பரிசர்யாமஹே ராஜ்யாத் பூர்வஜேனாவரோபிதம் । ததஸ்தௌ சீரவஸனௌ த⁴னு꞉ப்ரவரபாணினௌ ॥27॥ ருஷ்யமூகஸ்ய ஶைலஸ்ய ரம்யம் தே³ஶமுபாக³தௌ । ஸ தௌ த்³ருஷ்ட்வா நரவ்யாக்⁴ரௌ த⁴ன்வினௌ வானரர்ஷப⁴꞉॥28॥ அபி⁴ப்லுதோ கி³ரேஸ்தஸ்ய ஶிக²ரம் ப⁴யமோஹித꞉। தத꞉ ஸ ஶிக²ரே தஸ்மின் வானரேந்த்³ரோ வ்யவஸ்தி²த꞉॥29॥ தயோ꞉ ஸமீபம் மாமேவ ப்ரேஷயாமாஸ ஸத்வரம் । தாவஹம் புருஷவ்யாக்⁴ரௌ ஸுக்³ரீவவசனாத்ப்ரபூ⁴ ॥30॥ ரூபலக்ஷணஸம்பன்னௌ க்ருதாஞ்ஜலிருபஸ்தி²த꞉। தௌ பரிஜ்ஞாததத்த்வார்தௌ² மயா ப்ரீதிஸமன்விதௌ ॥31॥ ப்ருஷ்ட²மாரோப்ய தம் தே³ஶம் ப்ராபிதௌ புருஷர்ஷபௌ⁴ । நிவேதி³தௌ ச தத்த்வேன ஸுக்³ரீவாய மஹாத்மனே ॥32॥ தயோரன்யோன்யஸம்பா⁴ஷாத் ப்⁴ருஶம் ப்ரீதிரஜாயத । தத்ர தௌ கீர்திஸம்பன்னௌ ஹரீஶ்வரனரேஶ்வரௌ ॥33॥ பரஸ்பரக்ருதாஶ்வாஸௌ கத²யா பூர்வவ்ருத்தயா । தம் தத꞉ ஸாந்த்வயாமாஸ ஸுக்³ரீவம் லக்ஷ்மணாக்³ரஜ꞉॥34॥ ஸ்த்ரீஹேதோர்வாலினா ப்⁴ராத்ரா நிரஸ்தம் புருதேஜஸா । ததஸ்த்வந்நாஶஜம் ஶோகம் ராமஸ்யாக்லிஷ்டகர்மண꞉॥35॥ லக்ஷ்மணோ வானரேந்த்³ராய ஸுக்³ரீவாய ந்யவேத³யத் । ஸ ஶ்ருத்வா வானரேந்த்³ரஸ்து லக்ஷ்மணேனேரிதம் வச꞉॥36॥ ததா³ஸீந்நிஷ்ப்ரபோ⁴ऽத்யர்த²ம் க்³ரஹக்³ரஸ்த இவாம்ஶுமான் । ததஸ்த்வத்³கா³த்ரஶோபீ⁴னி ரக்ஷஸா ஹ்ரியமாணயா ॥37॥ யான்யாப⁴ரணஜாலானி பாதிதானி மஹீதலே । தானி ஸர்வாணி ராமாய ஆனீய ஹரியூத²பா꞉॥38॥ ஸம்ஹ்ருஷ்டா த³ர்ஶயாமாஸு꞉ க³திம் து ந விது³ஸ்தவ । தானி ராமாய த³த்தானி மயைவோபஹ்ருதானி ச ॥39॥ ஸ்வனவந்த்யவகீர்ணானி தஸ்மின்விஹதசேதஸி । தான்யங்கே த³ர்ஶனீயானி க்ருத்வா ப³ஹுவித⁴ம் ததா³ ॥40॥ தேன தே³வப்ரகாஶேன தே³வேன பரிதே³விதம் । பஶ்யதஸ்தானி ருத³த꞉ தாம்யதஶ்ச புன꞉ புன꞉॥41॥ ப்ராதீ³பயத்³ தா³ஶரதே²꞉ ததா³ ஶோகஹுதாஶனம் ॥42॥ ஶாயிதம் ச சிரம் தேன து³꞉கா²ர்தேன மஹாத்மனா । மயாபி விவிதை⁴ர்வாக்யை꞉ க்ருச்ச்²ராது³த்தா²பித꞉ புன꞉॥43॥ தானி த்³ருஷ்ட்வா மஹார்ஹாணி த³ர்ஶயித்வா முஹுர்முஹு꞉। ராக⁴வ꞉ ஸஹஸௌமித்ரி꞉ ஸுக்³ரீவே ஸம்ந்யவேஶயத் ॥44॥ ஸ தவாத³ர்ஶநாதா³ர்யே ராக⁴வ꞉ பரிதப்யதே । மஹதா ஜ்வலதா நித்யம் அக்³னினேவாக்³னிபர்வத꞉॥45॥ த்வத்க்ருதே தமநித்³ரா ச ஶோகஶ்சிந்தா ச ராக⁴வம் । தாபயந்தி மஹாத்மானம் அக்³ன்யகா³ரமிவாக்³னய꞉॥46॥ தவாத³ர்ஶனஶோகேன ராக⁴வ꞉ ப்ரரிசால்யதே । மஹதா பூ⁴மிகம்பேன மஹானிவ ஶிலோச்சய꞉॥47॥ கானனானி ஸுரம்யாணி நதீ³ப்ரஸ்ரவணானி ச । சரன்ன ரதிமாப்னோதி த்வமபஶ்யந்ந்ருபாத்மஜே ॥48॥ ஸ த்வாம் மனுஜஶார்தூ³ல꞉ க்ஷிப்ரம் ப்ராப்ஸ்யதி ராக⁴வ꞉। ஸமித்ரபா³ந்த⁴வம் ஹத்வா ராவணம் ஜனகாத்மஜே ॥49॥ ஸஹிதௌ ராமஸுக்³ரீவௌ உபா⁴வகுருதாம் ததா³ । ஸமயம் வாலினம் ஹந்தும் தவ சான்வேஷணம் ப்ரதி ॥50॥ ததஸ்தாப்⁴யாம் குமாராப்⁴யாம் வீராப்⁴யாம் ஸ ஹரீஶ்வர꞉। கிஷ்கிந்தா⁴ம் ஸமுபாக³ம்ய வாலீ யுத்³தே⁴ நிபாதித꞉॥51॥ ததோ நிஹத்ய தரஸா ராமோ வாலினமாஹவே । ஸர்வர்க்ஷஹரிஸங்கா⁴னாம் ஸுக்³ரீவமகரோத்பதிம் ॥52॥ ராமஸுக்³ரீவயோரைக்யம் தே³வ்யேவம் ஸமஜாயத । ஹனூமந்தம் ச மாம் வித்³தி⁴ தயோர்தூ³தமுபாக³தம் ॥53॥ ஸ்வம் ராஜ்யம் ப்ராப்ய ஸுக்³ரீவ꞉ ஸ்வானானீய மஹாகபீன் । த்வத³ர்த²ம் ப்ரேஷயாமாஸ தி³ஶோ த³ஶ மஹாப³லான் ॥54॥ ஆதி³ஷ்டா வானரேந்த்³ரேண ஸுக்³ரீவேண மஹௌஜஸ꞉। அத்³ரிராஜப்ரதீகாஶா꞉ ஸர்வத꞉ ப்ரஸ்தி²தா மஹீம் ॥55॥ ததஸ்தே மார்க³மாணா வை ஸுக்³ரீவவசனாதுரா꞉। சரந்தி வஸுதா⁴ம் க்ருத்ஸ்னாம் வயமன்யே ச வானரா꞉॥56॥ அங்க³தோ³ நாம லக்ஷ்மீவான் வாலிஸூனுர்மஹாப³ல꞉। ப்ரஸ்தி²த꞉ கபிஶார்தூ³ல꞉ த்ரிபா⁴க³ப³லஸம்வ்ருத꞉॥57॥ தேஷாம் நோ விப்ரணஷ்டானாம் விந்த்⁴யே பர்வதஸத்தமே । ப்⁴ருஶம் ஶோகபரீதனாம் அஹோராத்ரக³ணா க³தா꞉॥58॥ தே வயம் கார்யநைராஶ்யாத் காலஸ்யாதிக்ரமேண ச । ப⁴யாச்ச கபிராஜஸ்ய ப்ராணாம்ஸ்த்யக்துமுபஸ்தி²தா꞉॥59॥ விசித்ய கி³ரிது³ர்கா³ணி நதீ³ப்ரஸ்ரவணானி ச । அனாஸாத்³ய பத³ம் தே³வ்யா꞉ ப்ராணாம்ஸ்த்யக்தும் வ்யவஸ்தி²தா꞉॥60॥ ததஸ்தஸ்ய கி³ரேர்மூத்⁴னி வயம் ப்ராயமுபாஸ்மஹே । த்³ருஷ்ட்வா ப்ராயோபவிஷ்டாம்ஶ்ச ஸர்வான் வானரபுங்க³வான் ॥61॥ ப்⁴ருஶம் ஶோகார்ணவே மக்³ன꞉ பர்யதே³வயத³ங்க³த³꞉। தவ நாஶம் ச வைதே³ஹி வாலினஶ்ச ததா² வத⁴ம் ॥62॥ ப்ராயோபவேஶமஸ்மாகம் மரணம் ச ஜடாயுஷ꞉। தேஷாம் ந꞉ ஸ்வாமிஸந்தே³ஶான் நிராஶானாம் முமூர்ஷதாம் ॥63॥ கார்யஹேதோரிஹாயாத꞉ ஶகுநிர்வீர்யவான்மஹான் । க்³ருத்⁴ரராஜஸ்ய ஸோத³ர்ய꞉ ஸம்பாதிர்நாம க்³ருத்⁴ரராட் ॥64॥ ஶ்ருத்வா ப்⁴ராத்ருவத⁴ம் கோபாத் இத³ம் வசனமப்³ரவீத் । யவீயான் கேன மே ப்⁴ராதா ஹத꞉ க்வ ச நிபாதித꞉॥65॥ ஏததா³க்²யாதுமிச்சா²மி ப⁴வத்³பி⁴ர்வானரோத்தமா꞉। அங்க³தோ³ऽகத²யத்தஸ்ய ஜனஸ்தா²னே மஹத்³வத⁴ம் ॥66॥ ரக்ஷஸா பீ⁴மரூபேண த்வாமுத்³தி³ஶ்ய யதா²ர்த²த꞉। ஜடாயோஸ்து வத⁴ம் ஶ்ருத்வா து³꞉கி²த꞉ ஸோऽருணாத்மஜ꞉॥67॥ த்வாமாஹ ஸ வராரோஹே வஸந்தீம் ராவணாலயே । தஸ்ய தத்³வசனம் ஶ்ருத்வா ஸம்பாதே꞉ ப்ரீதிவர்த⁴னம் ॥68॥ அங்க³த³ப்ரமுகா²꞉ ஸர்வே தத꞉ ப்ரஸ்தா²பிதா வயம் । விந்த்⁴யாது³த்தா²ய ஸம்ப்ராப்தா꞉ ஸாக³ரஸ்யாந்தமுத்தமம் ॥69॥ த்வத்³த³ர்ஶனே க்ருதோத்ஸாஹா ஹ்ருஷ்டா꞉ புஷ்டா꞉ ப்லவங்க³மா꞉। அங்க³த³ப்ரமுகா²꞉ ஸர்வே வேலோபாந்தமுபாக³தா꞉॥70॥ சிந்தாம் ஜக்³மு꞉ புனர்பீ⁴மாம் த்வத்³த³ர்ஶனஸமுத்ஸுகா꞉। அதா²ஹம் ஹரிஸைன்யஸ்ய ஸாக³ரம் த்³ருஶ்ய ஸீத³த꞉॥71॥ வ்யவதூ⁴ய ப⁴யம் தீவ்ரம் யோஜனானாம் ஶதம் ப்லுத꞉। லங்கா சாபி மயா ராத்ரௌ ப்ரவிஷ்டா ராக்ஷஸாகுலா ॥72॥ ராவணஶ்ச மயா த்³ருஷ்ட꞉ த்வம் ச ஶோகனிபீடி³தா । ஏதத்தே ஸர்வமாக்²யாதம் யதா²வ்ருத்தமனிந்தி³தே ॥73॥ அபி⁴பா⁴ஷஸ்வ மாம் தே³வி தூ³தோ தா³ஶரதே²ரஹம் । தன்மாம் ராமக்ருதோத்³யோக³ம் த்வந்நிமித்தமிஹாக³தம் ॥74॥ ஸுக்³ரீவஸசிவம் தே³வி பு³த்³த்⁴யஸ்வ பவனாத்மஜம் । குஶலீ தவ காகுத்ஸ்த²꞉ ஸர்வஶஸ்த்ரப்⁴ருதாம் வர꞉॥75॥ கு³ரோராராத⁴னே யுக்தோ லக்ஷ்மண꞉ ஶுப⁴லக்ஷண꞉। தஸ்ய வீர்யவதோ தே³வி ப⁴ர்துஸ்தவ ஹிதே ரத꞉॥76॥ அஹமேகஸ்து ஸம்ப்ராப்த꞉ ஸுக்³ரீவவசநாதி³ஹ । மயேயமஸஹாயேன சரதா காமரூபிணா ॥77॥ த³க்ஷிணா தி³க³னுக்ராந்தா த்வன்மார்க³விசயைஷிணா । தி³ஷ்ட்யாஹம் ஹரிஸைன்யானாம் த்வந்நாஶமனுஶோசதாம் ॥78॥ அபனேஷ்யாமி ஸந்தாபம் தவாதி⁴க³மஶாஸனாத் । தி³ஷ்ட்யா ஹி ந மம வ்யர்த²ம் ஸாக³ரஸ்யேஹ லங்க⁴னம் ॥79॥ ப்ராப்ஸ்யாம்யஹமித³ம் தே³வி த்வத்³த³ர்ஶனக்ருதம் யஶ꞉। ராக⁴வஶ்ச மஹாவீர்ய꞉ க்ஷிப்ரம் த்வாமபி⁴பத்ஸ்யதே ॥80॥ ஸபுத்ரபா³ந்த⁴வம் ஹத்வா ராவணம் ராக்ஷஸாதி⁴பம் । மால்யவான் நாம வைதே³ஹி கி³ரீணாமுத்தமோ கி³ரி꞉॥81॥ ததோ க³ச்ச²தி கோ³கர்ணம் பர்வதம் கேஸரீ ஹரி꞉। ஸ ச தே³வர்ஷிபி⁴ர்தி³ஷ்ட꞉ பிதா மம மஹாகபி꞉। தீர்தே² நதீ³பதே꞉ புண்யே ஶம்ப³ஸாத³னமுத்³த⁴ரன் ॥82॥ யஸ்யாஹம் ஹரிண꞉ க்ஷேத்ரே ஜாதோ வாதேன மைதி²லி । ஹனூமானிதி விக்²யாதோ லோகே ஸ்வேனைவ கர்மணா ॥83॥ விஶ்வாஸார்த²ம் து வைதே³ஹி ப⁴ர்துருக்தா மயா கு³ணா꞉। அசிராத் த்வாமிதோ தே³வி ராக⁴வோ நயிதா த்⁴ருவம் ॥84॥ ஏவம் விஶ்வாஸிதா ஸீதா ஹேதுபி⁴꞉ ஶோககர்ஶிதா । உபபன்னைரபி⁴ஜ்ஞானை꞉ தூ³தம் தமதி⁴க³ச்ச²தி ॥85॥ அதுலம் ச க³தா ஹர்ஷம் ப்ரஹர்ஷேண து ஜானகீ । நேத்ராப்⁴யாம் வக்ரபக்ஷ்மாப்⁴யாம் முமோசானந்த³ஜம் ஜலம் ॥86॥ சாரு தத்³ வத³னம் தஸ்யா꞉ தாம்ரஶுக்லாயதேக்ஷணம் । அஶோப⁴த விஶாலாக்ஷ்யா ராஹுமுக்த இவோடு³ராட் ॥87॥ ஹனூமந்தம் கபிம் வ்யக்தம் மன்யதே நான்யதே²தி ஸா । அதோ²வாச ஹனூமாம்ஸ்தாம் உத்தரம் ப்ரியத³ர்ஶநாம் ॥88॥ ஏதத்தே ஸர்வமாக்²யாதம் ஸமாஶ்வஸிஹி மைதி²லி । கிம் கரோமி கத²ம் வா தே ரோசதே ப்ரதியாம்யஹம் ॥89॥ ஹதேऽஸுரே ஸம்யதி ஶம்ப³ஸாத³னே கபிப்ரவீரேண மஹர்ஷிசோத³னாத் । ததோऽஸ்மி வாயுப்ரப⁴வோ ஹி மைதி²லி ப்ரபா⁴வதஸ்தத்ப்ரதிமஶ்ச வானர꞉॥90॥ இத்யார்ஷே ஸ்ரீமத்³ராமாயணே வால்மீகீயே ஆதி³காவ்யே ஸுந்த³ரகாண்டே³ பஞ்சத்ரிம்ஶ꞉ ஸர்க³꞉