అథ ఏకత్రింశః సర్గః ఏవం బహువిధాం చిన్తాం చిన్తయిత్వా మహామతిః। సంశ్రవే మధురం వాక్యం వైదేహ్యా వ్యాజహార హ ॥1॥ రాజా దశరథో నామ రథకుఞ్జరవాజిమాన్ । పుణ్యశీలో మహాకీర్తిరిక్ష్వాకూణాం మహాయశాః॥2॥ రాజర్షీణాం గుణశ్రేష్ఠస్తపసా చర్షిభిః సమః। చక్రవర్తికులే జాతః పురన్దరసమో బలే ॥3॥ అహింసారతిరక్షుద్రో ఘృణీ సత్యపరాక్రమః। ముఖ్యశ్చేక్ష్వాకువంశస్య లక్ష్మీవాఀల్లక్ష్మివర్ధనః॥4॥ పార్థివవ్యఞ్జనైర్యుక్తః పృథుశ్రీః పార్థివర్షభః। పృథివ్యాం చతురన్తయాం విశ్రుతః సుఖదః సుఖీ ॥5॥ తస్య పుత్రః ప్రియో జ్యేష్ఠస్తారాధిపనిభాననః। రామో నామ విశేషజ్ఞః శ్రేష్ఠః సర్వధనుష్మతామ్ ॥6॥ రక్షితా స్వస్య వృత్తస్య స్వజనస్యాపి రక్షితా । రక్షితా జీవలోకస్య ధర్మస్య చ పరన్తపః॥7॥ తస్య సత్యాభిసన్ధస్య వృద్ధస్య వచనాత్ పితుః। సభార్యః సహ చ భ్రాత్రా వీరః ప్రవ్రజితో వనమ్ ॥8॥ తేన తత్ర మహారణ్యే మృగయాం పరిధావతా । రాక్షసా నిహతాః శూరా బహవః కామరూపిణః॥9॥ జనస్థానవధం శ్రుత్వా నిహతౌ ఖరదూషణౌ । తతస్త్వమర్షాపహృతా జానకీ రావణేన తు ॥10॥ వఞ్చయిత్వా వనే రామం మృగరూపేణ మాయయా । స మార్గమాణస్తాం దేవీం రామః సీతామనిన్దితామ్ ॥11॥ ఆససాద వనే మిత్రం సుగ్రీవం నామ వానరమ్ । తతః స వాలినం హత్వా రామః పరపురఞ్జయః॥12॥ ఆయచ్ఛత్ కపిరాజ్యం తు సుగ్రీవాయ మహాత్మనే । సుగ్రీవేణాభిసన్దిష్టా హరయః కామరూపిణః॥13॥ దిక్షు సర్వాసు తాం దేవీం విచిన్వన్తః సహస్రశః। అహం సమ్పాతివచనాచ్ఛతయోజనమాయతమ్ ॥14॥ తస్యా హేతోర్విశాలాక్ష్యాః సముద్రం వేగవాన్ ప్లుతః। యథారూపాం యథావర్ణాం యథాలక్ష్మీం చ నిశ్చితామ్ ॥15॥ అశ్రౌషం రాఘవస్యాహం సేయమాసాదితా మయా । విరరామైవముక్త్వా స వాచం వానరపుఙ్గవః॥16॥ జానకీ చాపి తచ్ఛ్రుత్వా విస్మయం పరమం గతా । తతః సా వక్రకేశాన్తా సుకేశీ కేశసంవృతమ్ । ఉన్నమ్య వదనం భీరుః శింశపామన్వవైక్షత ॥17॥ నిశమ్య సీతా వచనం కపేశ్చ దిశశ్చ సర్వాః ప్రదిశశ్చ వీక్ష్య । స్వయం ప్రహర్షం పరమం జగామ సర్వాత్మనా రామమనుస్మరన్తీ ॥18॥ సా తిర్యగూర్ధ్వం చ తథా హ్యధస్తాన్ నిరీక్షమాణా తమచిన్త్యబుద్ధిమ్ । దదర్శ పిఙ్గాధిపతేరమాత్యం వాతాత్మజం సూర్యమివోదయస్థమ్ ॥19॥ ఇత్యార్షే శ్రీమద్్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సున్దరకాణ్డే ఏకత్రింశః సర్గః