అథ చత్వారింశః సర్గః
శ్రుత్వా తు వచనం తస్య వాయుసూనోర్మహాత్మనః।
ఉవాచాత్మహితం వాక్యం సీతా సురసుతోపమా ॥1॥
త్వాం దృష్ట్వా ప్రియవక్తారం సమ్ప్రహృష్యామి వానర ।
అర్ధసఞ్జాతసస్యేవ వృష్టిం ప్రాప్య వసున్ధరా ॥2॥
యథా తం పురుషవ్యాఘ్రం గాత్రైః శోకాభికర్శితైః।
సంస్పృశేయం సకామాహం తథా కురు దయాం మయి ॥3॥
అభిజ్ఞానం చ రామస్య దద్యా హరిగణోత్తమ ।
క్షిప్తామిషికాం కాకస్య కోపాదేకాక్షిశాతనీమ్ ॥4॥
మనఃశిలాయాస్తిలకో గణ్డపార్శ్వే నివేశితః।
త్వయా ప్రణష్టే తిలకే తం కిల స్మర్తుమర్హసి ॥5॥
స వీర్యవాన్ కథం సీతాం హృతాం సమనుమన్యసే ।
వసన్తీం రక్షసాం మధ్యే మహేన్ద్రవరుణోపమ ॥6॥
ఏష చూడామణిర్దివ్యో మయా సుపరిరక్షితః।
ఏతం దృష్ట్వా ప్రహృష్యామి వ్యసనే త్వామివానఘ ॥7॥
ఏష నిర్యాతితః శ్రీమాన్ మయా తే వారిసమ్భవః।
అతః పరం న శక్ష్యామి జీవితుం శోకలాలసా ॥8॥
అసహ్యాని చ దుఃఖాని వాచశ్చ హృదయచ్ఛిదః।
రాక్షసైః సహ సంవాసం త్వత్కృతే మర్షయామ్యహమ్ ॥9॥
ధారయిష్యామి మాసం తు జీవితం శత్రుసూదన ।
మాసాదూర్ధ్వం న జీవిష్యే త్వయా హీనా నృపాత్మజ ॥10॥
ఘోరో రాక్షసరాజోఽయం దృష్టిశ్చ న సుఖా మయి ।
త్వాం చ శ్రుత్వా విషజ్జన్తం న జీవేయమపి క్షణమ్ ॥11॥
వైదేహ్యా వచనం శ్రుత్వా కరుణం సాశ్రుభాషితమ్ ।
అథాబ్రవీన్మహాతేజా హనుమాన్మారుతాత్మజః॥12॥
త్వచ్ఛోకవిముఖో రామో దేవి సత్యేన తే శపే ।
రామే శోకాభిభూతే తు లక్ష్మణః పరితప్యతే ॥13॥
దృష్టా కథఞ్చిద్భవతీ న కాలః పరిదేవితుమ్ ।
ఇమం ముహూర్తం దుఃఖానామన్తం ద్రక్ష్యసి భామిని ॥14॥
తావుభౌ పురుషవ్యాఘ్రౌ రాజపుత్రావనిన్దితౌ ।
త్వద్దర్శనకృతోత్సాహౌ లఙ్కాం భస్మీకరిష్యతః॥15॥
హత్వా తు సమరే రక్షో రావణం సహబాన్ధవైః।
రాఘవౌ త్వాం విశాలాక్షి స్వాం పురీం ప్రతి నేష్యతః॥16॥
యత్తు రామో విజానీయాదభిజ్ఞానమనిన్దితే ।
ప్రీతిసఞ్జననం భూయస్తస్య త్వం దాతుమర్హసి ॥17॥
సాబ్రవీద్దత్తమేవాహో మయాభిజ్ఞానముత్తమమ్ ।
ఏతదేవ హి రామస్య దృష్ట్వా యత్నేన భూషణమ్ ॥18॥
శ్రద్ధేయం హనుమన్వాక్యం తవ వీర భవిష్యతి ।
స తం మణివరం గృహ్య శ్రీమాన్ప్లవగసత్తమః॥19॥
ప్రణమ్య శిరసా దేవీం గమనాయోపచక్రమే ।
తముత్పాతకృతోత్సాహమవేక్ష్య హరియూథపమ్ ॥20॥
వర్ధమానం మహావేగమువాచ జనకాత్మజా ।
అశ్రుపూర్ణముఖీ దీనా బాష్పగద్గదయా గిరా ॥21॥
హనూమన్సింహసఙ్కాశౌ భ్రాతరౌ రామలక్ష్మణౌ ।
సుగ్రీవం చ సహామాత్యం సర్వాన్బ్రూయా అనామయమ్ ॥22॥
యథా చ స మహాబాహుర్మాం తారయతి రాఘవః।
అస్మాద్దుఃఖామ్బుసంరోధాత్ త్వం సమాధాతుమర్హసి ॥23॥
ఇదం చ తీవ్రం మమ శోకవేగం
	రక్షోభిరేభిః పరిభర్త్సనం చ ।
బ్రూయాస్తు రామస్య గతః సమీపం
	శివశ్చ తేఽధ్వాఽస్తు హరిప్రవీర ॥24॥
స రాజపుత్ర్యా ప్రతివేదితార్థః
	కపిః కృతార్థః పరిహృష్టచేతాః।
తదల్పశేషం ప్రసమీక్ష్య కార్యం
	దిశం హ్యుదీచీం మనసా జగామ ॥25॥
ఇత్యార్షే శ్రీమద్్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సున్దరకాణ్డే చత్వారింశః సర్గః