అథ ఏకచత్వారింశః సర్గః
స చ వాగ్భిః ప్రశస్తాభిర్గమిష్యన్ పూజితస్తయా ।
తస్మాద్దేశాదపాక్రమ్య చిన్తయామాస వానరః॥1॥
అల్పశేషమిదం కార్యం దృష్టేయమసితేక్షణా ।
త్రీనుపాయానతిక్రమ్య చతుర్థ ఇహ దృశ్యతే ॥2॥
న సామ రక్షఃసు గుణాయ కల్పతే
	న దానమర్థోపచితేషు యుజ్యతే ।
న భేదసాధ్యా బలదర్పితా జనాః
	పరాక్రమస్త్వేష మమేహ రోచతే ॥3॥
న చాస్య కార్యస్య పరాక్రమాదృతే
	వినిశ్చయః కశ్చిదిహోపపద్యతే ।
హతప్రవీరాశ్చ రణే తు రాక్షసాః
	కథఞ్చిదీయుర్యదిహాద్య మార్దవమ్ ॥4॥
కార్యే కర్మణి నిర్వృత్తే యో బహూన్యపి సాధయేత్ ।
పూర్వకార్యావిరోధేన స కార్యం కర్తుమర్హతి ॥5॥
న హ్యేకః సాధకో హేతుః స్వల్పస్యాపీహ కర్మణః।
యో హ్యర్థం బహుధా వేద స సమర్థోఽర్థసాధనే ॥6॥
ఇహైవ తావత్కృతనిశ్చయో హ్యహం
	వ్రజేయమద్య ప్లవగేశ్వరాలయమ్ ।
పరాత్మసంమర్ద విశేషతత్త్వవిత్
	తతఃకృతం స్యాన్మమ భర్తృశాసనమ్ ॥7॥
కథం ను ఖల్వద్య భవేత్సుఖాగతం
	ప్రసహ్య యుద్ధం మమ రాక్షసైః సహ ।
తథైవ ఖల్వాత్మబలం చ సారవత్
	సమానయేన్మాం చ రణే దశాననః॥8॥
తతః సమాసాద్య రణే దశాననం
	సమన్త్రివర్గం సబలం సయాయినమ్ ।
హృది స్థితం తస్య మతం బలం చ
	సుఖేన మత్వాహమితః పునర్వ్రజే ॥9॥
ఇదమస్య నృశంసస్య నన్దనోపమముత్తమమ్ ।
వనం నేత్రమనఃకాన్తం నానాద్రుమలతాయుతమ్ ॥10॥
ఇదం విధ్వంసయిష్యామి శుష్కం వనమివానలః।
అస్మిన్భగ్నే తతః కోపం కరిష్యతి స రావణః॥11॥
తతో మహత్సాశ్వమహారథద్విపం
	బలం సమానేష్యతి రాక్షసాధిపః।
త్రిశూలకాలాయసపట్టిశాయుధం
	తతో మహద్యుద్ధమిదం భవిష్యతి ॥12॥
అహం చ తైః సంయతి చణ్డవిక్రమైః
	సమేత్య రక్షోభిరభఙ్గవిక్రమః।
నిహత్య తద్రావణచోదితం బలం
	సుఖం గమిష్యామి హరీశ్వరాలయమ్ ॥13॥
తతో మారుతవత్క్రుద్ధో మారుతిర్భీమవిక్రమః।
ఊరువేగేన మహతా ద్రుమాన్క్షేప్తుమథారభత్ ॥14॥
తతస్తద్ధనుమాన్వీరో బభఞ్జ ప్రమదావనమ్ ।
మత్తద్విజసమాఘుష్టం నానాద్రుమలతాయుతమ్ ॥15॥
తద్వనం మథితైర్వృక్షైర్భిన్నైశ్చ సలిలాశయైః।
చూర్ణితైః పర్వతాగ్రైశ్చ బభూవాప్రియదర్శనమ్ ॥16॥
నానాశకున్తవిరుతైః ప్రభిన్నసలిలాశయైః।
తామ్రైః కిసలయైః క్లాన్తైః క్లాన్తద్రుమలతాయుతైః॥17॥
న బభౌ తద్వనం తత్ర దావానలహతం యథా ।
వ్యాకులావరణా రేజుర్విహ్వలా ఇవ తా లతాః॥18॥
లతాగృహైశ్చిత్రగృహైశ్చ సాదితై-
	ర్వ్యాలైర్మృగైరార్తరవైశ్చ పక్షిభిః।
శిలాగృహైరున్మథితైస్తథా గృహైః
	ప్రణష్టరూపం తదభూన్మహద్వనమ్ ॥19॥
సా విహ్వలాశోకలతాప్రతానా
	వనస్థలీ శోకలతాప్రతానా ।
జాతా దశాస్యప్రమదావనస్య
	కపేర్బలాద్ధి ప్రమదావనస్య ॥20॥
తతః స కృత్వా జగతీపతేర్మహాన్
	మహద్వ్యలీకం మనసో మహాత్మనః।
యుయుత్సురేకో బహుభిర్మహాబలైః
	శ్రియాజ్వలంస్తోరణమాశ్రితః కపిః॥21॥
ఇత్యార్షే శ్రీమద్్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సున్దరకాణ్డే ఏకచత్వారింశః సర్గః